Alþýðublaðið - 27.06.1945, Blaðsíða 6

MiSviktrdagur 27. júttá 194S
1 '»■ 1 " m
f 8Í J> M

s^jesse>}eys/
OfNVQð Í
Kortið sýnir Borneo, stærstu eyjuna í Austur-Indíum Hollands,
' ; Á.
þar sem Ástralíumienn hafa nú sett lið á land. Það er á norður-
strönd eyjarinnar, við Brunei (ofarlega á kortinu), sem innrásin
var gerð. Norðurhluti Bomeo er brezk nýlenda. en megirihluti
hennar hollenzk
Stjðrnmálaferill (hur-
chills
Fratrih. af. 5. síðu
chills á þessum erfiðu tímum
var sá, að hann skildi iþjóð
sína og þjóðin skildi hann. —
Hann missti aldrei traustið á
þjóð sinni né hún traust sitt á
honum, hvernig sem byrinn
blés.
Það mun verðá munað, að
hér var ekki um ungan mann
að ræða. Þegar fyrri heims-
styrjöldin brauzt út árið 1914,
var Lloyd George aðeins 51
árs. Árið 1939 var Winston
Churchill orðinn sextiu og
fímm ára gamall. Þar að auki
varð hann fárveikur um það
lejrii, sem stríðið var á há-
punkti. En í dag er hann sig-
urhetjan -— kominn á áttræðis
aldur, — jafn sprækur og hress
og hann hefur alltaf verið.
Hann er mikill ræðumaður,
rithöfundur, framkvæmdamað-
ur, stríðsmaður. Allt Bretaveldi
lítur upp til þessa manns meira
en nokburs annars. Hann hefur
gert þjóð sinni meira gagn og
sórna en nokkur einstaklingur
arinar.
Öfbreiðíl AlbtlubliMI.
Frjáls útgáfa náms-
héka
Framh. af. 5. síðu
Valdimarsson og Sigfús Sigur-
hjartarson.
Samþykkt var að kjósa skóla
ráð héraðs- og gagnfræðaskóla
með 7 atkvæðum gegn 1.
Samþykkt með öllum atkvæð
um að r'áða námisstjóra.
■ Síðasta kvöldið sátu fundar-
I menn kvöldverð að Hótel Borg
í boði fræðslúmálastjóra. Var
þar mættur kennslumálaráð-
herra, Brynjólfur Bjarnason, og
riú hans.
HVAÐ SEGJAHIN BLÖÐIN7
frh. af 4. sáðu.
er, að menn eins og Kiljan og
Sverrir Kriistjánsson reki
blygðunarlausan áróður í ríkis
útvarpinu er hi.tt þó enn alvar
legra, að kommúnistum skúli
líðast að misnota rikisútvarpið
á þann veg að falsa fréttir þess
og reka viðurstyggilegan Rússa
áróður í erindum, sem starfs-
menn ríkisútvarpsins flytja og
þeim er til trúað vegna stöðu
sinnar.
Minningarspjöld
Bamaspítalasjóðs Hrings
ins fást í verzlun frú
Ágústu Svendsen, Aðal
stræti 12
Á GULLFOSS af kaffi og
kökum fæ mest
og cakaó í skömmtunum
vænum
Lengst af öll afgreiðsla líkar
þar bezt
þar lang-mest er salan í
bænum
AUGLÝSID í ALÞÝÐUBLAÐIMÖ
Framhald af 4 sáðu.
hét iþessu máli fullu liðsinni
sínu í ræðu, er hariri hélt 1
desember 8. velur. 'Síðan hefur
hann sýnt í mörgu, að hann
ætilar ekki að láta: sthnda við
orðin tóm. En þá væri illa að
verið, ef skuturdnn drægist ekki
með, þegar svo knálega er
lagzt á árar í stafninum.
Mér er kunnugt um iþað, að
nú í sumar verður haífizt handa
um undirbúning þessa bygging
armláLs, og hefur nefnd verið
skipuð til þess að annast það.
Næst kemur til kasta alþirigis
á hausti komanda um fjárfram
lög. Ég ber fullt traust til þings
ins um þetta, enda tel ég því
nokltuð vandgert við skólann.
Fyrir því vænti ég þess, að
næsta ár, þegar skóla verður
sagt upp hér 1 100. sinn, megi
leggja hornstein að nýju skóla
húsi.
Flestir þeir, sem hugleiða
þessi mál, munu telja sjálfsagt,
að hinar nýju vistarverur skól
ans verði reistar hér á lóðinni.
