Alþýðublaðið - 11.02.1944, Blaðsíða 5

IFftstiidagw 11. feíbrúar ,1944.
ALÞYÐUBjLAÐfÐ
Einnar flugvéiar er saknað.
Herkönnun.
Á mynd þessari sjást H. R. Stark (til hægri) yfirmaður flota Bandaríkjanna í Evrópu og A.
V. Alexander (til vinstri), flotamálaráðherra Breta í herkönnun einhvers staðar á Norður-
Englandi.
AÐ voru ekki aðeins
stjörnurnar, sem lýstu upp
himininn. Til vinstri við okk-
ur blikuð kúlurnar úr loftvarna
byssunum í ljóma leitarljós-
anna. Þjóðverjar voru að gera
loftárás á höfn, sem áður hafði
orðið fyrir skyndiárásum.
Hinn bjarti kross lendingar-
Ijósanna á flugvellinum hafði
slokknað um leið og merki um
árásina var gefið, og mundi
ekki verða kveiktur aftur fyrr
en einhver of akkar eigin flug-
vélum nálgaðist flugvöllinn
til þess að leita öryggis. Öðru
hvoru þutu þýzkar flugvélar
með miklum hávaða yfir höfð-
um okkar.
Nóttin var björt en mjög
köld. Við brettum upp krag-
ana á yfirfrökkunum okkar og
komum okkur í skjól á milli
slökkviliðsbifreiðarinnar og
sjúkrabifreiðarinnar. Sjúkra-
bílstjórinn var að skýra félaga
.sínum frá því, hve ánægjulegt
kvöld það hefði verið, þegar
hann átti frí síðast. Liðsfor-
jinginn, sem stjórnaði ljósun-
um, kom til okkar frá ljós-
.kastaranum, sem látinn er
lýsa upp flugvöllinn, þegar flug-
vél er að því komin að lenda.
Hann bölvaði kuldanum og
flýtti sér inn í eldhús til þess
að fá sér heitan kaffibolla.
Við hþfðum staðið þarna
rsíðan í rökkri, þegar flugvél-
arnar lögðu af stað. Sumar
höfðu stefnt til stranda Hol-
lands, til þess að leita uppi ó-
vinaskip, sem kynnu að reyna
að brjóta hafnbannið. Aðrar
höfðu farið í njósnaferðir, til
þess að leita fyrir sér um
hreyfingu óvinanna. Hver af
annarri höfðu þær þotið eftir
flugvellinum, hafið sig á loft
og flogið til austurs og við
iheyrt dyn þeirra deyja út í
fjarska. Þegar sú síðasta var
farin, settumst við umliverfis
ofninn í eldhúsi timburskálans
og hituðum okkur á kaffi og
steiktu kjöti. Síðan biðum við.
Það er enginn glæsileiki yfir
landvinnunni við flugvöll og
þar er þessi eilífa bið. Þið kann-
izt vel við mennina, sem
stjórna flugvélunum, og ef til
vill hefir einhver ykkar flogið
með þeim og ýmsir þeirra hafa
máske orðið vinir ykkar.
Fyrsta flugvélin ætti nú að
að fara að koma til baka, en
árásin stendur enn yfir. Einn
af flugmönnum okkar nálgað-
ist og þýzk flugvél var uppi
»
|^jREIN ÞESSI, sem lýsir
glögglega lífi og hætt-
um brezkra flugmanna, er
eftir Tom Dudley Gordon og
er hér þýdd úr tímaritinu Eng
lish Digest.
yfir okkur. Þetta er alltaf
raunaleg stund fyrir starfs-
lið flugvallar. Flugvélin okkar
getur ekki lent án þess, að
ljós séu kveikt á vellinum, en
slíkt getur þýtt árás óvinanna,
ekki aðeins á flugvöllinn, held-
ur einnig á brezku flugvélina.
Það eru dæmi um það, að
brezkar flugvélar hafa verið
skotnar niður, þegar þær voru
að því komnar að lenda á sín-
um eigin flugvelli, eftir erfitt
flug. En Bretar hafa gert Þjóð-
verjum það sama á móti.
Við störðum upp í loftið.
Nóttin virtist björt, en samt
sem áður sáum við ekki flug-
vélina okkar, enda þótt við
heyrðum í henni. En þegar
hún flaug yfir flugvöllinn,
blikaði skyndilega ljós frá
henni. Yfirmaður ljósaútbún-
aðarins gaf merki með rauðu
ljósi. Flugvélin hélt áfram að
fljúga í hringi. Stöðugt heyrð-
ist í þýzku flugvélinni. í stein-
steyptri skotgröf nálægt okkur
framkvæmdu tveir loftskeyta-
menn fyrirskipun frá yfirboð-
aranum: ,,Allt í lagi. Segið
henni að lenda.“ Á miðjum
flugvellinum sást * nú grænt
ljós. Hinn bjarti kross lending-
arljósanna kviknaði skyndilega
Flugvélin lækkaði flugið og
vængjaljós hennar sáust, er
hún nálgaðist. Glampinn frá
lendingarljósi hennar þaut yfir
akur, girðingu og heystakk. Þá
kviknaði aðal-lendingarlj ós
flugvallarins og inn í ljósrák-
ina frá því stefndi flugvélin.
