Alþýðublaðið - 18.09.1945, Blaðsíða 2

*u.3>y:;;*bla£HÐ
ÞriT-Juánrur 18. sept. . 1345..
Stérfeid hættfii mjölkor og
mjólknrafsirða
--------4.---■—
Mjólk í lausu máli hækkar til neyteuda
om 37 aura og smjör um 5 kr.
---------------» ......
ALAUGARDAGSKVÖLD birtist í útvarpinu tilkynning
frá verðíagsnefnd landbúnaðarafurða um mikla verðr
hækkun á mjólkurafurðum:
Samkvæmt þessari tiZkynningu hækka mjólkurafurðir
eins og hér segir: nýmjólk í Zausu máli hækkar úr kr. 1.45
tiZ neytenda uppí kr. 1.82, eða um 37 aura hver lítir'. Raun-
verulegt verð var þó hærra, eða kr. 1.70, en mismunurinn
greiddi ríkisstjómin í uppbætur. — NýmjóZk í heilfZöskum
hækkar úr kr. 1.53 í kr. 1.90, eða um 37 aura og í háZfflösk-
um úr kr. 1.56 líter í kr. 1.94 — Rjómi hækkar tiZ neytenda
úr kr. 9.20 líter (RaunveruZegt verð, með upphótum, var kr.
11.20) uppí kr. 12.00. — Skyr kostar nú kr. 3.10. — Smjör
kostaði kr. 21.50 kg., en kostar nú í heildsölu kr. 26.50 — 5.00
kr. hækkun — MjóZkurostur (45%) hækkun úr kr. 8.45 og
uppí 10.60 í lieildsöZu eða um kr. 2.15. — Ostur (30%) hækkar
úr kr. 6.30 uppí kr. 7.80, eða um kr. 1.50. Ostur (20%) hækkar
úr kr 4.56 og upp í kr. 5.70, eða um kr. 1.14 og mysuostur
hækkar úr kr. 2.86 og uppí kr. 3.60 eða um 74 aura. Hækkun
þessi gekk í gildi frá og með sunnudeginum.
Brezka flngsýniBiglia
. hér var mjðg f jðlsótf
------»--:--
í fyrsta sinn sem flisgvölgiLirínn er opnaöisr
almeifhingi.
FLUGSÝNING brezka fZug-
hersins hér sem fram fór
á Reykjavíkur fZugvelZiniun síð
astliðinn Iaugardag var mjög
fjöZsótt af bæjarbúum. Þúsund
ir manna streymdu suður á völl
inn, eftir að hann hafði verið
opnaður og er þetta í fyrsta
sinn, sem ísZendingum gefst
kostúr á að skoða þetta mikla
mannvirki.
Flugsýningi.n hófst kl. 2.30.
eins og ákveðið hafði verið .Fjol
margir boðsgestir voru þarna
viðstaddir og var þeim afmark-
að sérstakt svæði. Meðal gest
anna var Sveinn Björnsson for
seti, ráðherrar og b'orgarstjór-
inn.
Sýningin hófst með því, að
nokikrar flugvéiar, af ýmsum
gerðum óku fyrir áhorfenda-
svæðið og hófu sig síðan til
flugs, en kynnt var á hátalara
fyrir áhorfndunum helzstu ein-
!kenni hverrar flugvélategundar.
og notagildi þeirra i styrjöld-
inni.
Þá var sýnt iistflúg, og vakti
það mikla hrifningu. Var það
yfirmaður brezka flugliðsins á
Islandi, sem sýndi listflúgið.