Þessu hef ég einnig haldið fram
og tailið að reisa þyrtfiti hús fyriæ
stærðfræðideildina, lestrarstofu
og samkomusal, en máladeildin
hefði þetta hús til afnöita enn
úm sinn. Hitt þótti mér ekki
orka tvímælis, að skólinn yrði
jafnframt að fá aftur allt það
svæði, sem undan honum hef-
ur genigið, hér upp að Þing-
holtsstræti milli Bókhlöðustígs
og Amtmannsstígs, og þá ekki
síður fyrir þá sök, að nú mun
eiga að sneiða tíu metra skák
neðan af skólatúninu og leggja
til Lækjargötu.
Byggingarfróðor menn telja
allmikla annmarka á þessari á-
ætlun. Lóðir þær, sem kaupa
verður, ,og húsin, sem á þeim
standa kosla offjár, ef kaupa á.
Og lóðin er talin mjög óhentug
vegna hálla og stórgrýtiis eða
berglaga, sem burtu þarf að
ryðja. Þessir fróðu menn halda
því fram, að því er virðisit með
óyggjandi rökum, að fyrir það
fé, sem þurfi, til þess eins að
auka nægilega lóð skólans hér,
megi reisa af grunni fullkomin
skólahús með nægilegu -land-
rými, þar sem 'betur hagar til.
Samkvæmt þessu hafa verið
athugaðir þeir staðir, sem bezt
þykja fallnir fyrir skólann, að
þessum slepptum, og eru þeir
tveir: Annar á svonefndu Há-
teigstúni, skammt suð-Vestur
frá Vatnsgeyminum, en hinn í
Laugarnesi. Báðir þessir staðir
hafa til síns ágæti.s nokkuð,
eirikum þó Laugarnes. En báðir
hafa þeir sína galla og þá sömu:
Þeir liggja alllangt afleiðis fyr
ir flesta nemendur, eins og nú
er högiutm háttað. Em á það er
bent, að bærinn færist óðfluga
til austurs, og vitanlega yrði,
ef til kæmi, ,að fá sérstakan
skólavagn, enda sýnist að því
reka, þó að skólinn verði hér.
Hitt er augljóst, að skólinn verð
ur jafnan að liggja nálægt ör-
ugeum og grei.ðum sámgöngu-
leiðum, hvort sem h.ann verðúr
hér eða þar.
Því er ekki að levna, að hvar
vetna erlendis ‘hafa skólar ver-
ið fluttir á síðilsbu árum og
áratugum úr miðbiki borganna,
út í úthverfin, þar sem völ var
á næigiu landTýtmi, en það þyk
ir hverjum skóla höfuðnauðsyn
nú á dögum. Hitt er jafnvíst,
að í vjitund okkar flestra er
ekki nema einn staður fyrir
menntaskóla hér í bænum, —
þessi hér. En þetta kanm að
breytast fyrr en varir, ef aðrir
menntaskólar rísa hér upp á
næstu leitum. Vitanlega er það
tílfinningamál, hvort skólinn
verður reistur hér eða á öðrum
stað, sem er jaínvel fallinn að
öðru en því, er varðar sögu og
minnimgar. Ég held þvá fram, að
erfðavenjur og saga eigi rétt
á sér í þessu máli, öllu fremur
en ýmsum öðrum. Ég tel, að
skólinn væri bezt niður kominn
hér, ef hann fær það landrými
og þá landkosti, sem harm þarf.
En ég áíít rangt að virða sögu
og erfðir meira en beinar 'kröf-
ur mútlSmans ag framitíðarinmar.
Ég 'álít rangt að láta tilfinninga
semi standa fyrir nauðsynleg-
um frarrikvæmdum. Mér virðist
þvi augljóst, að þeir, sem úrslit
um eiga að ráða imi þetta mál,
verði að meta það með sér, hve
miklu fé þeir vilji ög treystist
til að verja til þess að hafa
s'kólann hér. Ef þeir telja rétt
og fært að kaupa lóðimar ag
húsin hér fyrir ofan til þess að
halda skólanum á sínum stað,
þá tel ég það hin beztu eða
æski'legus tu málalok. — Ef þeir
vilja reisa nýjan skóla á öðr-
um, góðum stað, tel ég einnig
vel fyrir séð og ef til vill bezt,
ef nógu langt er litið. — En
ef þeir vilja hvorugt skrefið
taka til fulls, heldur tvístiga í
sömu sporum eða reisa ónóg
aukahús og leggja skólanum ó-
nógan landsauka, tel ég illa
farið, óheppi'lega og óma'klega.
