Alþýðublaðið - 07.05.1944, Blaðsíða 6

6
Chaplin er ekki faðir barnsins
Þessi mynd er af Joan Berry og barninu hennar, sem hún
keimdi hinum heimsfræga skopleiikara Charlie Chaplin. Mik-
il málaferli risu út af sambandi hans við Joan Berry sem hann
var meðal annars sakaður Um að hafa svift frjálsræði og
flutt nauðuga milli rókja í Bandaríkj unum, en nú hefir
Chaplin verið sýknaður af öllu einnig af faðerninu, að und-
anigenginni blóðrannsókn.
HVAÐ SEGJA HIN BLÖÐIhJ
PYh. af 4. síðu.
komið, er auðsætt að hvorki kon-
ungur, Alþingi né ríkisstjórn gt.t-
ur svift þjóðina þeim rétti, sem
henmi ber lðgum samkvæmt til
þess að ákveða afdrif málanna,
með því að þessir aðilar hafa
þegar falið henni það. Ekki getur
því til mála komið að skeyti kon-
ungs og tilmæli geti haft nokkur
éhrif á gang máisins :ir þessu.
Forsætisráðherra virðist því ekki
geta svarað konungi öðru em því,
að tilmæli hans komi um seinan.
Afdrif málsins séu ákveðin. Hins
vegar hafa flokkarnir og ríkis-
stjórnin gefið út sameiginlega yfir-
lýsingu, sem er óvenju einheitt.
Undir hana mimu allir landsmenn
taka.“
Þjóðviljinn, sem einn alLra
blaða telur sér sæmandi að vera
með slettur í garð konungs og
hinnar dönsku bræðraþjóðar
okkar í sambandi við þetta mál,
skrifar í aðalriístjómargrem
sinni í gær:
„Það er leitt að Kristján ko:i-
ungur skuli hafa látið he-nan.
boðskap frá sér fara. Að visu
mætti segja, að ekki væri of mikið
mark á boðskap þessum taicandi,
þar sem konungurinn er raun /. ia-
lega fangi Þjóðverja og þýz'cu naz-
istarnir hafi tekið sömu afsrtöðu cg
hann á móti lýðveldisstofnun á ís-
landi. En ekki er líklegt að þao
bafi hér ráðið um boðskap hans,
— þó það kunni hins vegar að
hafa hjálpað til þess hve auðveld-
lega boðskapur konungs berst hing-
að, því vart myndi boðskapur hans
til þjóðar sinnar, Dana, berast
jafn greiðlega.
Boðskapur þessi er hins vegar í
Bamræmi við afstöðu nokkurra
Stór-Dana, sem alltaf eru að reyna
að véfengja rétt íslendinga til þess
að ráða sér algerlega sjálfir; — og
f skerandi ósamræmi við þær yfir-
lýsingar, sem íslendingum hafa
éður borizt frá ýmsum frjálslynd-
um Dönum um viðurkenningu á
ótviræðum rétti þeirra til að ráða
eér sjálfir.
* * •
Kbnungur hefur fengið að tjá
íslendingum skoðun sína. Ríkis-
Btjóm og þingflokkar hafa sagt
þjóðinni að dæma og vér efumst
ekki um hennar dóm.
En þess er að vænta að af hálfu
danskra stjórnarfulltrúa komi ekki
fram nein afskipti af þessum mál-
um vorum. Slíkt myndi erða
„miður farsælt fyrir bræðrakig"
þessara þjóða, — svo notuð séu
orð konungs. íslenzka þjóðin á
ekki minni rétt en sú danska eða
hver önnur þjóð, þótt vér höfum
lengur verið kúgaðir og svívirði-
legar meðhöndlaðir fyrr á tímum,
en flestar aðrar hvítar þjóðir. —
Og það er á ábyrgð danska uftur-
haldsins, ef það nú veldur því
með óskynsamlegri framkorr.u
sinni, að farið verði að rifja upp
þá sögu og gera upp sakirnar.“
Það var svo sem auðvitað, að
slík hreystiyrði myndi ekki
vanta í garð hinnar undirokuðu
bræðra'þjóðar okkar í athuga-
semd Þjóðviljans við orðsend-
ingu konungs. Þjóðviljinn er
alltaf samur við sig.
