Alþýðublaðið - 11.01.1945, Blaðsíða 6

ALWrPOBUÐiO
Finmitudagur 11. janúay
í úflegð meS brúðuna sína
Þetssi litla hiolleiizka stúilka bu'ður þels®, með ;brúðuna sinm í
tveimuir pöntum, að vera fkitt burtu alf bandamönjirum úr éubt
ihagalþorpi síniu, Elist, miiLli Nijmegen oig Amlhem, þar sem
eMri var leniguír vært fyrir bardögumim við Þjóðverja. Hve
nær sikyidá bún koanalsit 'beim afbur? Vonandi verðoir þess
eikiki aJit of laongt að bíða.......................
Viðfal við Sfalin
Breiðfirðinga-
félagið
Frh. af 4. sffiu.
Lögð er á það áherzla að láta
ritið flytja sögulegan fróðleik,
sem fyrst og fremst er tengdur
Breiðaf j árðarby ggðum.
— Hvað um önnur áhugamál
félagsins.
— Breiðfirðíngafélagið hefir
átt forustu um það, að hafizt
yrði handa um það hvernig bezt
væri hægt að nota hið forna og
fræga höfuðbói, Reykhóla. Er
Það einlæg ósk Breiðfirðinga,
að þess verði skammt að bíða,
að upp rísi að Reykhólum veg
legt menningarsetur o_g æskan
saeki þangað til náms og frama.
— Einnig hefir Breiðfirðingafé-
lagið mikinn hug á því áð veita
Snæfellingum fulltingi í skóla-
málum þeirra, en Snæfellssýsla,
sem eitt sinn átti menningarset
ur slíkt sem Helgafell, á nú eng
an framhaldsskóla.
— Breiðfirðingar gengu und-
ir sérstökum fána 18. júní.
— Já, við höfum eiignazt sér
stakt félagsmerki, Breiðfirðinga
fánan svonefnda, og finnst mér
fara vel á því, að honum sé val
ið það heiti, þar sem félagssvæð
ið nær yfir allar byggðir Breiða
fjarðar milli Öndverðarniess og
Bjargtanga .Hugmyndin að fán
anum var fyrsj borin fram af
formanni félagsins á fulltrúa-
ráðsfundi 23. apríl s. 1. Á félags
fundi 27. apríl var svo kosin
fánanefnd. Gerð fánans var svo
ákveðin á stjórnarfundi 26. maí
Breiðfirðingar báru fámann fyr
ir fylkingu sinni 18. júní, og síð
an hefir hann verið hafður í
ferðum félagsins í allar sýslur
Breiðafjarðar.
er, þurfi mikið húsrými til starf
semi sinnar. Fundir þess eru nú
yfirleitt haldnir í sýningarskála
myndlistarmanna og veitir ekki
af því husnæði. Skiptir það
miklu máli fyrir vöxt þess og
viðgang í framtíðinni, að unnt
verði að leysa húsnæðisvanda-
málið sem fyrst og bezt.
Aðalfundur Skipstjóra-
og siýrimannaféiags
ins Gróifa
J7 ÖLMENNUR aðalfundur
var haldiun í Skipstjóra og
stýrimannafélaginu . Grótta . í
Reykjarvík, . sunnudaginn . 7.
þ. m.
Breytingar á stjórn félagsins
urðu þær, að úr henni gengu
Agnar Hreinsson, formaður og
Gísli Jónsson, gjaldkeri, en í
þeirra stað tóku sæti í stjórn-
inni þeir Áuðunn Hermanns-
son, formaður og Halldór Hall-
dórsson, gjaldkeri. Meðstjórn-
endur eru Ingvar Pálmason og
Sveinbjörn Einarsson.
Á fundinum voru breytingar
gerðar á lögum félagsins.
Samþykkt var að félagið
stofnaoi deild fyrir félagsmenn
á Suðurnesjum, en deildin og
félagið starfi sem heild að öll-
um stærri málum félagsins.
