Alþýðublaðið - 27.09.1945, Qupperneq 4

AU>TÐUBLAÐIÐ
Fimmtudagur 27 sepí 1945.
Útgefandi: Alþýðuflokknrinn
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Símar:
Ritstjórn: 4982 og 4902
Afgreiðsla: 4988 og 4986
Aðsetur
í Alþýðuhúsinn tíS Hverf-
isgötu.
Verð í Jtausasölu: 48 aurar
Alþýðuprenfsmiðja'n.
írræði eða erðagjðlf
nr i Msnæðismði'
unntn?
Húsnæðisvandamálið
hefur mjög verið á dag-
skrá hjá blöðunum og almenn-
ingi í bænum eftir síðasta bæj-
arstjórnarfund, þar sem miklar
umræður spunnust um mál
þetta. Ástandið í þessum efn-
um er með öllu óþolandi, og
her að leggja á það mikla á-
herzlu, að því verði fundin
lausn með raunhæfum aðgerð-
um 'hið fyrsta. Þetta 'hafa Ookk-
ar þeir, sem fulltrúa eiga í
bæjarstjórninni, gebt sér ljóst,
enda líður óðum að bæjarstjórn-
ankosningum, þar sem tillögur
flokkanna um fausn húsnæðis-
vandræðanna munu ekki hvað
sízt ráða miklu um úrslit, ef að
líkum Iætur.
*
Þjóðviljinn heldur áfram að
lofsyngja skýjaborgatillögu bæj-
arfulltrúa kommúnista varðandi
húsnæðismálin. Hins vegar veit
isit . honium að vonuim örðugt að
færa rök að Iþví, að unnt muni
xeynast að gera þessar skýja-
borgir kommúnista jarðfastar.
Og hiniu húsvillta fólki a höfuð-
staðnum mun finnast lillax- lík-
ur á því, að lausn þessa vanda-
noiáls sé nærri, þótt samlþyíkkt
yrði., að bæjairfélagið gengist
fyrir byggingu fimm hundruð
nýrra íbúða þegar á næsta ári
til viðbótar við byggingar hins
opinbera, félaga og einstaklinga.
Alþýða Reykj’avíkur, sem beðið
hefuir árlangt eftir hundrað ný-
um íbúðum, sem bærinn er að
láta byggja, gerir sér þess
glögga grein, að fyrirheit um
fimm hundruð nýjar íbúðir þeg-
ar á næsta ári, er ekki gefið í
því skyni að láta langþráðan
draum hennar um lausn hús-
næðisvandræðanna rætast, held-
ur til þess, að reyna að blekkja
hana lil fylgis við pólitíska
ævintýraim)en!n á borð vi-ð Sigfús
Sigurhjartarson og samherja
haiis.
*
Þjóðviljinn telur, að Alþýðu-
flokkurinn hafi ekki 'beitt sér
fyrir róttækum og raunbæfum
aðgerðum í húsnæðismálunum.
Að hans dómi er skýjaborga-
tillagá bæjarfulltrúa kommún-
ista hinar einu róttæku og raun-
hæfu aðgerðir! Og Þjóðviljah-
um finnst Iítið til um þá stefnu
Alþýðuflokksins á húsnæðismál
unum, scm fram kom í afstöðu
ílaralds Guðnmndssonar og
Jóns' Axels Pétuirssonar á síð-
asta bæjarstjórnarfundi. Hún er
fólgin í kröfu um það, að bygg-'
ing íbúða yfir hið húsvillta fólk
verði látin ganga fyrir öðrum
bygginguim, umz bætt sé úr hin-
um mikla húsnæðisskorti, en
jafnframt sé lögunum um verka
manniabúsfaði breytt til sam-
ræmis við viðhorf þau, er til
hafa komið hin síðari ár, fast-
eignalán hækkuð að mun og
vextir þeirra lækkaðir. Liggur
Framhald á 6. síðu.
