Alþýðublaðið - 03.03.1945, Blaðsíða 4

ALÞYÐUBLAÐiÐ
Laugardagur 3. marz 194&

Útgefandi AlþýSuflokkurimi
Eitsjóri: Stefán Pétursson.
Ritsjóm og afgreiðsla í Ai- J
þýðuhúsinu við Hverfisgötu ,
pímar ritsjórnar: 4901 og 4902 )
Símar afgreiðslu: 4900 og 4906
Verð í lausasölu 40 aura.
Alþýðuprentsmiðj an h. f.
Fyrir og eftir samþykkl
launalaganna
Launalagafrumvarp
IÐ 'hefir niú verið afgreitt
sem lög frá allþingi. f>ar með
hefir eitt af íhinuin stóru.' stefnu
anólum núiverandi ríkisstjómar
náð fram að 'ganga, og opin-
toerir starfsimenn nú ioksins
fengið þær kjara'bætur, sem
jþeir einir allra stétta í landimu
hafa orðið að bíða 'eftir, þrátt
fyrir veltiár ófriðarins, {þar til
nú.
*
Eitt af stjórnanblöðunum
Þjóðviljinn, skrifar d gær í til
efni af samþykikt launaLaiganna,
að „setning iþessara laga sé
'stærsti sigurinn, sem launstétt-
imar á’ íslandi fhafa umnið; eikk-
ert eitt verkall, engir einir
sammingar hafa ifært svo stóran
sigur.“
Sidikar ýkjur eru ástæðulaus-
ar, þó að opimberir starfsmenn
megi vissulega vel faigna þeim
ikjarahótum, sem þeir hafa
fengið. Launastéttirnar hafa
unnið marga stóra siigra á al-
þingi á áíðasta aldarfjórðungi
og suma mun stæi'ri en iþenman,
svo mikils virði, eem hann þó
er; mægir í því sambandi að
minna á alíþýðutryggingalögin,
sem tvtímælalaust hafa markað
meiri tímaimót en nokikur önn-
ur löggjöf, isem verkalýðshireyf
ing landsins og launastéttir þess
yfirleitt hafa staðið að.
*
En úr þvd að Þjóðíviljinn er
svo igifurorður um þann vissu-
laga þýðimganmikla sigur, sem
unmizt héfir með Launalögun-
•um, þá væri rnásike ekiki úr vregi
að minnast þess á þessari
stundu, hve vel eða feitt Iþó held
ur, flokiksmenn hans héldu á
þessu réttlætismáli opinberra
staxtfsmanna, þegar miest reið á,
— en það var þegar núverandi
iúkisstjóm var mynduð og
stefna hennar mörkuð .
Engum iblandast lemgur hug-
ur um það, að launalögin hefði
dagað upp á þessu þirngi, ef rík-
iisstjórnin hefði ekiki verir skuld
Ibundin með sammingi til þess að
(knýja fram samlþýkkt þeirra,
svo stenkar veilur hafi komið
fram d fylgi eins stjórnarflokks
ins við það. En flokkur Þjóð-
viljans var ekki að gera sér
miklar áhyggjur út af launa-
kjörum opinberra starfsmanna,
þegar verið var að ræða stjórn
armyndunina; hann gerði eikki
samþykkt launalaganna að
neinu skilyrði fyrir þátttöku
sinni í stjórnarmynduninni;
hann setti yfirleitt engin skil-
yrði fyrir henni. Hinsvegar mat
Alþýðuflokkurinn réttlætis-
kröfu opinberra starfsmanna
meira en ráðherrastólana og
því gerði hann það að ófrávíkj
anlegu skilyrði fyrir þátttöku
sinni i stjórninni, að launalögin
yrðu samþykkt á þessu þingi
og það meira að segja með ýms
um breytingum til bóta á frum
varpinu til móts við rökstudd-
ar óskir handalags starfsmanna
Hín nýju launalög:
/
LAUN'ALÖGIN, sem voru
afgreildd fxá alþingi í gær,
hafa inmi að halda náikvæm á-
kvæði um það, hver laun opin
berra starfsmanna skuli vera.
Mun margan fýsa að kynnast
þeim ákvæðum nánar, bg skulu
lögin því tilfærð orðrétt hér á
eftir:
Þau ihljóða þannig:
1. gr. Launaflokkar ríkisins
eru 16, og ákveðast laun í hverj
um flokki þannig:
Byrjun- Hám.-
laun laun
kr. kr.