Einn liður sýningarinnar var
það, að flugvél fékk fyrirskipan
ir af jörðu um ýmsar stöðu-
breytingar í lofti og gaf forseti -
íslands fyrirskipanirnar
Ennfremur var sýnt hvernig
flugvélar fara að því að kasta
niður vistarpökkum í fallhlíf-
um til nauðstaddra hermanna,
en auk sjálfrar flugsýningarinn
ar, var í flugskýlinu sýning á
ýmsum hjúkrunar- og björgun
artækjum fiugmanna, svo og vél
irm, vélahlutum, sendistöðvum ,
og fleiru,
Þá voru á velldnum nokkrar
stórar flugvélar, sem almenn-
Ingn. var heimilt að fara upp í
og skoða og voru fiugmenn í
þeim til að leiðbeina fóiíki og
skýra fyrir íþví hina ýmsu hluti
Að sýnignunni l'okinni ávarp
aði forseti Isíands brezba flug
herinn og minntist við það tæki
færi orða Churchills, er hann
mselti eftir hinn glæilega sigur
brezka flughersins, í Englandi
haustði 1940: „Aldrei hafa jafn
margir átt svo fáum jafn mikið
að þakka.“
Að loknm bað forseti mann-
fjöLdann að hylla brezka flug-
herinn með/ferföldu húrrahrópi
en eftir það voru leiknir þjóð
söngvar íslendiniga og Breta.
Uoðlitippilíar iiverf
nr í Reykjsvík
l/ar leifaiö af skéfum
og lögreggy^Eii í gær,
Bii SeifiBi fear engasi ár
angur.
O ÍÐASTLIÐIÐ Zaugardags-
kvöZd um kl. 9 fór tæplega
17 ára piltur út frá heunili sínu
hér x hænum, en (hefur ekki
komið fram síðan.
Sagði pilturinn heima hjá sér,
að hann ætlaði út til kunningja
síns, en til hans kom hann aldrei
um kvöldið, og þegar hann kom
ekki heim um nóttina fór fólk
hans að undrast um hann. —
Fann það og bréf, sem hgnn
hafði skilið eftir sig, og í því
gefur hann í skyn, að sín muni
ekki von heim, því hann ætli
að fyrirfara sér. Er á bréfinu
að sjá, að hann hafi verið bilað
ur á sinni. Aðrar orsakir að
hvarfi hans eru ekki kunnar.
Saknað er byssu og skotfæra,
af heimilinu þótt það, sé hins
vegar ekki sannað, að pilturinn
háfi haft hana á brott með sér.
í gærdag leituðu skátar og
iögreglumenn piltsins, og var
einkum leitað hér á nágrenní
bæjarins með sjófram við
Skerjafjörð, Seltjarnarnes, inn
hjá Kleppi og víðar, en leitin
bar engán árangur. Mun leitinni
verða haldið áfram i dag.
Sfefán Jéhann kominn heim:
Viðtai nm samningana við Dani og
Alþýðnflokksþingið í Noregi.
Samningarnir viS Dani haida áfram hér að
afsföönifim kesningMm í Ðanmörkn.
------*------
Alþýöuflokkurinn i Noregi gengur sigurviss
úf í kosrsingarnar 8. okféher..
------»-.
O TEFÁN JÓH. STEFÁNSSON kom heim á sunnudag flugZeiðis
^ frá Stokkhólmi. Hann átti eins og kxmnugt er sæti í nefnd
þeirri, sem undanfarið hefur staðið í samninguin við fulZtrúa
danskra stjórnarvalda af tiZefni samhandsslitanna, en einnig sat
hann sem gestur þing norska AlþýðufZokksins, sem sett var í
Qsló 31. fyrra mánaðar.
ALþýðublaðið sneri sér til
Stefáns Jóh. Stefánssonar í gær
og spurði hann frétta af samn-
ingunum við Dani. Fórust hon-
um orð á þessa leið:
„Forsætisráðherra Danmerk
ur Vilhelm Buhl kallaði samn-
inganefndina til fundar að
morgni hins 5. þ. m. i forsætis-
ráðuneytinu, ávarpaði þær og
: fór í því sambandi, hlýjum orð-
um um ísland og kvaðst vænta
góðs árangurs af starfi nefnd-
anna. Jakob Möller sendiherra
þakkaði af hálfu íslenzku nefnd
arinnar. — Viðstaddir voru
einnig Christmas Möller ulan-
ríkisráðherra, og vair að þessari
athöfn loklnni flutzt yfir i utan
mkisráðuneytið og þá samstund
is hófust ireglulegir nefnda-
fundir. Stóðu fundix eftir það
til 12. þ. m.
