Alþýðublaðið - 19.02.1944, Síða 2

AU>YÐUBLAÐ!Ð
Xjaag&rdagar 19. lebráwr 1944
Þingsályktnnartillaga A1
gýðnfiokksins nm skipa
eftlrlitið var sampykkt.
ÞINGSÁLYKTUNARTILLAGA Finns Jónssonar og Stef-
áns Jóh. Stefánssonar um endurskoðun öryggislöggjaf-
arinnar fyrir sjómenn og aukið eftirlit með skipum og bát-
um var til síðari umræðu í sameinuðu þingi í gær.
Kommúnistar höfðu lagt fram breytingartillögu við
þingsályktunartillöguna og var hún felld með öllum atkvæð-
um gegn atkvæðum kommúnista. Smá breytingartillaga frá
allsherjarnefnd var samþykkt með samhljóða atkvæðum —
og þingsályktunartillagan síðan samþykkt með samhljóða
atkvæðum.
Mauðsynleg bók handa koiriuna.
fleilsnfræðl handa hAsmæðrnm efí
ir Kristina Óiafsdóttnr lækni.
♦ ....
Upplýsingar fyrir þær, sem litið hefur
verið getið á prenti til þess*.
TT RISTÍ'N ÓLAFSDÓTT-
IR læknir er orðinn mik
ilvirkur og vinsæll rithöfund
ur. Þýðingar hennar á ævi-
sögum mrkismanna eru löngu
orðnar þekktar og kunnar fyr
ir mikla vandvirkni og smekk
vísi. En kunnasta verk frú
Kristínar, þeirra, sem komin
eru, verður tvímælalaust síð-
asta bók hennar: Heilsufræði
handa húmæðrum.“ Þetta er
allmikið rit, um 260 blaðsíð-
ur í stóru broti og er í því
mikill fjöldi mynda til skýr-
ingar á efninu.
Með útgáfu þessa rits er upp-
fyllt mjög brýn þörf, því að ein-
mitt á þessu sviði hafa bók-
menntir okkar verið mjög fá-
skrúðugar.
I formálá fyrir bókinni segir
höfundurinn:
„í riti þessu er tekið saman
hið* helzta, sem ætla má, að
varði sérstaklega konur í hús-
mæðrastétt bæði til sjávar og
sveita hér á landi. Er ætlazt til,
að hafa megi ritsins not bæði
sem handbókar á heimilum og
við heilbrigðisfræðslu náms-
meyja í húsmæðraskólum og
öðrum sérskólum kvenna. Gert
er ráð fyrir undirstöðuþekk-
ingu nemenda og annarra les-
enda á gerð mannslíkamans og
störfum hans, svo og þeim al-
mennu heilbrigðisreglum, sem
barnaskólum er ætlað að veita
samkvæmt fræðslulögum. Eru
myndir valdar með tilliti til
þess, að auðveldara veitist að
rifja þau fræði upp.“
;
Bókinni er skipt í 6 kafla og
heita þeir: Kynferðislíf kvenna,
Barnsburður og sængurlega,
Meðferð ungbarna, Heilsusam-
legir lifnaðarhættir og heilsu-
vernd, Helztu sjúkdómar er
húsmæður varða, Heimahjúkr-
un, Hjálp í viðlögum.
I hverjum kafla fyrir sig, er
efninu gerð mjög góð skil, og
er í fáum orðum sagt, að finna
í bók þessari upplýsingar fyrir
konur, sem þær hefur vantað
tilfinnanlega og sem áður hefur
lítið verið rætt um opinberlega.
Verður að telja bók þessa mik-
inn feng, og ber að þakka út-
gáfu hennar höfundinum og
útgefandanum, ísafoldarprent-
smiðju h.f., sem hefur vandað
mjög til útgáfunnar. Bókin er
anjög ódýr, kostar aðeins 50
krónur, og mun verðið sérstak-
lega vera miðað við það, að hún
geti komizt inn á sem flest
heimili og orðið kennslubók í
kvennaskólum.
Pygmallon eftir Bern-
úlvarpið í kvöld.
Leákstjéri er
írú Soffía Guðlaugsdóifir.
D YGMALION, hið fræga
lefkrit Bernard Sfoaws
verður leikið í útvarpið í
kvöld.
Þetta er eitt kunnasta leik-
rit hins heimsfræga brezka leik-
ritaskálds.
Þýðandi iþess er Bragi Ólafs-
son Menntaskólakennari og hef-
ir hann að nokkru leyti stað-
fært það.
Leikstjórinn er frú Soffía
Guðlaugsdóttir, en heiztu leik-
endurnir Helga Valtýsdóttir,
Ævar R. Kvaran, Tómas Hall-
grímsson, Valdimar Helgason
og Nína Sveinsdóttir. En auk
þeirra leika 10 stúdentar.
