Alþýðublaðið - 13.02.1944, Blaðsíða 2

ALÞYÐUBLAÐIÐ
Sunnudagur 13. febróar 1944.
Enginn nælurvinna
meðan samningar
sanda yfir milli af-
vinnurekenda og
verkamanna.
17 ERKAMANNAFÉLAG-
® ID Dagsbrún tilkynnir
hér í blaðinu í dag, að stjórn
félagsins muni ekki veita und
anþágu fyrir neinni nætur-
vinnu, nema með sérstöku
leyfi frá félagsstjóminni, með
an á samningaumleitunum
stendur milli félagsins og at-
vinnurekenda.
Dagsbrýn
óskar þess getið,, að hún hafi
ekki óskað eftir því að sáttasemj-
ari tæki deilumál hennar og at-
vinnurekenda í sínar hendur. Hins
vegar munu atvinnurekendur hafa
talið það hampaminnst.
50—60 vélbátar í sjávar-
háska á Faxaflóa.
Tvelr vélbátar hafa farlzt, en ðllum
mðnnum var bjargað nema einum.
Klukkan 12,30 i nótt vantaði
enn fregnir af sex bátum.
’P' IMMTÍU- SEXTÍU vélbátar úr verstöðvunum hér við
Faxaflóa og nokkrir bátar að auki voru í mesta sjávar
háska í fyrrinótt og í gærdag. Þegar betta er ritað er vitað
um tvo vélbáta, sem farizt hafa, „Ægi“ úr Garði og Björn
II, sem gekk frá Akranesi, en um sex báta er ekki vitað enn.
Einn úr Sandgerði, tvo úr Keflavík, tvo úr Vestmanneyjum,
og einn er á leið hingað frá Vestmanneyjum.
Vitað er, að einn maður hefir farizt: af vélbátnum „Ægl, Sig-
urður Bjarnason, ungur maður frá Geirlandi á Miðnesi.
Snemma morguns í gær reru
nær allir bátar af Akranesi, úr
Keflavík, frá Sandgerði,
ur
Dm síprniitoihrf p at
íinnÉætíi á Vestfjörðum.
Samtal við HeSga Hannesson fram-
kvæmdastjóra Alþýðuflokksins.
U ELGI HANNESSON
framkvæmdastjóri Al-
þýðuflokksins er nýkom-
inn úr alllöngu ferðalagi í
þágu flokksins um Vestfirði.
Hefir Alþýðublaðið snúið sér
til hans og spurt hann tíðinda
þaðan. Sagði hann meðal ann-
ars:
„Það er auðvitað margt, sem
frétthæft er að vestan, en ekki
eru tök á að segja frá í stuttu
viðtali, en eitthvað viltu víst
hafa, og skal því byrjað:
Mikið af þeim tíma, sem ég
var fyrir vestan, dvaldi ég á
ísafirði, en ferðaðist þaðan til
nærliggjandi staða og dvaldi
meðal fiokksfélaga nokkra
daga, eftir því sem tilefni gafst.
I Súðavík stofnaði ég flokks-
félag og er þar mikill áhugi fyr-
ir málefnum Alþýðuflokksins.
Súðvíkingar hafa nýlega fengið
nýjan fiskibát, í stað þess er
þeir misstu s.l. vetur, og var
hann smíðaður í skipasmíðastöð
Marseliusar Bernharðssonar á
Isafirði.
Þá er nýtekið til starfa hjá
þeim nýtt hraðfrystihús, sem
Kaupfélag ísfirðinga hefur reist
á Langeyri, en Kaupfélag Súð-
víkinga, sameinaðíst því fyrir
rúmu ári síðan og starfar nú
sem deild úr K. í. undir stjórn
Maríasar Guðmundssonar.
