Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 27.02.1938, Blaðsíða 4

4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
APPOLLONIA SWARTSKOPF
(Frh. af 2. síðu.)
með eiði. Menn skyldu ekki
halda, að hér eftir hefði verið
hægt að bera það upp á þá Lar-
sen og Kinch, að þeir hefðu far-
ið með fleypur eitt, rógburð og
upplognar sakargiftir frá eigin
brjósti, úti í Höfn um veturinn,
Næsti réttarhaldsdagur var 1.
sept. Sækjandi lagði fram mál-
skjölin frá Höfn og krafðist
þess, að þau yrðu lesin upp þeg-
ar, enn ffemur bréf Kinchs frá
27. ágúst og staðfest eftirrit af
vitnisburði hans í Höfn, vitnis-
burður NielSar Kiers, dagsett
þennan sama dag (1) sept.), og
konu hans, Þórdísar, dóttur Jóns
sýslumanns Eyjólfssonar, dags.
29. ág. Dómendur úrskurðuðu
að fresta upplestri þessara
skjala, því að þeir prestarnir,
séra Björn Jónsson Thorlacius
í Görðum og séra Halldór Brynj-
ólfsson (sem amtmaður hafði
.beðið gefa upplýsingar í mál-
inu), voru nú mættir fyrir rétt-
inum og kváðust ekki hafa tíma
til að bíða. Lásu þeir nú upp
vitnisburði sína og staðfestu þá
með eiði. Hafði ungfrú Swarts-
kopf ekki látið þá á sér heyra
grun sinn um eitrið í matnum
eða annað illt, sem hún hafði
orðið að þola af mannavöld-
um, en talað fallega í garð amt-
manns.
Nú vildi sækjandi láta lesa
upp skjölin, sem lögð voru
fram. Verjandi heimtaði, að
þjónustufólk amtmanns yrði
fyrst yfirheyrt. Úr hvorugu
varð þennan dag, enda enginn
úrskurður feldur um þetta. —
Hinn 3. sept. fóru þeir prófast-
ur og sækjandi og verjandi út
að Hausastöðum til að yfirheyra
frú Margrétu Elísabet Boyens,
ekkju Ólafs prófasts Pétursson-
ar í Görðum. Hafði hún sent
fram vitnisburð sinn, dags. 1.
sept., og kvaðst engu geta við
hann bætt. Næsta dag fóru all-
ir inn að Nesi til vísilögmanns,
því að hann hafði ekki fótavist;
kannaðist hann við vitnisburð
sinn, en þegar sækjandi spurði
hann um, hvenær Karen Holm
hefði komið með Grindavíkur-
skipinu, þá kvaðst hann ekki
muna daginn. Prófasti þótti
þetta óþarfa-spurning, sem ekki
kæmi málinu við dauða og
dauða-orsök ungfrú Swartskopf.
Hákon sýslumaður var því ekki
samþykkur. Verjandi mótmælti
því, að nokkuð yrði borið fyrir
réítinum, sem ekki kæmi aðal-
málinu við. Enn kom sækjandi
fram með tvær spurningar við-
víkjandi komu ungfrú Swarts-
kopí að Bessastöðum og líðan
þar. Svaraði vísilögmaður þeim
ekki og sögðu dómendur þær
ekki koma aðalmálinu við. Nú
spurði verjandi hann, hvort
hann vissi til þess að nokkur
væri valdur að dauða ungfrú
Swartskopf. Kvaðst vísilögmað-
ur ekki vita til þess, en um
orðasveim um vöflur og graut
og þess háttar vildi hann ekki
bera vitni. Síðan staðfesti hann
vitnisburð sinn með eiði. Því
næst las frú Þórdís upp sinn
vitnisburð og saðfesti með eiði,
en þá vildu þeir prófastur, verj-
andi og amtmaður ekki vera
við. — Næsta dag, 5. sept., mót-
mæltu þeir amtmaður og verj-
andi þessu réttarhaldi með frú
Þórdísi svo sem ólöglegu. —
Voru nú loks lesin upp máls-
skjölin frá Höfn. Amtmaður
vitnaði til mótmæla sinna í
öndverðu, og sækjandi vildi nú
lesa upp bréf Kinchs frá Eyr-
arbakka og vitnisburði þeirra
hjónanna í Nesi. Amtmaður
spurði þá sækjanda, hvort hann
þekti rithönd Kinchs; hann
kvað nei við, en sagði að skjalið
hefði hann tekið úr innsigluðu
umslagi, sem hefði verið lagt
fyrir réttinn af tilgreindum
manni. — Verjandi mótmælti
því fastlega, að vitnisburður
Kinchs yrði lesinn upp; honum
hefði ekki verið stefnt sem
vitni, heldur til að heyra vitn-
isburð annara og síðan þola
sinn dóm fyrir það, sem hann
hefði borið í Höfn. Amtmaður
tók í sama streng og mótmælti
upplestri bréfsins frá Kinch. —
Dómendur úrskurðuðu að
skjölin skyldu lesin upp, en
síðan dæmt um gildi þeirra fyr-
ir málið. Næsta dag, 6. s. m.,
var bókað það sem gerst hafði
daginn áður og úrskurðurinn
lesinn upp. Verjandi mótmælti
enn kröftuglega, og sömuleiðis
amtmaður, að hlýða á bréf
Kinchs, og þegar sækjandi
krafðist upplestursins eftir lög-
um, þá fóru þeir út. Var nú
bréfið lesið upp og var raunar
ekki annað en staðfest eftirrit
af vitnisburði hans í Höfn, svo
sem getið var um áður. Var nú
kallað á þá amtmann og verj-
anda aftur til þess að hlýða á
vitnisburð vísilögmanns. Hann
hafði verið austur í Árnessýslu
