Alþýðublaðið - 04.10.1945, Qupperneq 5

Fimmtedagíur 4. okíóber 1945
AL^r l'g’.AOfö
4
í slríislok í Austar-Asíu.
Það er aimjerísikít herskp, sem sést hér á myndinni á Sa;gam>iflóa úti fyrir Tokio, höfuðborg'
inni í Japian. í baksýn er hið hei'Laga fjall Japana. eldfjiall ið Fujiyamia.
MEÐAL þeirra fjölmörgu
endurminninga, siem rifj-
ast upp i huga minum nú, þeg-
ar íhörmungar stríðsins eru um
garð gengnar og friðarsamning
arnir undirritaðir, koma fram
í huga minum atburðir, sem
fæstir munu nú 'hugleiða. Þess-
ir atburðir áttu sér stað fyrir
um hálfri öld síðan, i ágúst
1894, þegar Japanir réðust á
Kína, og byrjuðu með því að
stofna til óeirða í Kóreu með
aðstoð japanskra fdugumanna.
Kdnverjar fóru halloka i við-
ureigninni og urðu að undirrita
niðingslega friðarsamninga ár-
ið eftir. Þýzkaland, Rússland
og Frafckland mótmæltu samn-
ingum Iþessum og neyddu Jap-
ani til að láta atf hendi Port
Arthur og Liao-Tung-skagann,
sem þeir ihöfðu lagt undir sig
og Ihelgað sér með ölllu. Aftur
á móti tókst Japönum að halda
Formósu og Pescadbr-eyjunum,
en þeir gleymdu aldrei þeirri
auðmýkingu, sem þeir urðu að
sýna Ihinum þrem stórveldum.
Allt stiendur þetta mér ljóst
fyrir hugskotssjónum. Ég var
þá við nám í Parísar-háskó'la og
las mdkið brezk. og amierísk blöð
og tímarit.
Þessu næst minnist ég áfhrifa
Rússa í Mansjúríu, hernáms
Rússa á Port Arthur og Þjóð-
verja á Kiao-Chao á Shantung-
skaga og Mntöku Breta á
Weihaiwei, sem einnig er á
Shantung. Það var árið 1898.
Um þær mundir sáust þess eng
in merki, að Japanir- hyggðu á
Mndvinninga í Austur-Asiu.
Kína var ál’itið niðurnítt 'keis-
aradæmi, nærri að dauða kom-
ið, á meðan Japan var skoðað
sém inmleiðandi veStrænnar
menningar til Asiu, en iilla leik-
ið af Rússlandi., Þýzkallandi og
Frakklandi, sem Ihöfðu gert sig-
ur þess að engu.
4*
Þetta viðhorf átti m. a. sinn
þátt í ensk-jaanska sáttmál-
anum, sem gerður var árið 1902.
Hann var þess efnis, að Bret-
land skyldi styðja Japan, ef eitt
hvert stórveldanna réðist á það.
Álitið á Japönum, sem almennt
ríkti meðal Breta um þessar
mundir, átti sínar orsakir. Þess
mávgeta, að á þessum., tí:
vorfphinir „gönÖKi^sl
f* .jioöía
EFTIRFARANDI grein
rifjar Wickham Steed
upp ýmis atvik úr stjórn-
málalífi Japana undanfarin
50 ár, sem fróðlegt er að at-
huga nú, er þeir hafa verið
gjörsigraðir af bandamönn-
um. Greinin er þýdd úr
enska vikuritinu „The List-
ener.“
menn“ Japana, enn á lífi og
margir þeirra voru hinir eftir-
telktarverðustu menn, ýmsra
hluta vegna. Á íáeinum ái’um
hafði þeim tekizt að hrifsa Jap-
an upp úr miðaldaómenningu
ta nútimaméniningar, einkum
tæknislegrar. Meðal stjórnmála
manna annarra þjóða nutu þeir
virðingar og næstum aðdáunar.
Meðal þeirra va. ekki að sjá
þann hernaðaranda, sem Japan
ir hafa sýnt með verkuim sín-
um svio mörg undanfarin ár.
Meira að segja bar þó nokkuð
á óánægju meðal ýmsra stjórn-
málamanna Japana á þessum
tirna yfir þieim anda., pm ein-
kenndi. japanskt stjórnmálalíf
svo mjög ef tir sigurinn i rúss-
nesk-japanska stríoinu 1904 til
1905.