I. flokkur .... 15000 15000
II. — .... 14000 14000
III. _)— .... 13000 13000
IV. — .... 12000 12000
V. — .... 11100 11100
VI. — .... 10200 10200
VII. . — .... 7200 9600
VIII. — .... 6600 9000
IX. — .... 6000 8400
X. — .... 6000 7800
XI. — .... 5400 7200
XII. — .... 4800 6600
XIII. — .... 4800 6000
XIV. — .... 4200 5400
XV. — .... 3300 4800
XVI. — .... 3600 3600
2. gr. Launahækkun eftir
þjónustu og starfsaldri skal
haga þannig:
í VÍI. og VIII. launaflokki ár
leg hækkun kr. 600 í 4 ár. í
IX. launaflokki árleg hækkun
ikr. 400'í 6 ár. í X., XI. og XII.
launaflokki árleg hækkun kr.
300 í 6 ár. í XIII. ogXIV. launa
flokki árleg hækkun kr. 200 í
6 ár. í XV. launaflokki árleg
hæbkun kr. 300 í 5 ár.
Þegar starfsmenn í XV. launa
fiokki hafa verið eitt ár á há-
markslaunum flokksins, skulu
þeir færast í XIV. flokk og taka
síðan aldurshækkanir þess
flokks.
í XVI launaflokk koma að-
eins iðnkonur eftir 4 ára starf.
3. gr. Laun ráðherra og stjórn
arráðsstarfsmanna ákveðast
þannig: Árslaun:
Ráðherrar kr. 15000. Skrif-
stofustjórar og aðalendurskoð-
andi ríkisins kr. 12000. Ríkis-
bókari og ríkisféhirðir kr.
11100. Deildarstjóri í utanríkis-
ráðuneyti kr. 10200. Fulltrúar
I. flokks, skjalavörður í utan-
ríkisráðuneyti og eftirlitsmað-
ur sveitar- og bæjarfélaga kr.
7200—9600,. Fulltrúar II. fl.
kr. 6600—9000. Ráðuneytisbók
arar og bókarar í ríkisf járhirzlu
og bókhaldi kr. 6000—7800.
Húsverðir kr. 4800^—6600. Rit-
arar I. flokks kr. 4800—6000.
Bifreiðarstjórar kr. 4800—6000.
Sendimenn kr. 4200—540,0. Rit
arar II. flokks 4200—5400. Rit
arar III. flokks kr. 3300—4800.
4. gr. Sendiherrar, árslaun:
kr. 12000. Sendifulltrúar og að-
alræðismenn kr. 10200. Sendi-
ráðsritarar I. flokks og ræðis-
menn 7200—9600. Sendiráðsrit
arar II. flokks, attachés og vara
ræðismenn kr. 660,0—9000.
5. gr. Skrifstofustjóri alþing-
:s, árslaun: kr. 12000. Fulltrúi í
skrifstofu alþingis I. flokks. kr.
7200,—9600. Fulltrúi í skrif-
stofu alþingis II. flokks. kr.
6600—9000. Húsvörður alþing-
is kr. 4800—-6000.
6. gr. Hagstofustjóri, árslaun:
kr. 12000*. Fulltrúi kr. 7200—
9600. Fulltrúi II. fl. kr. 6600
—9000. Bókarar kr. 6000—
780Q. Ritarar I. flokks kr. 4800
—6000. Ritarar II. flokks kr.
4200—5400. Ritarar III. flokks
kr. 3300—4800.
7. gr, Hæstaréttardómarar kr.
15000. Hæstaréttarritari kr.
7200—9600.*
8. gr. Starfsmenn dómgæzlu,
Iöggæzlu oig tollgæzlu hafa að
árslaunum:
Borgardómari, borgarfógeti,
lögreglustjóri, sákadómari og
tplástjóri í Reykjavík kr. 12000
Bæjarfógetar, sýslumenn og
skattamáladómari kr. 10200.
Fulltrúar I. flokks kr. 7200—
9600. Aðalféhirðir og aðalbók-
ari tollstjóra kr. 6600—9000.
Skrifstofustjórar lögreglustjóra
og sakadómara í Reykjavfk og
lógreglustjórar í kauptúnum
kr. 6000—8400. Fulltrúar II.
flokks kr. 6000—8400. Skattrit
arar 1. f!., tollrit. og sýsluskrif
arar kr. 600Q—7800. Tollverðir
og bátsformenn á tollbát kr.
6000—7800. Ríkislögreglulþjón
ar kr. 6000—7800. Fangaverðir
í Reykjavík og á Litla-Hraumi
kr. 6000—7800. Skattritarar II.
fíokks., þar með taldir þeir inn-
heimtumenn hjá tollstjóra, er
jafnframt gegna skattritarastörf
um. kr. 5400—720,0. Bókari í
skrifstofu lögreglustjóra og eft
irlitsmaður með útlendingum
kr. 5400—7200. Gæzlumenn á
Litla-Hrauni 5400—7200. Gjald
keri og firmaskrásetjari hjá
þorgarfógeta kr. 5400—7200.
