Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 18.10.1936, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐÍ®
„Rammur er fjandinn, þegar hann
gengur ekki undan eggvopninu.“
væri sízt hjálpar þurfi á þessuru
árum, og hugðu, að hann lum,-
alðii] á peningum, sem hann gæfi
Ingibjörgu, dóttur sr. Þórarins, En
fyrir þessu mun enginn fótur hafa
verið annar en sá, að Ingibjörg
þes'si var brjóstgóð kona og góð-
gjörn og hlynti að karli lallt jraö
er hún mátti; en hann var við
flesta aðra skapstyggur og gust-
illur. Sem dæmi um hreykni Þór-
ís og yfiriæti er það mælt, að
hann hafi sagt við Baldvin son
sinn:
„Ef leinhver spyr þig að heiti,
'drengur minn, þá skalt þú segja:
Hér er Baldvin, sonur Þóris hins
mikla skipasmiðs, sem frægastur
er á öllum Vestfjörðuim.
Kairl hafði verið mjög upp mieð
sér af Baldvin og smíðum hans,
sem hann og mátti. Hafði hann
eitt sinn komið að Látrum til
Ásgeirs bónda, er þar bjó, og sá
þar ljá einn nýsmíðaðan.
Leizt honum hann ófimlega
gerður, tekur hann í hönd sér og
segir: „Hver hefir nú smíðað þetta
andskotans reiðiteikn?“ „Baldvin
sonur þinn,“ svarar Helgi bóndi
Einarsson, sem þar var nærstadd-
ur. Vissi hann raunar vel að Bald-
vin hafði ialis ekki smíðað ijá-
inn, helduT mælti þetta af glettni
sem honum var títt.
„Á! á!“ segir þá karl; „Baldvin
sonur, þar kló sá er kunni,“ og
hælir nú ljánum á hvert neipi.
Um bráðlyndi Þóris og fólsku
er til sú saiga, að eitt sinir er
hann var í Vatnsfirði að smíía
fyrir Amór sexæring, er lengi vair
þasr tii siðan og nefndur varBarð-
inn, og seldur að siðustu til Bol-
ungavíkur, kom prestur oft að
Mta> á smíðina. Varð þeim þá ein-
hverju snmi sundurorða út úr
spýtu, sem Þórir vildi ekki nota
í skipið og kvað ögæfu valda,
ef notuð væri. Því sú var trú
ha,ns, að mismunandi hamingja
fylgdi hverjum viðarbút.
Var það því siður hans, að
prófa hvert tré, er hann ætlaði
til bátasmíðis, með því að höggva
af spæni nokkra og setja á vatn,
og ef nú viðurinn var þungur í
sér eða óþur, svo að iLía flaut,
þá kallaði hann það manndráps-
við og vildi ekki nota hann. Þetta
þóttu presti hinar verstu hégiljur
og hjátrú, sem von var, og varð
þeim nú mjög' að orðum. Þrífur
Þórir öxi og vill færa i höfuð
presti, en Arnór, sem var tiltekið
snarmenni snýr þegar vopninu í
höndum hans, svo að eggin veit
upp og verður þá eigi meira úr
þessu.
Sem dæmi um léttlieika og snar-
ræði Arnórs prests er það sagt,
að ei'tt sinn hafi hann beðið mann
einn, er talið var að hefði tveggja
manna afl, að taka sig ujpp ef
hann gæti. Maðurinn hélt mú það,
áð hann gæti orðið við svo lítilii
bón, að lyfta þessum hempurindli.
Því isr. Arnór hiafði verið lekki stór
maður. En þetta fór á annam veg
en ætla mátti', 'm'aðurinn gat
aldreí lyft sr. Aijnóri, því pnest-
ur var ávalt fljótari til og lyfti
hinum fyr.
Um hjátrú Þóris og dráuga-
hræðslu eru til mjýmargar sögur
og verða þær ekki allar hér tald-
ar.
Einhverju sinni sniemma vetrar
meðan Þórir var í Seli, var hann
að smíðum í Reykjarfirði og
hafði lokið þeim seint á Jdegi
og hélt þá heimlieiðis með verk-
færi sín á baki sem leið liggur
upp yfir Háls til Þúfna.
Þetta kvöld var á logndrífa
og mikið 'um rjúpur á Hálsinum,
sem flugu fram og aftur og rop-
uðu mjög eins og þeirra er vandi
í því veöurlagi. Þegar hann kom
í Þúfur var hann verkfæralaus,
því hann hafði hent þeim, eiinu
eftir annað í rjúpurnar, til þes's
áð fæla þær frá sér. Verkfærin
fundust sum vorið eftir er snjóa
leysti, en sum aldrei. Kvað Þórir
svo að orði, að vondpr væri fálik-
inn, en þá væri rjúpan verri,
því hún væri skaðræðisfugl, sem
flygi út og inn beint í gegnum
lifandi manninin, ef hún þá -ekki
værf sá vondi sjálfur i þessu sak-
leysisgerfi, sem hann taldi einna
.líkiega.st.
Miargir höfðu gaman af að
glcttaist viö Þóri og ala á hjátrú
hánls; var það helzt í Vatnsfirðí,
sem hann varð fyrir því, lenda
var þiar löngum miargt manna og
sumt unglingar, sem leins og geng
ur og gerist skemtu sér við það,
er tækifæri gafst, að erta karlinn,
sökum bráðlyndis hans og eins að
búá til reimleikfe, þar sem ailkunn
var oftrú hians á þá hluti.
