Alþýðublaðið - 21.06.1944, Blaðsíða 5

MiSvikudagur 21. júní 1944
ALÞÝÐUBLAÐIO
Loftvarnabyssur.
Gamli maðurinn, sem ekki þorði að fara x heimsókn til
forseta íslands — en skrifaði mér í þess stað bréf, sem
hann vonar áð forsetinn lesi. — Ég fer í sumarfrí!
HINN NÝKJÖRNI forseti Islands
tók á móti fólki í Háskólanum á
sunnudaginn og heimsótti hann fjöldi
fólks til þess að votta honum traust
sitt og árna honum heilla. Eg veit
líka, að það hafa verið ennþá fleiri,
sem hafa beðið honum trausts og
blessunar, en þess bað hann guð, eins
og hann lýsti á Lögbergi, er hann
tók við embætti sínu. — Þó að margir
kæmu til hans á sunnudag, þá er og
víst að margfalt fleiri vildu hafa kom-
ið til hans, til þess að þrýsta hönd
hans og sýna honum vinarþel, því að
öllum er ljóst, að öllum er það styrkur,
að finna að þeim fylgir traust sam-
ferðamannanna, á það við um alla
einstaklinga, hvaða stöðu sem þeir
tilheyra.
„GAMLI“, sem heimsótti mig í gær
og bað mig fyrir bréf, gekk ekki fyr-
ir forsetann, en hafði þó fulla löngun
til þess. Honum fannst, að hann myndi
verða fyrir hinum prúðbúna fólki, sem
kann að stíga yfir þröskuld og rétta
fram silkimjúka lófa. Honum fannst,
að hönd sín væri ef til vill börkuð,
fæturnir ekki nógu léttir og bakið
bogið. Eg sagði honum, að hann hefði
átt að fara — og að forsetinn myndi
áreiðanlega hafa glaðzt yfir heimsókn
slíks manns.
EN HANN kvað bezt að hafa það
svona, bara að ég vildi birta bréfið
hans í þeirri von, að forsetinn læsi
það. Og mér er það ljúft. Bréfið er
svona (það er til mín, en ekki til for-
setans, þó að gamli maðurinn óski þess
að hann lesi það):
„EG ÞÝT ÚR EINU í annað. Mér
er ekki gefið að skrifa bréf. Forsetan-
um árna ég allra heilla. Hann er
fyrsti reglulegi þjóðhöfðinginn, sem
við eigum. Hann hefur unnið sér
traust í ríkisstjóraembættinu á undan-
förnum árum — og hvernig, sem á því
stendur, og þrátt fyrir hina misjöfnu
reynslu okkar af leiðtogum og for-
ingjum, þá treystum við því, að
Sveinn Björnsson vilji gera rétt í
hverju máli. Og ég vil þess vegna með
þessum fátæklegu orðum beina at-
hygli hans að börnunum — framtíð-
inni og gamla fólkinu, sem hefir leitt
okkur öll þangað, sem við erum nú
komin.“
„EITT SINN VAR BÁTUR á leið til
lands úr Vestmannaeyjum. Veður gerði
mikið og úfinn sjó. Einn hásetinn var
fullur af „heilögum anda,“ og er hon-
um þótti útlitið orðið ískyggilegt, þá
baðst hann fyrir á þessa leið: — „Ó,
drottinn! drottinn! Hér er mikið um
að gera, lasm!“
„HÉR HEFUR LÍKA mikið verið
um að gera. Við höfum stofnað lýð-
veldi, byggt á lýðræði. 1930 eyddi
þjóðin 20—30 miljónum í vitleysu -—
og svalt næsta ár. 1944 er eyðslan vart
undir 100 miljónum, beint og óbeint.
„Á morgun er aftur dagur," sagði
Valdimar danski. Ætli það hefði ekki
verið gott að hafa næsta ár í huga, er
eyðslan var hafin.“ ,
„EG HEF VERIÐ að hu^sa um að
ganga á fund lýðveldisforsetans í dag,
úr því að allir mega koma, Eg ætlaði
að segja við hann þetta: „Um leið og
ég óska yðar hágöfgi og íslenzka lýð-
veldinu heilla, þá vil ég minna yður á
aðbúð þá, sem gamalmenni, öryrkjarn-
ir eiga við að búa. Okkur vantar al-
þýðutryggingar, sem eru fullkomnar
tryggingar“.“
„EG VONA að þú viljir koma þess-
um boðum áleiðis. Við þekkjum báðir
ranghverfuna á lífinu, en einnig sól-
skinsblettina. Við skiljum því aðstöðu
olnbogabarnanna, og það er skylda
okkar að reyna að velta steini úr götu
þeirra, og gera veginn greiðan. Eg veit,
að þú ert fús til þess.“
„HERRA BISKUPINN var í morgun
að brýna fyrir prestaefnunum mikil-
vægi auðmýktarinnar. Það er að vísu
fögur dyggð, en þó er það svo, að hún
er íslendingum ekki eiginleg. í ein-
rúmi falla menn leiklaust á kné fyrir
guði sínum, en í augsýn annarra vilja
þeir „standa á réttinum," eins og ís-
lendingar forðum fyrir Danakonungi.“
„EN BISKUPINN HVATTI kirkjuna
ekki nóg til miskunnsemi með hrjáð-
um meðbræðrum og málleysingjum.