í>að er víst að vel verður
hlustað í kvöld, er þetta fræga
leikrit verður flutt í útvarpið.
Norræna félagið á aldarfiórð~
ungsafmæli um mánaðamófin*
tslandsdeildin efnir til þriggja
daga hátíðahalda i tilefni þessa
ISLANDSDEILD Norræna félagsins efnir til mikilla há-
tíðahalda um næstkomandi mánaðarmót af tilefni ald-
arfjórðungsafælis Norræna félagsins.
Af þessu tilefni snéri Alþýðublaðið sér í gær til Guð-
laugs Rósenkranz, ritara íslandsdeildarinnar og spurði hann
um þessi fyrirhöguðu hátíðahöld.
F. U. J.
heldur dansleik sunnudags-
kvöldið 20. febrúar kl, 8.30 e. h.
í húsi Alþýðubrauðgerðarinnar
við Vitastíg.
„Á síðustu styr j aldarárun-*
um skapaðist mjög aukið sam-
starf og vaxandi samhyggð
meðal hinna skandinavisku
þjóða. Þau áttu við sameigin- :
lega örðugleika að etja og sam-
eiginleg viðleitni þeirra stefndi i
öll að því að vemda þjóðimar
frá því, að lenda í hildarleikn-
um.
Upp úr þessum jarðvegi
spratt svo .hugmyndin um j
stofnun Norræna félagsins.
Kunnir menn í Noregi, Dan-
mörku og Svíþjóð skiptust á
hugmyndum um málið og er
það hafði þróazt var mynduð
nefnd til að undirbúa stofnun
félagsins. í nefnd þessari voru
Svíarnir: Prófessor Heckscher
og Carlson iþáverandi fjármála-
ráðherra, Danimir prófessor
Friis og Neergaard, þáverandi
forsætisráðherra og Norðmað-
urinn Mowinckel forsætisráð-
herra.
Þegar undirbúningnum var
lokið voru deildirnar stofnaðar.
Deildin í Svíþjóð var stofnuð
1. marz 1919, í Noregi 12. apríl
og í Danmörku 15 apríl. íslands
deildin var stofnuð 1922 af
Sveini Bjömssyni, nú ríkis-
stjóra og prófessor Paasche,
sem þá var stadur hér. Deild-
irnar starfa sem sjálfstæður
félagsskapur, en félagið heldur
sameiginlegan fulltrúafund ár-
lega.
Af þessu tilefni efnir íslands
deildin til hátíðahalda hér í
bænum 1., 3 .og 5. mars næst-
komandi. 1. mars um kvöldið
verður dagskrá útvarpsins helg-
uð Norræna félaginu. Verður
þar samfelld dagskrá. Ræður
flytja Stefán Jóh. Stefánsson
formaður félagsins, Pálmi
Hannesson, Guðl. Rósenkrans
og Vilhj. Þ. Gíslason. Tómas
Guðmundsson flytur kvæði. En
milli þessara atriða verða leik-
in Norðurlandalög.
3. mars verður samsæti að
Hótel Borg. Aðalræðumaður í
veizlunni verður dr. Björn
Þórðarson forsætisráðherra. Þá
verður og upplestur, söngur og
dans.
5. mars verða norrænir
hljómleikar í Gamla Bíó.
Ég skal geta þess að lokum,
að helzta viðfangsefni félags
okkar nú er bygging hinnar
norrænu hallar við Þingvelli.
Fjársöfnun til hennar gengur
vel. T. d. hafa 20 félagsmenn
þegar lagt fram 60 þúsund kr.“
Háltúrulækntafla-
félagið dofnar
Náttúrulæknafélag
íslands hefir ákveðið að
stofna matsöluhús á vori kom-
anda og verður framleiðslu
þess að sjálfsögðu hagað eftir
kokkabókum félagsins. Hús-
næði hefir félagið þegár fengið
og stofnfé er einnig fengið að
upphæð 70 þúsundir króna.
Hefur það fé safnazt innan fé-
lagsdns.
Lendiogerbætor I
Hðfnsm í GnílbriHgn
sýsio.
Frumvarp fiuít af fiuðmundi
!. finðnmndsspl.
iQUÐM. í. GUÐMUNDSSON
ber fram á alþingi frum-
varp til laga um lendingiarbæt-
ur í Höfnum í Gullbringu- og
Kjósarsýslu.