Á þessum fundum voru
rædd sjónarmið beggja aðila og
bornar fram óskir af þeirra
hálfu og fóru viðræður allar
fram með mjög vinsamlegum
hætti. Aðalatriðm, sem báru á
góma voru í fyrsta lagi jafnrétt
isákvæði sambandslaganna. Á-
kveðið var að nafndirnar legðu
til, hvor við sína ríkisstjórn, að
áfram héldust réttindi danskra
ríkisborgara búsettra á íslandi
og íslenzkra ríkisborgara bú-
settra í Danmörku, þeirra sem
nú erú búsettir í löndunum.
D^nir hreyfðu af sinni hálfu
nauðsyn þess að Færeyingar
nytu áfram fiskveiðiréttinda á
íslandi, en ekfcert ákveðið var
um það sagt af okkar hálfu, en
það kemur til nánari uimræðnia
síðar. í því saimlbandi var orðuð
' af íslanidshállfu' um réttindi ís
; l'endinga til fiskveiða við Græn
i land.
j Við létum koma fram okkar
; óskir um endurheimit á fornum
1 skjöium, handritum og gripum,
úr dönskum söfnum, sérstak-
lega þau íslenzk skjöl 'sem -eru
í Árna Maignúss'omar safninu.
Um þetta atriði var ekkert á-
kveðið sagit af hálfu Dana en
þeir ætluðu að taka til athug
unar ítarlega greinargerð, sem
við lögðtum fram um þetta mál.
Umræður voru rauniar allar
á nofckru byrjunarstigi að
þessu sinni, en á lokafu-ndinum,
var uindirrituð greinargerð þar
sem) lýst var sjómarmiðum
beggja aðila og samkomulag um
að samningum væri haldið á-
fram svo fljótt sem unnt væri
í Reykjavík. — Ebki er enn vit
að með vissu hvenær viðræð-
i urruar hefjast hér. Það getur
ekki orðið fyrr en eftir kosning
arnar í Danmörku, en. þœr eiga
að fara fram 30. október — og
vel getur verið að það dragizt
eitthvað lengur vegna nauðsyn
'lþgrar stjórnarmynd'unar eftir
bosninigarnar. -— Nefndarmenn
irnir komu allir heim í gær,
nema Jakob Möller sendiherra,
sem hefur nú tekið við sendi-
herraembætinu.“ '
— Hvernig kom þér fyr.ir
augu stjórnmólaástandið í Dan-
mörku?
„Fliokkarnir búa sig nú allir
af -kappi .undir kosndngn'ar.
Straumurinn í þeim muin yfir-
’ieit liggja til vinstri og all'ar
líkur benda til þess að Álþýðu
flokkurinn muni bæta enm að-
stöðu sina og hafa forustu um
stjórnamynduin að kosningum
loknum.“
— Þing norska Alþýðuflokks
ins?