meðan ungfrú Swartskopf lá
veik, komið heim sama kvöld-
ið, sem hún dó, og frétt þá lát
hennar; þau hjónin hefðu farið
yfir að Bessastöðum til að kistu-
leggja hana; lýsti útliti líksins;
skýrði frá komu sinni þangað
áður, er ungfrú Swartskopf var
hraust, og að þá hefðu þau amt-
maður setið saman við matborð-
ið og síðan hefði hann teflt skák
við hana og beðið sig að gera
það einnig o. s. frv. Var þessi
vitnisburður að öllu leyti þægi-
legur í garð amtmanns, en þó
mintist vísilögmaður á atvik,
sem komið hafði fyrir eitt kvöld
og sýndi að eitthvað dapurlegt
var um hagi veslings Appoloníu;
hann hafði heyrt hana vera með
hávaða fyrir utan norðurglugg-
ann, hágrátandi, með kertisskar
í hendinni, og hefði hún fleygt
því frá sér. Ekki vissi hann til,
að hún hefði gert neitt fyrir sér,
en eftir þetta borðaði ungfrú
Swartskopf eigi með þeim amt-
manni. — Af vitnisburði land-
fógeta má sjá, hvernig þessu
var varið. Kvöld eitt var kerti
hennar nærri útbrunnið og
gerði hún boð eftir ljósi, en fékk
ekki; fór hún þá sjálf út fyrir
gluggann hjá amtmanni og bað
hann vinsamlega um ljós til að
lesa við kvöldbænir sínar; hann
bað hana fara frá glugganum
og kvað hún skyldi fá ljós. Ekki
kom það að heldur. Hún bað
þá stúlku, sem var hjá henni,
að fara og biðja um ljós, en
stúlkan kvaðst ekki þora að gera
það. Þá fór hún litlu síðar að
glugganum og bað að nýju um
ljósið. Þá sagði amtmaður:
„Djævelen besætte dig!“ og fór
yfir í herbergið til hennar og
barði hana. Skýrði hún landfó-
geta frá þessu næsta dag og
sýndi honum handleggina á sé.r,
sem allir voru bláir og gulir.
Bað hún landfógeta láta sér
eftir eitt af herbergjum hans,
svo að hún gæti verið alveg
laus við amtmanns-fólkið, en
það þorði hann ekki fyrir amt-
manni að láta eftir henni. Seinna
sannfærðist hún um, að þetta
hefði alt verið gert að yfirlögðu
ráði til þess að hún skyldi ekki
borða framar með amtmanni.
Er greinlega skýrt frá þessu
öllu í vitnisburði landfógeta.
en ungfrú Swartskopf kom, hafi
madama Holm, nú Pipers, sent
Maren Jespersdóttur til Þórdís-
ar og beðið um saumnálar og
þráð, jog það hefði hún fengið;
síðan hefði Maren óskað að tala
við hana í einrúmi; þá hefðu
þær farið inn í svefnherbergi
frúarinnar og þar hefði Maren
sagst eiga að bera frú Þórdísi
kærlega kveðju frá madömu
Holm og spyrja hana að, hvort
hún gæti ekki útvegað henni
svo kröftugan galdramann, að
hann gæti tortímt ungfrú
Swartskopf,' áður en hún næði
að komast í land. Frú Þórdís
hafði ekki tekið þessu vel. Mar-
en hefði þá sagt, að ekki þyrfti
að vera neitt undir því komið,
hversu mikið þetta kostaði, því
að amtmaður skyldi borga það
alt. — Hann hefði nú raunar
ekki verið heima þá, eftir því
sem frú Þórdís vissi bezt. —
Nú lét verjandi lesa kröftugt
mótmælaskjal frá sér gegn öll-
um slíkum vitnisburðum, sem
ekki kæmu aðalmálinu við, og
væru þar að auki fyrndir. Því
næst var lesinn vitnisburður
prófastsekkjunnar á Hausastöð-
um. Var hann góður og mein-
laus; ungfrú Swartskopf hafði
ekkert talað við hana um grun-
semd sína og ekkert hafði sést
grunsamlegt á líkinu o. s. frv. —
Næsta dag (8. sept.) var þjónn
amtmanns yfirheyrður og bar
alt honum í vil og þvert á móti
því, sem Appolonía hafði sagt
þeim landfógeta, Larsen og
Kinch, og í sömu átt gekk vitn-
isburður Gunnhildar Hemings-
dóttur, vinnukonu amtmanns,
10. s. m., unz sækjandi lagði
fyrir hana þá spurning, hvort
ungfrú Swartskopf hefði ekki
verið fyrirlitin af heimafólki
amtmanns alt þangað til hún
Ú ÁTTI að lesa upp vitn-
isburð frú Þórdísar. Þá
mótmælti verjandi því, að það
yrði gert, svo framarlega sem
það hefði verið gert löglega í
Nesi; kvaðst þó vilja heyra það
úr honum, sem kæmi aðalmál-
inu við, ef Hákon sýslumaður
þá vildi taka þann úrskurð sinn
aftur, að vitnisburðurinn hefði
verið löglega lesinn í Nesi. Var
nú vitnisburðurinn lesinn upp
aftur og má nú 'sjá af hverju var
sprottinn mótþrói þeirra gegn
því, að hann yrði lesinn upp.
Fyrri hlutinn var líkur kafla í
vitnisburði vísilögmanns, um
líkið og kistulegginguna, en svo
kom skýrsla um það, að áður
Ninnist nierbis-
daga í lífi yðai
með pví að láta
taká af yður
nýja ijósmynd
á ljósmyndastoíu
SiQDrðar fiuðnmndssonar
Lækjargötu 2. Sími 1980..
Heimasími 4980.