Alþýðublaðið - 27.09.1945, Side 5
AL^TÐUSLAÐIÐ
5
Fh&mittdagur 2 7 sepí 1345.
Um nöfii á erlendum flokkum í útvarpinu — Bending
frá verkamanni — Norðfirðingur skrifar um móttöfe
skipsbrotsmanna á Norðfirði — Enn um sænsku bát-
ana, útbúnað þeirra og gerð.
VERKAMAÐUR .skrifar mér:
,,Ég vil skora á fréttastofu rík
isútvarpsins . að . nefna . erlenda
stjórnmálaflokka réttum nöfnum,
þannig að .hlustendur hér séu
«kki blekktir. Ég veit að þegar út
varpið skýrði frá úrslitum kosn-
inganna í Frakklandi þá blekkti
það marga. Þar var jafnaðarmanna
flokkurinn nefndur sosíalistar, en
ekki jafnaðarmannaflokkurinn.
Að vísu bætti það úr fyrir þá sem
kunnugir eru, að foringi flokks-
ins, Leon Blum, var nefndur í því
sambandi. Kommúnistar hér kalla
sig socialista, en þeir eru flokks-
bræður hins franska kommúnista
flokks. Það getur vel verið að
jafnaða'rmannaflokkurinn heiti so
cialistaflokkur — og hann er það,
en með ruglingnum á þessu hér
þlekkir það þégar flokkarnir eru
ekki nefndir sínum eðlilegu nöfn-
um.“
„í ÞESSU EFNI þarf ekki að
vera neinn ruglingur. Allir vita
um ágreining sem er milli komm-
únista annars vegar og jafnaðar-
manna eða Alþýðuflokkanna hins
vegar. Franskir jafnaðarmenn hafa
algerlega hafnað sameiningu við
ikiommúnista og er jþví rangt að
geía óbeinlínis í skyn, að þeir séu
jábræður kommúnista hér, með
því að kalla þá sama nafni og
kommúnistar nota hér. Það eru
vinsamleg tihnæli mán til frétta-
stofunnar að hún taki þessa bend-
ingu mina til greina.“
. NORPUENDINGUR SKRIFAR:
..„Ég var að lesa'í Alþýðublað-
inu 11. sept. grein út af „Hauk,“,
sem sökk undan Færeyjum. Grein
in er viðtal við skipstjórann Hr.
Lárus Blöndal. Út af þessari grein
ætla ég að skrifa yður fáein orð,
sem ég vil biðja þig að birta:
„Ég leyfi mér að tafca undir þau
orð með skipstjóranum, að ég
villdi óska þess, að ísienzkir sjó-
menn, sem næstir lenda í hrakn-
ingum eigi alúðlegri móttökum að
fagna, en þessir menn áttu hér á
Norðfirði. Þetta er mikið sagt um
bæ með 1200 íbúa, en þó ekki
nógu mikið.“
„ER ÞAÐ EINHVER AFSÖKUN
þó ,,matsálan“ hafi verið lokuð?
Nei, það er alls engin afsökun
því það er óafsakanlegt að ekfci
skuli vera til matsala, sem rekin
er allt árið. Svo laetuir „sendi-
maðurinn“ þá vita að þeir eigi að
hafa tal -af forstjóra útgerða-
mannasambandsins eftir matmáls-
tíma hans. Ekfci mátti trufla hann
á meðan hann borðaði, en skips-'
brotsmennirnir máttu ganga .um
göturnar svangir meðan beðið var
eftir ,,hans hátign.“
„ÉG VEIT ÞAÐ, að allt fólkið
hér formælfi ,,móttökunefndinni“,
Var ekki hægt að bjóða þeim heim
í hús þó engin matsala væri? Svo
töluðu einhverjir um, að enginn
undirbúningur hefði verið undir
komu mannanna. Eigum yið þú
að fá að vita fyrirfram um hvert
slys, sem hendir? Nei, við eigum
alltaf að vera tilbúnir að taka á
móti hverjum sem er og á
engan undirbúning að þurfa. Þetta
er srnán fyrir bæinn, sem seint
verður afmiáð.“
. . „ÉG VIL MINNAST Á EITT að
síðustu. Nýliega voru verkamanna
bústaðir reistir hér og var í því
tilefni svolítil veizla. En hvar var
hún ha-ldin? Á matsölunni, sem
var ,,lokuð“. En þar voru náttúr-
lega engir ,,skipbrotsmenn“ með
Ósjálfbátt dettur manni í hug,
hvort ekki væri reynandi
að byggja skipbrotsmannaskýli í
byggð (t. d. á Norðfirði) svo að
hrakiir menn þyrftu ekki. að
leita á náðir byggðamanna nema
saddir og úthvíldir. — Eg vona
Hannes minn, að þú þirtir þetta.
