Alþýðublaðið - 11.09.1943, Blaðsíða 2

1 ALÞYÐUBLAÐIÐ
FyrSrspurmam um hitaveituna svaraHs
iieíti filni kemur í sum hverfi
bæprfns í nóvember i haust
--------------------».....—
Einn mælir á hverja miðsíöðvarsamstæðu húsa.
--.-***...
Húselgendur verða að innhelmta
gjaldið og miða það við ofnastærð.
1_J ITAVEITAN er að sjálfsögðu á hvers manns vörum nú
eins og áður og ekki minkar áhuginn fyrir henni við
það að nú líður óðum að þeim degi, þegar heita vatninu
verður veitt til bæjarins og það fer að streyma um íbúðirn-
ar. Alþýðublaðinu hefir borizt undanfarið mikill fjöldi fyr-
irspurna um þetta mikla og langþráða fyrirtæki og einstök
atriði í framkvæmd þess.
Ungur maður
bíður bana í
bifreiðarslpa.
Guðm. Runó.Ifsson
frá Hvanneyri.
UNGUR MAÐUR, Guð-
mundur Runólfsson frá
Hvanneyri beið ba"na af bifreið-
arslysi, sem hann lenti í sl.
fimmtudag kl. 13.32.
Guðmundur Runólfsson hafði
verið inni í portinu við olíu-
stöðina Klöpp. Hafði hann reið
hjól meðferðis og er hann hafði
lokið erindi sínu, steig hann á
reiðhjólið og fór á því á nokk-
urri ferð út úr portinu og út á
Skúlagötu.
Er hann kom út á götuna,
kom herbifreið á allmikilli
ferð og varð Guðmundur fyrir
henni.
Guðmundur kastaðist af reið
hjólinu og í götuna og meiddist
mjög mikið á höfði. Var hann
þegar fluttur í Landsspítalann
Og þar lézt hann í fyrrinótt.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins
Akureyri, miðvikudag.
AÖÐRUM EINS húsnæðis-
vandræðatímum og nú
standa yfir fylgist fólkið vel
með öllum byggingafram-
kvæmdum. Grennslast eftir hve
margar vistarverur eiga að vera
í hverju nýju húsi, og forráða-
menn . húsanna . þaulspurðir
um hvort ekki verði einhver
smuga fáanleg til leigu.
Neiðin er á hælum fjölda
fólks. Hræðzlan við að verða
rekinn út á gaddinn þá og þegar.
Óttinn við að fá hvergi inni læt
ur fólkið aldrei í friði, og í
mörgum tilfellum verður þetta
öryggisleysi til þess að fólk lok
ar augunum fyrir öllu, sem telst
til hagsýni og kaupir húseignir
fyrir verð. sem er langt „ofan
við alltt vit.“ TiA munju þau
dæmi vera, að gömul hús hafa
verið keypt fyrir fleiri þúsund-
ir en það kostaði hundruð að
byggja þau í fyrstu. Og menn
ráðast í byggingar með þá
hættu yfirvofandi að iapa öllu
sínu þegar verðfallið skellur
yfir.
Um 20 íbúðarhús' er'u nú í
smíðum hér á Akureyri, flest
lítil, sem bezt sést á- því að
í þeitn munu ekki vera nema
24 íbúðir. Er sú stefna mjög
uppi nú í byggingarmálum, að
hyggja einungis einnar íbúðar
hús. Byggingarlóðir eru nægar
fáanlegar og bærinn breiðist
meira út með hverju ári sem
líður.
. Stærri byggingar, sem erú í
sMíðúíh nú í ár, eru íþrótta-
húsið, gagnfræðaskólinn og stór
bygging við Hafnarstræti yfir
póst - og síma. íþróttahúsið —
eða íþróttahöllin sem sumir
vilja kalla það — var að mestu
byggt á síðasta ári, en er þó
Af þessu tilefni sneri blaðið
sér í gær til Valgeirs Björnsson-
ar bæjarverkfræðings og lagði
fyrir hann nokkrar helztu fyr-
irspurnirnar.