Þá var samþykkt að senda
núverandi ríkisstjóm traustyf-
irlýsingu félagsins.
Ennfremur kom fram til-
laga um að skora á alþingi að
leggja niður fiskimálanefnd og
fá Fiskifélagi; íslands starf henn
ar í hendur til úrlausnar.
Mikill áhugi var rikjandi á
fundinum um endurbyggingu
‘togarailotans og öðnum þeim
mélum, sem sjómannastéttina
Frh. af 6. síðu.
iðnað landsins. „í öllum þess-
um efnum mundið þið þarfnast
tæknilegrar aðstoðar Banda-
ríkjanna eigi síður en fram-
leiðsluvara okkar,“ mælti ég.
„Að sjálfsögðu,“ svaraði Stal
in. „Við þörfnumst hvort
j tveggja. Verikfræðingar okikar
I hafa lært að reisa iðjuver, en
við þörfnumst enn tæknilegrar
aðstoðar.“
Við héldum áfram að ræða
iðnaðarmálin, og margt bar á
góma. „Framleiðsla okkar er
•um margt á bernskuskeiði enn,“
mælti marskálkurinn. „Því fer
all fjarri, að við séum sjálfum
okkur nógir í þeim efnum. Véla
iðnaður okkar er til dæmis enn
skammt á veg kominn. Þið
Bandaríkjamenn framleidduð
til dæmis fimm milljónir bif-
reiða árlega fyrir stríð. Við
framleiddum hins vegar aðeins
þrjú hundruð og fimimtíu til
fjögur hundruð þúsundir bif-
reiða ár hvert.“
„En þetta veitir ykkur tæki-
færi til þess að auka þessa fram
leiðslu að miklum mun,“ mælti
ég.
„Já, satt er það,“ gengdi
Stalin. „Okkur bíður mikið verk
•e'fni Og þó eru enn ekki fyrir
hendi möguleikar til þess að
auka þessá framleiðslu eins og
vera ;þyúfti. Áðair verður við tií
dæmis að leggja vegi um gjerv
öll Sovétríkin.“
„Ég hygg,“ hélt hann áfram
máli sínu, eftir að hafa gert
þessi atriði enn að umræðuefni
um stund, „að stærsta verk-
efni Bandaríkjaþjóðarinnar eft
ir þessa styrjöld muni verða
■að að forðast atvinnuleysi bg
koma í veg fyrir nýja kreppu.“
„Satt er það, Stalin mar-
skálkur,“ svaraði óg. „Víð mun
um auka atvinnuna meö því að
auka framleiðsluna frá því sem
var fyrir strjið. Langt friðar-
timabil mun valda því, að fram
leiðslan eykst og fólk á kost á
fastri dg öruggri atvinnú. Sam
vinna Bandaríkjanna og Rúss-
lánds mun tryggja varanlegan
frið. Að vísu eru hættir þessara
landa félagslega og fjáhags
lega ólíkir um margt. Þið hafið
ykkar háttu í þeiin efnum og
við okkar. Bandaríkjamenn
verða að kyímast Rússum betur
og Rússar Bandaríkjamönnum.
Þá hefi ég trú á því, að sam-
vinna þessara þjóða muni reyn-
ast heillavænleg fyrir báðar.“
„Sátt er það,“ mælti hann.
„Menn eins og þér ættuð að
fræða Bandáríkjaþjóðina um
okkur.“
„En ég er aðeins einn,“ svar-
aði ég. „Fréttaritarar Banda-
ríkjanna hér í Moskvu eru full
trúar hundraða blaða, sem les-
in eru af milljónum manna. Þeir
gætu frætt Bandaríkjaþjóðina
meira en nú er um Rússland, ef
þeim væri veitt aðstoð og leyft
að fara frjálsir ferða sinna um
landið. Bandaríkjamönnum leik
ur til dæmis hugur á því að
fræðast um hið nýja iðnríki
ykkar í Úralfjöllum. Fréttarit-
urunum hefir ekki verið leyft
að ferðast þangað. Mig langar
þess vegna til þess að fara þess
á leit, að mér sé leyft að hafa
fjóra fréttaritara í för með mér,
þegar ég fer þangað.“
„Því ekki það?“ mælti Stalin.
