Alþýðublaðið - 17.05.1945, Blaðsíða 2

i___________________________________________________________________almmm&mÐ_____________________________________ , Fiuimludagiur 17. ataí ■1945,
ÞjóðhátíSardagur Norðmanna:
Helztu atriði hátíðahaldanna
í Reykjavik í dag
EINS og áður hefur verið sagl frá hér í blaðinu, efna
Norðmenn hér í bænum til hátíðahalda í dag á þjóð-
hátíðardegi sínum. Formaður hátíðamefndarinnar er S. A.
Friid, blaðafulltrúi Norðmanna,
Safnast verður saman við Fossvogskirkjugarðinn kl.
8.20 árdegis og þar verða lagðir kranzar og bióm á leiði
norskra hermanna. — KL 10 verður þakkarguðsþjónusta í
Dómkirkjunni. Séra Bjami Jónsson vígsluhiskup predikar.
— Kl. 12.30 koma norsk og norsk-íslenzk böm saman við
bústað sendihierra Norðmanna, en þaðan verður farið í
skrúðgöngu að Tjamarbíó, en þar verður hátíðasamkoma
kl. 2 stundvíslega.
Sendiherra Norðmanna, Andersen-Rysst hefur móttöku
á heimili sínu klukkan 4 — 6 í dag, en í kvöld kl. 8,30 hefst
hóf að Hótel Borg.
Útvarpað verður þakkarguðsþjónustunni í Dómkirkj-
unni klukkan 10 og frá hátíðasamkomunni í Tjamarbíó kl.
2. — í kvöld klukkan 8.20 flytur Leikfélag Reykjavíkúr
„Pétur Gaut“ í útvarpið. Leikstjóm hefur frú Gerd Grieg á
hendi. Hátíðahöldin verða með nokkuð öðrum hætti en
undaníarin ár.
Sfórgjafir berasf landssöfnuninni
fyrir bræðraþjóðirnar
Var í gærkveldi mWm 740 þúsundfr króna.
ALLT bendir eindregið til þess að Landssöfnun ríkis-
stjórnarinnar til hjálpar Dönum og Norðmönnum muni
verða langsamlega stærsta fjársofnun sem nokkru sinni
hefur farið fram hér á landi. í gærkvöldi um blukkan 8
höfðu framkvædanefndinni borizt 740 þúsundir króna. Má
gera ráð fyrir að söfmmin komist upp í eina mi'Ujón núna
fyrir hátíðina. Alis staðar út um land er söfnunin í full-
Dýrmæt íslenzk handrif koma
í söfnin effir fimm ára úflegð
Handritin úr Landsbóka- .©g ÞjóÖskjala-
safninu koma austan frá Flúóum á næstunni
"Ví ÆSTU DAGA verður hafist handa um flutning á dýr-
msetum handritum Landsbókasafnsins og þjóðskjala-
safnsins, sem verið hafa í geymslu austur í Hrepp í 5 ár, '
eða síðan ísland var h'emumið.
um gangi og gengur ágætlega.
Friðrik Gaðintindsson
glfntukcngur K.R.
Fékk einnig fegurð-
arverólauna-
bikarinn
IINNANFÉLAGSGLlMA K.
K. fór fram á laugardags-
kvoldið í fimleikasal Mennta-
skólans. Keppendur voru 8. —
Keppt var um hið fagra Glímu
horn K- R. Úrslit glímunnar
urðu þau, að sigurvegari varð
Friðrik Guðmundsson með 7
vinninga, annar varð Ólafur
Sveínsson með 5x1 og þriðji
Ágúst Steindórsson með 5 vinn
inga. Fegurðarverðlaunabikara
inn 'hlaut einnig Friðrik Guð-
mundsson, hlaut 117 stig, ann
ar varð Ólafur Sveinsson 109
stig og þriðji Guðmundur Guð-
mundsson 95 stig.
í fyrra hlaut Davíð Hálfdán-
arson hornið, en hann gat ekki
keppt núna vegna forfalla. Fall
dómarar voru: Ágúst Jónsson,
Guðmundur Guðmundsson og
Kristinn Sigurjónsson. Fegurð-
ardómarar: Þorsteinn Kristjáns
són, Emil Tómasson og Krist-
mundur Sigurðsson. Glímu-
stjóri Ágúst Kristjánsson.
Lítið hefir komið af gjöfum
frá einstaklingum, en fjársöfn-
un á vinnustöðvum og í fyrir-
tækjum er nú 4að komast í gang.
Þessar gjafir hafa borizt und
anfarna tvo daga til viðhótar
því sem áður hefir verið getið:
Brunahótafélag íslands 100 þús.
kr. Fiskimálanefnd 25 þús. kr-
Ónefndur maður, sem ekki vill
láta nafns síns getið 25 þúsund
•kr. Alliance 'hf. 20 þús. kr- Síld
arúlvegsnefnd 15 þús. kr. Egill
Vilhjálmsson 'hf- 10 þús. kr.
Johnsen & Kaaber 10 þús. kr.