Er 21 árs Norðfirðingur, en
skammast mín jafníramt fyrir að
þetta atvik skyldi þurfa að koma
fyrir hér.“
„SJÓMANNAFÉLAGI skrifar
mér um sænsku bátana á þessa
leið: „Einhver „sjómaður“ hefir
gert kaupin á hinum notuðu Ibát-
um frá Svíþjóð að umtalsefni í
dálfcum þínum- í Alþýðuiblaðinu s.
1. þriðjudag. Er hann fullur úlfuð
ar yfir því hve háar kröfur eru
gerðar til styrkleika tréskipa hér
lendis og telur að við eigum að
taka hina sænskbyggðu báta okk-
ur til fyrirmyndar, og .láta ógert
að breyta þeim svo þeir nái rétt
um styrkleika, vegna þess hve það
kosti mikið fé. Ummæli þessa
„sjómanns“ eru svo fávísleg að
furðu gegnir.“
„SÆNSKU BÁTARNIR eru
margir byggðir fyrir fiskveiðar í
Eystrasalti og þessvegna miiklu
veikbyggðari heldur en nauðsyn
ber til fyrir fiskiskip hér við land.
Þegar svo Svíar byrja fyrir alvöru
að stunda aftur fiskveiðar í Norð-
ursjónum, reyna þeir að losa sig
við þessa veikbyggðu báta og fá
sér aðra nýja og sterkari Nokkr
ir íslendingar hafa verið svo grunn
'hyggnir að glæpast á því að kaupa
svona báta, vegna þess 'hve þeir
eru seldir ódýrt, en ef þeir eiga
að verða að skipum þarf að kosta
til þeirra stórfé,'“
Framhald á 6. síðu
eidisveioi
óskast nú þegar.
Hátt kaup.
Alþýðublaðið sími 4900.
Bezt að aogSýii f AlþýðubiaSioa.
Eisenhower og Marshall
ELseníhower og MacArthur voru yfirhershöfðingjar bandamanna „í hinu nýafstaðna stríði“,
hvoro á sínum stað, — Eisenhower í Yestur-Evrópu, MacArthur í Austur-Asíu og á Kyrra-
'hafi. En á bak við þá ’báða stoð Mairsihall, sem er æðsti maður alls Bandaríkjahersins og hafði
bcekistöð sína heima í Ameríku við hlið forsetans. Hér á myndinni. sjást iþeir Eisenhower og
Marslhall saman að unnum sigri. Myndin var tekin, þegar Eisenhower 'brá sér heim í júní í
sumar.
Hungurvofan yflr Berlín
NÚ SEM stendur er Berlín
■sannarlega ékki. annað en
svipur 'hjá sjón, miðað við fyrri
líð. Höfuðborg þess ríkis, sem
Hitler sagði eitt sinn, áð verða
myndi þúsundára-ríki, er nú
ekki annað en viðurstyggileg
mynd af rústum og milljónum
fólks,sem kvelst af hungri, þrátt
fyrir hverskyns tilraunir banda
manna til að útvega þeim fæðu.
Þetta lítur einkennilega út í
fyrstu, en ég skal útskýra þetta
nánar.
Ef maður gengur ufn stræti
þessarar eyðilögðu borgar vek-
ur það fyrst og fremst athygli
manns, hversu allur Iþorri
'manna virðist sljór og gjör-
sneyddur þeirri lífsorku, sem
er einkenni hraustra manna
Nýlega sá ég t. d. menn
nokkra að vinnu, þeir voru að
leggja simleiðslur, sem nazistar
höfðu eyðilagt skömmu fyrir
uppgjöfina. En það var varla,
að iþessir menn kæmust úr spor
unum, svo sinnulausir voru
þeir. Sama er að segja um kon-
urnar ,sem maður'’sér vera að
hreinsa göturnar eða sækja vatn
í póstinn. Og horfi maður í and
lit þessá fólks, kinnfiskasogin
og óhrein, kemst maður í skiln
ing um orsökina. Hún er bók-
staflega sú, að fólkið er ekki
fært um að vera á iotum. Enda
halda sig flestir inni i hreýsum
sínum og eru ekki á ferli nema
brýna nauðsyn beri til.
*
Einis og svo oft, enu það börn
in, sem þjást mest. — Tvo daga
í röð heimsótli. ég útlhverfi Ber
línar og sá iþá marga hrygðar-
myndina þar sem börnin voru.
