Alþýðublaðið - 19.07.1944, Blaðsíða 4

ALÞYÐUBLAÐIÐ
Miðvikudagur 19. júlí 1944.
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjórn og afgreiðsla í Al-
þýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar ritstjórnar: 4901 og 4902.
Símar afgreiðslu: 4900 og 4906.
Verð í lausasölu 40 aura.
Alþýðuprentsmiðjan h.f.
Helgi Sæmundsson:
DndirMnioinr friðar
oo saisíerís.?
ÞAÐ (hefir mikið verið rætt
ó;g ritað um sameiginlega
stjórn og 'samstarf allra flokka
í samlbandi við stofnun lýðveld-
isins. Langar viðræður fóru
fram uim jþetta ií ibyrjun júnímán
aðar, og Iþó að þær toæru engan
árangur, mun (hiaifa verið ákveð-
ið, að taka þær viðræður upp
á ný síðar á þessu sumri.
Ekkert tolað íhefir látið sér
eins tíðrœtt uim nauðsyn slíks
saimjstarfs og Miorgunlblaðið.
Hefir það að Vísu aldrei toent á
neinn. isamieiginiiegan miálefna-
grund'völl, sem það gæti foyggst
á, en. farið því fjálgari orðum
uim breytta og betri samfoúð
flokkanna, en hinigað til hafi
verið. Hefir það í þvá samhandi
bent sénstaklega á þann þátt,
sem tolöðin gætu átt í því, að
greiða fyrir sáttum og isamlyndi.
’Fyrir réttri 'viku síðan fór
Morgunifolaðið um þetta atriði
svofelldum orðum:
' „Blöðin geta áreiðanlega ráð-
ið miklu um það, hvað ofan á
verður hjá leiðtogum flokkanná,
er þeir fara að ræðast við á ný.
Ef það er isannfæring þeirra,
sem rita stjórnmlálagreinar blað
anna, að þjóðinni ,sé fyrir toeztu
að íflokkarnir taki höndum sam
an og vinni sameiginleiga og á
bróðerni iað lausn vandamál-
anna, eiga þeir að unidirfoúa jarð
veginn svo rækilega, að stjórn
málaf oringj unum verði ekki
stætt á öðru en að stíga þetta
skref.“
Svo rnörg eru þau fallegu orð
Morguntolaðsins.
Og hvernig hefir það svo sjál'ft
tfarið að Iþví, að undirhúa jarð-
veginn með slíkt isamstarf og
toróðerni fliolkikanna fyrir aug-
um?
Síðaistliðinn sunnudag ávarp-
aði Yaltýr Stéfánsson „kolÍega‘‘
sána við Alþýðutolaðið og Tím-
ann á efirfarandi hiáitt á Reykja-
víkurbréfi Miorgunhlaðsins:
„Ritstjóri Aiþýðuhlaðsins og
aðrir lafglapar . . .“ og „ritstjóri
Tímans ætti að hafa vit á að
tala sam minnst . .
Hvernig lízt mönnum á orð-
toragðið? Þykir þeim það ekki
þesslegt, að verið isé að undirbúa
jarðveginn tfyrir samstarf og
bnóðerni? Og 'halda þeir ekki,
að ibiöðin fengju miklu á orkað
í því efni, ef ritstjórar Alþýðu-
blaðsins og Támans ©vöruðu í
sama tón?
Að sjáifsögðu gerir þeim það
ekki milkið til, þó að Valtýr
Stetflánsson þjóni lund sinni og
auglýsi menninganskort sinn á
sl'íkan hátt. En hann ætti eftir
sáðasta iReykjaivákunbréf sitt í
Morguniblaðinu vissulega að
tfara sem tfæstum orðuim um köll
un txLaðanna og ritstjóranna_ til
þess að undinbúa janðveginn
tfyrir ssamstarf og bróðerni milli
íflokkanna.
Allsherjar
Allsherjarmót ÍSÍ var haldið
í fyrri viku og stóð alls yfir
í fjóra daga. Mót þetta var um
margt hið merkilegasta. Þar voru
skráðir til leiks sjötíu og níu kepp
endur frá firnm íþróttafélögum.
Árangur á móti þessu var hinn
bezti, sem náðst hefur á móti í
frjálsum íþróttum á landi hér til
þessa, og er það gleðilegt vitni um
aukna líkamsmenningu og í-
þróttastarfsemi með þjóðinni.