Þegar þessi skóli var reistur,
var skrefið stigið til fulls af
mikilli framsýni og skömngs-
skap, enda hefur stofnunin að
því 'búið vel og lengi. Það væri
því í alla staði óviðurkvæmi-
legt, ef hið unga lýðveldi vort
og forráðamenn þess tæbju vett
linigatökum á því máli, sem hið
hnignandi einveldi réð svo
rausnarlega og vel til hlunns.
Sem betur fer kennir þess æ
meir, að menn ski'iji, hver höf-
uðnafuðsyni slkóillainum er á þvi
að úr rakni. um húsakostinn.
Ýmsir hinna eldri nemenda
hafa komið að máli við mig, og
boðið fram fylgi sitt að þessu,
því að þeim ofbýður, hve kjör
skólamis eriu orðin kröpp. Vissu
iega er slíkt vel boðið, enda
hygg ég, að það muni finnast
á, bvenær sem mikið liggur
við, að skólinn á sér traustan
frændígarð og vingiarið, þar stem
eru nemendur hans, eldri sem
yngri.
Ýmsir aðrir skódar virðast nú
leggja nokkra stund á auknar
virðingar til handa sér, svo sem
réttindi til þess að útskrifa
síúdenta eða verða mennta-
skóla. Eftir því ættum við hér
að keppa að hinu^ að útskrifa
stúdenta í einhverjum greinum
og verða háskóli síðar meir.
Því ekki það. Ef menntaskólar
í landinu verða margir, er
varla goðgá að hugsa sér fleiri
en einn háskóla. Hvort tveggja
hefur sitt af hverju til síns
máls. En hér er þó öllu óhætt
um sinn. Við óskum ekki eftir
neinum nafnbótum, heldur
hinu, að kafna ekki undir því
nafni, sem við höfum. Hvort
sem skólinn nefnist mennta-
skóli, lærður skóli eða eittlwað
annað, þá skiþtir það ekki máli,
heldur hitt, sem hann er. Og
það vildum við, að hann níðist
ekki niður að okkur ásj'éandi,
heldur vaxi hann etftir eðlileg-
um kröfum þjóðarinnar, sam-
kvæmt eðli san sjélfs, sögu og
leöllun. Að þessu viljum við
vinna kennararnir og nemend-
urnir eftir beztu getu. En hitt
hljóta allir að skilja, að okkur
er þetta ekki unnt nema við
fáium nauðsynlegan húsakost,
landrými og annað, sem ómiss-
andi er.
Þess vegna hef ég gert þetta
mál að umræðuefni í dag. Og
nú vona ég, að hér megi brand-
ur kveikjast af brandi og um-
ræður tsakaöt um það maamia á
meðal og á opinberum vett-
Sú héld ég sundtök
grípi...
Það er ameríska söngkonan
Dale Bslmont, sem hér er
að sýna sundbolinn sinn.
vangi. Eg bið ykkur, blaða-
menn, að reitfa það fyrir al-
þjóð manna í fullu trausti til
þeirrar góðsemdar og vináttu,
sem skólinn hefur jafnan átt
d.ö mæta af ykkar háltfu. Og
ég treysti þvi, að Alþingi
muni taka á því með stórhug
og síkiln'ingi, má'nniist þess,
hvað skólinn hetfur verið fyrir
þjóðina á liðinni öld, og hins,
‘hvað hann þarf að verða fyrir
læsku land'sins á hinni næstu.
Við óskum ekki eftir neinni
höll, heldur segjum við þetta:
Gefið okkur það, sem við þörfn
umst og okkur ber, — hinn
deilda verð.
Félagslff.
FARFUGLAR!
Um næstu hel'gi verða fam
ar tvær ferðir. Önnur göngu-
ferð á Heklu. Ekið að Hraun-
teigi og gengið þaðan. Gangan
á Heklu tekur um 12 klukku-
stundir fram og ti Ibaka. Hin
feroin er hjól ferð í Vatnaskóg
Farið verður með m/s Víðir á
Akranas og hjólað þaðan.
Farmiðar í Heklu ferðina
verða seldir í skrifstofunni á
miðvikudagskvöld kl. 8.30—10.
Allar upplýsingar varðandi ferð
irnar verða gefnar í skrifstof-
unni á miðvikudagskvöld.
Ferðanefndin.
KN ATTS P YRNUMÓT
1. fl heldur áfram í dag, mið
vikudag, kl. 8. Þá keppa Fram
og Valur. Dómari: Þórður Pét
ursson Strax á eftir í. R. og
K. R. Dómari: Albert Guð-
mundsson.
*á Mótanefndin.