Verzlunarhús kaupfélagsins
er úti í þorpinu, en atvinnu-
rekstur þess á Langeyri, ein-
hverjum bezt fallna stað til
framkvæmda við Djúp. Samtök
Súðvíkinga um verzlun og út-
gerð hefur fært þeim heim sánn
indi þess, hversu mikil nauð-
syn á því er, að þessi mál séu
í höndum alþýðunnar sjálfrar.
í Hnífsdal var ég á flokksfé-
lagsfundi og var það mjög á-
berandi, hversu góðu fylgi Al-
þýðuflokkurinn á að fagna hjá
yngra fólki þar. Auk þess sem
hið eldra fólk er sá trausti múr,
er stenzt allar árásir, enda feng
ið herzlu í átökunum við al-
vinnurekendavaldið þar, bæði
fyrr og síðar.“
— Já, var það ekki einmitt í
Hnífsdal, sem hin dæmalausa
sveltitilraun var gerð af hendi
kaupmanna við verkafólk þar,
er það háði verkfall 1927, er
þeir lokuðu sölubúðum sínum
og íshúsi, og neituðu að selja
fólki vörur fyrir peninga?
„Jú, það var þar. Ég var þá
í stjórn Verkalýðsfélags Hhífs-
dælinga og man þau átök,
sennilega nokkuð lengi. Ég er
einmitt um þessar mundir að
skrifa ágrip af sögu þessa sögu-
lega verkfalls, og ég verð að
segJa það, að enn þá virðist and
inn hinn sami hjá þeim, sem nú
fara með atvinnu- og verzlun-
armál Hnífsdælinga.
Í Bolungavík var ég í tvo
daga. Fórum við Hannibal
Valdemarsson þangað saman og
áttum viðræður við flokksfólk.“
— Ykkur hefur ekki verið
meinuð landganga eða fluttir
heim með valdi?
„Nei, bæði var það, að hinir
fengsælu sægarpar í Bolunga-
vík neyttu orku sinnar um þess-
ar mundir í fangbrögðum við
Ægi og fluttu að landi fullhlað-
in skip af „þeim gula“, — og
svo held ég ,að þeir séu nú ekki
það í vasanum á íhaldinu þar,
að þeir láti nota sig til nazist-
iskra fólskuverka eins og átti
sér stað með aðförinni að
Hannibal 1932 og íhaldið hlaut
litla sæmd af.
Aðalatvinna Bolvíkinga er
sjóróðrar og fiskvinna.
Þeir hafa nú marga báta fyr
ir landi, en miklum erfiðleik-
um er það bundið, að stunda
róðra úr Bolungavík, þar sem
setja verður mótorskipin á land
í hvert sinn, er brimar að, og
er það eigi allsjaldan á vétrar-
vertíð, og er það ekki heiglum
hent að „baka“ undir skipsúð-
irnar og halda skipinu á réttum
kili, þegar sett er upp eða nið-
ur. Þarf til slíks mikla leikni,
enda ekki margir utanpláss-
menn, er leika það eftir.
Kaupfélag ísfirðinga er nú
að reisa nýtt húsnæði yfir
deild sína, er það rekur í Bol-
Frh. á 7. síðu.
Vestmannaeyjum og úr Garði.
En um líkt leyti og þeir voru
að komast á miðin, rauk á
versta veður og magnaðist það
svo, að afspyrnuveður var kom-
ið um hádegisbilið.
Bátarnir munu undireins og
veðrið skall á, hafa farið að
leggja af stað til hafnar, en
veðrið var svo mikið að það
gekk erfiðlega. Komust þó flest
ir undið kvöldið til hafnar, en
tvö slys urðu þegar snemma í
gærkveldi. Vélbáturinn „Ægir“
úr Garði, eign Finnboga Guð-
mundssonar, fékk sjó á sig,
braut allt ofan af honum, og
sökk báturinn mjög skjótlega.
Véibáturinn „Jón Finnsson“,
skipstjóri Þorsteinn Jóhannes-
son, fór þegar til bátsins og tókst
honum af miklu snarræði að
bjarga fjórum mönnum af hou-
um, en einum tókst ekki að
bjarga: Sigurði Björnssyni, frá
Geirlandi á Miðnesi.