Fjögur ný íslandsmet voru sett á
mótinu, auk tveggja drengjameta,
en áður í vor höfðu tvö ný íslands
met verið sett. Er því augljóst, að
mikill og góður árangur mun nást
í frjálsúm íþróttum á landi hér í
ár. Allsherjarmótið hefur fært
mönnum heim sanninn um það,
að Islendingar eiga nú frjáls-í-
þróttamönnum á að skipa, sem
væru vissulega hlutgengir ti'l
keppni við íþróttamenn annarra
þjóða. ,
Hér mun verða gefið nokkurt
yfirlit um allsherjarmótið og á-
rangur þann, sem þar náðist. Að
sönnu mun aðeins stiklað á stóru,
en teljast verður skylt að skýra
fyrir lesendum blaðsins aS
nokkru þetta árangursríkasta
frjálsíþróttamót, er háS hefur
veriS á Islandi.
II.
Hér mun fyrst greint frá hlaup
unum og árangri þeim, er í þeim
náðist. I 100 metra hlaupi var
hörð keppni milli þeirra Olivers
Steins úr Fimleikafé'lagi Hafnar-
fjarðar og Finnbjörns Þorvalds-
sonar úr Iþróttafélagi Reykjavík
ur, en þeir hafa áður háð harðar
keppnir sín í millumáþessariveg
arlengd. Oliver sigraði á 11,7 sek.
en Finnþjörn rann skeiðið á 11.8
sek. Efalaust munu báðir þessir
efoáfiegu íþróttamenn ná betri á-
rangri í þessu hlaupi á meistara-
mótinu, ef aðstæður verða hag-
felldar. Þeir hlupu báðir 100 m.
á 11.4 sek. í fyrra, en Brynjólfur
Ingóifsson úr Knattspyrnufélagi
Reykjavíkur hljóp þá og á sama
tíma. Oliver Steinn er núverandi
Islandsmeistari á þessari vegar-
lengd. En Finnþjörn verður hon-
um efalaust þungur í skauti í ár,
en keppni í þessu hlaupi á meist-
aramótinu verður efalaust hörð
milli þessara manna, auk þess,
sem Guttormur Þormar frá í-
þróttasamibandi Austfjarða og
Sveinn Ingvarsson úr KR munu
og verða líklegir til góðs árang-
urs, ef þeim mæta til þessa leiks.
Sveinn á Islandsmet í 100 metra
hlaupi og var snjallasti sprett-
hlaupari okkar fyrir nokkrum ár-
um, en hann hefur ekki keppt
um skeið. Þó tók hann þátt í 4x-
100 metra boðhlaupi í allsherjar-
mótinu og er því ekki vonlaust,
að hann ætfi í surnar og taki þátt
í kappleikjum. Guttormur Þor-
mar er sigurvegari frá íþrótta-
móti ungmennnafélaganna, sem
háð var að Hvanneyri í fyrra. En
auk þessara manna eru þeir Jó-
hann Bernharð og Brynjólfur
Ingólfsson, báðir úr KR, líklegir
til góðs érangurs, ef að líkum
lætur.
í 200 metra hlaupi varð Finn-
björn Þorvaldsson sigurvegari á
23.4 sek., en Oliver Steinn rann
skeiðið á 23.8 sek., og hinn ungi
og efnilegi h'Iaupari, Kjartan Jó-
hannsson, ÍR. á 24.0 sek. Keppni
á þessari vegarlengd í sumar verð
ur og efalaust hörð og skemmti-
leg og er líklegt, að þeir, sem
oð isleozkt iprðttallf.
Kjartan Jóhanns-
son methafi í 400
m. hlaupi.
Oliver Steinn
methafi í lang-
stökki.
nefndir voru í sambandi við 100
metra hlaupið verði þar líklegast-
ir til sigurs, að Kjartani Jóhanns-
syni viðbættum, ef þeir reyna
með sér.
Keppnin í 400 metra hlaupinu
var ein þeirra, sem mesta athygli
vöktu á allsherjarmótinu og það
að vonum. Þar áttust við núver-
andi íslandsmeistari á þessari
vegarlengd, Brynjóltfur Ingólfs-
son, sem er einhver snjallasti
hlaupari okkar, og hinn ungi og
efnilegi hlaupari, Kjartan Jó-
hannss., sem sigrað hafði í 300 m.
hlaupi fyrr í vor og getið sér mik-
inn orðstír á allsherjarmótinu.
