Alþýðublaðið - 22.04.1944, Blaðsíða 2

MJTWIgmMB
78 lýðveldislof-
söngvar bárusl
hátíðanefndinni
Ðómur í næslu víku
ÞAÐ er sagt að íslending-
ar séu mikil skáld og
það er víst óhætt að trúa því.
Það lítur líka svo út, sem
skáldskaparíþróttin fari ekki
minkandi.
f fyrradag um hádegi var
útrunninn frestur sá sem þjóð
hátíðarnefndin gaf til að
skila hátíðaljóðum af tilefni
stofnunar lýðveldisins og
höfðu þá 78 hátíðaljóð borist
nefndinni.
Nefndin hefir því ærið starf
með höndum að vega og meta
hin mörgu ljóð- og mun hún
kveða upp dóm sinn í næstu
viku.
Ef eitthvað kvæðanna hlýt'
ur verðlaunin mun það verða ]
birt og efnt til samkeppni j
meðal tónskáldanna lun að j
yrkja lag við það. j
| Fyrsta islenzka Aperellan fnim-
sýnd i þriSjudag
—■——*——— ; y
Táknræn útsýn yfir vakningu þjóðarinnar
á liðnum tíma
FRUMSÝNING á fyrstu íslenzku óperunni, „í álögum"
eftir þá Dagfinn Sveinbjörnsson og Sigurð Þórðarson
verður næskomandi þrðjudagskvöld. Það er Tónlistarfélag
Reykjavíkur sem gengst fyrir flutningi óperettunnar til á-
góða fyrir Tónlistarhöllina.
Hálfdán Eiríksson fram-
kvæmdastjóri sýninganna
! kvaddi blaðamenn á fund sinn
f í gær til að ræða við þá um ó-
perettuna og sýningu hennar.
Hann sagði, að óperettuna
yrði að telja árangur af starfi
Tónlistarfélagsins og ætti því
vel við að hún væri flutt til á-
góða fyrir Tónlistarhöllina.
Ræddi hann síðan um fyrir-
komulag sýninganna og gat þess
að alls störfuðu um 50 manns
við sýningarnar, 32 á leiksviði
og 18 í hljómsveitinni. Kostnað-
ur við uppfærslu óperettunnar
hefir verið mikill og hafa að-
göngumiðar að frumsýningunni,
en þeir eru nú allir uppseldir,
verið seldir á 50—60 krónur,
en boðið hefir verið í þá 80—100
Nýr barnalærdómur eflir séra
Jakeb Jónsson, kemur bráðiega
„Vegurinn", prýtt fjölda tréskurðarmynda
frá 15. öld
Samtal við höfundinn
f NNAN skamms kemur út
'*■ nýr barnalærdómur, nýtt
„kver“, sem heitir „Vegur-
inn“ og er samin af séra Ja-
kob Jónssyni. Er þetta nýja
kvér prýtt fjölda tréskurða-
mynda frá 15. öld.
Alþýðublaðið sneri sér í gær
fil séra Jakobs og spurði hann
um þessa nýju bók hans og
sagði hann meðal annars:
„Undirbúningurinn undir
samningu þessarar litlu bókar
hefir tekið rúmlega 12 ár. Þá
byrjaði ég á þeim tilraunum,
sem urðu fyrsti aðdragandinn
að því, að mér kom til hugar að
semja kennslubók í kristnum
fræðum. Hvort tilraun mín
hefir tekizt, er auðvitað ómögu-
legt að segja um fyrr en búið
er að reyna bókína við kennslu.
Ef hún reynist ekki nothæf,
nær það auðvitað ekki lengra.
En ég hefi samt gert hana
þannig úr garði, að það má við-
hafa þrjár eða jafnvel fjórar
mismunandi aðferðir við kennsl
una. Sjálfur hefi ég myndað
mér kennsluaðferð, sem ég
mundi mæla með, að aðrir
prestar reyndu. En þeir, sem
einhverra hluta vegna kæra
sig ekki um að leggja útá nýj-
ar brautir í því efni, eiga samt
að geta haft bókarinnar not, á
venjulegan hátt.“
— Hvað segið þér almennt
um kristi ndómsfræðsluna ?