HJörvarður Ámason
hverfur Sséiai.
ListameBDn kvöddu
hann með samsæti
í gær.
Hjörvarður Arnason,
vestur-íslenzki listfræð-
ingurinn, sem dvalið hefur hér
á landi, undanfarin ár, er á för-
um héðan.
Hér á landi hefur Hjörvarð-
ur unnið mikið og gott starf
með fyrirlestrum sínum um list-
ir og listastefnur. Hann hefur
dvalið hér í þjónustu Banda-
ríkjastjórnar, en starf hans hef-
ur og orðið á öðrum sviðum,
svo vel hefur hann samlagazt
þjóð foreldra sinna.
Listamenn héldu Hjörvarði
kveðjúsamsæti í Golfskálanum
í gær, og hófst það kl. 4. —
Beztu kveðjur og þakkir fylgja
Hjörvarði Árnasyni, er hann
hverfur, héðan af íslandi.

Bnundagn 7. ntai 1944
Framhald af 4. sfðu.
í vinnu við stjórn Farmanna- og
í fiskimannasambandcs íslands um;
! að Slysavarnafélagið fái allt að
8 síður í málgagni sambandsins,1
Sjótmannablaðinú Víkingur, fyr
: ir þau análefní, sem snerta starf
■ semi Slysavarnafélagisins. Verði
efni þetta aðskilið frá öðru efni
: blaðsins með sérstöku mynda-
móti með nafni Slysavarnafé-
laigsins.
! Landeþingið samiþykkir að fela
stjórn S.V.I. að semja um fjár-
hagshlið þœsa máls. Landsþing-
,ið felur að öðru leyti stjórn
SÍysavarnaíélagsins að ganga
frá einstökum atriðum þessa
: máls, en leggur áherzlu á að
reynt verði af ýtrasta megni að
koma þessU í framkvæmd á
þessu ári.“
Hvernig hefði farið um hlut-
J leysi Slysavarnaifélagsins, hefði
j þessi tillaga verið samþykkt?
i Hvem þátt í þeirri þjóðarein-
! -ingu, sem ríkt hefir um Slysa-
varnarfélagið, hefðu þeir menn
tekið, sem á hverjum tíma er
velkt' í hinu óhugnanlega gini
V'íkingsskötuselsins, hefði Vík-
ingurinn fengið fé frá Slysa-
varnafélaginu, til þess að fara
með einkasöluvald yfir öllu
prentuðu máli í þágu félagsins.
Erfitt er að verjast þeirri
. hugsun, að þetta vinnulag sé
ekki viðihaft af fákænsku einni,
heldur sé hér á ferðinni hin
venjulega sundrungar- og
skeonmdarstarfisemi kommún-
isita. -
*
Skemmdarstarfsemi kom-
múniista í íslenzku þjóðfélagi
hefir nú náð hámarki. Við völd
situr valdalítil og úrræðalaus
ríikisstjórn, sem enginn treystir
oig enginn vill taka opinberlega
ábyngð á.
Ríkisstjóm þessi á völd sín
að þakka skemmdarstarfsemi
kommúnista á aliþingi.. Það eru
þeirra verk, að ekki hefir auðn-
azt að mynda þingræðislega
vinistri stjórn, sem hefði verið
vaxin þeim vanda að leysa dýr-
tóðarmlólin og önnur mest að-
kallandi diægurmál. Verkalýðs-
hreyfinguna haifa tooanmúnistar
klofið og sundrað, með þeim
árangri, að mikill fjöldi verka-
lýðsins verður að vinna nótt
með degi til þess að geta dregið
fram lífið í öllu peningaflóðinu.
Sjómannasamtökunum í Rvík
hefir auðnazt flestum félags-
heildum þetur að sleppa við
sundrungar- og .ráðleysissýkil
kommúnismans. Eðlileg verka-
skipting milli félaga undir og
yfinmanna hefir skapazt. í Sjó-
mannafélagi Reykjavíkur heyja
sjcmennirnir launabaráttu og
stéttabaráttuna aðallega. í yfir-
mannafélögum er háð barátta
fyrir ýmsum umbótamálum
stéttarinnar og réttindamálum
með mismunandi árverkni þó.
