Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 13.09.1936, Blaðsíða 6

6
A L ÞÝÐUBLAÐIÐ
TÖFRALÆKNINGAR HJÁ ESKI-
MÓUM. (Frh. af 2. síðu.)
aftur suður yfir sund og hafðist
við um sumarið mieð Eskimóum
við Koparnámufljót og þa:r í
grend. Hitiinn var afskapiegur og
moskita-fi ugurnar svo sikæðar, að
Vilhjálmur þóítist aldrei hafa kom
Sð í venri þrautir. Hundarnir voru
bæði blindir og haltir af moskito-
Btungum. Siiemraa i nóvember
1910 fór hann vestor til Langion
Bay, nálægt Cape Parry, til
fundar við dr. Anderson og fór
þá um eitt hið stærsta ókannaða
jsvæöiö í Kanada.
1 apríl 1911 fóru peir dr. And-
erson aftur austur að Kopar-
námufljóti, og í apríl, mai og
júní fóru Vilhjálmur og Eskimó-
inn Natkusiah til Eskimóanna við
Prins Albert-sund á Viktoríu-ey
og sóttu þangað um 400 punda
safn af ýmsum gripum til vís-
indalegra safna og óku því yfir
ísinn til lands og meðfram
ströndinni til Langton Bay.
Höfðu þeir smám saman flutt
þangað alt það, er þeir höfös
safnað þarna norður frá. Hélt
Vilhjálmur til þar í grendinni um
sumari-ö við fornleifarannsóknir.
Vetúrinn 1911—21 fékst hann
mest við ránnsóknir á máli Eski-
móa og þjóðsögusöfnun. Voru
þeir þá í vetrarbúðum við Hor-
ton-fljót, suður frá Langton Bay.
{Seinjt í mars lagði Vilhjálmur af
stað i 1000 mílna sleðaferð tíl
Point Barrow í Alaska, en dr.
Ánderson varð eftir við að koma
söfnum þeirra á skip, er síðan
flutti þau suður til Bandaríkjanna
vestur um Beringssund. Vilhjálm-
Úr koni til Point Barrow J3. júní,
dvaldi þar næstu tvo mánuði við
að grafa upp gamlar þorpsrústir,
en hélt síðan með skipi suður til
Nome ,í Alaska, og þaðan til
í&eattle í september 1912. Tveirn
mánuðum síðar kom dr. Ander-
son með öðru skipi til San Fran-
cisco, og þar með var leiðangrin-
um lokið.
Flækingur erfir 45.000
krónur.
Frá London berast fregnir urn
það, að flækingur no'kku'r, Mernell
jað nafni, sem í 20 ár hefi'r sofið
í görðum, vafinn í dagblöð, hafi
lerft 45 000 krónur. eftir einn ætit-
ingja sinn. En hann þáði aðeins
20 krónur og lét lögfræðing ráð-
stafa hinu. „Ég hefi lifað ham-
ingjusömu lífi,“ sagði Mierrell. —
„Ég hafði enga peninga, engin
föt, átti enga vini, en hafði ekki
heldur rueinar áhyggjux. Ég sef
undir beru löfti, enginn spyr eftir
mér, enginn saknar mín og ég
jrarf ekki að mæta neiinsstaðar á
vissri minútu:“ ' -
MYND FORINGJANS.
(Frh. af 3. síðu.)
stóð upp og tók hatt sinn.
Schultzie hafði ©ininig staðið á
fætur.
Nú vitið þér hvernig þessu er
háttað. Ég veit það annarsstaðari
frá, að þér eruð þrjózkufullur ó-
vinur Nazista. Pé;r mætið ekki á
skiemmtunum vorum eöa í slk;rúð-
göngum vorurn.
Það er skylda mín, að gefa
skýrslu um hvern einasta nem-
anda, og sérstaklega á ég að
skýra frá þieim áhrifum, er ég finn
á heimilum drengjanna. Þegar
maður talar við drenginn, fæst
rnjög skýrt yfirlit um, hverskon-
ar áhiifum hann vierður fyrir á
heimili sínu.
