Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 05.07.1936, Blaðsíða 6

6
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
é
MANNDAUÐINN I JSVINA-
VALLAKOTI
Frh. af 2. síðu.
að aldri, að við skylclum taka
hana og fara með hana út, þar
sem veðrið væri svo milt; við
gætum eins verið hjá henni þar.
Við bárum hana svo upp fyrir
bæinn og vorum þar yfir henni.
Kýrnar voru því nær geldar. Fer
ég samt.rneð öskjuna og næ ögn
úr þeim í hana, læt síðan vatn
úr læknum saman við, helli svo
á glas, sem var • á hiilu yíir
hjónarúminu, en þegar við .ætl-
uðum aö koma því ofan í hana
var munnurinn svo lokaður, aö
það var ómögulegt. Rétt á eftir
fékk hún kvalakviðu; opnaöist þá
munnurinn lítiö eitt, tók ég gias-
ið, saup úr því og spýtti ofan í
hana, en Sigurður hélt opnum
munninum. Eftir þetta sefuðusf
kvaiirnar, en við vissum vafla,
hvort hún var lífs eða liðin. Ég
skauzt við og við inn i bæinn
tii þess að vitja um Guðfinnu
litlu, því að hún var nú ein orð-
Jn í bænum. Þegar birta fór af
degi, sótti ég hest, og Sigurður
reiddi barnið fram að Bjarna-
staðagerði. Þegar hann kom aft-
ur, tók hann Sigríði og reiddi
hana yfir að Hrauni, bað að lofa
henni að vera þar, þangað til
hjónin kæmu til baka að vest-
an, en gat ekkert um, hvernig
komið var. Þegar Sigurður kom
aftur, bað hann mig að fara og
sækja hreppstjórann. Ég fór
þangað; hreppstjórinn brá við og
bað mig að ná reiðhesti sínum;
gerði ég það, lagði á hann og
bjöst við að hann yrði mér sam-
ferða, en það varð ekki, heldur
bað hann mig að fara tii baka
aftur til Sigurðar nafna síns og
segja honum, áð hann bæði hann
að bíða eftir sér í Svínavallakoti;
hann mundi verða kominn úm
nón. Ég fór og skilaði þessu til
Sigurðar. Á nóni kom Sigurður
hreppstjóri, hafði með sér stóran
pakksekk og heimtaði slátrið.
Sigurður kvaðst hafa haft annað
að sýsla en að gá að þvi, en
líklega væri það í búri. Þangað
fórum við og fundum þar fjögur
trog full með slátur. Hreppstjóri
tók trogin og dreif þau í sekkinn
hvert á eftir öðru, en úr því síð-
asta náði Sigurður í Bjarnastaða-
gerði í vinstrarkepp, sagðist ætla
að gefa hundum hann og sjá,
hvernig þeim yrði við; en hrepp-
stjóri tók keppinn æfur, barði
saman hnerunum og sagði, að
honum kæmi slíkt ekkert við.
Svo tosuðu þeir sekknuin út á
hlað og skipaði hreppstjóri Sig-
urði að rétta sér hann á bak.
Við komum honum upp, og hafði
hann nóg með aö reiða hann;
fór hann ofan að ánni, sem var
Myndin hér að ofan er af Cecilie“ strandaði á dögunum. þeir hér á myndinni naktir ofan
starfi björgunarmannanna, þegar Stúdentar frá Cambridge hásköl- að mitti vera að skófla korni
finski fjórmastrarinn „Herzogin anum komu til aðstoðar og sjást fyrir borð.
stutt, og velti í hana sekknum
meö ö!iu saman. -
Þessi saga flaug nú um alt
sem eldur í sinu. Þá var amt-
maður Grímur Jönsson á Möðru-
völlum í Hörgárdal. Reið hann
samstundis sem hann frétti þetta
inn á Akureyri og skikkaði
danskan lækni, er þar var þá,
Hoffmann að nafni, til að ríöa
vestur í Skagafjörö samdægurs,
láta grafa upp fóikið, er dáið
hafði, kryfja það, einkanlega kon-
una, og taka það, er honuin fynd-
ist rannsóknarvert, seíja í ílát
og senda suður landsyíirrétti til
yfirskoðunar. Þetta var gert, en
vegna þess að efni þau, sem
send voru, frusu á leiðinni, var
sagt að eigi væri hægt að dæma
um það til hlítar, jafnvel þótt
sjáanlegt væri eitur eða eitthvert
banvæni þar í.