Úrslitin urðu þau, að Kjartan
sigraði glæsilega og setti nýtt Is-
landsmet, er hann rann skeiðið á
52,3 sek., sem er 3/10 úr sek.
betra hinu fyrra meti Sveins Ing-
arssonar. Kjartan leiddi hlaupið
alla leið, en Brynjólfur varð
næstur á 54.0 sek. Kjartan er efa-
laust hinn glæsilegasti hlaupari
á millivegalengdum, sem hér hef-
ur upp komið í mörg ár, og er á-
stæða til þess að ætla, að mikils
árangurs megi af honum værita,
ef hann æfir af kappi og gengur
heill til leikja. Kjartan virðist ör-
uggur um sigur á þessari vegar-
lengd, en hins vegar á hann snjöll
um keppinautum að mæta, þar
sem eru þeir Brynjólfur Ingólfs-
son, Finnbjörn Þorvaldsson og
Guttofmur Þormar, og hygg ég,
að keppnin um annað sætið muni
koma til með að verða hörð á
þessari vegarlengd á meistara-
mótinu, ef þessir menn þreyta þar
leik saman.
Kjartan Jóhannsson sigraði og
í 800 metra hlaupinu. Rann hann
skeíðið á sama tíma og beztur
hefur náðst hér á landi, en Is-
landsmet Ólafs Guðmundssonar,
KR, er sett úti í Svíþjóð. Sigur-
géir Ársælss., sem verið hefir mest
ur hlaupari okkar á millivegar-
lengdum um áraskeið, varð að
þessu sinni að sætta sig við fimmta
sæti, en félagi hans, Hörður Haf-
liðason varð annar. Þriðji maður
að marki í þessu hlaupi var
Brynjólfur Ingólfsson og fjórði
Óskar Jónsson, ÍR, sem setti nýtt
drengjamet í hlaupinu, en það
átti áður Árni Kjartansson, Á.
Kjartan leiddi hlaup þetta frá
upphafi, og virðist ástæða til þess
að ætla, að hann bæti metið á 800
metrunum áður en langt um líð-
ur, en þar á hann snjöllum keppi-
nautum að mæta, þar sem fara
þeir Hörður og Brynjólfur, en
Sigurgeir virðist ekki vel upp
lagður í ár, hvort sem úr því ræt-
ist.
Keppnin í 1500 metra hlaupinu
var og hörð og skemmtileg. Ósk-
ar Jónsson, hinn bráðefnilegi
hlaupari og ungi, leiddi hlaupið
lengi vel, en var þó ofurliði bor-
inn að lokum. Hörður Hafliðason
varð fyrstur, en Sigurgeir annar.
Óskar varð að sætta sig við þriðja
sæti, en gat sér þó hinn bezta orð-
stír, því að hann setti nýtt
drengjamet í hlaupinu. Verður
efalaust gaman að fylgjast með
keppnum á þessari vegarlengd í
sumar, því að Kjartan Jóhanns-
son verður efalaust þungur í
skauti, ef hann tekur þátt í
keppni á þessari vegarlengd, sem
fýllsta éstæða mun tii þess að
ætla. Hörður, Sigurgeir og Óskar
munu og leggja fram sinn þátt til
þess að gera keppni í ' þessu
hlaupi harða og skemmtilega.
Óskar Jónsson sigraði léttilega
í fimm km. hlaupinu, en Indriði
Jónsson, K.R. varð annar. Hins
vegar sigraði Indriði í tíu kíló-
metra hlaupinu, en þar keppti
Óskar ekki né félagi hans, Sigur-
gísli Sigurðsson, sem líklegastir
hefðu verið til þess að torvelda
Indriða sigurinn. Tíminn var ekki
góður í þessum hlaupum, enda
munu þau minna æfð en vert
væri. Hins vegar spáir það góðu,
að ungir menn og efnilegir eru
komnir til sögunnar á þessum
vegarlengdum. Eins er og líklegt,
að Sigurgeir Ársælsson taki að
þreyta 'lengri hlaupin, ef ástæður
leyfa, en hann hefur áður getið
sér góðan orðstír á vettvangi
þeirra.
III.
Árangurinn í stökkunum virð-
ist ætla að verða mjög góður í ár.
Hafa þegar tvö Islandsmet verið
sett í þeim' það, sem af er sumri,
en íslandsmet Sigurðar Sigurðs-
sonar frá Vestmannaeyjum voru
prýðisgóð og enn eiga hinir ungu
og efnilegu stökkvarar okkar
nokkuð í land að bæta met hans
í þrístökki, þótt hástökksmet
hans hafi verið bætt að góðum
mun og langstökksmet hans sé
úr sögu. Skúli Guðmundsson,
KR„ sem setti nýtt hástökksmet
fyrr í sumar, er hann stökk 1.93
m„ stökk 1.92 m. á allsherjarmót-
inu, en Oliver Steinn varð annar
Framhald á 6. síðu.