Sameinuð heyir stéttin bar-
áttu fyrir skólamálum, um ör-
yggismálin hefur öll stéttin
haft samflot undir forustu
form. Sj ómannafélags Reykja-
■vákuir, sem hefir háð til sigurs
baráttu fyrir alhliða félags-
málalöggjöf sjómanna með vel-
vild og skilningi stéttarinnar
að baki sér.
Sjómannadagurinn hefir eflt
mjög samhug og skilning stétt-
arinnar inn á við. Frá allri þess-
ari þróun, hefur auðnast að
halda kommúnistum með allt
sitt málrótf og asnaspörk.
Meðal undirmanna í Sjómanna
félagi Reykjavíkur er gengi
kommúnista þorrið, að mestu.
Við síðustu stjórnarkosningar í
félaginu fékk sá flokksmaður
þeirra, er flest atkvæði hlaut að
eins 16 atkvæði, og er þó mjög
velþekktur og velmetinn félags-
maður of kommúnista að vera.
Þann veg er ekki málum hátt
að í Farmannasambandinu, og
verður ekki á meðan H. J. hef-
ur þar þau völd, er hann nú
hefur, því þó hann spili öðru
hvoru „reiðara£lautu“ í dálkum
Víkingsins, þá er það aðeins eín
af aðferðum kommúnista að
villa á sér heimildir. Takmark
kommúnista er að koma Far-
mannasambandinu undir áhrifa
■vald sitt og ná á þann hátt
nokkrum tökum á félagsmálum
sjómannastéttarinnar eftir að
þeir eru orðnir úrkula vonar,
að ná yfirráðum í Sjómanna-
félagi Reykjavíkur.
Kemur nú til kasta yfirmann
anna, hvort þeir una því, að
kommúnistum takist þetta.
Halldóri Jónssyni ann ég þess
af heilum huga, að hann leggi
koonmúnismann á hilluna, og
taki, undanbragðalaust, þátt í
baráttu hinnar íslenzku sjó-
mannastéttar fýrir velferðar-
málum hennar.
Svíþpástrí&árunum
Frh, af 5. síðu.
nokkuð. 1 úthverfum stærri
borga landsins, svo og í sveit-
umum, hefir verið bætt nokkuð
úr þessum vandræðum með því
að Svíar hafa hafið framleiðslu
á timburhúsum, sem auðvelt er
að setja saman og ganga frá.
Hús.þéssi hafa þótt reynast vel,
og Énglendingar munu jafnvel
hafa hug á því að flytja þau inn
í stórum stíl eftir stríð. Ég hefi
búið í einu þessara húsa og get
borið það, að þau eru eigi síð-
ur hlý og vistleg en steinhús.
Eldhætta er þar engan veginn
meiri en í venjulegum húsum,
og maður gleymir henni fljót-
lega.
Því fer alls fjarri, að Svíar
lifi í vellystingum og munaði,
vegna þess að lahd þeirra er
hlutlaust, og leggi ekkert af
mörkum í þágu frelsins og lýð-
ræðisins. Svíar hafa gengt merki
legu hlutverki í styrjöldinni,
þrátt fyrir hina erfiðu aðstöðu
sína. Og að ráðnum úrslitum
hildarleiksins munu þeir láta
norræna samvinnu og endur-
reisnarstarf heimsins til sín
taka eins og slíkri þjóð sæmir..
Og vissulega hafa Svíar ekki
farið varhluta af ýmsum þeim
erfiðleikum, sem styrjöldin hef
ir skapað þjóðunum jafn þeim,
er hann heyja og hinna, sem
hlutlausar teljast.