Hún snerti jörð og hjólin
þeytlu upp skýi af nýslegnu
grasi í ljósbjarmanum. Lend-
ihgarljósið dó aftur. Flugmað-
ur með vasaljós í hendi vísaði
flugvélinni leiðina þangað,
sem hún átti að geymast. Ein
flugvél var komin heim.
Svona hélt það áfram um
nóttina. Fljótlega fór þetta að
ganga betur, því loftárásin á
höfnina var liðin hjá og við
heyrðum óljóst merkið um, að
hættan væri afstaðin. Ljósin
loguðu nú stöðugt, því flugvél-
arnar komu ört. Áhafnirnar
hlupu hlæjandi og með gam-
anyrði á vörunum eftir hörð-
um flugvellinum, gáfu skýrslu
sína og settust síðan við ofn-
inn í eldhúsinu, en matsveinn-
inn tók heita teskeið úr ofninum
og lét stóra kaffibolla á bórð-
ið. Herbergið var að fyllast og
flugmennirnir settust til borðs,
töluðu og reyktu, og fyrsti
vindlingurinn eftir flugið var
hressandi. Umræðurnar sner-
ust um skip, sem þeir höfðu
séð og gert árásir á, um dýf-
urnar, þegar þeir steyptu sér
gegnum myrkrið til árása við
strendurnar, um ský og kalsa
veður.
Flugvélin „Johnny“ var á
eftir áætlun. Þó ekki verulega,
og enginn var sérlega kvíðafull
ur; Flugmaðurinn á ,,Johnny“
var ungur, rauðhærður Iri.
Hinir þrír af áhöfninni voru
allir Englendingar. írinn var
fyrsta flokks flugmaður og
hafði tekið þátt í óteljandi ár-
ásum. Hann vissi, hvað hann
var að gera. Hann var ekki
gefinn fyrir það, að hætta sér
í neitt, sem í aðra hönd gat
fært honum hvort heldur var
heiður eða dauða, heimskuleg,
fífldjörf ævintýri. Hlutverk
hans var að njósna, Hann átti
að koma heim með fréttir, það
vissi hann vel. Hann var dug-
legur náungi, það hlaut að vera
allt í lagi með hann. En, samt
sem áður, „Johnny“ var á eft-
ir áætlun.
Það varð dálítið hlé. Það var
ekki von á neinni flugvél um
stund. Yfirmaður ljósaútbún-
aðarins kom aftur skálmandi,
bölvaði kuldanum og fór inn
í eldhús, til þess að fá sér
kaffibolla. Við hinir fórum nið-
ur í steinsteypu skotgröfina og
flugdeildarforinginn símaði til
fyrirliðaskrifstofunnar og
spurði hvort nokkurt loft-i
skeytasamband væri við
„Johnny“. Ekkert. Það gat
verið, að loftskeytatæki vélar-
innar hefðu bilað. Ekkert að
óttast. Hún var aðeins hálftíma
á eftir áætlun. Hann hafði'
nægilegt bensín ennþá. Flug-
deildarforinginn hringdi af og
við fórum aftur út að bifreið-
unum. Við biðuni.
Úr fjarlægð heyrðist vax-
andi dynur í flugvél og brátt
flaug hún yfir mjög lágt. En
hún var ekki frá þessum flug-‘
velli. Ef til vill var það Hamp-
den-vél að koma frá því að
Framhald á 6. síðu.
Fögur borg — heilnæm borg — Dæmi um hroðalegan
sóðaskap — Bindindisstarf og siðleysisfulltrúi — Kart-
öfluleysi og samtökin.
REYKVÍKINGAR hafa mikinn
hug- á að borgin þeirra verði
fögur borg og heilnæm borg. Veit'
ég að greinar Arngríms Kristjáns-
sonar skólastjóra í Alþýðublaðinu
um þetta efni fyrir nokkru vöktu
mikla athygli, enda kom hann
með margar ágætar tillögur. —
En Reykvíkinga sjálfa brestur
mjög á um umgengnismenningu
og hreínlæti og þetta kemur líka
fram hjá stjórnarvöldunum.