Það er 'srvo kapítuli út atf tfyrir
sig, sem iþó rétt er að geta^í
saimibandi við Reyikjaivíkurbréf
Morgunlblaðsins á sunnudaginn,
iað Valtý Stefánssyni ihefir ver-
ið sýnd sú tiltrú af blaðamiönn-
um Mfuðstaðarinis, að kjósa
toann fyrir tformann blaðamanna
íélagsins. Fer einkar vel á *því,
að maður :í Iþeirri istöðu gangi
tfram tfyrir skjöldu í dónaleg-
um skritfuim um stéttarbræður
'sdna við hin blöðin! Eða tfinnst
mönnuim iþað ekíki?
TÍMINN gerir í gær hin sí-
felldu skrif Morgunblaðs-
ins um frið, og samstarf flokka
í milli að umtalsefni og segir
um það meðal annars:
„Morgunblaðið er alltaf að
predika að draga eigi úr ríg og
krit og leggja gömul ágreinings-
mál til hliðar. Tæpast líður þó sá
dagur, að blaðið rifji ekki upp
deilurnar í sjálfstæðismálinu á
síðastliðnu ári og uppnefni Al-
þýðuflokksmenn fyrir afstöðu
þeirra þá. Einnig bryddir blaðið
upp á ýmsum eldgömlum deilu-
málum við Framsóknarflokkinn,
t. d. veitingu sýslumanns^mbætt-
is í Árnessýslu fyrir mörgum ár-
um.
Friðargrundvöllur Mbl. virðist
þannig fólginn í því, að andstæð-
ingaar þess eigi að hætta öllum
ádeilum á stefnu og starfsemi Sjálf
stæðismanna, en Sjálfstæðismenn
eigi eftir sem áður að hafa óbundn
ar hendur til að deila á andstæð-
ingana. Þáð er sá þýzki friður, sem
Mbl. virðist þannig hafa í huga,
þótt liðin séu nú fjögur ár síðan
það hætti að tilbiðja Hitler opin-
berlega.“
Á öðrum stað skrifar Tíminn
í gær um þetta sama efni:
„Það er hægt að semja frið með
tvennu móti. Það er hægt að semja
hann á þeim grundvelli, að hann
tryggi ranglæti og ójöfnuð. Það er
líka hægt að semja hann á þeim
grundvelli, að hann tryggi réttlæti
og j'öfnuð.
Sagan greinir frá mörgum frið-
arsamningum milli stórvelda, sem
raunverulega byggðust á ranglæti
og ójöfnuði. Það var sagt, að þessir
samningar væru gerðir til að skapa
frið, en raunverulega sköpuðu þeir
ófrið. Þeir, sem urðu fyrir rang-
lætinu og ójöfnuðinum, risu upp
fyrr en seinna og hrundu misrétt-
inum.
Ritstjórar Morgunblaðsins hafa
undanfarið kappkostað að tala sem
mest um frið og þjóðareiningu.
Þeir hafa sagt, að nú yrði rígurinn
og kriturinn að hverfa, stéttirnar
að snúa saman bökum, þjóðin að
verða ein órjúfanleg heild. Þetta
eru vissulega falleg orð. En það
þarf meira en falleg orð til að
skapa raunhæfan frið; það þarf
líka grundvöll. Hitler bauð Bret-
um frið og hélt fallega ræðu um
frið, þegar hann var búinn að
leggja undir sig Tékkóslóvakíu,
Pólland, Noreg, Danmörku, Niður-
lönd og Frakkland. Það vantaði
ekki, að hann vildi frið, en frið-
urinn átti að vera með því móti,
að ekkert yrði bætt úr ójöfnuðin-
um, sem hann hafði unnið!“
Þannig vill Morgunblaðið líka
hafa það: Frið og samstjórn und
ir forystu Sjálfstæðisflokksins
til verndar stríðsgróðanum.
*!*
Vísir skýrir 1 gær frá efnileg
um tilraunum til aukinnar trjá-
ræktar á Þingvöllum. Þar segir
meðal annars:
„Vegfarendur, sem skoða Þing-
vallabæinn, kirkjuna og hinn nýja
grafreit í Þingvallatúninu, munu
hafa tekið eftir því, að á bak við
bæinn er að rísa upp trjálundur í
fallegum hvammi, og, þessi hvamm
ur mun tvímælalaust setja sinn
svip á Þingvelli að fám árum liðn-
um, þegar trén hafa náð að teygja
•sig nokkuð hærra upp í loftið,
því að enn sem komið er, eru þetta
mest litlir angar, sem gróðursett-
ir hafa verið fyrir einu, tveimur
eða þremur árum.
Þarna hefir umsjónarmaðurinn,
Thor J. Brand, gróðursett trjá-
plöntur, íslenzkar og útlendar, svo
hundruðum og þúsundum skiptir.
Verður gaman að því, þegar gróðr
arblettunum fjölgar á Þingvöllum
Frh. á 6. síðu.