Alþýðublaðið - 04.12.1943, Blaðsíða 7

■Laugardagnr 4. clesember 1S43
ALPÝÐUBLAÐIÐ
JÉL.
&0&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&$
ÍBœrinn í dagf|
Næturlækmr er í nfött í Lækrrn-
varðstofunni, sími 5036.
NæturvörSur er í kaugavegs-
apóteki.
tFirVARPIÐ:
20.30 Útvarpstríóið: Trrö snr. 14 '1
c-moll æftir Haydn.
20.45 Leikrit; „SkilnaSarmáltíð"
eftir Artbur Schnitzler
(Brynjfelfgur Jóbannesson.
Alda Möller, Indriði Waage)
:21.15 Tónleikar.
21.20 Upplestur: Sögukaöi (KfisSt
mann Guðmundsson rithöf-
undur)..
21.45 Tónleikar:.
21.50 Fréttir.
22.00 Danslög.
Háskólafyrirlestur.
Prófessor, dr. pMl. Alexander
Jóhannesson flytur fyrirlestur á
á morgun, sunnudag 5. þ. m. kl. 2
e. h. í hátíðasal háskólans, um ís-
land í frönskum bókmenntum. —
Öllum heimill aðgangúr.
Allír Danir
og danskfæddir menn hér í bæn-
um eru boðaðir á fund að Hótel
ísland 8. þ. m. kl. 8,30 stundvísl.
Ueikfélag Reykjavíkur
sýnir Lénharð fógeta kl. 3 á
morgun og leikritið Ég hef kom-
ið hér áður kl. 8 annað kvöld. —
Aðgöngumiðasalan er opin frá kl.
2 í dag. Nú eru aðeins ein til tvær
sýningar eftir því æfingar á jóla-
leikritinu verða látnar sitja fyrir.
Hjónaefni
1. des. opinberuðu trúlofun sína
Ðagbjörg Einarsdóttir, Bergstaða-
stræti 67 og Kristján Ó. Magnús-
son skrifstofumaður hjá O. Johnson
& Kaaber.
Hallgrímsprestakall.
Messað verður í Aausturbæjar-
skóla á morgun kl. 5 e. h. sr. Jakob
Jónsson. Barnaguðsþjónusta kl. 11
f. h. sr. Jakob Jónsson. Sunnudaga-
skóli kl. 10 f. h. í Gagnfræðaskól-
anum við Lindargötu.
Fríkirkjan.
Messað á morgun kl. 2, séra
Ární Sigurðsson. Barnaguðsþjón-
usta fellur niður af sérstökum á-
stæðum.
Árshátíð Félags ungra jafnaðar-
manna
verður í kvöld í fundarsal Al-
þýðubrauðgerðarinnar. Aðalræð-
una flytur Ragnar Jóhannesson,
en auk þess verður upplestur
sameiginleg kaffidrykkja og dans.
Fiðimennnr fnndnr
ibi bindiDdlssðl
ÚTBREIÐSLUNEFND Þing-
stúku Reykjavíkur gekkst
fyrir fundi um bindindismál í
Listamannaskálanum s. 1. mánu
dagskvöld.
Þorsteinn J. .Sigurðsson, þing
templar setti fundinn með
stuttri ræðu. Næsti liður á dag-
skránni átti að vera ræða, er
Ólafur B. Björnsson, kaupmað-
ur á Akranesi flytti, en vegna
veikindaforfalla hans flutti
stótemplar ræðu Ólafs. Þá
las Þóra Borg Einarsson, leik-
kona upp kvæði með undirleik
systur sinnar Emilíu Borg. Að
því loknu flutti Sigfús Sigur-
hjartarson, alþingismaður ræðu
um ástandið í áfengismálunum
hér í bænum. Milli atriðanna
fór fram fjöldasöngur.
Eundarstjóri var Helgi Helga
son, verzlunarstjóri. Mun þetta
vera einn fjölmennasti fundur
um bindindismál, sem haldinn
hefir verið hér í Reykjavík um
langt skeíð. Áberandi var hve
margt ungt fólk, stúlkur og
piltar, sóttu fundinn.
UPPBÆTUR TIL
SPARIFJAREIG-
ENDA
Frh. af 2. síðu.
eigenda er einnig gert æáð fyrir,
að styrkþegar úr opinberum
sjóðum ver.ði sömu uppbóta að-
njótandi og með sömu .skilyrð-
um, enda er staða þessa fólks
svipuð og hinna eiginlegu spari-
fjáreigenda.
