Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 26.06.1938, Blaðsíða 5

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
5
Svona líta þeir út á hersýningu í Rómaborg.
engin heiðursmerki á vígstöðv-
unum og á þeim vígstöðvum
fengu menn þó heiðursmerki að
eins fyrir að ganga fram til ár-
ásar, þegar gefin var skipun
um að gera árás. Menn skyldu
minnast þess, að hann fékk
aldrei sár á vígstöðvunum, •—-
heldur lítilsháttar mar og smá-
vegis beinbrot í tilefni af því að
ítalskur skriðdreki sprakk í loft
upp, þegar verið var að flytja
hann ónýtan frá vígstöðvunum.
En árið 1918 gumaði hann mik-
ið af því, hversu mikill ,,sport-
maður“ hann væri og fimur
einvígismaður. Þetta var um
sama leyti og fjöldi hraustra
hermanna var að stráfalla í
stríðinu.
"IMI’ENN verða að gera sér það
ljóst, að gagnstætt þýzka
militarismanum er ítalski mili-
tarisminn ekki tjáning þeirrar
þjóðar, sem hefir sýnt sig að
vera hernaðarþjóð. ítalski mili-
tarisminn er rómantík þeirrar
þjóðar, sem ekki er hugrökk, en
langar til að vera það, —
þeirrar þjóðar, sem ekki hefir
haft tækifæri til að fara í stríð,
en vildi hafa haft það tækifæri,
hann er rómantík þjóðernis-
sinnaðrar þjóðar, sem vill sýn-
ast vera hernaðarþjóð, en dugir
ekki til hernaðar.
Hinn ítalski stríðshugur er
súrdeig af mönnum, sem eru
vel hæfir til hernaðar. Þar eru
til margir góðir herforingjar,
og einn þeirra er fram úr skar-
andi, Badoglio. Auk þess eiga
Italir fyrsta flokks verkfræð-
inga. En styrjöldin á Spáni hef-
ir sýnt það, að hinar venjulegu
ítölsku herdeildir geta þá fyrst
sýnt dug af sér, þegar ekki er
um annað né meira að ræða en
að brytja niður varnarlaust og
vopnlaust fólk, konur, börn og
gamalmenni. Síðastliðið ár sá
ég þá svo allt of vel taka til fót-
anna og flýja við Guadalajara.
Og ég hefi ennfremur séð svo
margar Fiat-hernaðarflugvélar
sveima uppi í loftinu af ótta við
að lenda, af því að það gat verið
hættulegt. Ég hefi heyrt alltof
marga fanga hrúga út úr sér
hverri lyginni á fætur annari,
af því að þeir héldu, að með því
gætu þeir bjargað lífi sínu. Ef
þannig stæði á, myndi hraustur
og hugrakkur hermaður blátt á-
fram þegja. Og eftir á, þegar
þessir náungar þóttust sloppnir
úr hættunni, snéru þeir við
blaðinu og voru svo grobbnir að
mann blátt áfram klígjaði við að
hlusta á þá. Ég hefi séð svo allt
of mörg hinna öskrandi múg-
morða, sem Italir hafa svo gam-
an af að koma á stað, þegar
þeir ge'ta verið allsóhultir um
það, að enginn komi og myrði
þá í staðinn. Alltof mikið af
þessu hefi ég séð og reynt, til
þess að ég ali með mér nokkra
trú á það, að fasisminn hafi ver
ið þess umkominn að styrkja
hugdirfð þeirra og siðferðisþrek.
Nei, þeir eru eftirleiðis ít-
alir og aðeins ítalir. Þeir eru
menn, sem eru hræddir við að
deyja, en vilja þó gjarnan vera
hermenn. (Maður getur verið
hræddur við að deyja, gjarnan
viljað vera laus við hernað og
samt verið góður hermaður).
Þeir eru alltaf menn, sem gráta
og kjökra „Mama mia“, þegar
þeir fá skeinu. Liðsfóringjarnir
verða alt af að raða þeim svo
þétt niður, að þeir geti þreifað
hver á öðrum. Liðsforinginn
þorir ekki að eiga það á hættu
að dreifa þeim, því að ef hann
gerir það, þá eru þeir búnir að
taka til fótanna, áður en hann
er búinn að snúa sér við. Þeim
er það beinlínis lífsnauðsyn að
geta snert á íélögum sínum. Og
það er ekki hægt að flytja þá
langt frá „Mama mia“ og láta
þá berjast á fjallsriðum fjar-
lægra landa, eins og frönsku
hermennirnir börðust á tímum
Napoleons, á ferðum sínum um
landssvæði, sem þeir ekki
þekktu. Og með þessu á ég alls
ekki við það, að ást mannsins
til móður sinnar sé ekki allrar
virðingar verð. Þetta stríðir
ekki heldur á móti því, að eins
og maður veit, er sá maður, sem
er hraustur á vígvellinum, oft
hinn mesti þorpari við öll önn-
ur tækifæri.
Á þessu ári höfum við séð
Garibaldiherdeildina berjast á
þann hátt, að við vitum, að til
eru ítalir, sem eru góðir her-
menn. Við höfum séð þá vera
rólega, kaldrifjaða og hug-
prúða, svo góða hermenn, sem
yfirleitt er hægt að hugsa sér,
og við höfum séð foringja þeirra
■*— Pacciardi vera svo hugprúð-
an og slyngan hermann,
sem sjálfur Ney marskálkur
hefir hlotið að vera. Slíkir for-
ingjar eru aðeins 500 af heilli
þjóð. ítalir eiga máske 100.000
menn af IV2 milljón manna her,
sem komast 1 þennan flokk. Og
ef til vill eru þeir ekki fleiri
en 50.000.
Flugmenn þeirra eru dugleg-
ir slátrarar, en þeir kæra sig
ekki um að berjast. Ef þeir
hefðu viljað berjast, hefðu þeir
komið og sundrað þýðingar-
mesta sambandi spönsku stjórn
arinnar við Sagunte. Meðan or-
usturnar stóðu við Teruel hefðu
þeir getað gert okkur hinn
mesta óskunda með því að
varpa sprengjum yfir þrjú
þorp og rífa upp og eyðileggja
veginn. En það var hættulegt að
gera það, og þessvegna gerðu
þeir enga tilraun til þess. En
þeir gerðu annað. Þeir vörpuðu
sprengjum yfir Sagunto á hverri
nóttu og myrtu fólk, sem ekki
tók þátt í bardaganum, konur,
börn og gamalmenni. Þetta var
ósvikinn, fasistiskur skrælingja
háttur, sömu tegundar og þeir
iðkuðu í Abessiníu, þar sem í-
búarnir höfðu engar flugvélar.
Einmitt um þessar mundir er
mikið rætt um heimshöfin.
Menn segja okkur, Ameríku-
mönnum, að heimshöfin muni
vernda okkur, svo að við þurf-
um ekki að skifta okkur af því,
hvað við ber annars staðar. En
það geturðu verið viss um, kæri
vinur, að ef það verður stríð, þá
förum við í það stríð. Og þá
kemur að því, að þú ferð að
hata þessi heimshöf, bæði At-
lantshafið og Kyrrahafið, þeg-
ar þú þarft að gutla yfir þau í
andstyggilegum, gömlum, ó-
lyktandi flutningadöllum. Þú
getur aðeins komist hjá þessu
ferðalagi á einn hátt. Það er
með því að sigra ítali, sem alt
af er hægt að sigra; sigra þá á
Spáni og gera það núna. Annars
kemur að því, að þú þarft að
berjast við hraustari pilta en
ítali.
Svona líta þeir út, þegar búið er að taka þá fasta