Eg vildi að hinn aldni Jón Pálsson á
Laufásveginum væri orðinn biskup.
Honum hefði ekki orðið skotaskuld úr
því að koma orðum að mikilvægi þeirr-
ar dyggðar, enda hefur löng ævi hans
verið sífelld prédikun, í orði og verki,
í þágu miskunnseminnar. Við þekkjum
það vel, smælingjarnir og málleysingj-
arnir, þó við ekki höfum þakkað há-
um rómi.‘
ÞETTA er bréfið. Það er ekki mikið
málskrúð í því. Það er alveg eins og
hann kom með það, og ég sendi það frá
mér.
SVO VIL EG TILKYNNA, að ég
er að fara í sumarfrí. Eg mun senda
ykkur eins marga pistla og ég get. —
Haldið bara áfram að skrifa mér. Eg
mun fá bréfin ykkar send og mun gera
þeim, eftir ástæðum, full skil._____
Hannes á horninu.
BoUapör 2,75
Bollar, stakir 1,75
Matskeiðar, silfúrplett 2,65
Matgafflar, — 2,65
Borðhnífar, — 6,75
Teskeiðar, — 2,05
Nýkomið.
K. Einarsson & Björnsson
Á myndinnd ,sést röð aif loftvarnaibyssuan aif nýjustu gerð við skotfæraivenksmiðju í Detroit
í iB'andíardikjunium. Byssur þessar eru með 20 mm. blaupvídd pg miá sikjcjta mjög imöijgum
skotum úr iþeiim á mlínútu hverri.
Lifa ©ri&kir dag freisisins?
Áskriffarsími Alþýlublaðsins er 4900.
Harmsaga GRI-KKJA í
styrjöld þeirri, sem nú er
háð, er átakanlegasta harmsaga
allra landa og þjóða, enda þótt
hart sé í heimi um þessar mund
ir. Það er jafnvel ástæða til
þess að ætla, að aldrei í sögu
mannkynsins hafi nokkur þjóð
orðið að una ógnlegra hlutskipti
en gríska þjóðin nú.
Þegar þýzku hersveitirnar
héldu innreið sína í Aþenuborg
í aprílmánuði árið 1941, gaf yf-
irmaður þeirra út eftirfarandi
tilkynningu, sem var til komin
vegna gremju Þjóðverja yfir
hinni hetjulegu baráttu hins
fámenna hers Grikkja: „Þeir,
sem hafa verið ríkir, skulu verða
fátækir,og þeir, sem verið hafa
fátækir, skulu hungra“. Og Þjóð
verjar létu ekki sitja við orðin
ein, því að þeir létu greipar'
sópa um allan matvælaforða
Grikkja þegar í stað. Eftir sex
mánuði var ein milljón hinna
sjö milljóna og tveggja hundr-
aða þúsunda íbúa landsins'dáin,
hafði orðið hungurmorða. Marg
ir aðrir létust úr sjúkdómumv
sem eru fylgjur hallæris og
hungurs. Ungbarnadauði var
ægilegur. Opinberar skýrslur
greina frá því, að níu af hverj-
um tíu börnum, sem fæddust í
febrúarmánuði árið 1942, hafi
dáið þegar á fyrstu viku. Aldrei
hefir nokkurt land orðið að þola
slíkar hörmungar á jafnskömm-
um tíma og Grikkir um þessar
mundir.
Hefði ekki til komið, sá forði
matvæla og lyfja, sem safnað
var af Grikklandshjálpinni í
Bandaríkjunum og Kanada og
sendur með sænskum skipum til
Grikklands, er mikil ástæða til
þess að ætla, að gríska þjóðin
hefði bókstaflega stráfallið af
völdum skorts og þrenginga.
Skip þessi hafa flutt það mik-
il matvæli til Grikklands, að
unnt hefir reynzt að láta þrem
milljónum hungrandi Grikkjum
í té eina skál af súpu og fimm
brauðsneiðar daglega. Og þetta
er sá eini matur, sem þetta fólk
hefir neytt um þriggja ára skeið.