HANNES A HORNINU
CFrh. af 5. síðu.)
upp þetta nafn? Vilja þeir ekki
láta hinum eiginlega ísafirði ein-
um eftir hans gamla nafn? En
máske verða þeir íhaldssamir við
nafnið af gömlum vana, þó að þeir
séu í „Rauðum bæ.“
JÓAKIM skrifar mér um hádeg-
isútvarpið: „Ég er þannig gerður
að ég hefi gaman af að hlusta á
útvarpið og er sæmilega ánægður
með flest sem þar er flutt; en af
því sem ég er ekki ánægður með
er tvent, sem einkurn kemur fyrir
í hádegisútvarpinu og mér svo
mjög leiðist að við liggur að ég
hætti að hlusta á hádegisútvarp.
Þetta tvent er fyrst og fremst hin-
ir hræðilegu skosku harmoniku-
dansar, sem ég vart get hugsað að
nokkur maður hafi ánægju af, ef
kostur er á nokkru skárra, og gam-
an þætti mér að heyra einhverjar
skýringar frá tónlistardeild út-
varpsins irm listgildi þeirra."
„HITT ATRIÐIÐ eru „harpsi-
cord“ einleikar, þeir sem nú virðast
vera í mjög miklu uppáhaldi hjá
Ríkisútvarpinu. Ég efast ekki um
að þeir eru margir sem mér eru
sammála um að æskilegra væri að
fá þessi sömu tónverk flutt á ann-
an og skemmtilegri hátt. Þessir
„harpsicord“ einleikar leiðast mér
svo mjög og þannig er öllum þeim
farið sem ég hefi talað við, að ég
er viss um að þeir eru margir sem
þér yrðu þakklátir ef þú gætir
stufilað að því, að þeir yrðu fram-
vegis geymdir á þeim stað í plötu-
safni útvarpsins sem erfiðastur er
aðgöngu.” i.utn,
Frh. af 3. síöu.
um eitt skeið var flugmála-
ráðherra Bretlands, að rita
bók, sem hann nefridi ,,Our-
selves and Germany,“ þar
sem hann lýsir nauðsyn þess,
að Bretar komizt að betra
samkomulagi við Þjóðverja.
Á þetta hefur áður verið
minnzt hér í dálkinum, en er
þó gert að umtalsefni á nýj-
an leik, vegna þeirra aðal-
lega, sem engu hafa gleymt
og ekkert lært, eins og sagt
var um marga Bourbona-
prinsa á sínum tíma, þegar
öldur stjórnbyltingarinnar
risu hvað hæst.
LÁVARÐURINN, sem hér var
tninnzt á að framan, fann
mikla fróun í að lýsa gest-
risni og vináttu Görnigs,
gáfum Papens og andríkum
víðræðum við Hitler. Hon-
um datt þá ekki í hug, eins
og miljónum manna áður, að
þessir sömu menn ættu eft-
ir að láta rigna eldi og
brennisteini yfir menningar-
verðmæti Bretlands. Honum
datt ekki í hug, frekar en
Chamberlain heitnum, að
menn gætu verið fantar og
bófar, þótt þeir töluðu fag-
urlega og fullvissuðu brezka
gesti um órjúfandi vináttu
Þjóðverja, þegar þeir sóttu
þá heim.
EN ÝMISLEGT gerðist á
sunnudögum, og meðan ýms-
ir brezkir áhrifamenn stund
uðu veiðar, léku golf, eða
bara létu sér líða vel á
sveitasetrum sínum, stóðu
menn við aflinn í verksmiðj-
um Kxupps og smíðuðu vopn
þau, sem áttu að granda
brezka heimsveldinu. Það
tókst þó ekki, sem betur fór,
og undir forystu eins víðsýn-
asta og gáfaðasta stjórnmála-
manns, sem nú er uppi,
Churchills, og hinna þekktu
leiðtoga brezka Alþýðu-
flokksins, Bevins og Morri-
sons, hafa Bretar hrist af sér
mókið og jiú er öruggt, hvert
stefnir.
ÞJÓÐVERJUM hefur þó tekizt,
eða kannske réttara villi-
mannaklíku Hitlers, að skapa
marga „drungalega sunnu-
daga“ fyrir blásaklaust fólk,
sem hafði ekkert sér til saka
nema það, að vera örlítið bet-
ur úr garði gert en dr. Ley,
Streicher og fleiri slíkir, sem
nú hafa forpestað andrúms-
loft Evrópu um meira en, ára-
tugsskeið.