I fyrstu greininni segir:
„Til lendingarbóta í Hafnar-
hreppi í Gullbringusýslu skal
úr rikissjóði veita helming
koStnaðar eft.ir áætlun, sem at-
vinnumálaráðherra samþykkir,
þegar fé er til þess veitt í fjár-
lögum, allt að 250 þúsund
krónum, gegn jafnmiklu fram-
lagi annars staðar að. Fjárhæð
þessi greiðist lendingarsjóði
Hafnahrepps að jafnri tiltölu
og lendingarsjóðurinn leggur
fram til lendingarbótanna.“
Og í 2 gr. segir:
, ,Ríkisstjórninni veitist heim
ild til að ábyrgjast fyrir hönd
ríkissjóðs allt að 250 þúsund
króna lán, er hreppsnefnd
Hafnahrepps kann að taka í
innlendri lánsstofnun til lend-
ingarbótanna.“
I greinargerð segir flutnings-
maður:
„Eins og kunnugt er, liggja
Hafnir á Reykjanesi við ein
beztu fiskimið landsins, sunn-
anverðan Faxaflóa. Aflasæld er
þar mikil og að jafnaði stutt
til fiskjar. Fyrir kemur þó, að
fiskur bregðist á hinum nálæg-
ari miðum, og þurfa hreppsbú-
ar þá að sækja á dýpri mið. Ber
einkum á því síðari hluta ver-
tíðar, að fiskur á heimamiðum
bregðist, og þarf þá að sækja
lengra.
Þrátt fyrir ágætar aðstæður
á sjó hvað fiskistöðvar snertir
hafa íbúar Hafnahrepps jafnan
átt við hinn erfiðasta aðbúnað
að búa, þegar að landi hefur
komið. Lengi framan. af var
engin bryggja til í hreppnum,
og varð þá, þegar að landi var
komið, að seila fiskinn á snæri
út úr báíunum og bera hann
síðan eða draga á land. Þegar
vel áraði, kom fyrir, að draga
þurfti á land með þessum hætti
um 400 skippund á bát yfir ver-
tíðina. Var þetta mikið verk og
erfitt, og hefði mátt telja von-
lítið að stunda sjó úr Höfnum
með þessari löndunaraðferð, ef
ekki hefði hjálpað, hversu stutt
þurfti að sækja að jafnaði. Fyr-
ir nokkrum árum var ráðin
nokkur bót á þessu með bygg-
ingu bátabryggju, þótt lítil
væri og ófullkomin. I seinustu
fjárlögum var veittur úr ríkis-
sjóði 25 þúsund króna styrkur
til að endubæta þessa bryggju,
gegn jafnmiklu framlagi ann-
ars staðar frá.
Vegna löndunar- og lending-
arskilyrðanna í Höfnum hafa
hreppsbúar nær eingöngu orð-
Frh. á 7. sífhi.
Dagsbrún tiikynnlr
Vinnuslöðvim hjá
bænum og öllum
fyrirfækjum hans
n. k. þriðjudag.
¥> æjarráðfundur,
sem haldinn var í gær
síðdegis fékk tilkynningu
frá Verkatnannafélaginu
Ðagsbrún þess efnis, að fé-
lagið myndi hefja vinnu-
stöðvun hjá Reykjavíkurbæ
og öllum fyrirtækjum hans
frá og með n. k. þriðjudegi
22. þ. m.
Eunfremur fylgdi tilkynn-
ingunni uppkast að nýjum
samningi milli félagsins og
bæjarins.
Maður bverfur ai
skipí úfi í rúmsjo.
Kristinn Erlends-
son, sjómaður úr
Dýrafirði.
g Á ATBUKÐUR varð f
gærmorgun um borð f
„Þór“, að einn af farþegun-
um á skipinu hvarf af þvf»
Kristinn Erlendsson frá
Bakka í Dýrafirði.
Þessi atburður mun hafa orð-
ið eftir kl. 6 í gærmorgun, en
íþá sást Kristinn síðast og var
hann þá að ganga út úr klefa
sínum.
„Þór“ var á leið hingað til
Reykjavíkur frá Vestmanna-
eyjum, en þar tók Kxistinn skiþ-
ið. Hafði hann verið háseti é
vélbátnum „Hamona“ frá Þing-
eyri, en fór af bátnum' í Vest-
mannaeyjum.
Nánari atvik að þessu slysi
eru ókunn — og ekki urðu skip-
verjar á „Þór“ varir við það„
er maðurinn hvarf fyrir borð.
SigurSur Sveinssou
garðyrkjuráðunautur
bæjarlns.
AFUNDI bæjarráðs í gær
var samþykkt að setja
Sigurð Sveinsson garðyrkju-
fræðing sem garðyrkjuráðu-
naut bæjarins.
Sigurður Sveinsson er mjög
vel menntaður garðyrkjumað-
ur. Hefur hann undanfarin ár
verið kennari við Garðyrkju-
skólann að Reykjum.
Skildigganesskéli
verður byggður.
BÆJARRÁÐ samþykkti á
í'undi sínum í gærkvöldi
endanlega að hefjast handa um
byggingu barnaskóla Skildinga
ness og nágrennis.
Verður hann byggður sam-
kvæmt uppdrætti Einars Sveins
sonar húsameistara bæjarins,
en uppdráttur hans og líkan af
skólanum höfðu legið fyirir
skólanefndinni og bæjarráði.