Þegar þetta er ritað eru allir
bátar, sem reru frá Keflavík,
Sandgerði og úr Garði komnir
til Keflavíkur, nema 3. Af
tveimur hefur frétzt, og liggja
þeir við lóðabauju, en aL ein-
um hafa engar fréttir borizt:
„Óðni“ frá Sandgerði, eign
Finnboga Guðmunssonar.
Allir bátar, sem reru frá
Akranesi, komust heilu og
höldnu heim, nema „Björn II. “
Slysavarnafélaginu barst í gær,
seinnipartinn, beiðni frá þess-
um báti um aðstoð, vegna þess,
að leki væri kominrt að honum.
Vélbáturinn „Fylkir“ frá Akra-
nesi var nærstaddur, og tókst
honum að ná öllum mönnun-
um, en „Björn II. “ mun hafa
sokkið. Hins vegar maraði hann
en í hálfu kafi þegar „Fylkir“
fór frá honum.
Allir Vestmannaeyjabátarnir
eru komnir til hafnar nema
tveir: „Njörður“ og ,,Freyja“.
Eru báðir bátarnir mjög litlir
og talstöðvalausir. „Þór“ var
um miðnætti í nótt að leita að
bátunum, en engar fregnir
höfðu þá borizt um það, hvort
„Þór“ hefði fundið þá. Enn
fremur vantar allar fregnir af
,,Bjarnarey“. Sá bátur fór frá
Vestmannaeyjum klukkan 11 á
föstudag, en báturinn lenti í
því að hjálpa nauðstöddum bát.
Síðar kom ,,Þór“ á vettvang og
„Bjarnarey“ yfirgaf bátinn og
hélt áfram hingað til Reykja-
víkur, en síðan hefur ekkert til
hennar spurzt.
MraknhigÉr Mb.
ESangsa.
Alþýðublaðið hafði undir mið
nætti tal af Jóni Bergsveins-
syni framkvæmdastjóra Slysa-
varnafélagsins og fórust honum
Frh. á 7. síðu.
SjódómQrínn til rann-
sóbnar á sjóslpnnum
befur verið skipaðnr.
u
Alþýðublaðið fékk í
gær eftirfarandi til-
kynningu frá Árna
Tryggvasyni borgar-
dómara.
T AF grein eftir Finn
Jónsson, alþingismann,
pem birtist í Alþýðublaðinu í
Jag, með fyrirsögninni:
„Hvað dvelur skipun sjódóms
ins til þess að rannsaka sjó-
slysin?“, vil ég taka það fram,
að þegar eftir að mér barst
beiðni atvinnu- og samgöngu-
málaráðuneytisins (dags. 21.
f. m.) um rannsókn á hvarfi
b/v Max Pemberton og á-
standi íslenzkra fiskiskipa,
hófst ég handa í þeixn efnum,
m. a. með fyrirmælum um
yfirheyrslur úti á lándi, svo
og öflun gagna hér í Reykja-
vík. Frá því um seinustu helgi
hefir sjódómurinn hér síðan
unnið daglega að rannsókn-
inni, og mun svo verða áfram,
enda hefi ég lagt áherzlu á,
að rannsókn þessari yrði hrað
að, eftir því sem frekast er
fært.
Drengur flækist úti
beila nólf af ótta við
ávílur út af skrópi úr
LÍTILL drengur, 11 ára gam-
all, Jón Waag Kristinsson,
Laugavegi 70 B. flæktist um á
götum Reykjavíkur heilan sól-
arhring af hræðslu við ávítur
fyrir skróp í skóla.
Hann fór að heiman frá sér
klukkan tæplega 8 á föstudags-
morgun og átti að fara til náms
í bekk sínum í Barnaskóla Aust-
urbæjar. En glaumurinn mun
hafa verið mikill, að minnsta
kosti snerist eitthvað annað fyr-
ir hann — og hann fór ekki í
skólann.
