Alþýðublaðið - 24.02.1944, Blaðsíða 6

Verkalýður Ákraness
um öryggismál sjó-
manna.
Áiyki&sn ';félassfiifi€i^r
s@§id til aifeasigis.
ERKALÝÐSFÉLAG
Akraness tók til um-
ræðu á aðalfundi sínum fyr-
tr nokkrum dögtím öryggis-
mál sjómannastéttarinnar.
Hefir félagið nú sent alþingi
eftirfarandi bréf:
„í; tilefni af hinum tíðu sjó-
slysum við strendur landsins í
seinni tíð, viljum við leyfa oss
að senda hinu háa alþingi eft-
irfarandi áskorun, sem sam-
þykkt var á aðalfundi deildar-
innar 15. febrúar 1944:
„Sjómannadeild Verkalýðsfé-
lags Akraness skorar eindregið
á hið háa alþingi að samþykkja
'hið bráðasta tillögur, um ör-
yggismál sjómanna, sem Al-
þýðusamband. íslands hefir
lagt fyrir yfirstandandi þing.‘?
Greinargerð:
„Oss er að vísu kunnugt um,
að á undangengnurn árum hafa
verið lögfest margvísleg á-
kvæði og reglugerðir um ör-
yggi ó sjó, er orðið gátu til
stórbóta. En raunalegar stað-
Ireyndir sanna nú, að þeim laga-
staf hefir ekki verið framíylgt
sem skyldi cg ætlazt var til af
löggjafanum. — Allir menn
munu nú vonandi hafa áttáð sig
á, að eigi aðeins sé nauðsynlegt,
að framfylgja þeim reglugerð-
um og ákvæðum í öryggismál-
unum, sem þegar eru fyrir
hendi, heldur sé og brýn þörf
nýrra ráða og raunhæfra á því
sviði einmitt nú, og þá sérstak-
lega í sambandi við "mtalaða
ofhleðslu fiski- og flutninga-
skipa.
Vér teljum að vísu, að hér
sé um að kenna skorti á ákvæð-
um í öryggislöggjöfinni, en þó
öllu framar skorti á eftirliti
með framkvæmd hennar.
f>áð er einnig . einróma álit
vort, að sérhverjar úrbætur til
FKÓÐLEGT EIT:
Helfbrigl líf, fímarif
Raiiða Krossins.
HEILBRIGT LÍF, tíma-
rit Rauða Kross íslands
3. og 4. hefti 3. árgangs kom
út í gær.
Þetta er eitt fróðlegasta og
nauðsynlegasta tímarit, sem
gefið er út hér á landi — og
fjallar eingöngu um heilsufars-
og heilbrigðismál.
I þessu riti eru þessar grein-
ar: Berklavarnir eftir Sigurð Sig
urðsson berklayfirlæknir og
fylgja greininni töflur, línurit og
myndir til skýringar. Hættur
kynþroskaaldursins er mjög
fróðleg og athyglisverð grein
eftir Hannes Guðmundsson húð-
og kynsjúkdómalækná. Tekur
læknirinn til meðferðar í þess-
ari grein ýmsar hættur sem
steðja að unglingum á kyn-
þroskaaldri. Lesið í bolla, nefnir
Pálmi Hannesson fróðlega grein
Ier hann ritar. JÞá er skemmtilegt
og fróðlegt ritstjórnarspjall, eft-
. ir dr. Gunnlaug Claessen og
kennir þar margra grasa. Dr.
Halldór Hansen ritar um íþrótt-
ir og heilsuvernd. Dr. med. Karl
Kroner ritar um Læknishjálp á
vígstöðvunum en höfundurinn
starfaði sem læknir á mörgum
vígstöðvum í síðasta stríði. Nú
dvelur hann landflótta hér á
landi. Lárus heitir skemmtileg
frásögn, eftir Ingólf Gíslason,
fyrrverandi héraðslækni. Dr.
Claessen skrifar um íslenzkt
heilsufar og byggir á heilbrigðis-
skýrslum 1940. Auk þessa er í
ritinu ársskýrsla Rauða Kross-
ins og mikill fjöldi fróðlegra
smágreina.
frambúðar í þessum efnum,
sem og gildandi löggjöf, verði
því aðeins örugglega framfylgt,
að þeir aðiljar þjóðfélagsins,
sern mest eiga á hættu, þ. e.
sjómennirnir sjálfir, Ieggi virka
hönd á setningu og framkvæmd
þeirra.“
(JlfereiW Albvðablaðið.
