Alþýðublaðið - 28.01.1945, Qupperneq 5

Smmudagur 28 janáajr 1945.
ALÞÝ0UBLAÐIÐ
5
Landsbókasafnið þarf að vera opið eitt kvöld í viku. -—
Athyglisverð tillaga. — Önxiur um veitingahás. —
Ba maj ólatrésskemm tanir fyrrum og nú.
UM LANDSBÓKASAFNH) og
opnunartíma þess fékk ég ný
Jega eftirfarandi bréf frá fróðldlks
ífúsum iönaðarmanni: „Mig langar
ítil a» biðja þig fyrír nokkur orð
ffil ráðamaima Lndsbókasafnsins.
marga, að safnið skuli aldrei vera
Það kemur sér mjög illa fyrir
opið á kvöldin. Ég veit um fleiri
en mig, sem vilja fyrir alla muni
Ikomast í safnið, en við getum það
©kki vegna þess að það er alitaf
ilokað á þeim tíma, sem við höf-
um aflögu til þess að sækja það.“
„ÉG VIL mælast til þess, aS
.safnið verði haft opið eitt kvöld
I viku, til dæmis á tímabilinu frá
&L 7 til 11. Þetta myndi bæta mik
ið úr, því að það myndi nsegja
til þess að við gætum leitað þeirra
Sieimilda, sem við þurfum á að
halda við grúsk okkar. í þessu
sambandi vil ég minna á þá stað-
ireynd, að úr hópi okkar alþýðu-
manna hafa komið margir ágætir
Æræðimenn í íslenzkum fræðum.“
, „EFTIR ÞVÍ sem ég hef heyrt,
Shafa Landsbókasafninu nýlega
toætzt nýir starfskraftar, svo að
jþað inyndi ekki raska mjög vinnu
tíma starfsmannanna, þó að einn
jþeirra væri í safninu eitt kvöld
I viku í 4 tíma fram yfir venju-
iegan vinnutíma, enda ætti að
Ihaga þessu þannig, að þvi væri
skipt á starfsmennina."
„ÞÁ VIL ÉG benda á það, að
Bæjarbókasafnið er opið til kl. 10
á kvöldin, en það er næstum ein-
göngu útlánasafn. Þar er ekki
ihægt að leita heimilda, sem menn
er fást við íslenzk fræði þurfa
á að halda. Það er aðeins hægt á
Landsbókasafninu. Ég vona fast-
lega, að hinn nýi ágæti Lands-
toókavörður taki þessa tillögu
mína til vinsamlegrar athugunar."
OG FYRST ég birti þetta bréf í
í dag, er bezt að ég segi frá öðru
toréfi, sem mér barst fyrir nokkru
og er frá „Næturvinnumanni.'*
ÍÞað er á þessa leið: „Mig furðar
ó því, að hér skuli ekki hafa ver-
ið tekin upp sú regla, að hafa ein
hverja veitingastofu opna eitthvað
fram á nóttina. Ég vil láta veit-
ingastofurnar taka upp þessa
sreglu, eins og t. d. bifreiðastöðv-
arnar hafa gert.“
„ÞETTA ER GERT erlendis og
þykir sjálfsagt. Hér í Reykjavík
vinna fjölda margir á næturnar,
og það er slæmt að geta hvergi
komist inn til að fá sér hressingu.
Ég veit að ein mótbáran, sem
kemur gegn 'þessu er sú, að í
veitingastofuna, sem opin er slæð
ist nátthrainar, fullir flæikingar,
sem ekki er gaman að fá inn og
sofna svo kannske fram á borðin.
En þessu er hægt að afstýra með
því að neita slíku fólki um af-
greiðslu."
UM ÞETTA vil ég aðeins 9egja
það, að það muni reynast erfitt að
neita óvelkomnum gestum um veit
ingar, og hygg ég að það muni
reynast óframkvæmanlegt. Hins
vegar er þessi tillaga þess verð
að hún sé tekin til athugunar af
þeim, sem eiga og ráða veitinga-
húsum bæjarins.