— Já, ég skil; þér ætlið að
skýra frá því, að Karl litli verði
fyrir þjóðhættulegum iandráða-á-
hrifum.
v.s-f Ennþá .veit ég ek'ki, hvað ég
muni siegja. Það eru nokkrir mán-
uðir, þangað til ég á að gefa
skýrslu um- þann bekk, sem ég sé
um; á þeim tíma getur margi
breytzt.
Schultzie studdi hendinni á borð-
ið og horfði rólega á Schmidt.
Eitt andartak horfðu þeir hvor á
annan, en Schmidt leit niður fyr-
ir sig.
Ég hefi gert skyldu mína. Ég
verð að gæta minnar stöðu, ég er
aðieins þjónn, undir annara stjóm.
— Já, einmitt rétt, sagði
Schultze áberzlúlaust.
— Vitanlega er ég aðeins þjónn,
undir annara stjórn, verkamaður
eins og þér Schultzie, en ég 'er
eklki eins þrjózkur og öþjáll og
þér. Hversvegna getið þér ekiki
gengið í éinhvem fclagsskap
Nazista, þá er alt í 'lagi, og ég
get mælt með Karli í æðiri skóla.
Schmidt logaði af ákafa.
Schultze Iieit ekki af honum, hann
hristi höfuðið lítilsháttar.
Kennarinn hélt áfram:
— Þér eruð þrákelkinn. Þér
hugsið ekki um framtíð drengs-
ins yðar, en aöieins um sjálfan
yöur. Gangið þér inn í félag
Nazistailokksins, — og mætið
þér þar einu sinni í viku tog
syngið Horst Wessel sönginn. Ger
ið eins og tugþúsundir Jieirra
rauðu hafa gert, og ég get án
allrar áhættu hjálpað Karli á-
fram.
— Mér virtist þér tala um marx
istiska verkamenn, sagði Schultze
mieð hæðnissvip.
Kennarinn stóð á fætur; yflr
unglingslegt andlitið færðist
undraverður þroska og skilnings-
svipur. Hann stóð lengi og horfði
í augu Schultze; loks sagði hann
gætilega;
— Ég hvet yður til að gera það
sama og tugþúsundir skoðana-
bræðra yðar hafa gert. Ég hvet
yður ekki til að svikja verkalýðs-
stettina og hina fangdsuðu og
innilokuðu féiaga yðar. Ég siagi
bara: Breytið yðar þrjózkufullu
afetöðu. Gangið í félag az-
isíia, þá hjálpa ég syni yðar,
og þér getið jafnvel reiknað með
þvi, að fá atvinnu.
Hann gékk fast að Schultzie.. —
Djúpur, hlýr glampi kom í bláu
augun hans. Hann greip þétt í
hönd Schulize og hvíslaði lágri
röddu: Félagi.
— Þú ert þá — þú ert . . .
— Já, ég er einn af þínum, en
meðan ég er undir þessum að-
stæðum, er það skakt að vera
þrjózkur og opinberlega á móti
Nazistum.. Komdu út mieðaj fólks-
ins Schultze. Ég er kannari og
tala við foreldra drengjanna. —
Marga þeiira þori ég ekki að tala
hreinlega við, og þeir álíta mig
ákafan Nazisla, en við aðra, eins
og t. di. þig — taia ég opinská Jf,
fiegar ég finn að það gagnar. íog á
við. Þú eyðTeggur sjálfan þig,
konuna þína og drenginn þinn,
en þó cllu öðru fiemur okjkar
máiefni, meö þvi að ioka þig inni.
Komdu út í baráttuna. Þú getur
eklki seiið hér í stofurmi þinni
og barizt fyrir frelsinu. Þú verð-
ur að koma út. Þú getur aðeins
unnið að þínum hugsjónum með
því að finna aðra, sem hafa sömu
skoöanir og þú. Ef þú gangur í
„Bræðrafélag hermanna'1 þá skal
ég sýna þér hundruð manna, sem
eru þínir skoðanahræður.