Börn og vanfærar konur, sem
lögð er áherzla á að veita sem
bezt viðurværi, fá aðeins mat,
er inniheldur ellefu hundruð
hitaeiningar dag hvern, en tvö
þúsund og fimm hundruð hita-
einingar eru taldar lágmark
þess, er þurfi til þiess að góð
hfeilsa sé tryggð. í matstofum
^lREIN þessi, sem hér er
þýdd úr tímaritinu
Reader’s Digest og er eftir
Jean M. Walser, fjallar um
« þrautir og þrengingar hinnar
grísku þjóðar, en liún mun
J hafa orðið harðast úti allra
j hinna hernumdu þjóða. Lýs-
ir greinarhöfundur á eftir-
minnilegan hátt hungrinu,
sem nú ríkir í Grikklandi og
fylgjum þess og lætur þau
orð falla, að bandamenn verði
að auka verulega hjálp sína
Grikkjum til handa, ef þjóð-
in eigi ekki að líða undir Iok.
fyrir börn í Aþenu og Peiraeus,
fá börn frá þriggja til sex ára
aldri þrjár máltíðir dag hvern.
Hvert þessara barna fær dag
hvern hálfa könnu af geril-
sneyddri mjólk. Ungbörn innan
við tveggja ára aldur fá mjólk
og þunnan mjölgraut. Eldri börn
fá mjölgraut* og baunir. Matar-
, skammtur þessi er það lítill, að
börnin geta með naumindum
dregið fram lífið sem gefur að
skilja.
Svissneskur fréttaritari lýsir
á eftirminnilegan hátt hinum
hungruðu börnum, er þau koma
til matstoíanna. „Börnin ganga
inn hægt og stillilega og
láta sem minnst fara fyrir sér.
Flest þeirra eru klædd tötrum,
ekkert þeirra hefir skó á fótum.
Hvert þeirra hefir meðferðis disk
eða könnu, sem það fær sinn
skammt í. Börn þessi ryðjast
ekki fram né hrinda hvert öðru.
Þau skipa sér í raðir og bíða
róleg. Þau stara sljóum augum
á vegginn. Þegar þau hafa feng-
ið skammt sinn, borða þau hann
þögul og alvarleg í bragði.
Aldrei hefi ég séð unnið eins
vel að mat og af þessum börn-
um. Þegar þau hafa lokið snæð-
ingi, hverfa þau hljóðlega og
skipulega á baut og rýma fyrir
öðrum börnum. Ekkert barn-
anna í Aþenu lætur æðruorð
falla, enda þótt útlit þeirra vitni
glögglega um þrautir þær, sem
þau líða. 1
Grikldandshjálpin og gríska
ríkisstjórnin greiddi í fyrstu fé
það, er þurfti til þess að annast
flutningskostnaðinn, en nú orð-
ið lætur Bandaríkjastjórn fé það
af hendi með láns og leigukjör-
um. Hún lætur og af mörkum fé
það, er þarf til þess að unnt sé
að festa kaup á grænmeti og
mjólk Grikkjum til handa.
Kanada leggur til hveitið, og
Rauði krossinn í Bandaríkjun-
um og Kanada aflar þeirra
lyfja, sem með þarf.
Það er örðugt að lýsa því,
hversu innilega Grikkir fagna
hinum sænsku skipUm, sem hafa
að geyma nauðþurftir þær, er
halda lífinu í þjóðinni á hinum
válegu tímum. Grikkir afferma
skipin með miklum ákafa. Þeg-
ar kornförmunum hefir verið
skipað upp, koma hinir óbreyttu
borgarar og tína upp allt það
korn, sem eftir kann að vera.
Þeir tína síðustu kornin upp
með höndunum af aðdáunar-
verðri nostursemi.
Ríkisstjórnin Bandaríkjanna
og Bretlands hafa komizt að
raun um það, sér til mikillar á-
nægju, að engar þessar matvæla
sendingar hafa fallið í hendur
óvinanna. Nefnd hlutlausra
manna, er skipuð hefir verið af
Rauða krossinum, hefir með
höndum eftirlit með dreifingu
þeirra og úthlutun. Nefnd þessi
er skipuð fimmtán Svíum og
fimmtán Svisslendingum. Nefnd
in hefdr sér til aðstoðar sex
hundruð undirnefndir víðs veg-
ar um landið,sem skipaðar eru
sjálfboðaliðum, er taka engin
laun fyrir starf sitt. Allir þeir,
sem nefndir þessar skipa, svo
og aðrir þeir, er vinna í sam-
bandi við hjálparstarfsemi þessa
eru valdir efir ströngum kröf-
um. Margir nefndarmanna þess
ara eru klerkar. Nefndin hefir
fimm hundruð trúnaðarmenn í
þjónustu sinni, er ferðast um
landið og hafa eftirlit með starf
semi þessari.
Þjóðverjar létu greipar sópa
um ailar bifreiðar og járnbraut-
arlestir Grikkja. Þess vegna hef
ir það ráð verið tekið að senda
nokkrar flutningabifeiðir frá
Bandaríkjunum til Grikklands
til þess að flytja nauðsynjar
þessar með víðs vegar um land
ið. En auk þess er matvælaforði
þessi iðulega fluttur á ösnum,
handvögnum eða mönnum, þar
sem flutningavögnum verður
ekki við komið, og Grikkland er
mjög fjöllótt, svo að dreifing
Frh. á 6. síðu.