Handleggir þeirra voru grannir
eims og eldspýtur, og þetta staf-
ar fyrst og fremst af matar-
skorti. Nú kann einhver að
segja sem.svo, að þetta séu nú
Þjóðverjar, og þeir eigi Iþað skil
ið að svelta. Þó finnst mér sem
þessfconar hugsunarháttur sé of
nazistiskur til þess að sæmandi
sé .að íhalda Ihonum fram. Því
hvað sem öðru líður, verðum
#!S.REIN sú sem hér fer á
eftir, er þýdd úr enska
vikuritinu „The Listenér“
og er eftir fréttaritarann
Normann MacDonald. Segir
hér frá hungursneyðinni í
Berlín og þeirri hættu, sem
gjörvallri álfunni getur staf-
að af því, ef ekki verður hætt
úr hið bráðasta.
við að minnast þess, að við er-
um éinmitt að berjast gegn því
sem nazisminn kenndi og leiddi
yfir heilar þjóðir.
Ég veit, að embættismenn
'bandamanna í Þýzkalandi eru
mér sammála. Þeir eru þeirrar
skoðunar, að það sé ekki sæm-
andi að refsa þeim með því að
svelta þá. Einmitt þessi skoðun
liggur því líka til grundvallar,
að 'bandamenn reyna a-llt sem
þeir geta til þess að afla Ber-
linarbúum fæðu. Tilraunir
'bandamanna í Iþessa átt eru vel
þess verðar, að þeim sé veitt ó-
skipt athygli, því að svo sérstæð
ar eru þær á sinn máta
Fyrst er tilhlýðilegt að virða
fyri-r sér ástandið eins og það
var fyrir nokkrum mánuðum'
síðan.
xÞegar Bretar og Bandaríkja-
menn komu til Berlínar fyrir
tveim mánuðum síðian, urðu
sem kunnugt er einhverjar deil
ur milli bandamanna innbyrðis
um það, hvérnig afla skyldi
fæðu handa borgaribúum. Rúss
ar fóru þess á leit, að Bretar og
Bandaríkjamenn útveguðu mat
væli til síns hernámshluta borg
arinnar frá þeim svæðum, er
þeir ihefðu bertekið í Suður- og
Vestur-Þýzkalandi. Bretar og
Bandaríkjamenn héldu því hins
vegar fram ,að Rússar ættu að
fæða Bérlínarbúa, sökum þess,
að þeir hefðu á sínu valdi þau
landssvæði, sem Berlínarbúar
fengju mestan matinn frá. —
Loksins náðist samkomulag í
málinu. Rússar tóku að sér að
fæða alla borgarbúa til 15. á-
igúst, en á þeim tíma lofuðu
Bretar og Bandarikjamenn að
flytjá fæðisbirgðir fil borgar-
innar frá öðrum 'hlutum lands-
ins. Þessi áætlun hefir þó ekki
haldizt. að öllu leyti, og Iiggja
tvö meginatri.ði því til grunvall
ar. í fyrsta lagi hafa verið mikl
ir erfiðleikar með að flytja mat
vælin til Berlinar. Járnbrautir
þær sem tengja Berlín við Vest
ur-Þýzkaland urðu fyrir miklum
skemmdum síðustu vikur styrj
aldarinnar. Bandarikin og Bret
ar urðu að notast við eina járn
braut tii að flytja bæði vopn
og vistir til borgarinnar. —
Venjulega hafa tvær járnbraut
ir legið til borgarinnar. En Rúss
ar höfðu tekið aðra til viðgerð-
ar, ogi viðgerðin drógst.
Jj:
Þetta hefir valdi.ð því, að ekki
hefir verið hægt að flytja nema
þrjár járnþr.autalestir með mat
til Berlínar daglega, enda þótt
þær hefðu þurft það vera a. m.
k. tólf. Svo þegar þessar lestir
hafa komið með matinn, hefir
allt lent í mestu vandræðum
sökum þess, að vöru'geymsluhús
eru svo að segja engin til; hafa
öll eyðilagzt í styrjöldinni. Af-
leiðingar alls þessa eru þær, að
matvælin hafa borizt miklu síð
ar til Berlínar en menn 'höfðu
gert sér vonir um í fyrstu.
Nú er það síðara vandamálið:
Úthlutun matvælanna í borg-
inni sjálfri. Örðugleikarnir í
sam'bandi við það eru margir
hverjir eingöngu að kenna hin
um þýzku embættismönnum í
borginni.. Það hefir oft komið
fyrir, að vörur hafa ekki verið
komnar í 'búðir fyrr en tíu dög-
um eftir að þær komu til borg-
arinnar. Enn önnur 'iafleiðingin
hefir orðið sú, að úthlutun mat-
vælanna hefir orðið misjöfn,
sumir fengið tiltölulega mikliu
meira en aðrir.
Framhald á 6. síðu