L — Ér það. satt? hvíslaði
Schultze. Er .þetta raunyerulega
satt ?
— Ég hefi 34 drengi í mjnum
bekk, og ég kefi talað við 23 for-
eldra. Fimtán þieiríra eru jafinaðar-
menn, og ég hefi fengið þá til að
skjlja það, að þau verða að styðja
hvert annað, finna sína skoðana-
bræður. Auðvitað nefni ég það
ekki við Nazistana, að gainga í
sömu félögin.
Við erum mangir kennaramir,
siem notum aðstöðu okkar á þenn-
an hátt. Það er að vaxa upp b.eTI
her, voldugu'n fjöldi verkamanna,
sem hafa fundið félaga símst fyrir
okkar atbeina.
Schultze svaraði ekki samstund-
is. Hann stóð lengi og héit í biendi
kennarans, og síðast tautaði hann:
„Þökk!“
Karl kom inn af götunni og
rak augun í myndina á borðinu.
Pabbi, hefirðu ákveðið hvar hún
á að standa? 1
Schultze tók myndina og selti
hana á dragkistuna xnllli tveggja
annara mynda. Önnur Jieirra var
af bróður hans, sem var „skotimn
á lfótta“ frá fangahanbúðutm Naz-
ista. Hin myndin var af eldra syni
hans, sem sat í fangabúðtanv
af því að harm hafði reynt aö
mynda samtök meðal æskunnar í
þessum bæjarhluta, til -að pienta
og dreifa flugumiðum.
— Sjáðu hvernig bróðir þinn og
föðurbnóöir horfa á myndina,
sagði Schultze. Hann má standa á
milli þeirra svo að peir geti stöð-
ugt horft á hann. Myndih skal á-
valt standa þama, og í hver^
skifti, sem við lítum á hana, minn
umst við föðurbróður þíns óg
bróðuœ.
Töfrar hvíta mannsins.
En&ki töframaðurinn, John Mur-
ray ©r nýkominn h.em til Eng-
lands eftir nokkura ára dvöl í
Afríku, þar sem hann hefir leikið
listír sínár við ágætan orös'Jfri
Hann hefir skýrt frá því, að eitt
sinn er hann var í Uganda og
Sýndi negrakongi listírr sínar, hafi
hanin tekið gullpening úr hátti
hinna svörtu meyja. Negrakong-
urinn vafð svö hrifinn áf töfrum
Bretans, að hann iréði hann til sín
sem hirðgald'ramann. Alt gékk vel
imi hríð, én svo komu þurkamö*.
Auðvitað var þess krafist. af
töfraínanninum, aö hann léti konxa
regn, en er krafturinn brást hofl-
uin og þurkamir héldust, vár.hr.
Murray stungið inn í tunnu :í
hegningarskyni, og átti hann að
hýrast þar, þar tjl. rigning kæimi-
En nú vildi einmitt svo tii, aö
ein séígiein Murray‘s var sú, 'að
brjótazt út úr lokuðum tunnuni,
svo fað hann slapþ frá böðtuni
sínúró.
200 ára gamall svanur.
ítölsik b-löð segja frá svani, sem
varð 200 ára gamáll. Þe&si Metú-
salem er þó ekkert sérstakt fyh-
irb'rigði, því að náttúruskoðarár
segja, að svanir getí orðið mikiu
eldri.
Alþýðubrauðgerðin,
Laugavegi 61. Sími 1606.
Seljum okkar viðurkendu
brauð og kökur með same
lága verðinu:
Rúgbrauð á 40 aura.
Nomialbrauð á 40 aura.
Franskbrauð heil á 40 au.
— hálf á 20 au.
Súrbrauð hieil á 30 aura.
— háif á 15 aura.
Vínarbrauð á 10 aura.
Kökur alls kontir, rjómi og
íb. Sendum um allan bæ.
Pantið f Bfma 1606.
Brauðgerðarhús:
Reykjavík, Hafnar-
firði, Keflavík.