I>að er japönsk flugvél, sem réðist á amerískt flugvélamóðurskip,
en var sjálf hitt og steyptist í sjódnn.
dðalfitndnr verka-
lýðsféfaia.
D LIKKS'MIÐAFÉLAG Rvík-
ur hefir nýlega 'haldið að-
alfund sinn. í stjórn félagsins
voru kosndr: Ásgeir Matthíasson,
formaður, Vilhjálmur Húnf jörð,
ritari og Kristinn Vilhjálmsson
gjaldkeri.
Verkalýðsfélag Glæsibæjar-
hrepps 'hefir haldið aðalfund
sinn. í stjórn félagsins voru
þessir menn kosnir: Jón Sig-
urjónsson, formaður Friðrik
Kristjánsson, ritari, Halldór
Jónsson gjaldkeri og Eiður Að-
alsteinsson og Sigurður Vigfús-
son meðstjórnendur.
Skrifstofa mæðrastyrksnefnflar,
er opin á mánudögum, þriðju-
dögum og miðvikudögum kl. 3—5.
Á fimmtudögum er frú Auður Auð
uns lögfræðingur til viðtals, á
sama tíma. Á föstudögum er opið
frá kl. 5—7. Svava Jónsdóttir
borgar út reikninga. Á mánudags-
kvöldum kl. 8—10 Laufey Valdi-
marsdóttir, og á miðviðudags-
kvöldum, á sama tíma, Katrín
Pálsdóttir.
tvær brauðsneiðar, sem lagðar
eru saman, „Sandwiehes“ á
ensku. Auðvitað þarf ég ekki
að taka það fram, að hófið er
„þurrt“, og því þari' enginn að
óttast það, að skemmdir verði
á húsum né húsgögnum. Slíkt
er þó ekkert einsdæmi vestan
hafs. Meira að segja á salla-
fínum samsætum á hótel-borg-
um Winnipeg-bæjar var ekki
svo mikið sem staup með mat.
Og þó voru þetta samsæti fyrir
heldri menn.
Á þriðja kvöldi er þinginu
slitið. Fer þá fram mikil sam-
köma, og er hún venjulega
haldin í Sambandskirkjunni.
Þar er sungið, lesin upp ljóð og
flutt erindi. Þá er lýst yfir kjöri
heiðursfélaga. Eru þeir út-
nefndir af stjórn félagsins, þó
þannig, að allir séu sammála.
Hinn nýi heiðursfélagi á-
varpar síðan þingið, ef hann er
þar staddur sjálfur. Þá er þingi
slitið með þjóðsöngvum íslands
og Canada.
Næstu daga eru enn all-
margir aðkomumenn í borg-
inni, en smám saman fara full-
trúarnir að týnast burtu. Þeg-
ar heim ‘kemur eru haldnir
fundir í deildunum úti um all-
ar byggðir, og segja fulltrúarn-
ir þar þingfréttir. Mætti því
segja, að þeir héldu sín leiðar-
þing, eins og hverjir aðrir þing-
menn. Spyrjast menn þá frétta
af þingsókn annarra byggða, og
vilja gjarnan heyra um líðan
fjarlægra vina og kunningja.
Þeir, sem sitja þingin oft, eign-
ast málvini úr fjarlægum hér-
uðum og fylkjum. Þannig teng-
ir þinghaldið lifandi taugar
milli Islendinga, þótt langt sé
á milli. Það eitt út af fyrir sig
er eins mikils virði og ályktan-
ir þingsins eða aðrar gerðir
þess. En það sem mestu máíi
skiptir fyrir qkkur Austur-ís-
lendinga, er það, að þarna er
verið að tengja þá taug, er
„rekka dregur föðurtúna til“.
Væri það skemmtileg tilhugs-
un, ef framvegis gætu verið
fulltrúar að. heiman á öllum
þingum og við goldið móttök-
urnar við þá með því -að bjóða
einhverjum góðum gestum á
Islendingadag á Þingvöllum við
Öxará ár hvert.