Sú slyrjöld olli straumhvörf-.
um í Austur-Asiu- og Evrópu-
sijórnmlálum. Brezka stjórnin
reyndi að Ikcma í veg fyrir hana
með því að vara Rússa við að
fara óvarlega að málum í sam-
bandi við Kóreu.. Þýzkaland
æsti Rússa aftur á múti upp.
Markmið Þjóðverja var að gera
samlbúð Rússa og Japana sem
versta og helzt, ef hægt væri,
að egna þá ti.l siríðsátaka, þar
sem Japanir og Brelar myndu
standa sameinaðir gegn Rússum
og Frökkum. Með því móti hélt
Þýzkaland að það gæti sem bezt
búið í haginn fyrir, að það eitt
yrði allsráðandi í Evrópu.
Stjórnmáilavizka brezkra og
franskra stjórnmálamanna, und,.
ir forystu Edwards VII. Eng-
landskonungs, gerði Iþessa fyr-
árs 1904, gerðu Frakkland og
Bretland með sér sáttmlála
(Entente Cordiale), sem olli
því, að þessi stórveldi drógust
ekki inn i styrjöldina.
Japanir hernámu Pont Art-
hur, fóru illa með Rússa í Man-
sjúríu og neyddu þá ti:l að biðja
um frið. Þá létu Bandaríki Nbrð
ur Ameriku til sín taka í sam-
bandi við gang m'álanna í Aust-
ur-Asíu. Tþeodore Roosewelt
Bandaríkjaforseti reyndi aðfcjn
koma á sættum milLi’ Rússa og
Japana og kom því í kring, að;.
litstfðrn llpýðnblaðsiBS
vaniar sendisvein strax. Vinnn-
% | ýjv Ap 3 •
timi ki. 1 iil 7. Gott katip.

i
v/orvJE
'j.9
i.ðl .'xd .■nBÍleta
Sláturtíðin endar I'næstu 'ílikíi.'.Mérin þúrfa
því að hafa hraðann á; að kaupa kjöt til
vetrarins hið alíra bráðasta.
im míJ X~3v .QAisnnwi
■j
,1 jí
fulltmar þeirra mættu til ví
ræðna í Portsmoutih í Ne
England, þar se’m samningar 6
voru svo undirritaðir í septeuie'
ber árið 1905. Japanir sættu
góðum kostum, fengu m. a. yf-
irráð yfir Port Artlhur, en með-
al j apönsku þjóðarinnap jíkti.
saimt. engin ánægja yf .r^TOsM- ‘
uinum og skömmiui síðSS’ ^Váúð1'1
japanska stjórnin að segjaijáfj
sér og megn óánægja^ óSfjgaggat^rs
Japana í garð Bandaríkja-
manna.
't ■.Ttip.nufí'm uii
Frlá þessum tímum nfig|r é'
einkum eftir ■át'vhk
Skömmu eftir hinn óumdéiláhsx
•n Eins óg undanfarin haust seljum vér:
G0S ’iil'v) Thyi 'ío lii nBoam e iöci,öftsi jiöa
.151
0002
Blönduóss- .01
Borðeýíúrii Múj iök
Búðardals- • no.OS
HvamMÍÍán^1 “ ' V1
ÍE’i C
A , aötes shO
Uspakseyrar.
.0
>jfΠdu> ~is;
.r iauI.löt'iaii'9S
xm

lorais
)0.0£
slrisísi jjMugelÍJÍiaM .1
3>m
Salthóþuayíkur-
te;
. V o toJÍdá%légáD Sffsf
.’iá
í .85
.11
lV ,GS
,9>m
S3lt
,0F
go
i2i
sgsb
jv x .aíd
XI
icj
,ran
no'í
s'biíii.
110.52
SÓÍfumífýrií þáj ér þéfe ^ská; áé toix»|ð með
ílát.
Brru>gö[l ’iugöaivæ ^Btirisrm
rtI Séljúm; eimaig MÖR og LIFUR. -
.00.51 .*dí .d' tmubaym £2 ðsm t.íl *.o nnisSL
-ðötSl ilHííPfŒí#: .eiés thalsnÚ
-göaðotd t8o'[I (úi'jliisl .Tjj'göa — íj'iBfilBZBrr
.OOAðeins rám viká éftir af slátiirstíðL
go TnigÖEÖótcj — VI—I iE9>nsIÍ&lmn3 is 1111
r f#5*:.'.;IAMiB3le6* 1 m öanlj#;* fiíte:.;[s'ngBa
.01
.11
.SI
oicþ
nTo'[3 .iU nfimBa
Jen ö> >;e J
Maq'íóúÝJ
lÍsbnA .1
UO .t TITyi T!