FRÁ VELVILJUÐCM \hef ég
fengið þetta þakkarbréf: „Ég vil
, fyrir míná hönd og barna minna,
biðja þig, að koma á framfæri
þakklæti minu til Knattspyrnufé-
lagsins „Vals“ fyrir þá miklu
skemmtun, sem skemmtinefnd fé-
lagsins lét okkur í té, með hinni
velheppnuðu „Barna-jólatrés-
skemmtun félagsins, er haldin var
nú rétt eftir áramótin í hinu nýja
samkoniuhúsi „Röðli“ við Lauga
veg.“
„ÉG HEF SJALDAN séð eins
vel haldna skemmtun síðan ég
byrjaði að fylgjast með. í von um
að þessar línur komizt til hlutað
eigandi, óska ég Knattspyrnufél.
Valur til hamingju með nýja árið,
og segi: Endið árið eins vel og
þið hafið byrjað, Valsmenn góðir,
þá mun ykkur borgið.**
SJÁLFSAGT er að þakka Val,
því ágæta félagi, en fleiriun ber
að þakka, því að fjöldi félaga
efndi til jólatrésskemmtana fyrir
börn fyrir og eftir áramótin Ann
ars sagði maður, sem stjórnað hef
ur jólatrésskemmtumun í aldar-
fjórðung, við mig nýlega, að það
væri ekki orðið eins gaman að
gleðja börnin á þennan hátt og
áður var, því að nú hefðu þau
svo margt og færu svo víða, að
þeim fyndist ekkert til þess koma,
sem var dásamlegt í augum þeirra
í gamla daga.
Hannes á horainu.
áskriffarsími Alþýðublaðsins er 4900.
Sjúkraflutningar í Júgóslafíu.
I '
Á ’mynd þessari sjást sjukraílutningar í Júgóslavíu, og er hinum særðu hermönnum, sem
barizt hafa undir merki Titos marskálks, ekið brott frá vígvellinum á vögnum, sem uxum
er beitt fyrir. Torfærur og vegleysur, eru miklar í fjalllendi Júgóslavíu, svo að það gefur
að skilja, að sjúkraflutningar séu þar miklum erfiðleikum háðir.
Plastiras
forsælis-
ráðherra
PLASTIRAS hershöfðingi
núverandi forsætisráð-
herra Grikkja er af fátæku
fólki kominn, sem ekki hafði
efni á því að senda hann í skóla,
þegar hann komst til manns.
Plastiras er nú 60 ára að
aldri. Hann ólst upp við rætur
Pindusfjallanna, sem gerðu sitt
til iþess að auka á fcnyndunar
afl og framfaralöngun piltsins.
Makedónskir óaldarflokkar og
Albaníumenn voru sífellt í smá
erjum við gríska hermenn. í
æsku lærði Plastiras að berjast
í launsátrum til fjalla og nota
lipurð og kænsku í bardagaað-
ferðum. Sem betur fer lærði
hann margt annað nytsamlegt
fyrir hið daglega líf, — en þó
var hann ekki fær um að taka
að sér neina sérstaka atvinnu
og kyrsetjast í hinu venjulega
borgaralega lífi.
Árið 1904, 20 ára að aldri
gjörðist hann óbreyttur her-
maður, og það átti fyrir honum
að liggja að leggja starfskrafta
Eiína fram í þógu bertsáinis uipp
frá því. í erjunum við búlgörsku
óvinasveitirnar sýndi hann
bæði þrek og kunnáttu í hern-
aði. Aftur á móti gekk honum
seint., að ná í metorð og virð-
ingarstöður innan hersins og
stafaðd þaö af menntunarskorti
hans. En hann réðist í að
mennta sig sjálfur og að fimm
árum liðnum fékk iiann upp-
töku í liðsforingjaskóla. Reynsla
hans í órustum við Búlgari kom
honum að góðu haldi og árið
1913 var hann hækkaður í tign
og gerður höfuðsmaður. í skoð
unum sínum var hann róttækur
mjög og alþýðusinnaður.
Árið 1916 yfirgaf hann her-
deild sína í kyrrþey, komst til
einna af Aegean-eyjunum og
fór þaðan til Salóníku, þar sem
bylting Venizelosar var í full-
um gangi.
