Alþýðublaðið - 29.04.1944, Side 3

ALfrÝaUBLAtofig
Laugardag 29. aprfl 1944.
JógosiaTfa.
S>JÓÐVILJANTJM“, s ~i út
kom í gær, birtist klausa
með fyrirsögninni „Fáfræði
eða h.vað?“ Þessi klausa,
|>ótt stutt sé, gefur tilefni
til ýmissa hugleiðinga. Þar
er á það minnzt, að Nýja
Bíó hafi nýlega sýnt kvik-
inynd, er fjallaði um Miha-
ilovitch, hershöfðingjann
| júgóslavneska, og það er
fullyrt, að „öllum, sem eitt-'
; hvað hafa fylgzt með erlend
j| um viðburðum, sé það kunn
1 ugt, að „hetjudáðir“ ‘bessa
„quislings“ hafi aðallega
sýnt sig í árásum hans á
' ,.„Frelsishreyfinguna“ júgó-
;■ slavnesku (Tito) og ránum
og pyntingum á alþýðu lands
r ■ ins, sem andstæð er hinum
: þýzku innrásarseggjum.“
; Furöar greinarhöfundur sig
á því, að eigendur kvik-
myndáhússins skuli „dirfast
að bjóða almenmngi upp á
slíkar myndir.“ (Tilvitnun-
armerki eins og í Þjóðviljan-
um).
ÞETTA ERU NÆSTA alvarleg-
ar ásakanir, og má mikið
vera, ef Mihailovitch féllist
ekki hendur ef hann sæi rit-
smíð þessa. í blaðinu „New
Leader“, sem ætla má, að sé
ekki lakara heimildarrit en
„Þjóðviljinn“, birtist fyrir
réttum mánuði athyglisverð
• grein um þessi mál, sem
varpar nokkru öðru ljósi yfir
viðhorfin í hinu ógæfusama
landi Júgóslava.
ÞAR SEGIR MEÐÁL ANNARS,
að utanríkisráðuneyti Banda-
ríkjanna hafi nú í fórum sín-
um áreiðaanlegar upplýsing-
) ar um ástandið á Balkan-
. ; skaga. Amerískir herforingj-
, ar séu nýkomnir frá Júgó-
! slavíu og hafi þeir heimsótt
í bæði Tito og Mihailovitch.
„Skýrsla þeirra til Banda-
ríkjastjórnar sýnir“, segir
, blaðið, „blekkingaráróður
kommúnista um landið“.
Blaðið segir ,að það séu mikl-
ar ýkjur, sem sagðar eru um
styrk Titos, og ósannindi, að
Mihailovitch hafi nokkru
sinni unnið með ítölum eða
Þjóðverjum. Mestur hluti
landsmanna fylgi honum að
málum, en hann skorti vopn
og birgðir, en það telur blað-
ið, að sé Bretum að kenna.
BLAÐIÐ UPPLÝSIR, að í
samningi Breta og Rússa
sem veitti Rússum yfirráð á
Balkan hafi verið svo ákveð-
ið, að Pétöir skyldi halda
konungdómi í Júgóslavíu,
Tito átti að taka þátt í nýrri
stjórn, en Mihailovitch skyldi
bolað frá áhrifum. Þess vegna
sendu Bretar vopn og birgð-
ár til Titos.
EN TITO HAFÐI samkomulag
þetta að engu, enda haut
hann til þess stuðnings ráða-
manna í Moskva, þótt leynt
færi. Hvers vegna? Vegna
þess, að Rússar og Tito þykj-
■ ast geta komið sínum mál-
um fram, hvað sem Bretar
J segja. Þeir hafa engar á-
hyggjur út af Mihailovitch,
' sem er í hinum mesta vanda.
í „Ef hann reynist konungi
t sínum og stjóm trúr,“ segir
• - v ■■-■
Ý **

MXi'Í
Míhaítöviteh og Tito
Hér sjást þessir tveir frægu -jskæruliðaforingjar í Júgóslavíu, sem
svo oft hefir verið talað um <í fréttunum upp á síðkastið, Mihailo-
vitch, sem jafnframt er hermálaráðherra útlagastjórnarinnar í
Kairo, og Tito marskólkur. (Sjá grein um Júgóslavíu á öðmm
stað á þessari síðu iblaðsins í dag).
Friedrichshaíen við Boden-vatn
- ' v- ; ' t "•
varð fyrir sforárás í fyrrinóff.
1,1 ■" -.■.'♦ -
8 gær var ráðizt á ÉygveBBi og Járeihrautar-
stöðvar í N.-Frakklandi.