Aðstandendur hans neyddust
til að snúa sér til lögreglunnar
og auglýsti hún eftir drengnum,
en þegar auglýsingin birtist var
hann kominn í skólann, án þess
að hafa komið heim til sín. Kom
hann í bekk sinn kl. 8 í gærmorg
un.
Hefur Jón litli skýrt svo frá
að hann hafi verið úti alla nótt-
ina.
Er ekki ólíklegt að honum
hafi verið orðið kalt og þótt gott
að leita í hlýjuna í bekknum sín-
um.
Leikfélag Reykjavíkur
sýnir Óla smaladreng kl. 4 í dag
og „Vopn guðanna“ kl. 8 í kvöld.
Aðgöngumiðasalan er opin frá kl.
1 í dag.
Samband bindindisfélaga í skólum
heldur umræðu- og útbreiðslu-
fund í Góðtemplarahúsinu í dag
kl. 1.30 e. h. Er öllum heimill að-
gangur að fundi þessum, en þar
verða til umræðu þau mál, sem
efst eru á baugi meðal bindindis-
manna um þessar mundir, einkum
þó skemtanalífið í bænum.
Samningar sjðmann<
anna við ðtaertarmenn.
Vélbátasjómenn fá 35 i20i0 i stað 33 Í3-
34 % áður. Auk pess fá peir tryggð
325 kr. lágmarkslaun, auk uppbótar.
E
INS OG SKÝRT var frá í
blaðinu í gær voru í
fyrrakvöld undirskrifaðir samn
ingar milli sjómannafélaganna
í Reykjavík og Hafnarfirði ann
arsvegar og Félags íslenzkra
línuveiðara og ísflutningaskipa
og Vélabáðafélags Reykjavíkur
hins vegar.
Á flutningaskipunum varð
sú. breyting að samið var til.
samræmis við kjor togarsjó-
manna, sem viðurkennd voru
með samningum 30. sept. 1942.
— í þessum samningi er líka
slegið föstu lámarkstölu skip-
verja, er sigla skuli á útlönd
og skulu þar af vera 4 hásetar
nema á tímabilinu 1. maí—1.
okt., þá skal heimilt að fækka
þeim niður í þrjá, undir sér-
stökum kringumstæðum.
Hinn samningurinn fjallaði
um kjör. á öllum mótor- og
gufuskipum undir 130 rúmlest-
ir, sem stuhda ísfiskveiðar með
dragnót og botnvörpu.
Skipverjar höfðu áður 3310
—34% af brúttóafla skipsins,
en nú fá þeir 35%%. Nú er
fast ákveðið hvað má skipta í
flesta staði eftir stærð skips-
en það voru engin ákvæði um
það áður. Þá fá sjómenn viður-
kennd og tryggð lágmarkslaun.
að upphæð 325 kr. á mánuði með
dýrtíðaruppbót, en engin slík
trygging var áður nema á línu
veiðum og síldveiðum. Nokkr-
ar aðrar breytingar urðu — og
fer þessi samningur hér á eftir.
Samningurinn um kjör á ís-
flutningunum kemur í næsta
blaði:
Samningur um kaup og kjör
á öllum mótor- og gufuskipum
undir 130 rúmlestir, sem stunda
ísfiskveiðar með dragnót
(Snorrevaad) og botnvörpu og
gerð eru út frá félagssvæði Sjó
mannafélags Reykjavíkur og
Sjómannafélags Hafnarfjarðar.
1. gr. Af heildarafla skipsins
(brúttó) greiðist skipverjum
45%%, er skiptist jafnt á milli
allra þeirra er á skipinu vinna,
Þar með taldir skipstjóri og
stýrrimenn.
Á skipi, sem að stærð er allt
að
Framhald á 6. síðu.