I gamla biænum í Vatnsfirði,
sem sr. Stefán lét rífa, var fraim-
hús eitt, nálega gluggalaust, sem
nefnt vaf Skuiggi. Þar stöð fiska-
steinn mikilJ, sem lúin var við;
skreið flesta daga. Vatnsfjarðar-
piltar gerðu það af glettum við
Þóri, að maurilda allan steininn
með úldnum ýsusporðum og
skildu þá svo eftir víðsvegar um
gólfið.
Skömmu síðar verður Þóri
gengið um húsin og sér míaurilda-
lögin og hyggur reimleika vejá.
Tekur hann þá bjölluna og hring-
ir ákaft, en er ekkert skipast við
það og maurildin glóa eftir sem
áður, sér hann að ekki hlýðir svo
búið, snýr til smíðahúss og nær
þar í exi sina og heggur henni
hart og títt, þiar sem þéttastar
voru glæringarnar, en það var 'um
miðjan steininn. Þarna heggur nú
karl, þar til eggin er öll úr öx-
inni. Verður honum þá að orði:
„Já, rammur er andskotinn, þieg-
ar liann gengur ekki undan egg-
vopninu."
Einhverju sinni voru þeir Þórir
og Baldvin sonur hans að koma
úr kiaupstiaðarferð frá Isafirði og
voru aðeins tveir á bát. Þegar
þeir koma inn fyrir Bæi, hvessir
og gerir báru nokkra út úr Lón-
inu, sem oft sfceður >og flestir
kannast við, er um Djúpið bafa
ferðaist. Segir þá karl, að þetta
sé sgaldraveður sent þeim til höf-
uðis, og spyr Baldvin hvort banni
hafi ekki verið beðinn fyrir eitt-
hvað á ísafirði. Hann kveður það
ekki vera, utan reikninga nokkra
frá verzlunum á Isafirði til ým-
issa manna í 'Inn-Djúpi. Karl bið-
ur hann sýna sér þá, en hinn
segir þá geymda í kofforti sínu
og nenni hann vart fyrir því að
hafa, að ná þeim. Þó verður það
úr að þeir skygnast í koffortið,
og er þá reiknmgabunkinn þar
efstur. Þá segir karl: „Sérðu ekkí
helvítis rauðu strikin?" Þá var
eigi síður hjá kaupmönuum að
umslaga reikninga, heldur voru
þeir aðeins brotnir saman og svo
lokað með oblátu, og sáust því
strik öll í gegn.
Karl hefir sennilega álitið þetta
galdrastafi, því það verður nú
fangaráð hans að grípa höndum
undir reikningabunkann og kasta.
honum í sjóinn og segir um leið.
að ekki skuli þessi fjandi verða
til þess að drepa þá. Komust þeir
við það heim, og gerðist eigi
fleira sögulegt í þeirri ferð.
Eftir að Þórir var í Vatnsfjarð-
arseli, bjó hann nokkur ár í Vog-
umrí ísafirði. Þar var hjá honuin
vikapiltur, Þórður nokkur Níels-
son. Það var siður Þóris sem
annara bænda á þeim tímum, að
geym.ai í fekemmulofti reykta mag-
ála og brinigukolla, hákarl og
þess háttar góðgæti. Veittu þeir
það með brennivíni er góðvini
bar að garði, eða nieyttu þess
sjálfir einir saman á tyllidögum,
og hafði húsfreyja engin umráð
yfir j>eim matföngum.
Þórður mun ekki hafa verið of
vel haldinin i matarvist hjá Þóri,
og langaði hann oft í magáls eða
bringubita, en sá engin ráð til
þess að narra það út úr karli. Þá
kemur honum eitt sinn að haust-
Lagi það ráð í hug, er hainn hugðí.
að sér mundi vel gefast. Snarar
hann rjúpu í hjöllunum upp frá
bænum og nær henni þainn veg
lifandi og kemur henni síðian' fyr-
ir í lyngkesti, er hafður var til
uppkveikju.
Þórir verður brátt var við hver
vágestur er kominn í köstinin og
þykir nú eigi gott til fáðai, þar
sem rjúpan olli honum svo
hræðslu. Þórðúr var þar á næstu
grösum og býðst til áð fjarlægja
rjúpuna fyrir hæfilegt endurgjald.
Varð það að kaupi með þeim
Frh. á 8. síðu.
Guðmundur Daníelsson;
Ljóð um vorið.
Fiðrildin svífa sæl á milli blóma
í sólskini kvöldsins þyrst í hunangsveig.
Skjálfandi af sælu litlir vængir Ijóma,
en loks þegar nóttin kyssir grænan teig
fiðrildin hníga í svefn við reirsins rætur
og reirinn angar, en döggin hlær og grætur.
Á vatninu hvílir dýrð og dalalæða.
I draumi við bakkann vaggar sef og stör.
Blundandi nótt, frá bláma þinna hæða
blærinn að morgni hefur sína för
og þúsund bárur á fleti vatnsins vekur.
Ó, von, í þínum faðmi er enginn sekur.
V
En þó er það stundum eins og loftsins ljómi
| litist við yztu heiðar feigðarblæ,
og andvarinn hvísli fregn af dauðadómi
úr dýpstu fjarlægð norðan yfir sæ.
Heiðríka vor, þó heitir vindar blaki
er haustið að koma lengst að fjallabaki.