Hann barðist á makídónsku
vígstöðvunum og var gerður
GREIN ÞESSI er þýdd úr
enska blaðinu „The
Observer**. Höfundur henn-
ar lætur ekki nafns getið.
Hún segir í aðalatriðum frá
ævi hins gríska hershöfð-
ingja og stjórnmálamanns
Plastirasar, sem nú er for-
sætisráðherra Grikkja.
ofursti. Árið 1919 stjórnaði
hann herdeild, sem átti þátt í
andstöðuhreyfingu gegn Rúss-
um. Seinna var hann sendur til
Litlu-Asíu sem var þá undir
yfirráðum Grikkja. Þegar Kem
al Paeha reyndi að hnsfcja Grikki
úr landinu árið 1922, vann
Plastiras ofursti duglega að því
að bæla þá mótspyrnu niður.
Kann háði árangurrífca baráttu
hjá Salickli og tókst að stöðva
viðnám hersveita Kemals
Pasha, — en samt sem áður
fhaifði Plalatiras tapað.
Plastiras ákærði því næst
Constantine konung og hers-
höfðingja hans fyrir slæg störf
cg litla forsjá, og fyrir það, að
hafa valdið grísku þjóðinni auð
mýkingu og smán. Og ásamt
nokkrum herdeildum gekk hann
inn í Aþenuborg dag nokkurn
í september 1922, við við á-
gætis viðtökur og hyllingu fjöld
ans, og 28. sama mánaðar fékk
hann konung til þess að segja
af sér. Hann vék konungsfjöl-
skyldunni úr landi, lét hand-
taka monarkistaleiðtogana,
iscmuiLeiðiis dró hann leiðandi
menn, sem fylgdu konungi að
málum, fyrir lög og dóm ásamt
herforingjaráðinu öllu.
*
Hann stofnaði lýðveldi með
byltingarkenndum hætti, án
þess að gefa nokkuð eftir í því
sem hann ætlaði sér. Líflát fyrr
verandi forsætisráðlierra ásamt
ýmsum öðrum ráðherrum kom
af stað nokkúrri mótspyrnu við
fyrirætlanir Plastirasar. Curzon
lávarður kvaddi heim brezka
sendiherran í Aþenu. Og það
olli langvinnri þykkju í garð
Breta af hálfu Plastirasar.
Upphafsmaður grfsku lýð-
veldishreyfingarinnar, Venize-
los, neitaði að fallast á hinar
ofsafullu aðferðir Plastirasar á
vettvangi stjórnmálanna. Þrátt
fyrir það féllust republikanar á
það, að gengið yrði til þjóðarat-
kvæðis um stjórnskipulagið,
tveim árum seinna, og Venize-
los kom aftur fram á sjónarsvið
ið.
Sú staðreynd að republikan-
ar komust til valda með stuðn-
ingi hersins, en áttu ekki til-
töluleg ítök meðal alþjóðar, olli
því, að með tímanum urðu þeir
valtir í sessi og framkvæmdir
þeirra misheppnuðust. Konungs
valdið hafði verið lagt niður,
en í raun og veru átti það enn
ítök meðal þjóðarinnar. Og
fylking republikana varð stöð-
ugt valtari í sessi. Á tímabili
voru i menn Plastirasar jafn
hræddir um fylgi sitt og styrk-
leika í valdasessinuum eins og
konungurinn hafði verið á sín-
um tíma og nutu þess eins að
þeir höfðu hervaldið sín megin.
*
En að lokum kom að því, að
gengi Plastirasar hrakaði. En
kraftar hans voru . óskerrtir;
hann var fastur fyrir, lét ekki
hlut sinn fyrir neinum fyrr en
í fulla hnefana, hann var hrein
skilinn og fullur áhuga í störf
um sínum. En hann var nokk-
uð fljótfær á stundum í fram-
kvæmdum sínum og ákvörðun-
um. Sumir kölluðu hann
„Svarta piparinn** — af hverju
sem það var nú dregið, — ef til
vill vegna þess, að hann var oft
óvæginn og illt við hann að
eiga í samningaumleitunum.
Franúi. á 6. síðu.