Að svo koirmu er ekki unnt
að segja neitl fyrir um það,
hversu fjárfrekar uppbætur
þessar mimdu verða. Vitneskja
um það fæst aðeins með því að
rannsaka skattaframtölin fyrir
árin 1940—42, en á þvi hafa
íhöfundar tillagnanna ekki átt
kost. Þó mun óhætt að íullyrða,
að með öllum þeim takmörkun-
’um, sem tillögurnar gera ráð
fyrir, geti samþykkt þeirra ekki
feaft í för með sér iilfinnanlega
útgjaldaaukningu fyrir ríkis-
sjóð. Hitt er hins vegar víst, að
viðtakendurna mundi muna
mikið um að fá þær uppbætur,
sem tillögurnar gera ráð fyrir.
Þótt tillögurnar nái skammt,
mundi hins vegar samþykkt
þeirra gera mikið til þess að
lagfæra stórfellt félagslegt mis-
rétti, sem ein stétt þjóðfélags-
ins, sparifjáreigendur, hafa orð-
ið að þola síðustu árin.“
Kveðja HSiert D. Tö0-
mas tif fslands á fuil-
veldisdaginn.
TT VEÐJA Elbert D. Thomas,
^ hins ameríska senators, til
íslands á fullveldisdaginn, sem
áður hefir verið getið, var svo-
hljóðandi:
„Er vér Bandaríkjamenn
sendum Íslendíngum heillaósk-
ir vorar á tuttugu og fimm árs-
afmæli fullveldis þeirra^ skilj-
um vér, að fjórðungur alciar er
ekki langur tími hjá þjóð, sem
hefir haft þing í meira en 1000
ár — en vér vitum þó, hve
þessi frelsisást er íslendingum
mikilsvirði. ý
I þessum hildarleik, sem nú
á sér stað milli einræðisvald-
anna og lýðræðisvaldanna, fær
frelsið á sig nýjan dýrðarljóma
og verður oss enn dýrmætari en
áður.
Bæði ísland og Bandaríkin
byggðust vegna knýjandi þrár
á frelsi — frumbyggingar
beggja landanna voru menn,
sem voru í leit að frélsi. Að
mörgu leyti stöndum vér Banda
ríkjamenn í skuld við íslend-
inga. ísland ól upp marga frum-
byggendur Bandaríkjanna, sem
fluttu með sér hingað dirfsku
og hugrekki víkingsins, en það
eru hæfileikar, sem frumbyggj-
endur lands vors gátu ekki án
verið. Fyrsta íslenzka byggðar-
landið í Bandaríkjunum var
stofnað í fylki því, sem ég er
fulltrúi fyrir, Utah. Vestur-
Islendingar eiga hlutdeild í laga
gerð, listum, mennta- og verzl-
unarmálum Bandaríkjanna.
Nú stöndum vér í þakkar-
skuld við íslendinga fyrir gest-
risni þeirra gagnvart hermönn-
um vorum, sem á íslandi dvelja,
jþesa að halda uppi vörnum
fyrir lyðræðinu, og frelsinu,
sem báðar þjóðir voraar meta
svo mikils. Vinátta sú, sem tek-
ist hefir milli íslendinga og
hermanna v orra á íslandi er
samskonar vinátta og tekizt
hefir milli íslenzkra náms-
manna og amerískra í skólum
hér í Bandaríkjunum.
Hið vaxandi samúð og skiln-
ingur milli þessara tveggja
frjálsu þjóða gefur góðar vonir
um vináttu á friðartímunum,
sem munu renna upp, er lýð-
veldin hafa unnið sigur sinn.“
Minningarorð:
Anna ingvarsdóiiir.
F. 8. apríl 1900. D. 6, okt, 1943.
Skjótt hefur sól brugðið
sumri,
því séð hef ég fljúga
fannhvíta svaninn úr sveitum
til sólar fcgri.
Sofinn, er nú söngurinn Ijúfi
í svölum fjalldölum.
ÞESSI ORÐ komu mér í
hug, er mér barst sú
harmafregn, að frú Anna Ingv-
arsdóttir frá ísafirði hefði lát-
ist í Ameríku, þann 6. okt. s. 1.,
að afstaðinni hættulegri skurð-
aðgerð, en þangað hafði hún
verið flutt í herflugvél nokkr-
um dögum áður til þess að
leita lækninga. Hefur bálför
hennar nú farið fram í Ame-
ríku, en jarðneskar leifar verið
fluttar vestur til ísafjarðar,
þar sem minningarathöfn um
frú Önnu sál. fór fram í fyrrad.