„Það var hið ánægjuliegasta í
alla staði og mjög fróðilegt að
hlusta á umræður, .sérstaklega
út af sameinimgartilraunum við
Kommúnistaflokkinn. Þær um
ræður rninntu mig nokkuð ó
flokksþmgin- hér heima 1937 og
1938. Samei.ningarvilji alþýð-
unnar sjálfrar var mjög áber-
andi, ern forystumenn kommún
ista vildu ails ekki uppfyl'la þau
skilyrði, sem n'auiðsynleg þóttu
af hálfu Alþýðuflokksins, sér-
-staklega varðandi skipuilagsat-
riði um að aðeins eitt blað
skyldi vera á hverjum stað og
-eign flokksins, skipuilögð klíku
starfsemi skyldi ekki íeifð og
kommiúnistar hættui að reyna
að nota verkalýðsfélögin, sem á
róðurstæki fyrir sérmálef.ni san,
og stofma til ólögmætra verk-
falla. —
Koimmiúnistar óskuðu eftir
því að fá að senda fuilltrúa á
.flokksþimg Alþýðufliokksins til
þ.ess að svara fyrirspuirnum um
sjónarmið komimiúnista í s-am-
emingarmálunum. —• Hinn
'gamli skeleggi bardagamaður
bommúnista Egede-Nisseni, sem
er nú orðinn fjörgamall mætti
á þinginu, hélt eina hjartmæma
ræðu, en þegar Oscar Torp
beindi þeirri fyrirspurm til hans
hvort kommúnistar gætu ekki
gengið að hinum eðlileg.u og
© íj ® »
Stefán Jóhann Stefánsson
sannigjörnu skilyrðum Alþýðu-
flokksinis, .svaraði hinm aldni
kommúnisti, að það væri því
miiður eikki hægt. — Þar með
var málinu! raunverulega lökið
—- og eftir það voru svo að segja
allir þingifuilil'trúarnir á eiruu
má'li um það, að af sameining
unni .gæ-ti ekki orðið og heldur
ekki samsitarf um framiboð í
sjálfum kosnimgumumi. En Al-
þýðufiokkurimri gekk síðam frá
kosninigastefniuskrá sinmi, s;em
er í mjöig líkum anda og kosn-
ingastefnuskrá dansfca Alþýðu-
* flokksims og alliar líkur benda
I til þess að flbkbuirinn boimá sigri
hrósandi úr fcosmimguaiumi, en.
þær eiga að fara fram 8. októ-
ber næstkomandi.
Kvöldið óður en fiokksþingið
hófst hélt Alþýðufilókkurinn úti
fumd á Youmgs-torval. Þar voru.
rnætt. milli 20 og 30 þúsiund.
mianns og þar töluðu auk helztu
fory stumanna Alþ ý ðuflokksins,
gestirniir, einn frá hverju lamdi..
Var fumdurinn hinm iglæsiiag-
asti og lýsti miklu fylgi vði 'AÞ
þýðuflakikinn. Ég skal geta þess
til að sýna vináttu Norðmanna
í garð íslendimga, að þ.egar ég í
byrjum ræðu minnar bar kveðju
héðan að heiman, gall við dynj
arndi lófatak hins mikla mann-
fjölda.
.Kvöldið eftir hélt svo kommi
únistaflokkurimn norski úti
fiuind á sama stað og þar talaði
Einari Olgersson af hálsfu ís-
lenzkra bommúnista.
iSjá'lfu þimgirau ilauk svo eftir
þrigigja daga setu. Á því ríkti
hin ágætasta eining og örugg
sigurvissa.“
FjórðMngsDiBp iBsílirðiaga illl
sérstakt síléroiagapiig.
¥ISi a® alþisigisinesin séu foúsetlir ©g starf»
agidi fover í sínu klördæmi-
Frá fréttaritaira Alþýðu-
blað'sims á Seyðasfirði.
JÓRÐUNGSÞING Austfirð
inga var háð á Seyðisfirði
síðastZiðinn laugardag og sunnu
dag. Þingið sátu 12 fuZltrúar,
þrír frá hverju sýslu- og bæj-
arféZagi á Austurlandi.
Þingið samþykbti með 11 sam
hljóða alkvæðum áskorun til al
þingis um að gera ennþá eina
stjóimarsbrárbreytingu. Alyktun
þess var á þá leið að stofnað
iskuli ii'l sérstaks stjórnlagalþings.
þjóðfundar, sem setji lýðveld-
inu nýja stjórnarskrá.
Þá var samiþykkt óskorun til
stjórnarskrárnefndar, um að at
huga og aufca vald héraða me@
því, að setjg, á fót fjórðungs, eða
fylkisstjórnir og tryggja það, aö
alþingismenn, séu búsettir og
starfandi hver i sínu kjördæmi.
'Þingið lýsti. megnustu óá-
nægju sinni yfir því, að Reykja
vík skuli nú vera orðin ein, a6>
Frh. á 7. «18»