IFYRRINÓTTT réðust lun 1000 brezkar sprengjuflugvélar á
borgina Friedrichshafen við Boden-vatn í Suður-Þýzkalanri
Þar eru miklar flugvélaverksmiðjur, meðal nnars Domier-smiðj-
urnar frægu. Mikið tjón varð af, segir í fregnum frá Sviss. í gær
fóru fjölmargar amerískar flugvélar til árása á flugvelli og jám-
brautarstöðvar £ Frakklandi og Belgíu, meðal annars Le Bourget-
völlinn við París og stöðvar í Cherbourg. Jámbrautarsamgöngur
við París eru í megnasta ólagi af völdum loftárásanna að und-
anfömu.
Það voru Lancasterflugvélar,
sem réðust ó Friedrichshafen.
Svissneskur fréttaritari, sem
var sjónarvottur að árásinni,
sagði að loftvarnamerki hafi
verið gefið um hálfri stundu
áður en stórhópar flugvéla birt-
ust yfir borginni. Komu upp
gríðarlegir eldar í borginni og
margar sprengingar urðu. Frá
Bretlandi til Friedrichshafen og
til ibaka er um 2400 km. flug-
leið. Sömu nótt réðust Mosquito
flugvélar á Stuttgart. 36 brezk-
ar flugvélar týndust í árásum
þessum, en fjórar þýzkar orr-
ustuflugvélar voru skotnar nið
ur. Áður hafði verið ráðizt á
ýmsa staði í Frakklandi, þar á
meðal Cambrai, Arras, Bethune
og Chalons-Sur-Marne.
Allan daginn £ gær voru am-
erískar flugvélar í árásarferð-
um til ýmissa stöðva í Frakk-
landi og Belgíu. Von Falken-
hausen, yfirmaður þýzka setu-
liðsins í Belgíu, hefir tilkynnt,
að það sé líflátssök að aðstoða
hermenn bandamanna eða flug-
menn þar í landi.
Finnskt skip, sem var á leið
frá Þýzkalandi til Finnlands
rakst á tunduxdufl á Eystra-
salti og sökk. s22 menn, sem á
skipinu voru, náðu landi í
Karlskrona í Svíþjóð.
blaðið, „verður hann að líta
á hina rússnesku heri, sem
bráðlega nálgast landið, sem
fjandmenn konungs hans og
ættjarðar alveg eins og Þjóð
verja. Hvað á hann til bragðs
að taka? Ef hann ákveður að
veita Rússum viðnám fer
áróðursvél kommúnista af
stað og myndi telja það sönn
un þass,- að hann væri á
bandi nazista. Ef, á hinn
bóginn ákveðið verður að
láta Rússa fara sínu fram,
eru dagar hans engu að síð-
ur taldir, og horfumar óálit-
legar fyrir Júgóslava.“
ÞETTA ER MEFINEFNI grein
ar þessa blaðs, sem nýtur
mjög mikils trausts í Banda-
ríkjunum vegna sannsögli og
áreiðanleika í málflutningi.
Fyrirætlanir Rússa á Balk-
anskaga eru deginum ljósari
þeir stefna þar að algerum
yfirráðum, og þeir kæra sig
ekki hætis hót um sjálfs-
ákvörðunarrétt hinna smærri
þjóða. Og sumum er spum?
Hillir undir nýtt Munchen-
tímabil, þar sem verzlað
verður með tilverurétt smá-
þjóðanna, vegna ófyrirleit-
inna krafna þeirra, sem
meira mega sín? Það er
vonandi, að svo sé ekki, þá
væri sigur bandamanna unn
in fyrir gýg og óhemju blóð-
fórnir saklausra manna færð
ar til lítils. Þá væri vísir-
inn lagður að nýrri stór-
veldastyrjöld.
Franfe Knox, flofasnáfaráSherra
w
I
Frank Knox.
Rússar gera loflárás á
Banamein hans var hjartabifun. j
"C' RANK KNOX, flotamálaráðherra Bandaríkj anna, lézt
í gær af hjartabilun. Hann hafði um nókkurt skeið
haft inflúenzu, en var sístarfandi, var síðast á skrifstofu
sínni s. 1. þriðjudag. Hann þótti einn ötulasti og röggsam-
asti ráðherra Roosevelts. Hann gerðist flotamálaráðherra
í stjóm Roosevelts í júlí 1940, enda þótt hann tilheyrði ekki
flokki forsetans.