D4G1NN, sem uppskurðurinn
fór fram í viðurvist 300
manns, gekk hreppstjórinn inilli
manna og leitaðist við að fá ein-
hvern til að verða þar eftir og
hirða skepnurnar, en enginn var
til þess fáanlegur að vera þar
einn. Kvaðst hreppstjóri ekki
mega taka tvo menn upp á ó-
myndugra fé; samt lofaði hann
mér, ef ég fengist til að vera einn
svo sem þriggja vikna tíma, þá
skyldi hann útvega mann til að
vera með mér eftir það. Ég lét
svo tilleiðast og gekk heim og
heiman, því að það var önd-
vegis tíð. En aö þeim tíma liðn-
unx var veðrið einn morgun svo
dimt og drungalegt útlits, að ég
lét ekki lömbin út, en slepti full-
oröna fénu um miðjan dag.
Seinni part dags brast á það
hvassviðri með fannfergi, að ég
hélt ég myndi verða > úti með
fénu, en samt kom ég því heirn
um síðir. Þessi hríð hélst hér um
bil slitalaust í þrjár vikur, og
þann tíma var með öllu fyrir
það tekið, að ég kæmist heirn á
kvöldin. Snjór var svo mikill, að
ekkert varð komist nema á skíð-
um. Þarna sat ég svo einmana
allan þenna tíma, nema hvað
Sigurður í Bjarnastaðagerði kom
einhvern tíma einu sinni á hverj-
um degi með mat handa mér.
Ég för ar> veroa Tullviss um -
sem og varð að enginn mundi
koma inér til hjálpar. Skepnur
þær, sem ég hafði að hirða, voru;
fjögur hross og eitt folald, tvær
kýr og naut mannýgt og 264
kindur, en handa 150 af þeim
þurfti ég að bera heyið. Eitt
kvöld ætlaði ég ekki að finna
bæinn, því að hríðin var svo
svört. Á kvöldin voru föt mín
klökug og blaut og þurkaði ég
þau á bakinu á kúnum, því að
þegar hreppstjórinn fór, drap
hann eldinn og bannaði mér að
kveikja hann aftur. Um tíma
reyndi ég að hafast við í fjósinu
í auðum bás, er þar var, en fljótt
varð ég að hætta við það, því
að boli espaðist svo við það,
að ég hélt hann mundi slíta sig
upp og mölva alt, er fyrir yrði.
Nú voru liðnar sex vikur frá því
er fólkið dó, og á þeim tíma
hafði ég aldrei komið í baðstof-
una, en nú hafði ég eigi önnur
ráð, en að leita þangað, og var
þó hvorki notalegt né skemtilegt
að þurfa að vera þar í kulda og
myrkri; ekki var um ljós að tala.
Þar stóð uppbúið hjónarúmiö
fyrir þann, er skepnurnar hirti.
Enga skepnu hafði ég mér tií
skemtunar, nema tíkina, er aldrei
skildi við mig. Fyrsta kvöldið,
sem ég kom inn, í baðstofuna, get
ég eigi sagt, hvernig ég varð.
Ég komst inn að rúmmaranum og
hélt mér þar; þá var eins og ég
sæi og heyrði kvalirnar í fólkinu,
þegar það var að deyja, og sæi
þegar það var grafið upp. Viö
þetta varð ég svo magnlaus, að
ég ætlaði að hníga niður, en þá
heyrðist mér vera töluð til mín
nokkur orð lágt, en blíðlega; hver
þau voru, tilgreini ég ekki hér,
en við þau hresstist ég, svo að ég
gat rétt mig upp, afklæðst og
farið upp í rúmið. Þar lá ég svo
stundarkorn vakandi í þungum
þönkum, þar til ég soínaði ró-
legur. Tíkln ia ofan á fótum mér,
og hafði ég mikið skjól af henní.
Eftir þetta fór ég ætíð kvíðalaust
inn á kvöldin og svaf rólegur á
nóttunni. Þarna var ég einn og
Ijóslaus þar til níu vikur af vetri,
að hreppstjórinn lét kvenmann,
— systur Dags sáluga, — koma
þangað með börnin. Hreppstjörx
kom tvisvar á útmánuðum meö
mann með sér til að yfirlíta hirð-
inguna, og fékk ég hrós fyrir,
og var þó að eins á 13. ári.
Hann bað mig að yfirgefa ekki
skepnurnar fyrr en þær yrðu
boðnar upp. Rétt fyrir uppboðið
sagði hreppstjóri mér, að ég
mætti taka Jrallegasta gemling-
inn, og tók ég þar hvítan geml-
ing, eflings kind, en Hólmfríði
húsmóður minni fékk hann fal-
legustu ána. — Svo ekki meira
um þetta.