Jakob Jónsson.
kaþpa ne Hitler sem
Þór og j Óðinn halda vöku fyrir,
þekkja né skilja Vesturheim til
nokkurrar hlítar. Roosevclt og
aðstaða hans er alls kostar
óþekkt fyrir bæri þeirra óðins-
»hana á yfirborði hins mikla
vatns mannkynssögunnar. Þeir
skilja ekki ræktarsemi né skyld
ur slíks manns við uppruna
sinn og ættarfortíð, Forfeður
Mussolinis eru týndir og
gley-mdir í fenjunum í Romagna
Forfeður Hitlers eru og týndir
og tröllum gefnir. Að dómi
beggja þessara manna er Vestur
heimur aðeins land, sem rottur
hins sökkvandi fars Evrópu
hafi flúið til. Þar eiga þær að
hafa setzt að og gerzt feitar og
sællegar. 'Þeir eru alls ófróðir
um þau sögulegu rök, sem að
því hníga, að Vesturheimur á
miklar skyldur við Evrópu og
hefir mikinn rétt til þess að
láta mál hennar til sín taka og
koma til fulltingis við hana,
er einhver válegasta hætta, sem
veraldarsagan kann frá að
greina, ægir henni. En það eru
einmitt þessar skyldur og þessi
réttur, sem tengdar eru sögu
þriggja alda, er veita Roosevelt
forseta heimild til þess að tala
fyrir munn þjóðar sinnar um
lausn vandamála þeirra, sem nú
eru efst á baugi með þjóðum
heim. Og bað eru þessar skyld-
ur og þessi réttur, sem valda
því, að Vesturheimur er nú orð
inn í augum hinna frelsisunn-
andi þjóða annað og meira en
land ævintýralegra auðæfa og
þjóðsagnakenndrax dulúðar.
Belllsheiðarvegar.
AALÞÝÐUBLAÐINU 13, 15.
og 16. þ. m. hefir Árni G.
Eylands ritaði grein mikla um
„Austurleiðir“. Minnist hann
þar m. a. á tillögu mína í Morg-
ungblaðinu 1. þ. m., um nýjan
veg og endurbættan frá Kömb-
um (alla leið niður á öldubrún-
ina, um vegamótin norðan við
Ártún).
Eigi efa ég það, að Á. G. E.
riti grein sína af einlægum á-
huga á beztu lausn þessa vanda
máls, og án vísvitandi hlut-
drægni eða sérhagsmuna. Sama
hef ég viljað og þótzt gera; án
eigingirni eða annarra vinfeng-
is (Hættur vetrarferðanpa, á
hvorki bíl, jörð, né. væntanleg
hlunnindi í veganánd. Eigi
heldur atvinnuvon eða at-
kvæða.)
Með þessum forsendUm og án
ritdeilu, vil ég leitast við að
leiðrétta misskilning, sem kem-
ur í ljós hjá heiðruðum höf-
undi.
1. Höf. talar um þá, sem „vilja
eyða eðlilegri lausn“ vegamáls-
ins — er hann telud KrLuvík
urleiðina — „án þess þó að ge+a
bent á nein önnur úrræði en
þau, sem lakari eru og öllu
verri“. Sé þessum orðum beint
til mín, tel ég þau ekki sam-
kvæm sannleikanum. Sízt vil
ég eyða eðlilegri lausn máls-
ins. Mæli eigi heldur móti því,
að Krísuvíkurvegur verði lagð-
ur þegar ástæður leyfa, og eftir
að fljótari og betri lausn er
fengin, sem ég leyfi mér oó
fullyrða, að ég hafi mör<m u
sinnum bent á. Og þótt langa,
dýra og seinvirka leiðin verði
nú fyrr valin, þá efa ég ekki,
að hin verði að koma á eftir,
og að sennleikurinn sigri um
síðir. En þá verður búið að
kaupa reynsluna óþarflega hau
verði.
2. Síðar telur höf., nð altaf
hljóti að verða í kpflum ófært
um Hellisheiði, „nema að hvort
tveggja sé“, Veðurfarshr - n-
ingar og „sá vegur yfir heiðina,
alla leið niðurfyrir Lækjrr-
botna, er sé það mannvirki að
hæð og írágangi, að slíks séu
engin dæmi á Norðurlöndum ~g
þót víðar sé leitað“. — Minni
ýkjur og Öfgar mættu nú
fremur gagn gera. Og ekki get-
ur þessi ádrepa náð til mín.