,,I gu ðfrseð i dpildlnni vorum
við vandir á að nota Nýja-testa-
menntið aðallega við kennsl-
una. Það hefir þajpn kost, að
börnin kynnast Ríblíunni millir
liðalaust. Ekkert kver og eng-
ar styttar BiblíUfiögur mega
skyggja á ritninguna sjálfa eða
gera hana óverulega og fjar-
læga í augum bamanna. En ég
var alltaf í vandræðum með
það, hvaða bók skyldi nota með
Nýja-testamerintinu. Ekkert af,
þeim kverum, sem til var, hafði
verið samið beinlínis með slíka
kennsluaðferð fyrir augum.
Börnin hafa gaman af því að
geta fundið sjálf ritningarstað-
ina, og í því að leita þá uppi,
er fólgið ágætt starf, sem vekur
hugsun og glæðir áhugann. í
hinum eldri námsbókum var
ekki gert ráð fyrir neinu slíku.
Annars höfðu gömlu kverin
margt til síns ágætis, og ég
held, að þau hafi aðallega orðío
óvinsæl vegna þess, hvernig
þau voru notuð. Kennslan var
víða þurr og ólífræn, og látið
við það lenda, að bókin væri
lærð utan að spjaldanna á
milli. Menn skildu það heldur
ekki um eitt skeið, að bæfilega
mikill utanaðiærdómur er gagn
legur og óhjákvæmilegur, ef
hann er í tengslum við lífrænt
efni og lifandi tilfinningu. Sá,
sem kann utan að nokkuð af
fögrum ritningargreinum, bæn-
um og sálmversum eða festir
vel í minni sínu þekkingarat-
riði kristindómsins, á þar fjár-
sjóð, sem alltaf er handbær,
þegar þörfin kallar að. Það er
því jafn-rangt að útiloka utan-
aðlærdóm eins og að láta lenda
við hann einan, og miða allt
við hann, enda er gáfnafar
bamanna harla misjafnt. En sé
það nauðsynlegt að glæða
minni þeirra, þá er engu síður
þýðingarmikið að hvetja þau
til íhugunar og umhugsunar.
Þá finnst mér líka, að mikið
vanti í kennsluna, ef börnin fá
ekki að vinna að einhverju
leyti sjálfstætt. Það var þessi
skoðun mín, sem olli því, að ég
fór að mynda mér mína eigin
kennsluaðferð.“
— Fermingarundirbúningur-
inn?
„Þegar Sigurðar Thorlacius,
séra Sigurður Einarsson o. fl.,
fóru að skrifa um nýskólahug-
myndir, vinnuskóla og frjálsar
Frh. á 7. tóSa
krónur. Verð aðgÖngumiða á
nasstu sýningar verður 20—30
krónur.
Þessi fyrsta íslenzka óperetta
er í fjórum þáttum, 7 sýningum
Hefir Dagfinnur Sveinbjörns-
son samið textann, en Sigurður
Þórðarson tónskáld lögin.
Um óperettuleikinn segir svo
í leikskránni:
„Óperettuleikur sá, sem hér
er fluttur, á sér langa sögu í
huga höfundarins og.tilfinninga-
lífi. Hann varð ungur mjög snort
inn af endurreisnarstarfi og þjóð
vakningu Fjölnismanna, og staf
ar uppistaðan í óperettunni frá
þeim áhrifum. Má telja, að leik-
ur þessi sé eins konar symbolsk
útsýn yfir það tímabil í sögu
þjóðarinnar, er hún tekur að
vakna til sjálfsvitundar og
heimta sjálfstæði. Söguþráður
leiksins er slunginn þjóðsögum
og þjóðtrú. Ljóðin eru flest gerð
af Dagfinni sjálfum, enn upp í
textann eru þó teknar gamlar
þjóðvísur ef-tir ókunna höfunda
og nokkur erindi eftir Sigurð
Pétursson, sem mun mega telj-
ast einn fyrsti leikritahöfundur
íslenzkur. Að öðru leyti mun
leikurinn gera grein fyrir sér
sjálfur.“
Leikstjóri er Haraldur Björns
son, söngstjóri er Dr. Victor
Urbantschitsch. Hlutverkin erú
þessi: Magnús lögmaður í Dal:
Pétur Jónsson. Guðrún kona
hans: Anna Guðmundsdóttir.