Steffán Jáh. Steffánsson:
Síðastn daga heilagir og ylirklðr
komiúnista á indaihaldiia
Þeir framsóknar-
MENN, er Tímmanin rita
hafa U'ndanfarið ekfci látið sitt
eftir liggja til aðstoðar komm-
únistum við ófrægingu sænsk-
íslenzka vi'ðskiptasamninigsins
og einnig þar tekið undir róig
fcomímúnista um mdg. Þessir síð
'uis'tu daga heilagir í viðsfcipta-
siðtfræðinni hafa þó ekki hvað
•sízt eitt markmáð, en það er að
ráðast á núverandi. utanríkis-
náðherra, og þegar greinir á
málli hans og komimúnista í frá
sögn og skýringumi þessa máls,
tekur Timtinn, þrátt fyrir allt
annað, ter í blaðinu stendur,
b'etuir trúanlegar fullyrðingar
og blekkingar kommún'sta
heldur en réttar og sann-
ar tHkynningar utanríkisráöu-
neytisins. Svo er komið, og
getuir hver og einin dregið af
því þær ályktanir, er honum
þykja eðlilegastar og af mestri
skynsemi.
Hinn 12. þ. m. gatf utanrík
isháðuneytið út yfiriýs'ngu um
það
1) að íslenzka samninganefnd
in hefði haft fullt umboð ríkis-
stjórnarinnar tfl þess að undir
rita sænsk-íslenzku samning-
ana, en áður hefði nefndin sím
að ríkisstjórninni samninginn
og‘hún að sjálfsögðu kynnt sér
efni hans til hlífar.
2) að um samninginn hefði
enginn ágreiningur verið inn-
an ríkisstjórnarmnar annar en
sá, að tveir af ráðherrunum
(kommúnistar) hefðu viljað
gera það að skilyrði fyrir samn-
ingsgerðinni, að útflutnings-
leyfi fengist frá Svíúm fyrir
50 þúsund síldartunnum umi-
fram það, er ákveðið var í samn
ingnum.
í Þjóðvi'Ijlanum 14. þ. m. láta
■ráðherrarnir Bryrajólfur Bjarna
son og Á'ki Jakobsson haía það
eftir sér.
1) þeir hatfi gre'tft atkvæði
gegn samningsgerðinni
vegna þess að þeir teldui þar
ekki .úippfylt 'skilyrðii er
væi'U mjiög mikilvæg (hér
miuin átt við síldartuinhuirn-
ar).
2) Að þeir hafi ekki V'Ijað veita
umboð til U'ndirtSikrifta,
vegna þesis að í sfceytum,
sem fyrir lágui þá frá Sví-
þjóð, hatfi aðeins verið skýrt
frá því, er .talð var. skipta
miáli um efni saminiingsins,
en ekki orðalag samnings-
ins og fylgiskjalanna.
Það er samieiginlegt báðium
yfirlýs'ngúin'um, að kommúnist
ar hatfi gert ágreining út af því
að lekki fékkst úti'lutningsleyfi
fyrir fleir.i síldairtuinnum en
raun varð á. En í yfirlýsingu
utanríldsráðuneytisins segir að
enginn annar ágreiningur hafi
verið í ríkisstjórninni um samn
inginn, en ráðherrar kommún-
ista segja að þeir haíi eiirinig
verið samningnum andstæðir
vegna vánitandi u'pplýsiinga
Það er vert að athuga sann-
leiksgildið í ýfirklóri fcommún
istairáðhierraininia.
I skeyti frá íslenzku: samrn-
inganefndinni frá 26. marz s. 1.
segiir ,um samninginn: „1. gr.
segir Syíþjóð veitir úttflutnings
leyfi, íslanidi inintflutningsleyfi
fyrir vörur samikvæmt1 sér-
stökui fylgiisikjali rnlestu) leyti
samiræmi okkar sbeyti nr. 86.“
Skeyti nr. 86, sem vitruað er
er ftil, er svo að segja nákvæm
upptalning á skrá I. sem nefnd
er í 1. gi’. samningsins.