— Hvenær haldið þér að
fólk geti átt von á því að fá
hveravatnið?
ónothæft enn þá. Þó er von um
að annar íþróttasalurinn verði
fullger fyrir áramót. Gagnfræða
skólahúsið er komið undir þak
og flytja gagnfræðaskólinn og
Iðnskólinn í það í haust, þótt
húsið verði ekki fullgert. Batn-
ar hagur þessara skóla mikið
við þetta, einkum gagnfræða-
skólans, sem undanfarin ár hef-
ir orðið að leigja á mörgum
stöðum úti í bæ, og hefir engin
skilyrði haft til að halda uppi
sæmilegu skólalífi. Þá er bóka-
safni bæjarins ætlað rúm í þess
ari byggingu. og verður lögð á-
hersla á að útbúa stofur fyrir
það sem allra fyrst. Safnið er
í gömlu timburhúsi — gamla
barnaskólanum — í sífeldri
hættu fyrir eldi. Þegar safnið
verður fluttt í Gagnfræðaskóla
húsið, losna fjórar stofur, sem
barnaskólinn mun fá til um-
ráða, en barnaskólahúsið er nú
orðið allt og lítið. Á sl. ári var
grafið fyrir póst- og símahús-
inu. Búið er að steypa kjallar-
ann og eina hæð ofan á hann,
og allt er tilbúið að seypa aðra
hæðina. Einhver tregða hefir
verið á fjárframlögum til frek-
ara framhalds, en illa væri það
farið ef ekki yrði hægt að halda
verkinu áfram. Unnið hefir ver
ið að því að endurbæta leik-
fimihús menntaskólans. Mun
tvennt koma til þessa. Fyrst
það hve seint gengur að fullgera
íþróttahúsið, og í öðru lagi mun
forráðamönnum M. A. ekki
þykja sem fýsilegast að stofna
til margbýlis í íþróttahúsinu
með öðrum skólum og íþrótta-
félögum. Bygging húsmæðra-
skólans er í undirbúningi. Búið
er að ætla húsinu stað, en fulln-
aðaruppdráttur að því er enn
ekki fenginn. En unníð er af
kappi að öllum undirbúningi og
er þar fremst í för Húsmæðra-
skólafélag Ákureyrar. Að vísu
(Frh. á 7. síðu.)
er ég spurður þessarar spurn-
ingar daglega. Ég get ekki nefnt
neinn ákveðinn dag, en ég get
að minnsta kosti sagt, að allar
líkur benda til þess að hægt
verði að veita vatninu í ýmis
bæjarhverfi í nóvember. Ég er
þó ekki að gefa nein loforð, er
ég svara spurningu yðar á þenn-
an hátt. Alltaf getur eitthvað
komið fyrir, sem tefur, þá
reynslu höfum við sannarlega
fengið í framkvæmd þessa
máls, en ég hygg þó, að fólk géti
treyst því, að heita vatnið kem-
ur í sum bæjarhverfin að
minnsta kosti í nóvember.“
— Það verður þá ekki hægt
að veita vatninu í allan bæinn
samtímis?
„Nei, það verður ekki hægt.
Fyrst verður aðalleiðslan að
sjálfsögðu opnuð, Síðan verður
vatninu hleypt í aukaleiðsl-
urnar eftir röð. Það þarf að
blása út pípurnar, og það er vit-
anlega ekki hægt að gera allt
í einu. Þetta liggur í augum
uppí.“
— Fólk spyr mjög mikið. um
það, ‘eftir hvaða reglum fólk
verður látið greiða fyrir heita
vatnið.
„Já, ég veit það. Bæjarstjórn-
in hefir nú ákveðið verðið á
heimleiðslunum og tengingum.