Rannveig dóttir þeirra, Sigrún
Magnúsdóttir. Sigríður vin-
kona, Rannveigar: Huldá Örn-
ólísdóttir, Sólveig, önnur vin-
kona hennar: Finnbjörg Örnólfs-
dóttir, Skúli, ungur menntamað
ur: Bjarni Bjarnason. Jpn stú-
dent: Ævar R. Kvaran. Vala:
; Nína Sveinsdóttir. Ari, umiboðs
maður dönsku einkounarverzl-
unarinnar: Valdimar Helgason.
Jón hómópati: Lárus Ingólfsson.
Fylgdarmenn Ara: Robert Arn-
finnsson og Baldvin Halldórs-
son. Álfakóngur: Haraldur
Björnsson, Álfkona, dóttir hans:
Svava Einarsdóttir. Kontinus
stallari konungs: Lárus Hans-
son. Kaupmaður í álfahöllinni:
Klemenz Jónsson. Auk þess
koma fram: hirðfólk, söngvarar
dansarar og þjónar við álfa-
hirðina.
Það þarf ekki að efa að þessi
fyrsta íslenzka óperetta hefir
iþegar vakið óskipta forvitni og
mun hún verða lengi sýnd við
mikla aðsókn.
Glímufélagið ármann
vann
viavangshlaupið
Og þar með verðlaunagripinn til
fullrar eignar
LÍMUFÉLAGIÐ „Ármann“
vann viðavangshlaupið á
sumardaginn fyrsta — og þar
með verðlaungripinn, Egilsflösk
una, til fullrar eignar, hafði fé-
lagið unnið víðavangshlaupið
þrisvar í röð.
Sveit Ármanns hlaut 7 stig,
rax. á 7 . sfíSu
Laugardagur 22. aprfl l&M..
:v ' ii* ;s.-iv V >;' : . -í !
Um 80 þúsundir króna söfn
uðusl á barnadaginn
Þa® er miklu meira en í fyrra og gsö er
enn nokkuö ókomiö inn
REYKVÍKINGAR fylktu sér
um Barnavinafélagið Sum
argjöf á sumardaginn fyrsta.
Geysilegur mannf jöldi var á göt
um bæjarins þann dag, þrátt
fyrir rigningarsudda og skrúð-
göngur barnanna voru mjög
fjölmennar.. . Aðgöngumiðamir
að öllum skemmtunum dagsins
seldust upp á svipstundu, svo að
alls staðar var húsfyllir og kom
ust færri að en vildu.
Árangurinn af starfseminni
þennan dag fyrir Sumargjöfina
varð og eftir þessu. Miklu meira
fé safnaðizt en nokkru sinni áð-
ur.
En er'ekki búið að gera allt
upp, en vitað er af fjórum lið-
um starfseminnar hafa fengizt
inn um 80 þúsundir króna, 1 stað
57 þúsund'a í fyrra. Munu þó
ekki öll kurl komin til grafar
í gær, blómaverzlanir ákváðu
að gefa Sumargjöf ágóðan af
verzlun sinni á Barnadaginn og
í gær voru Sumargjöf allt af að
berast sumargjafir. Gert er ráð
fyrir að Sumargjöf eignist vegna
þessara hátíðarhalda um 100
þúsund. króna.
ísak Jónsson formaður Sum
argjafar sagði við Alþýðublaðið
í gærkvöldi: „Þetta er dásám-
lega góður árangur. Við þökkum
öllum sem hafa stutt okkur.
Þessi ágæti árangur er okkur
sem störfum fyrir börnin ákaf-
lega mikil hvatning til að leggja
okkur öll fram. Við lítum líka
á þetta sem traustyfirlýsingu til
Sumargjafar.