HÉR Á EFTIR birti ég bréf frá
húsmóður sem er aðeins lýsing á
þessu — og sláandi dæmi. Það er
að vísu ljótt og lýsir svo ógeðslegu
sleifarlagi og sóðakap að það er
varla prenthæft. En með illu skal
illt út drífa — og hér er bréfið:
ERU ÞAÐ AÐEINS einstakling-
ar og einhverjir sérstakir húseig-
endur, sem eiga að sjá um ösku-
þrær húsanna en ekki bærinn, þar
sem hann á hús og lóðir til af-
nota fyrir leigjendur. Ég er leigj-
andi í Selbúðum, hefi dvalið hér.
í sjö ár. Að minnsta kosti í þrjú
ár síðastliðin hefur verið þannig
ástatt um þróna að fá dæmi munu
vera um annan eins viðbjóð. Það
keyrði þó alveg um þverbak síð-
astliðið sumar. Þá var svo komið,
að ónýtar voru allar lúgur, óþverr-
inn valt út um stéttirnar, í hon-
um kviknaði maðkur og var svo
tekið það ráð, að strá salti yfir ó-
fögnuðinn. Ég var svo aum þá, og
er það enn, vegna slyss, að ég hefi
ekki komizt óstudd þennan vsg,
en á hækjunni staulaðist ég með
saltið. Ég nefndi þetta við konu
umsjónarmannsins, og sagði hún
að þetta hefði verið nefnt við
rétta aðila. Það má vel vera, en
allt stendur við það sama. Ekkert
þefur verið úr þessu bætt, og
þetta er mér kvíðaefni þegar vor-
ar.“
AKADEMIKER skrifar: „ÉG er
að vísu engin bindindispostuli, en
er þó Guðmund Sveinssyni þakk-
lát fyrir erindi hans í útvarpinu
um áramótadansleik háskólans.
Eftir báða þá áramótadansleiki,
sem haldnir hafa verið í háskólan-
um með vínveitingum, hafa geng-
ið sögur um bæinn, sem fóru mjög
í sömu átt og lýsingar Guðmund-
ar Sveinssonar. Má og segja, sjón
er sögu ríkari og þykist ég nokk-
uð geta borið um af eigin reynd,
að ekki sé allt uppspuni.“
„EN ÞEGAR kveðið er upp um
það opinberlega, sem talað er um
manna á milli í hljóði, og öllum
aðstandendum hlýtur að vera
kunnugt um, þá ætlar allt um koll
að keyra, og hinn hreinskilni
vandlætari borinn hinum verstu ó-
drengskaparsökum. Væri ekki nær
að minnast hins gamla málshátt-
ar: „Sá er vinur, er til vamms
segir“, og bregðast við á þannt
hátt, að hneykslunarefninu sé út-
rýmt af áramótadansleikjum há-
skólans? Hitt er þýðingarlaust að
berja höfðinu við steininn og segja
að svart sé hvítt.“
HEIMILISFAÐIR skrifar: „Eins
og þér mun vera kunnugt um, hafa
íslenzkar kartöflur verið ófáan-
legar hér í búðum í vetur, en
grænmeti og rófur naumast sést
hér á boðstólum. Hins vegar
hafa enskar kartöflur verið fáan-
legar, en þær eru yfirleitt verri,
enda virðist allmikil skömm að
því að flytja inn kartöflur og það
frá þjóð, sem á í stríði <og þarf á
öllu sínu að halda. Úr þessu ó-
fremdarástandi verður þegar að
bæta enda virðist það fremur auð-
velt ef bæjarbúar hafa vilja á
því.“
„VÆRI EKKI NÆR að nokkur
hundruð heimilisfeður hér í bæ
stofnuðu með sér félag, sem hefði
með höndum ræktun kartaflna
og grænmetis til heimilisþarfa fé-
lagsmanna. Til þess þarf félagið að
kaupa jörð, hentuga til garðrækt-
ar og í góðu vegasambandi við
Reykjayík. Jarðhiti þyrfti helzt að
fylgja jörðinnni, svo hægt væri að
reka þar ilrækt í gróðurhúsun-
um.“
„SENNILEGA þyrfti einnig að
reka þar nokkurt kúabú vegna á-
burðarþarfa, nema ef þangtekja
fylgdi jörðinni. Ef horfið væri að
þessu ráði, yrði ábyggilega fram-
vegis ekki slíkur grænmetis-
skortur eins og hefur verið hér í
bæ og félagsmenn myndu fá þessa
hollu og nauðsynlegu fæðu fyrir
sanngjarnt verð.“
Hannes á horninu.
UNGLINGA
vantar okkur nú þegar til að bera blaðiS
í eftirgreind hverfi:
BræSraborgarstígur
Hánargöiu
SéBvelli
Hátt kaup. Talið strax við afgreiðsluna.
áliffiÉial!. — Sími 4f§0.

AUGLÝSIÐ ÍALÞÝÐUBLAÐENU