„Þýðir þetta það, að mér sé
leyft þetta?“
„Auðvitað.“
„Jæja, þakka yður fyrir, Stal
in marskálkur,“ mælti ég. „En
ég veit ekki, hvort herra Molo-
tov muni fallast á þetta.“
Molotov, sem hafði horft á
mig, leit á Stalin og mælti því
næst: „Ég verð jafnan við öll-
um tilmælum Stalins mar-
skálks."
Stalin hallaði sér aftur á bak
og brosti í kampinn. *
„Mig langar til þess að
spyrja yður nokkurra spum-
inga,“ mælti hann. ,Getur til
þess komið, að öldungadeild
Bandaríkjanna samþykki ekki
sámninga eftir stríð?“ Hann
minnti á það, sem gerzt hafði í
lok síðustu heimsstyrjaldar.
„Ég hygg, að enginn forseti
Bandaríkjanna myndi láta sig
henda sömu yfirsjón og Wil-
son forseti með því að bera
ekki friðarskilmálana undir öld
ungadeildina. Hull utanríkisráð
herra hefir jafnan lagt áherzlu
á það, að öldungadeildin hljóti
að fjalla um þessi mál.“
„Það er gott að heyra,“ mælti
Stalin marskálkur. Og svo hélt
hann áfram máli sínu: „Rússar
gera sér þess að sjáfsögðu
grein, að iðnaður' og verzlun
skiptir miklu máli fyrir sam-
starf þjóðanna í framtíðinni.
En stjórnmálalegt samstarf
skiptir eigi síður miklu máli. Að
þessu er vert að hyggja áður en
stríðinu lýkur.“
Þegar hér var komið sögu.
var klukkan fjórðung gengin í
tólf. Samræða okkar hafði stað
íð yfir í meira en tvær klukku-
stundir.
*
„Stalin marskálkur,“ meelti
ég. „Þér vitið, að ég er viðskipta
frömuður en ekki stjórnmálaer
indreki. Mig langar til þess að
biðja yður um mynd með rit-
handarsýnishorni yðar.“
„Því ekki það?“ mælti hann.
„Ætti það að vera mynd af mér
einum eða mynd af okkur báð-
um?“
„En ég fer burt úr Moskvu
klukkan fimm,“ mæltd ég. „Það
verður varla hægt að ná í ljós-
myndara fyrir þann tíma.“
Stalin þrýsti á hnapp, og
tveir liðsforingjar komu inn.
Annar þeirra hafði Ijósatæki
og myndavélar meðferðis.
Stalin tók sér stöðu við skrif-
borð sitt og bað mig að koma
þangað til sín. Ég bar fram þau
tilmæli, að Harrimann yrði líka
á myndinni. Marskálkurinn bað
hann að koma til okkar. Ég stóð
Stalin til hægri handar. Harri-
man tók sér stöðu honum til
vinstri handar og mælti: „Ég
hygg, að þetta sé í fyrsta sinni,
sem þér standáð milli republikk
ana og demókrata!“
„Já. svona er þetta,“ svaraði
rnarskálkurinn. „Ég átti ekki
von á því, að til slíks myndi
koma. Áð hugsa sér annað eins
og það að kommúnisti sameini
republikanana og demókrat
ana!“
„Molotov ætti líka að vera
með á myndinni,“ mælti ég.
„Alltaf batnar það,“ mælti.
Stalin, og það brá fyrir glettnis
glampa í augum hons. „Molo-
tov hefir aldrei verið óðfús bess
að láta mynda sig með mér,“
en þegar hann hafði þetta mælt
bað hann Molotov að slást í
hópinn með okkur.
Að þessu loknu, hvarf Stalin
aftur að alvarlegum samræðum.