Verðið á vatninu sjálfu er enn
ekki ákveðið. Það er útilokað
að hafa mæli fyrir hverja íbúð,
en mælir verður fyrir hverja
tengingarsamstæðu, og svo
verður hver húseigandi að inn-
heimta gjaldið hjá leigjendum
sínum. Þeir munu fara eftir
ofnastærð og jafna heildar-
kostnaðinum eftir því niður á
fjölskyldurnar. Þetta er sama
reglan, sem gilt hefir alltaf þar,
sem miðstöðvarkynding er.“
— Margir segja, að það sé
ekki réttlátt, -að fámenn fjöl-
skylda eigi að greiða jafnmikið
fyrir heita vatnið og fjölmenn
fjölskylda. Fólk segir, að vitan-
lega noti fjölmennar fjölskyld-
ur meira vatn en fámennar.
Hvað segið þér um það?
„Það er bókstaflega ekki
hægt að hafa annað fyrirkomu-
lag á þessu en ég hefi lýst, og
upphitunarvatnið er aðalatrið-
ið. Fólk notar að sjálfsögðu
vatnið til baða, eftir að það
hefir farið í gegn um ofnana.
Það eru til mælar, sem hægt
er að setja á ofnana til dæmis,
en þeir eru svikulir. Ég skal til
dæmis taka, að ef sól skín á
ofna, sem þessir mælar eru á, þá
sýna þeir meiri eyðslu en er í
raun og veru.“
— Hvað haldið þér að hita-
véitán muni kosta, þegar hún
er loksins komin upp?
„Um það get ég ekki sagt.“
Hafnárfjaröarkij-kjá.
Messa á morgun kl. 2. Séra
Garðar Þorsteinsson.
Um þetta er mikið rætt, og
Fréttabréf frá Akureyri;
Stórbyggingar eru nú í
imíðum á Akureyri.
GAGNFRŒÐASKÓLI OG ÍÞRÓTTAHÖLL,
EN HÚSIVIÆORASKÓLI I UNDIRBÚNINGR
Laugardagur 11. sept. 1943
Stjórn Alþfðnsa-
bsndsins mótmæl-
ir nppbótargreiðsi'
nnum.
Hrefst að endorskoðnn
vísitolunnnar verði hraðað.
Samhykitt gerð á fnndi
hennar siðdegis i gær.
STJÓRN Alþýðusambands-
ins gerði á fundi, sem
haldinn var í gær, eftirfarandi
samþykkt um dýrtíðarmálin
og sendi hana alþingi, hverjum
einstökum þingmanni, svo og
ráðherrunum:
„Með því að stjórn Alþýðu-
sambands Islands hefir fregn-
að, að safnað hafi verið undir-
skriftum meðal alþingismanna,
um að greiða úr ríkissjóði verð
mun á þeim landbúnaðarafurð-
um, sem fluttar verða út, vill
hún taka það fram, að hún
mótmælir því fastlega, að slík-
ar ráðstafanir verði gerðar á
kostnað verkalýðsins.
Ennfremur mótmælir hún öll
um aðgerðum alþingis og rík-
isstjórnar, sem gerðar kunna
að verða til þess að nóta sam-
komulagið í landbúnaðarvísi-
tölunefndinni, til þess að dýlja
raunveruleg áhrif verðhækk-
xmar með stórfelldum álögum
á dýrtíðarvísitöluna, með verð
bótum, sem teknar eru með
stórfelldum álögum á launa-
stéttirnar.
Jafnframt krefst Alþýðu-
sambandið þess, að endurskoð-
un vísitölunnar verði hraðað
svo sem unnt er, og að fullt til-
lit verði tekið til hinnar raun-
verulegu aukningar flýrtíðar-
innar. Þverskallist stjórnar-
völdin hins vegar við þessum
kröfum launþega, haldi til
streitu fyrirætlunum sínum
um það, að halda vísitölunni
niðri á kostnað launastétt-
anna, til hagsmuna fyrir stór-
atvinnurekendur, án þess að
dýrtíðin lækki raunverulega
að sama skapi, mun Alþýðu-
sambandið líta svo á, að hér sé
um stórfellda fölsun á vísitöl-
unni að ræða, og þeim grund-
velli, sem samningar verka-
Iýðsfélaganna eru byggðir á,
þannig, að ekki verði komizt
hjá því að taka alla samninga
verkalýðsfélagann til endur-
skoðunar, eða að verkalýðs-
samtökin taki sjálf útreikning
vísitölunnar í sínar hendur.