Innheimtumenn tollstjóra kr.
4800—6000. Gjaldkeri borgar-
dómara kr. 420,0—5400. Ritar-
ar I. flokks kr. 4800—6000. Rit-
arar II. flokks kr. 4200—5400.
Ritarar III. flokks kr. 3300—
4800.
9. gr. Eftirtaldir löggœzlu- og
eítirlitsmenn hafa að árslaun-
um:
Skipaskoðunarstjóri kr. 10200.
Aðstoðarmenn skipaskoðunar-
stjóra kr. 5400—7200,. Eftirlits-
maður véla og verksmiðja kr.
10200. Aðstoðarmaður hans kr.
6000-—7800. Eftirlitsmaður
ibrunavarna kr. 6000-7800. Yfir
eítirlitsmaður bifreiða kr. 6000
- -8400. Fulltrúi við bifreiðaeít
irlit kr. 6000—7800. Bifreiðaeft
irlitsmenn kr. 5400—7200. For
stöðumaður löggildingarstofu
6000—7800. Viðgerðarmenn í
löggildingarstofu kr. 4800—
6000. Löggæzlumenn á vegum
kr. 6000—7800.
Eftir tveggja ára starfstíma
færast aðstoðarmenn skipaskoð
unarstjóra og bifreiðaeftirlits-
menn í X. launaflokk og njóta
þá aldurshækkana þess flokks.
10. gr. Starfsmenn heilbrigð
isstjórnar og ríkisspítala hafa
að árslaunum:
iLamdlæknir kr. 13000. Berklayf
irlsöknir kr. 12000. Yfirlæknir
á Vífilsstöðum, Kleppi, Krist-
nesi, Landsspítala kr. 11100. Að
stoðarlæknar á ríkissjúkrahús-
um og berklayfirlæknis kr.
102Q0. Héraðslæknir í Reykja-
vík og á Akureyri kr. 11100.
Iféraðslæknar í héruðum III.
flokks kr. 10200. Héraðlæknar
rikis og bæja. Og það er þetta
skilyrði Alþýðuflokksins og
ekkert annað, sem nú hefur
knúið launalögin í gegnum
þingið, þrátt fyrir skeytingar-
leysi Sósialistaflokksins um
málið, þegar verið var að mynda
núverandi rikisstjórn, og meiri
eða minni óheilindi Sjáfstæðis
flokksins í því, eins og uinræð
ur og atkvæðagreiðslur um
málið á alþingi hafa sýnt.
*
Stóran sigur hafa bpinberir
starfsmenn og launastéttirnar
yfirleitt unnið við samþykkt
láunalaganna; það er rétt. En
þáltur Þjóðviljans og flokks
hans í þeim sigri hefur ekki
verið sérstaklega frækilegur,
þótt nú, eftir á, sá látið manna
lega.
LAUNALAGAFRUMVARPH) var afgreitt sem lög frá
alþingi í gær eftir að bað hafði verið endursent efri
deild og sambyltkt bar eftir eina umræðu, eins og neðri
deild gekk frá bví. Er svo fyrir mælt í lögunum, að bau skuli
ganga í gildi 1. april í vor.
Það var Alþýðuflokkurinn, sem tryggði samþykkt
launalaganna á þessu þingi með því að gera hana að ófrá
víkjanlegu skilyrði fyrir bátttöku sinni í núverandi ríkis-
stjóm; og bað kostaði mikil átök áður en skuldbinding um
afgreiðslu lauinalagann^ á þessu þingd var tekin upp í
málefnasamninginn, sem stjómarmyndunin var byggð á.
í héruðum II. flokks kr. 7200—
£600. Héraðlæknar í héruðum
I. flokks kr. 6000—7800. Að-
stoðarlæknar héraðslækna, sbr. |
lög nr. 52/1942 kr. 9600.
Ráðherra sá, er fer rneð heil-
brigðismál, setur, að fengnum
tillögum landlæknis og Lækna-
félags íslands, reglugerð um
skiptingu læknishéraða í þrjá
flokka samkvæmt framan-
sögðu, og skal við þá flokkun
einkum farið eftir fólksfjölda,
samgöngum og þéttbýli, með
hliðsjón af því, hvar erfiðast
hefur reynzt að fá lækna í hér-
uðin.
Reglugerð þessa skal endur-
skoða á fimm ára fresti, enda
skulu fjárlög jáfnan bera með
sér, hve margir héraðslæknar
eru i hverjum flokki.
Landlæknisritari kr. 600,0—
7800. Matvælaeftirlitsfulltrúi
héraðlæknis í Reykjavík kr.