Djúpavík 'hf. 10 þús. kr. Lands
smiðjan 10 þús- kr. Siglufjarðar
kaupstaður 10 þús. kr. Neskaup
staður 10 þús. kr. Verzlunin
Björn Kristjánson 10 þús. kr-
Kópanes hf. 5 þús. kr. Geysir
hf. 5 þús- kr. Kolbeinn Árna-
son 1 þús. kr. Thyra óg Pálmi
Loftsson 1 þús. kr. Jón Her-
mannsson úrsmiður 1 þús- kr.
P. PPP 700 kr. Jón Steffensen
500 kr. Óskar Gíslason gullsmið
ur 500 kr. Sjö systkini 350 kr.
Guðbergur Jóhannsson 300 kr.
otg Vilhjálmiur Helgasocn, Grund
300 kr. Áuk þess hafa borist ýms
ar gjafir, sem getið verður síð-
ar. '
Fjalakötturinn
sýnir ,,Mann og konu í kvöld
kl. 8.
70 ára er í dag
frú Jóna Benediktsdóttir, Lang-
eyrarvegi 12 í Hafnarfirði.
Finnur Sigmundsson lands-
bókavörður og Barði Guðmunds
son þjóðskjalavörður skýrðu
Alþýðublaðinu svo frá í gær, að
í ráði væri að hefja flutning-
inn á handritunum að austan
strax eftir næstu helgi.
í maá 1940, nokkrum dögum
eftir að brezkar hersveitir stigu
hér á land og hernámu landið,
þótti líklegt, að gerðar myndu
verða loftárásir á helztu 'bæki-
stöðvar hernámsliðsins — og
jafnvel að til 'átáka kæmi í
landinu. Voru þá þegar gerð
ar ráðstafanir til þess að senda
burt dýrmætar, þjóðlegar eignir
okkar og var byrjað með því að
flytja muni af efsta löfti Safna
hússins niður í kjallara, en
jafnframt. var sandpokum hlað
ið við alla glugga kjallarans.
Þetta þótti þó langt frá því
að vera öruggt — og varð það
þá að ráði að taka dýrmætustu
andritin úr Landsbóka- og Þjóð
skjalasaíninu og flytja á örugg
an stað, langt frá alfaraleiðum.
Varð skólahúsið að Flúðum í
Hrunamannahreppi fyrir val-
inu og fékkst þar eitt herbergi
undir handritin. Eins og áður
segir voru dýrmætustu handrit
in valin til brottflutnings, þau
sem aðeins er til eitt eintak af
sem hafa mikið sögulegl gildi
, fyrir fortíðina og þau sem nauð
synleg eru fyrir nútíðina, meðal
iþeirra síðasttöldu eru t. d. em-
bættisbækur prestanna. Alls
voru fluttir 100 kassar af hand
ritum úr Landsbókasafninu, en
um 250 úr Landsbókasafninu.
Voru handritin í trékössum en
vel um þau búið í þeim og eins
var tryggilega búið um allt í
skólahúsinu- Voru t. d. settar
j'árngrindur fýrir glugga húss
ins, eftirlitsmaður með hand-
ritunum ráðinn o- s. frv. Þá
hafa landsbókavörður og þjóð-
skjalavörður ejnnig farið aust-
ur til eftirlits.
Margir menn munu fagna
því, að handritin skuli nú vera
í þann veginn að komast í söfn
in aftur. Vöntun á þeim hefir
staðið mjög fyrir þrifum ýmis-
konar bókmenntalegri VÍsinda-
starfsemi- En nú leysist úr og
má því gera ráð fyrir að að-
sóknin að söfnunum aukist
stórlega þegar handritin verða
aftur til taks.
Farþegaflug ntilli
ísfands og Dan-
merkur!
O ÍKISÚTVARPIÐ skýrði
frá jþví í g:ærkvöldi eft-
ir einskaskeyti, sem því hef-
ur borizt frá Kaupmanna-
höfn, að í ráði sé að danskt
flugfélag hefji farþegaflug-
milli íslands og Danmerkur.
Ekki er emi ráðið hvenær
flugferðir þessar geta hafist
milli landanna. ,
Öftasf um línuveiðar-
ann Jökul.
Lenti í ofviðrinu fyr-
ir Vestfjörðum, en
komsi til Fatreks-
fjarðar.
O TTAST váa: um línuveiðair-
ann „Jökul“ á mánudag og
fram etftir þriðjude.gi. Sfkipið
lenti i ofvi.ðrinu fyrir Vlestur-
lanidi, flór það friá íisafirði á
sunnudag, hiaðið filslki og æti-
aði til Bnglands. Kallað var á
skipið á rríániudaigskvröld o!g á
þirðjludag, en það svaraði eikikí.
Sikið kom svo heilu oig höld-
•uim til Patreksfjarðar síðdegis á
þriðjtudag.
.1 i mim m m %
Alþingismaður sýnir
skopmyndir.
IGÆR opnaði Sigurður Thor
oddsen alþingismaður
myndasýningu í Hótel Heklu.