Sltíffafélag Reykjavíkar
ráðgerir að fara skjðaíör upp á
Hellisheiði og þá líka göngu á
Hengil næstkomandi sumnudags-
morgun. Lagt af stað kl. 9 frá
Austurvelli. Farmiðar seldir fé-
lagsmönum hjá L. H. Múller til
kl. 4 í dag, en utanfélagsmönmum
kl. 4—6 ef afgangs verður.
Vísllalan 266 sttg
1 st. Siærrl en S irsiarz
fT ÍSITALA framfærslu-
" kostnaðar í aprílmán-
uði hefir nú verið reiknað út.
Reyndist hún 266 stig, eða
einu stigi hærri en í mánuðin
um næst á undan. í febrúar-
mánuði var vísitalan 262 stig.
í næsta mánuði er búizt
við að vísitalan hækki allveru
lega vegna verðhækkunarimi
ar á smjörinu. En það er ný-
hætt að borga niður smjör-
verðið með greiðslum i\r rík-
issjóði, eins og kUnnugt er.
Má sennilega búast við, að
vísitalan fari þá að nálgast
það hámark, sem hún hefir
áður komizt í.
87 smálesla vél-
bátur hlaðinn, vör
um, strandar og
sekur
; ,v;í ú;-;.Ý:Vý!Í,
„Raín" í þjónusiu skipaúfgérðar
ríkisins
ITÉLBÁTURINN „Rafn“, 87
* smálestir að stærð, ,i þjón-
ustu skipaútgerðar ríkisins,
strandaði í gær 'hlaðinn vörum
framh. á 6. síðú.
Þingg Slysavarnafélagsins lauk;
á mánudag
Andvígt því aö félagið láti björgnnarskipiö
„Sæbjörgaa" af hendi
LANDSÞINGI Slysavamar-
félags íslands var slitið á
miðVikudag en um kvöldið
héldu þingfulltrúamir samsæti
í kaupþingssalnum.
Kosning á stjórn Slysavarna '
félagsins fór fram síðasta dag
þingsiríS. í stjórnina voru kosnir
7 menn, er skipa framkvæmda-
ráð, og fjórir fyrir landsfjórung
ana.
í framkvæmdaráði eiga saeti:
Guðbjartur Ólafssop hafnsögu-
maður, forseti, Árni Árnason
kaupmaður, féhirðir, og með-
stjórnendur: frú Guðrún Jónas-
son bæjarf.tr., frú Rannveig Vig
fúsdóttir úr Hafnarfirði, Sigur-
jón Á. Ólafsson fyrrv. alþingis-
maður, Friðrik Halldórsson loft
skeytamaður og Ólafur Þórðar-
son skipstjóri úr Hafnarfirði.
Tveir síðastnefndu mennirnir
voru kosnir í stað þeirra. Haf-
steins Bergþórssonar útgerðar-
inanns og Sigurjóns Jónssonar
læknis, sem báðust undan endur
kosningu.
Fyrir landsfjórðungana voru
kosnir: Gísli Sveinssón sýslum.
f yrir Sunnlendingafj órðung,
Finnur Jónsson alþm. fyrir Vest
firðngafjórðung, Þorvaldur Frið
finnsson frá Ólafsfirði fyrir
Norðlendingafjórðung og Óskar
\ Hólm frá Seyðisfirði fyrir Aust-
f irðingafj ór ðung.
Ýmsar merkar samþykktir
voru gerðar í öryggis- og slysa-
varnarmálum. Þar á meðal var
þessi samþýkkt gerð um björg-
unarskipið „Sæbjörgu“: „Ann-
að landsþin^ Slysavarnarfélags
íslands mótmælir því að björgun
arskipið Sæbjörg sé boðið ríkis-
sjóði til sölu eða gjafa. Hins veg-
ar er þinginu vel ljóst, að Slysa,
varnafélaginu er það fjárhags-
lega ofvaxið* að standast straum
af öllum kostnaði við rekstur
skipsins, og felur því stjórn fé~
lagsins að fara þess á leit við al-
þingi og ríkisstjórn að fjárhagur
Slysavarnafélagsins verði í fram
tíðinni tryggður, svo að ekki
þurfi að draga úr björgunarstarf
seminni af þeim ástæðum.“
Þá voru gerðar samþykktir
• • ■>., Cttt. á T «S0n. ...