Hið snögglega fráfall þessarar
merku konu kom nokkuð á ó-
vart, því þótt heilsu hennar
hefði á hinum síðustu tímum
farið mjög hnignandi, henni
íókst með einstakri þolinmæði
og æðruleysri ró að dylja svo
þjáningar sínar, að fæstum kom
í hug, að hið jarðneska líf henn
ar var að fjara út. Og ég
minnist þess nú, að síðasta sinn
sem ég leit frú Önnu Ingvars-
dóttur, en það var á sjúkra-
húsi í Reykjavík, duldist
manni að vísu ekki að hún var
sárþjáð, en sálarþrekið var þó
enn óbugað, og einnig þá var
frú Anna gædd sama trúar-
traustinu og sama eldlega á-
huganum fyrir hugðarmálum
sínum eins og ætíð áður. Þeim
hugðarmálum, sem henni hafði
á lífsferli sínum tekist að vinna
fylgi meðal fjölmargra sam-
borgara sinna. En einmitt þess-
ir eiginleikar frú Önnu urðu
þess valdandi, að þeir sem
höfðu kynnst henni fannst, að
þeir hefðu þekkt hana allt sitt
líf. Því er það, að hin stutta
viðkynning mín við hana og
heimili hennar, var mér það
mikils virði, að ég fæ eigi orða
bundist nú, er skarð er fyrir
skildi.
Frú Anna Ingvarsdóttir var
gáfuð kona og glæsileg. Hún
var fædd 8. apríl árið 1900,
dóttir hjónanna Ingvars Vigfús
sonar blikksmiðs og Sigríðar
Árnadóttur konu hans, sem
nær öll sín búskaparár bjuggu
á ísafirði.
Frú Önnu má með réttu
telja hamingjusama konu. Hún
var alin upp á góðu heimili
foreldra sinna og naut þar ást-
ríkis og umhyggju en giftist
ung hinum ágæta manni Jónasi
Tómassyni, tónskáldi, og hafa
þau hjónin eignast þrjá mann-
vænlega sonu. Var heimili
þeirra hjóna á ísafirði rómað
fyrir gestrisni og myndarbrag
og umhyggju fyrir því er verða
mætti til fegrunar og meiri
fullkomnunar á göngu lífsins.
í því efni reyndust þau hinir
öruggu leiðsögumenn, sem með
persónuleika sínum og áhuga
hrifu samborgara sína, og vís-
uðu þeim leið gegnum torfær-
urnar að vermætum lífsins.
Það yar því engin tilviljun
að hugur frú Önnu Ingvarsdótt
ur heindist þegar í upphafi að
auknu söngmálastarfi og eflingu
bindindismála í landinu, því
að á þeim sviðum þurfti þjóð
vor ekki hvað sízt á liðsmönn-
um að halda. En starf frú
Önnu einskorðaðist þó ekki ein
göngu vdð þetta, heldur tók
hún einnig virkan þátt í öðrum
menningarmálum, svo sem kven
félags- og líknarmálum, og
sýndi í því sem öðru næman
skilning og fórnarlund. Verða
slík störf aldrei metin að verð-
Ieikum.
Móðir mín,
Sigurhjörg Siguröardóttir,
andaðist að heimili systur minnar, Bergþórugötu 43, í gær.
Fyrir hönd systra minna og annarra aðstandenda.
Meyvant Sigurðsson.
Nðtnnevti stúdenta
vantar tvær stúlkur, aðra í eldhús hina til upp-
þvotta. Hátt kaup, Frítt fæði og húsnæði. —
Upplýsingar í mötuneytinu, háskólakjallaran-
um, suðurdyr kl. 4—6 í dag og næstu daga
Ég sem þessar línur rita,
átti þess kost, að koma oft á
heimili þeirra hjóna á ísafirði,
og á frá þeim tímum ógleym-
anlegar endurminningar. Ég
minnist þaðan margra stunda
er manni fannst eims og and-
rúmsloftið sjálft væri þrungið
unaðslegu samblandi töfrandi
söng- og hljómlistar. Hin með-
fædd sönggáfa þeirra hjón,a og
listræn túlkun á þeim viðfangs
efnum, sem bverju sinni blöstu
við, stuðluðu að því, að ísa-
fjarðarkaupstaður hefur um
langt árabil, verið merkur þátt
takandi á söngmálasviði þjóðar
innar. En í Sunnukórnum starf
aði frú Anna af lífi og sál til
æfiloka, og var ein af einsöngv
urum hans. Starfsemi þessa kórs
er svo þekkt, að óþarft er að
minnast mörgum orðum á hann
en þess skal aðeins getið, að
kórinn hefur jafnframt því að
vera blandaður kór einnig ver-
ið kirkjukór, og hefur haft til
meðferðar margháttuð verk-
efni andlegs og veraldlegs efnis,
eftir hina færustu tónsnillinga,
innlenda og erlenda. Þá var og
heimili frú Önnu opið hverjum
listunnandi manni, hvort held-
ur hann þurfti sjálfur á fræðslu
að halda á því sviði, eða átti
erindi til ísafjarðar á ferðum
sínum. Er ég þess fullviss, að
þeir hinir sömu eiga einungis
hugljúfar minningar tangdar
við það heimili, sem mitt í
hversdagslegu annríki dagsins
brosti mót hinum þreytta ferða
lang.