*
„Hitler hefir þó eitt gott gert,
þótt fávís sé. Hann hefir fært
Bandaríkjamenn og Rússa nær
hvorum öðrum. Og það skal al-
.dnei koma fyrir að nokkrum tak
ist að spilla þeirri vináttu, sem
tekizt Ihefir með þessum þjóð
um. Við verðum að vinna sam
an eftir stríð.“
Ég lét í.ljós, að mér léki hug-
ur á því að koma aftur til Russ
lands eftir stríð.
„Þá verð ég kannski dauður,“
svaraði Stalin. „Komið fyrr.“
„Nei,“ svaraði ég. „Þér eruð
Georgíumaður. Þér verðið senni
lega eilífur.“
Breiðfirðingafélagið á við mik
il húsnæðisvandræði að stríða, varða.
því að það gefur að skilja, að \ Tillaga þessi var samþykkt
svo fjölmennt félag, sem það ! með öllum greiddum atkv.

3
RIMISINS
m
austur um land til Sigluf j»c6a»
kringum næstu helgi. VörnBaóf
taka til hafna frá Húsavík til
Fáskrúðsfjarðar í dag og á föstœ
daginn.
Pantaðir farseðlar óskast aótfe
ir í dag.
„Hermóður"
til Stykkishólms. Vörusaiöf—
taka árdegis í dag.
Lv. rSverrir"
til ísafjarðar, Bolungarvikur,,
Súðavíkur og SúgandafjarSsE.
Vörumóttaka í dag.
Ms. Helgi
til Vestmannaeyja. VöruHUÓf-
taka árdegis á morgun.
„Jæja, komið aftur og heim-
sækið mig að styrjöldinni lok-
inni,“ sagði hann. „Þá munuih.
við sýna yður, að iðnaður okkar
hefir tekið miídum framförum.“i
Að þessu sinni tók hann þétt
í hönd mér. Við fórum út um
tvennar dyr. Herbergið að bakl
okkar var baðað Ijósi. Okkur var
fylgt um gamgana úit í svalís,
sumarnóttina í Moskvu. Það var
liðið íast að miðnætti. Þégar
við ókum eftir myrkvuðúm
strætum borgarinnar, skynjaði
ég enm náivist þessa mamms. Hisp-
ursleysi hans, hreinskilni og
kímni rugluðu mig í ríminu.
Hann virtist hagsýnn með af-
brigðum. Hann notaði sjaldan.
lýsingarorð eða sterk orð í ræðu
sinni. Ég hugleiddi, að þegar
friður kæmist á, myndu Rúss-
land og Bandaríkin verða tvö
voldugustu ríki heimsins, þar
sem þau mættu sín mest á sviði
hermála og iðnaðar. Já, Stalin
hafði rétt að mæla. Styrjöldin
hefir fært Bandaríkin og Rúss-
land nær hvort öðru. Én fall-
gryfjur ýmissa erfiðleika eru
framundan. Auðnast okkur að
efna til drengilegrar samvinnui.
og vináttu að unnum sigri á
sameigimfegum óvim? Umdir
því kann . framtíð heimsins að
verða komin. ,
Söng Séiskinsdeildar-
innar var ve! fekiS á
sunnudaginn
SHDAiSTLIÐININ siunimidag
hélit Barnakóirinn Sóliskin®
dtedMini, söngslkemimitiun í Nýja
Báó fyrir troðifullu ihiúisi áheyr
©nda. *
Á sömgskaiámmi voru 20 lög og
þar af nokkur ernsöngslög.
Einisönigvarar kórsins voru
þau Braigi Guðmunidlslson og
Þóra Siigurjónisidótitir og enrs
fremur sunigu þau tvísömg og
þrtísöng jþau Þóra, Bragi og
Hreifna Jóihanmiesdióttir.
Þá' sumgu 10 telpur með gitar
umdirleik.
Söngnum var vél tekið atf á
heyrendunum og varð kórinn
að symgja nokkur aúkaliög. í
kórmurn voru alls 32 böm, en
söngpitjori ,hans er Guðjóu
Bj,arnaison