Sýnir hann þar 33 vatnslita-
myndir og 105 teikningar og
litaðar mannamyndir.
Sérstaka athygli vekja manna
myndirnar, enda era þær flest
ar af kunnum mönnum, sem al-
menningur þekkir. Eru þarna
t. d. ökopmyndir af
flestum alþingismönnunum og
auik þeirra af ýmisutai opiniberam
starfsmönnum.
Þetta er önnur sýningin, sem
Sigurður heldur á teikningum
sínum, þá fyrri hélt hann árið
1940. Sýningin verður opin
næstu daga frá kl. 10—10.
/ •
Árshátfð Færeyinga-
Ifagsins.
ÆREYINGAFÉLAGIÐ í
Reykjavík hélt árshátáð
ssína í fyrrakvöld að Hótel Röðli
Rumlpga 100 manns sóttu sam-
komuna, sem fór í alla staði vel
fram og var þátttakendum til
ángju.
'Foxmaður fiélagsinjs . Peter
Weigeliund, sfcipasmiður, flutti.
ræðu, Stig Gregerius Rasmus-
san, prentari, flutti fcveðjur frá
Utnigjmannasamihand'i Færeyja
og Sámal Davidsen fluitti íkvæði,
ort til Færeyja.
Þá söng Haral-dur Kristj'ánls-
son einsöng með undirleik Gunn
ars SiigungieixíS'Sionar, o:g sýnd
var. fcvikmynid. Loílcs var stíg-
i.n.n dans fram eftir nóttu.
Þetta er í amnað sinin sem
Föneyingafélagiið í Reykjavík
efnir - til. ársíhátíðar. .
Hefur SameinaÖa
sigiingar lil íslands!
Þjóðverjar fóku óll
skip félagsins 6
mánuóum áóur en
þeir gáf ust upp.
RÁLÁTAR ORÐRÖM-
UR hefir gengið um það
hér í bænum undanfarna
daga, að Sameinaða gnfu
skipafélagið myndi innan-
skamms hefja siglingar aft-
ur hingað til lands og að
„Alexandrina drottning“
myndi vera í þann veginn að
leggja af stað frá Kaupmanna
höfn áleiðis hingað.
Alþýðuhlaðið sneri sér í
gær til Erlends Ó. Pétursson-
ar umboðsmanns Sameinaða
hér og spurði hann hvað
hæft væri í þessu. Hanu svar
aði: ,Æg hef engar fregnir
haft um þetta frá Sameinaða.
Ég sendi skrifstofunni heilla
skeyti, er Danmörk varð
fjálst og fékk þakkarskeyti.
Á siglingamar var ekki
minnzt. .Frézt hefur hingaS
að Þjóðverjar hafi tekið öll
skip Sameinaða í sína þágu
6 mánuðum áður en þeir gáf
ust upp. Hinsvegar býst ég
þá og þegar við tilkynningu
um það hvemig félagið ætlar
sér að haga siglingum sínum
hingað í framtíðinni.“
Eimreiðin limmtíu ára
EIMREIDIN á um þessar
mundir fimmtíu ára af-
mæli og er síðasta hefti henn-
ar að miklu leyti helgað þess-
um tímamótum ií sögu ritsins.
. .Er hefti þetta mjog myndar
lega úr garði gert, fjölmargar
skemmtilegar greinar eru í því,
kvæði og myndir.
Helzta edaii rifeins er, sem
híér segir: Sjónantoið á vega-
mótum. Bófkmenmtafieri 11 fimm
tíu lár, (með 38 miymdium) grein
efitir Vilhjiálm Þ. Gisloson, Hús
íreyjan á Hallormisstað, eftir
Gunnar Gunr.ar.-son. Illum hinn
i'lli, smiásaga eftir Kristmainin
Guðmundsson. Nýski.pan stjótrn
arfiarisi'nis, éfitir Halldór Jóns-
son, Skiáldið, ljóð eftir Heiðrek
Guðimundsson, Höggin á Tinda
stól, elftir Kristján Linet, Fjaíla
skáldið, efitir Huldu, Ævintýri
í Warnemúnde, efitir Þorsitein
JónislsOn, Milli vita ,1 fcenns'lu-
stuind, 'kvæði eftir Þnáinn, Lith
oig Stióiri, smlásaga, ísland 1944,
stutt yíMit, og margt flei.ra.
'Einls og áðuir sqgir enu f jöl-
miarigar mynidir í ritinu, rneöal
apin ams atf helztu sfcláldium og nit
höíunduin. sem lagt hafia efni
til Eitareiðarinnar á þessari
hiáliiu ökj, sem hún hetfur Ikornið
út, ennfire.rn.ur enu mynidir af
ollum ritstjiónum Eiimreiðarúntn-
ar frá byrjun. ,, , ..
Háskolabóbavarðar-
staöan laus.
EMBÆTTI tóskólabófcavarð
ar hefiir verið auglýst laiusit
til utosóiknar. Umsókuarfresfcur
er útrunninn 25 þessa mánaðar.