Ekki hefi ég ráölagt aðra' Óða
meiri vegargerð en þá, sem' al-
geng er pg bezt má gei'ast hér á
lándi: grjótveg á góðum grund-
velli. Og að langmestum hluta
leiðarinnar, ekkert meiri um
sig „að hæð og frágangi“, en
Krísuvíkurvegurin á væntan-
lega að vera. En þó með þeim
mikal mismun á þeirri leið og
flestöllum öðrum vegum hcr á
landi, að Hellisheiðarvegurinn
fyrrnefndi á hvergi (etiki á
bílslengd) að liggja undir skófl-
um stórum, heldur þar sem
blásið getur af í byljum.
Frá Kömbum alla leið niður
á norðurhorn Svínahrauns (ca.
15 km.), þarf ekkert ov iju-
háan veg nema á 3 siöðum,
nokkra faðma (10—50?) á
hverju mstað, og alls staðar er
þar grjótið fyrir hendi.
Á 4—5 km af þessum kafla,
þarf ekki nýjan veg, heldur að
jafna og fylla allar smálægðir.
Síðar mætti hækka þar meira.
og mundi þess helzt þörf á spott
anum frá Smiðjulaut niður á
brún við Reykjafell.
Getið skal þess — og játað
fúslega — að á sléttunni fyrir
neðan Svínahraun, þarf vegar-
kafla nokkuð háan og dýran, af
því að flytja þarf grjótið að.
En ógrynni er af því lauslegu,
í háa hrauninu, spölkorni ofar.
— Verkfræðingar meta það,
hvort betra verður að mvlja
þar hraungrjótið í öflugurn véí-
um, til ofaníburðar niður eftir
veginum, eða aka ofaníburði
upp frá Rauðhólum, og þá frá
Þingvallaveginum fyrir norðan
Geitháls. Vegarkafh þessi mun
vera um 4 km., og er lögákveð-
ið (1932) að leggja hann þarna.
—- Þó með illum aukakrók og
óþarfri brú, hjá „Lögbergi’,
með því að líka er full \ ór f að
losna við skaflana, frá Iio1 +r s-
brú niður að Árbæ. Nefnt hefi
ég metershæð vegarins á slétt-
unrii, eins eða líkt og á veginum
upp frá Hólmsbrúnni. Þar festir
ekki ófærð, og ekki fremur á
jafnháum vegi á sléttunni, þar
sem engin hæð hleður shjóhum
að veginum á hvoruga hliðina.
Á þessum kafla þarf eina bru
fyrir leysingavatn, upp við
Svínahraun. Neðar þarf að
fylla nokkuð í lægðir, helzt um
Þingvallaveginn, og hækka
hann þar um leið.
3. „Fánýtt vindhögg“ o. s. |
frv. teíur Á. G. E. það hjá mér
að geta um það, að 20 ár yrði
verið að gera Krísuvíkurveg-
inn, „með jöfnu áframhaldi“.
Þetta er þó ekkert vindhögg
hjá mér, heldur rökrétt högg á
alþingi. Það veitti 250 000 kr. á
þessu ári, til 5 mi-ljón kr. vegar.
Eins vel get ég nefnt 40 ár og
10 millj. kr„ því sumir halda að
svo mikið kosti enn vegur þessL
En ég vildi áætla varlega. Og
nú tel ég að þingmennirnir 6,
ákafamennirnir sjálfir, háfi því
sem næst staðfest þessaa lægri
áætlun. í greinargerð fyrir
tveggja millj. kr. viðbót nú til
vegarins, segjast þeir á þing-
skjali (Sþ. 33.), miða tillögu
sína við helming þess, sem ó-
lagt sé af vegi þessum. 214
millj. kr. tvisvar, gerir að vísu
ekki nema 414 millj. kr. En
sennilega er ekkert of í lagt,
að bæta þar Vz millj. kr. við.
Mesti munurinn: Ákafamenn
Krísuvíkurvegar berjast fyrir
löngum mjög og afardýrum
vegi, til öryggis svo sem 1-—2
vikur árlega að jafnaði. En ég
berst fyrir helmingi ódýrari
vegi, er gerður sé styttri en
nú, beinni, hallaminni, fljótfarn
ari og miklu kostnaðarminni í
flutningi, bílasliti, viðhaldi veg-
arins og öryggi 52 vikur prlega.
V. G.
UpplýsíngastöS
Þingstúku Reykjavíkur, er opín
í kvöld kl. 6—8 í Góðtemplarahús-
inu.