Mörgum hefir eflaust verið
það hulið, hvernig frú Anna
og maður hennar gátu sam-
hliða umfangsmiklum dagleg-
um störfum, helgað ménningar
málum svo mjög krafta sína,
sem raun varð á. En þeir, sem
kynnzt hafa söngmálastarfi
þeirra hjóna, vita að lausnina
er að finna í einlægum áhuga
þeirra fyrir öllum sönnum
menningarmálum, og knýjandi
þörf fyrir að miðla öðrum af
fróðleik sínum og þekkingu.
Um þann minnisvarða er frú
Anna Ingvarsdóttir hefir þann
ig reist sér, mun því standa
ljómi langt fram í ókomna tíð.
En hin hljómþýða rödd frú
Önnu er nú hljóðnuð og horf-
in. Röddin, sem svo óteljandi
mörgum hefir yljað með hrein-
leik sínum og blæfegurð í gleði
og í sorg. í meðlæti og einnig
á stund reynslunnar. Skarðið
er því stórt, en sárastur er þó
harmurinn eiginmanni og son-
um, sem nú hafa séð á bak
tryggum ástvini og lífsföru-
naut á bezta skeiði ævinnar.
En minningarnar eru hugljúf-
*ar, og hin mjúka líknarhönd
drottins mun hér styrkja og
vernda. Hún, sem megnar að
reisa við hinn brákaða reyr, og
breyta nótt í dag. Hún, sem vís-
ar ‘huganum leið úr sorginni
inn í hið þráða land endur-
fundánna, þar sem víðsýnið
skín. — Og „þú, fagra ljós, í
ljósinu býrð, nú launar þér guð
í sinni dýrð, nú gleðst um ei-
lífð þinn andi.“
Og nú kveð ég þig Anna, og
þakka. þér fyrir alla sólargeisl-
ana, sem starf þitt hér á jörðti
megnaði að veita. Við vinit
þínir vitum, að handan víð
hafið hefir þér verið ætlað
meira að starfa guðs um geim.
Blessuð sé minning þín
Þorsteinn Sveinsson.
ðjðfia til Félags ísl.
stídenta í Keap-
mannalwín.
¥ HÓFI Hafnarstúdenta
■* 21. jan. s.l., sem efnt var
í minningu um 50 ára afmæB.
félags íslenzkra stúdenta í
Kaupmannahöfn, var hafin
söfnun fjár til styrktar félaginu
í þjóðræknisbaráttu þess meðal
íslendinga á meginlandi Norð-
urálfu. Þetta kvöld og næstu
vikurnar þar á eftir söfnuðust
kr. 8822,20 í sjóðinn.
Fé þetta, sem nam 7013,99
danskra króna, var sent félag-
inu, ásamt tilmælum um, að
þeim, sem gefið höfðu kr. 20,00
eða meira, yrði tryggður 1. árg.
„Fróns“, hins nýja tímarits
stúdentafélagsins, án frekara
endurgjalds.
Fjármálaráðuneytinu, — sem
annaðist yfirfærslu fjárins, —
hefir nýlega borizt símskeyti
frá sendiráði íslands í Kaup-
mannahöfn, þar sem skýrt er
frá því, að stúdentafélagið flytji
geföndunum „hjartanlegustJu
þakkir fyrir hina stórfenglegu
gjöf“. Er þar jafnframt til-
kynnt, að 100 eint. af 1. árg.
„Fróns“ verði tekin frá og
geymd skv. tilmælum þeim,
sem héðan höfðu verið send.
Þeir, sem gáfu kr. 20,00 eða
meira í þjóðræknissjóðinn og
óska að hagnýta sér framan-
skráð kjör, eru beðnir um pð
tilkynna undirrituðum það hið
fyrsta og eigi síðar en þ. 25. þ.
m.
Ludvíg Guðmundsson.
OLÍUMÁLIN.
Framhald af 2. síðu
aðrir flakjj.ai é rnóti. Því næst
komu þeÖ* JWögu um
vísa málinu Wi é®Kierjarnefp|L-
ar. En það fðr áf éomu leið. AB
svo búnu var fíumvarpinu yfe-
að til 2. umræðu með samhljóða
atkvæðum.
Thor Jenssen
íyrverandi útgerðarmaðwr vsmS
áttræður í gær.