í sfceytinu frá 26. rnarz s. 1.
segir svo áíramlhaldlandi: ,,2.
gr. ísland veitir útflutnings-
leyfi, Svíþjóð ininJBIuitnilngsileyifi
vörur samræmi fylgiskjal
2.“ Síðan, eru vöru'miar taldar
upp í skeytinu, og vitinað til
fýrri skeyta þar sem nákvæm
lega eru nefndar íslenzku af-
.urðirnair, sem hugsanlegt væri
að selja til Svíþjóðar og með
hvaða skilyrðum. í skeytinu er
'síðan rakin 3. gr. samningsins
og síðan bætt við: „4. gr. segja
bæði ríkin gefa valútaieyíi sam
ræmii 'samningsins og í sami-
bantíi þar við bréfaskjpti for-
manna samninganiefndanna þar
sem kaup íslands eru meiri en
S'víþjóðar'sala greiðist sænsk-
um krónum fáaulegum sam-
kvæmit samkomiulagi, þjóðbanka
Svfþjóðar og íslands.“’
Bg staðhæfi þyí sambvæmit
framanrituðu, að’ nákvæmlega
sé rétt skýrt frá í yfirlýsingu
utanríkisráðuneytisins, um að
samninganefndin hafi símað
ríkisstjórninni allan samning-
inn. Eg geng lílka út frá því að
allár ráðherramiir batfi ,ednmg
kyn,n,t sér hin mörgu og ítar-
legiu skeyti til hlítar, og þar
með fengiö rétta vitneskju um
allan samn.inginn og fylgiskjöl
hans.
Þegar riíkisstjórnih hafði um
skeið athugað hið heimsímaða
S'ammngsuppkasit, og að sijátf-
sögðu' kynnt sér 'rækilega öll
önnur símlskieyti og tfnásagnir
um íiinin'kaup á sænskum vör-
um, sölu á íslienzbum afurðum,
greiðslus'kHmála o. fl., þá sendi
riikisistjó'rnin okkur isamintnga)-'
netfndarmönnunium símskeyti
5. apríl s. 1., þar sem lögð er
áherzla á að tryggja úttflutnings
leyfi á öllum keyptum tóm-
íunnum og sáðan bætt við: „Vilj
um þó ckbi láta samninga
stranda . . . heimilum yður
undirrita samninga . . . teljum
rétt þér vitið að siimir ráðh.
vilja setja það sem ófrávíkjan-
legt skilyrði að útflutnings-
leyfi verði veitt á öllum keypt
um tunnum og tunnuefni í Sví
þjóð.“
A'f öllum þessiom skeyta-
skiptum má berlega sjá:
1. Að ríkisstjórnin fær ná-
kvæma vitneskju um öll á-
kvæði samningsins með
fylgiskjölum.
2. Að ekki er hrdyft neinum
aíhugasemdum, óskum, né
hreytingum um annað en
það er varðar síldartunnum
ar.
Það er því alveg greínilegt
og augljóst, að yfirlýsing ut-
anríkisráðxmeytisins er ná-
kvæmlega rétt, en aths.
kommúnistaráðherranna eru
yfirklór hlandað ósannsögli.
Ég vildi mega værita iþesis, að
hinir isíðustu daga beilögui, er
í F'rams'ókn)a,rlblöðin!, r'ita, sjáii
að það er hvorki ságuirstranglegt
né sæmandi að taika undir róg
kommúnista í því skyni að ná
sér .niðrii á stjórnmiáíaandstæð
ingum.
I Þjóðviljanum 25. þ. m.
halda skriff'ln'namár áfraim, rógi
síinum uim mig og sænsku sarrm
inigana. Þar kemiur ekkert nýtt
fram, aðeins enduintekningar
og átframhaldandii rakalauisar
igetsakir í mdnn garð. En rétt
er þó að víkja að þessu skrifi
nokkrum, orðuim.
1. Flótti Þjóðviljans tfrá fyrrá
fuHyrðingumi um stofnun
sölumiðstöðvarinnar er orð-
inn auðsær. Nú verður blað
:ð að viðurkenina ,að það séu
staðreyndir, í fyrsta lagi, að
Isiandsholaget hafi verið
'stotfnað í Svíþjóð ilöngu áð-
ur en samni n ga nefndin ís-
lenzka kom þangað, í öðru
Iagi, að Islaindsibalageit, eða
umiboðsmaður þess 'hatfi
athuigiað möguleika á því,
'éftir að sænsk-íslenzku samln
ingarnúr voru gerðir, að fela
einhverju þiegar stofnuðu
firrna .umhoð sitt á í'sliandi,
í þriðja Iagi, að alllönigu' þar
á eftir hafi söl'umiðstöðjn
verið S'tofnuð.