Forestall, varaflotamálaráð-
herra hefir sent ávarp til allra
flotastöðva og deilda Bandaríkj a
flotans, þar sem segir, að Banda
rfkjaflotinn hafi beðið mikið
tjón við fráfall Knox. Alla ævi
segir í ávarpinu, vann Knox í
þágu ættjrðar sinnar og þjóðar,
ibæði er hann starfaði í þágu
hins opinibera og eins meðan
hann var blaðaútgefandi óg rit-
stjóri.
Frank Knox var fæddur 1.
janúar 1874 í Boston í Mass-
achusetts-fylki og var því rúm-
þágu ættjarðar sinnar og þjóðar-
lega sjötugur, er hann lézt. —
Hann lærði til prests,en gekk
í herinn er spænsk-am-
eríska stríðið hófst, laust fyrir
aldamótin síðustu og var í hinni
frægu herdeild Theodore Roose
velts, er síðar varð Bandaríkja-
forseti. Deild þessi, sem bar
nafnið „Rough Riders“ gat sér
mikinn orðstír og varð Roose-
velt fyrirmynd Knox um margt.
Þegar Bandaríkin hófu þátt-
töku í heimsstyrjöldinni fyrri,
var Knox 43 ára gamall. Hann
gekk samt í herinn og barðist
meðal annars við Meuse og St.
Mihiel. Hann varð major, í þeirri
styrjöld og ofursti árið 1937.
Hann var um tíma yfirmaður
allra Hearst-Blaðanna með yfir
150,000 dollara árslaunum, en
tók sjálfur við útgáfu og rit-
stjórn iblaðsins „Chicago Daily
New“ árið 1930.
Frank Knox var republikani
og á öndverðum meið við Roose
velt í innanlandsmálum. Roose-
velt bauð honum oft embætti
flotamálaráðherra, en hann hafn
aði því jafnan, unz hann þáði
boðið í júlí 1940, er annar
repuiblikani, Henry L. Stimson
tók við embætti í stjórninni og
gerðist hermálaráðherra.
'Hann 'þótti mikill vinmunað-
ur og afkastaði ótrúlega miklu
starfi. Undir forsjá hans var
hafin hin stórfellda aukning
Bandaríkjaflotans.Meðal annars
var styttur að mun sá tími, er
fór í að smíða herskip og hann
vann að því af öllum mætti að
skapa „two ocean navy,“ þ. e.
a. s. öfluga flota bæði á Atlants-
hafi og Kyrrahafi. Má þakka
konum að verulegu leyti afrek
Bandaríkjaflotans í viðureign-
inni við Japana. Hann veitti
eldri flotaforingjum lausn og
lét yngri menn komast að og
meðalaldur sjóliðsforingja
O RÁ Rússlandi er enn sem
fyrr fátt fregna. Áhlaup-
um Þjóðverja í grennd við
Stanislawow var hrundið. Hins
vegar tilkynna Rússar, að þeir
hafi gert mikla loftárás á
Lwow, aðalbækistöð Þjóðverja
í Suður-Póllandi og valdið
miklu tjóni.
Nokkrir bardagar hafa ver-
ið við rætur Karpatafjalla, en.
engin breyting orðið á afstöðu
herjanna. Við Jassy var á-
hlaupum Þjóðverja hrundið.
Rússar hafa sökkt fjórum
skipalestum, sem reyndu að
flytja þýzka hermenn á brott
frá Sevastopol.
Bandamðnnum verð-
ur vel ágengt á Hýju
Guineu.
■OANDAMÖNNM verður vel
ágengt á nýju Guineu.
Þeir hafa nú náð á vald sitt
þrem flugvöllum í nánd við
Hollandia. Öll mótspyrna Jap-
ana á þessum slóðum hefir nú
verið brotin á bak aftur og hafa
þeir flúið innar inn í landið.
Ástralíumenn hafa tekið Med-
ang og Alxishafen. Sækja þeir
fram í áttina til Vivak.
er
nú lægri en nokkru sinni fyrr:
RETAR hafa náð á vald
B
sitt nokkrum mikilvægum
stöðvum á Kohima-svæðinu.
Hafa þeir víða bætt aðstöðu
sína. Er litið svo á í London,
að hernaðaraðgerðir undanfar-
inna daga sé undanfari mikilla
átaka á næstunni.
Sama þófíð á Ílalíu.
fk ÍTALÍU er allt við það
■*■’*■ sama. Við Anzio hafa banda
menn gert þrjú, snögg áhlaup
og tekið no'kkra fanga. Slæmt
veður hefir hindrað hernaðar-
aðgerðir í lofti. Þó var gerð loft
órás á skotfærageymzlu við
Róm og stöðvar handan Adría-
hafs. Allar flugvélar ibanda-
manna komu aftur. Annars er
helzt um aðgerðir njósnarsveita
að ræða. ^