Fríkirkjuvégi 7?Id 0*5 (rtozzV.öiö<L. i
nnisiEToú .(II—I) 81—MGl nihlöta^aaí
,.3id bnnaúcf 5-snftn Á-mo;-.
mn blimiefi uúiemTÖte sazecf teingiS
.51
M
Jú'D
,(im
-ðs .döi'rtie bItÖ
ieamierí nteuö'isMi
.00.05 ú
\
y
ý
S
;.h
5

TBndii .2 go mol .lai mn ,.gTs 8 .zniagBÍolBáoiT'í í t?.'iA .tíi
riinue'múöd Bmilun
i.jj^e^.urirt ÞðS^PeejaiMsamt Mfj^míkifi?1%ök1um1irjaís-
ýPjgú- lAi;Íhi iáte'k^ kæmi legra skoðana hans, var reynt
ͧ«f^iI-?nem.W.5 .li tnssbbotorí'FraMh.-/kiíðú.‘
^ 1 0 O0.0I .00.5 ,TJÍ tTnðTBVBiI rioiyQ .
einn af helztu fulltrúum þejfra' ]
í Evrópu. í st-ÁS tiesíi'(á'ð hitta
hann glaðan og reifan, díflé' og;i
ég hafði værifct, ^ás4ljá:8rhanh;
var mjög ‘hnugginn. Hann sagði
meðal annara: ,, _T .. .•
„Þessi sigur 'Weiftif verio bf
aúðveldur og kostað of lítið.
Þetta stígúr.T hörforingjaráði
ckkar til höfuðs. Eftir tiu, tutt-
ugu eða þrjátiu ára, munu þeir
reyna a;ð taka alllt Kina. Tvisv
ar í sögu okkar 'höfum við/rieynt.
þetta. í bæði ^kiptjp Pþdað með
óförum: ‘'Sfðafi tiirauhin" mis-:
tókst svo- fullkomiega,' að við
voruih í’flei-ri áldir að jafna okk
ur .eftir yjjdð. Ogjnú ætlum við
að reyna einu sinni enn. — Ég
ótfas.t, ^ð ó&igurinn ver,ði enn-
þá hráþállégri eh;’ ’riokkr’u sinni.
fyrr. •Þfyif' er óg'ékki glaðúr,
.h.erra minn.ft .'','•■■'' * úi-
. Þes&i [.fr;amáýhf linaiðurr, fflb&Þ ■
ist síðar háit emþælU- pg um-
m .0 TngöHBöTe;:
.Tll gíI>Í9ÖA -SM
f*hfiÉfeö. -gögÖö[d[ .lai ,n02BniB'tá..rraÖta .iŒ .TevjÍBngBS .81
.00,01 .1)! .ÍTytnite gotengsg /fu
C'SS//.'//V/'‘;t rtt / ----r
^rnlA .\l
/í/ piíaeí
I. Tfihr'l feieV .81
t4
•ra’J
K
|
\
«• ; y. . •!i-ivi æœitjjausn .ua
ZEREX frostlögurinn frá DU .P.OIí'r ver
• vatnskajssarr jafnt ryði' sfémúJfctsti^ gftfar
I ekki upp >og stífliar.ekki vatnsgaiigínú’ÁÍ -£S
c > Einnig athugándi fyrir þá, áeinýýafh %afa
á ónotuðum ofnuiii t. d. í sum'áfbúsio^um'
■ >, : •, TÍgie ■, w I öre deJ i ibIMbxjIsötbL .22
Bila- pg> málningárvörúverzk
.OO.k .tH
■ . FMÐRIK 9ERTELSMSEaiv3Y A2
5 Hafnarhvooli.uO.9 .vl . Símár* 2872mS564.
6 :• öan'/. ". b ";: > v, : . JctífH gelnríT.oS
P0?0' -rtSE .bboin.
.5
t
tíiftsvii .21
Di 1.0 id
beTlnsM >1 ertBd livss
,00.8 .t^
.tjI gaisöA .2
mtT
mes ,TÍöot<J
".noEgfiöC.bm.ridj.ijU TOgaelöiq
TIiÓíBTJJB IfibnÖÍxD"
pgsaivSk .YS
3 I BTB
jaBbaJiag' .88