Af þessu leiðir auigsýni-
lega, að Þjóðviljinn verður
nú að viðurkenna beint og
óheint sem staðreynd, að
stofnun sölumiðstöðvarínnar
hafi ekki komið tiil greina
í för samninganefndar-
manna til Svíþjóðar, heldur
hér heima, löngu eftir að all
ir samningar voru gerðir.
Er Þjóðviljinm þar með bú-
injn að kingja fyrri fullyrð-
Ingum sínum í 'öíuga átt.
Eftir stendur þá aðeins sú
höfuðsynd m(ín, að hafa
kynnst persó'niúLega, eins og
r'aiunar mörgulm öðrum Sví-
um, þeim ágætu mönnum
CorneLus og Norlander. Og
ég jata hiklaust, að ég hatfi
'kynnst: þesS'Um mönnum og
get ekki talið iþað mér til
syndar.
2. Þá er enn á ný þvogl Þjóð-
v.ilj'ans um Bfcilndng á sæn'sk-
íslenzka samminign'um. Til
v'lðbótar því, er ég áð'ur hefi
tekið fram, má benda á það,
slem hér að framan'er sýnit
fram á, að ríkisstjórnin, þar
með taldir ko'mmiúnista'r,
höflðu ekkont við orðalag
samn'ingsins að atbuiga, er
hanin var beiimlsímaðiu'r, eins
og hin rétta yfirlýsing utan
ríkisráðunieyti'sins stáðfestir.
Og það .er,u' iblátt áflram og
hrein og hein ósann'ndi, að
við samninganefndanmenni-
irnir höfuim gefið ríkisstjórn
ínnd rangar upplýsingar eða
T I L
Hinningarspjöld
Barnaspítalasjóðs Hrings
ins fást í verzlun fríí
Ágústu Svendsen, Aðal
stræti 12
duilið nokkuð í isambaindi.
við saminingagerðina. Og exm
þá er Iangt frá iþví áð Þjóð-
viljianum hafi tekizt sú tiit
raun að koma af stað sund-
urlyndi og þrætum á milli
íslendinga og Svía út af
framkrvæmd samn:'ingsins.
Þvert á móti bendir allt tií
■þess að gagnfcvæmiur S'kilni-
, ingur og velvilji miuri'i ríkja
á málli ut an ríkisráðu'neyta
beggja níkjanna við frami-
kvæmid þes'sa Æyrsta verzl-
unarsamnings. En það mun
Þjóðviljianum sízt líka að
geta ekki tekið und'ir, að
sínu litla leyti, árásir
rússnesfcra hlaða á Svía.
3. Þjóðviljiinn læzt vera haría ó-
kunnugur samningsupp-
kasti, því er Eihar Olgeins-
son gerði við Finina, bæði
um kaup á miklu magni af
pappír, e'kki sízt salernapapp
ir og ósamsettum síldartumi
um án gjánða. En eitt er víst
og rétt, að aðst andendu'r Þjóð
viijans þekkja þetta samm-
ingsuppkast vel/ og það er
ekki dyggð E.nans Olgeins-
sonar og flokksbnæðna hanis
að sá samningur var ektó
gerður. Það hentar e. t. v.
betur síðar, að ræða- um.
þet'ta 'samin'injgsuppkiast, en.
'látalæti Þjóðviljans um ó-
•kunnugleika • hans á þessu
máli eru í samræmi v'ð alla
hans fnamkomu og hina ill
ræmdiu kenn isetningú, að það
sé ^köld o.g sjálfsögð naiuð-
•syn að nota lygina í baráttu
dagblaða flokksins.
Stefán Jóh. Stefánsson.
4. bindi af ritum Gunnars Gunnarssonar er komið 'út.
Félagar vitji bókarinnar helzt
í dag í skrifstofu
Helgafells, Garðastræti 17.
F. h. Bókaútgáfan Landnámá
♦
Andrjes G* Þormat
formaður.
lárifianím! Alþýðoblaðsfns er 4900.
X
\