5400—7200. Yfirhjúkrunarkon
ur í sjúkrahúsum með yfir 50
sjúklinga kr. 8400. Aðstoðaryfir
hjúkrunarkonur og yfirhjúkr-
unarkonur í sjúkrahúsum með
færri en 50 sjúklinga. kr. 6000
—7800. Ráðskonur í ríkisspítöl
um og yfirljósmóðir í Landsspít
ala kr. 600Ó-8400. Deildar, rönt
gen-, skurðstofu- og nætur-
hjúkrunarkonur kr. 5400—
7200. Aðstoðarhjúkrunarkonur
kr. 4800—6600. Skrifstofustjóri
ríkisspítalanna kr. 10200. Fé-
hirðir kr. 6600—9000. Bókari
II. flokks kr. 54Q0—7200. Um-
sjónarmaður Landsspítala krv
4800—6600. Ritari I. flokks kr.
4800—6000. Ritarar III. flokks
ikr. 3300—4800. Ráðsmaður í
Kristneshæli kr. 6000—8400.
Bústjórar á Kleppi og Vífils-
stöðum kr. 60Q0—7800.
11. gr. Yfirdýralæknir, árs-
laun: kr. 6000—8400. Dýralækn
ar kr. 6000—7800.
12. gr. Biskupinn yfir íslandx
árslaun: kr. 1300,0. Vígslubiskup
ar, prófastar, biskupsritari og
söngmólastjöri þjóðkirkjunnar
kr. 9000. Sóknarprestar kr. 6000
—8400. Ritari itl. flokks í skrif
stofu biskups kr. 3300—4800.
13. gr. Starfsmenn Hósbóla
íslánds hafa að árslaunum:
Prófessorar í læknisfræði,
sem jafnframt eru yfirlæknar
við Lándsspdtalann, og forstöðú.
maður Rannsóknarstofu háskól
ans kr. 14000. Aðrir prófessor-
ar og hóskólabókavörður kr.
11100. Dósentar kr. 1020,0. Hó-
skólaritari kr. 7200—9600. Hús
vörður kr. 4800—6000.
14. gr. Starfsmenn eftirtal-
inna vísindastofnana hafa að
árslaunum:
Framkvæmdastjóri rann-
sóknaráðs kr. 10200. Deildar-
stjörar í atvinnudeild kr. 10200..
Sérfræðingar i atvinnudeild kr.
720Q—9600. Aðstoðarmenn I.
fiokks í atvinnudeild kr. 6000
—7800. 1. aðstoðarlæknir í rann
sóknarst. kr. 10200. 2. aðstoðar
læknir í rannsóknarstofu kr..
Framh. á 6. síðu.
TD LÖÐIN halda áfram að
ræða orðróm þann, sem
uppi er um, að tilraun hafi ver-
ið gerð til þess að fá okkur til
að gerast styrjáldaraðilar. Morg
unblaðið sk’rifar í fyrsta sinn
um málið ■ í gær og segir:
„Hvorki alþingi né ríkisstjórn
hafa gefið þjóðinni neina skýrslu
um þetta mál. Hvorki það, hvort
íslandi hefur boðizt að verða þátt
takandi í samstarfi hinna samein-
uðu þjóða, né þá heldur með
hvaða skilyrðum. Og enn síður
hvernig þeim málaleitunum, ef
komið hafa, hefur verið svarað.
En nú er 1. marz ekki aðeins
kominn, heldur liðinn. Má" þess
vegna vafalaust ganga út frá því,
að ef einhverjir stórviðburðir hafa
j gerzt varðandi afstöðu íslands til
ófriðarins, myndi þjóðinni hafa
verið gerð grein fyrir því. Einnig
þetta talar sínu máli.
Það er engum vafa undirorpið,
að íslandi er það mikil nauðsyn,
að fá að vera með sem fullgildur
aðili í samstarfi hinna sameinuður
þjóða. Og það er enginn vafi á því,.
að þjóðin gerir sér í dag enga
grein fyrir þvi, hvað af því getur
leitt, ef ísland verður utan við)
samstarfið. Þetta hefur íslending;
um verið Ijóst, því að þeir hafa
látið í ljós óskir sínar í þessu efni,
m. a. sent fulltrúa á ráðstefnur,
þar sem rædd voru mikilsvarð-
andi alþjóðamál.
En hitt er einnig jafn Víst, að;
þjóð, sem í margar aldir hefur
ekki borið vopn, og sem áreiðan-
lega hefur elcki í hyggju að taka
upp vopnaburð, verðjir að gæta
sín að stíga ekkert það skref, sem
kynni að leiða hana inn á nýjar
brautir.
Sú staðreynd, að alþingi og rík-
isstjórn ihafa ekkert látið heyra
frá sér í málinu, bendir ótvírætt
til að það sé einmitt þettá sjónar
mið, sem þar hefur ríkt. ‘
Og sem sagt: 1. marz er a®
minnsta kosti líðinn,