Alþýðusambandið vill að
lokum taka það fram, að það
mun af alefli ljá lið sitt til
allra ráðstafana, sem hníga í
þá átt að lækka raunverulega
dýrtíðina í landinu ,svo og
allra ráðstafana, sem miða ða
því að fiskimenn beri ekki
skarðari hlut frá horði en aðrar
stéttir.“
Alþýðublaðinu er kunnugt
um, að töluverður ágreiningur
var í stjórn Alþýðusambands-
dns um samþykkt þessa í ein-
stökum atriðum, og var breyt-
ingartillaga við hana frá full-
trúum Alþýðuflokksins felld.
Áð öðru léyti verður að segja,
að það er dálítið éinkennilégt,
að kommúnistar skuli standa
að slíkri samþykkt gegn upp-
Frh. á 7. síðu.
Vaxandl áhngi fyrfr
stórvirbnm vélnm
til vegagerðar.
Frmarp nm að sýslofélog
geti varið af [vegafé sínn
nokkru til kaupa á
slikum véluin.
]%T OKKRIR þingmenn
flytja frumvarp til
laga um breyting á vega-
lögunum, nr. 101 19. júuí
1933.
Er aðalefni þess að sýslu-
nefnd geti ákveðið, að hluta
af fé því, er sýslan leggur
fram til sýsluvega, verði var-
ið til kaupa á stórvirkum,
vélknúnum tækjum til vega-
gerðar í sýslunni, svo sem
jarðýtu oð skurðgröfu, enda
hafi áður verið leitað um það
álits og tillagna vegamála-
stjóra. Telji vegamálastjóri
ráðlegt, að sýslan kaupi slík-
ar vélar, greiðir ríkissjóður
helming af verði vélanna,
þar með talinn allur kostnað-
ur við þær, komnar á ákvörð-
unarstað í sýslunni. Nú hef-
ir sýslunefnd gert samþykkt
um sýsluvegasjóð, og fer þá
um framlag ríkisins til véla-
kaupanna samfv. ákvæð-
um þeirra laga um tillag rík-
isins gegn framlagi sýsluvega
sjóðs. Vélar þessar skulut
starfræktar undir yfirstjóm
vegamálastjóra.
í greinargerðinni fyrir frv.
segir:
,,Á síðari árum hafa víða
orðið stórfelldari framfarir í
samgöngumálum okkar á landi
en á flestum öðrum sviðum.
Þó er óralangt frá því, að ríkí
og sýslufélög hafi getað full-
nægt sjálfsögðum kröfum um
vegalagningu. Stærð landsins
og fámenni valda hér miklu
um, en breyting á búnaðarhátt
um veldur þó mestu. Vegir
færir bifreiðum flesta tíma árs
eru undirstaða nútíma land-
búnaðar og þá alveg sérstakl,
þegar um m j ólkurf ramleiðslu
er að ræða. Þar sem vegakerf-
ið er í lagi, hverfa fjarlægðirn-
ar. Dalabóndinn, sem er óra-
leið frá kaupstað, verður, um
leið og sæmilegur bifreiðaveg-
ur kemur til hans eða í næsta
nágrenni hans, jafnvel settur
og bóndinn í nágrenni kaup-
(Frh. á 7. síðu.)
Verða brunatrygg-
ar i bæoum
boðnar út?
NÝLEGA tilkynnti Sjó-
vátryggingarfélag ís-
lands horgarstjóra, að það
gæti ekki haldið áfram bruna
tryggingum í bænum nema
með hækkuðum iðgjöldum.
Á bæjarráðsfundi í gær-
kvöldi var ákveðið að til-
kynna Sjóvátryggingafélag-
inú, að bæjarráð mundi
leggja til við bæjarstjórn að
brunatryggingar í bænum
yrðu boðnar út. nema að fé-
lagið sæi sér fært að halda
yrðu boðnar út, nema að fé-
Iryggingunum áfram með