Alþýðublaðið - 09.12.1945, Blaðsíða 2

ALÞYÐUBLAÐIÐ
Sunnudagur, 9. desember 1945w
Lagt fram á alþingi í gær:
Frumvarpið n
Sigurður Nordal er
böfundur „Uppslign-
‘ Alpýðnfiokknrínn gerðí sampykkt slífarar loggjafar
að skilyrði fyrir páíttöku sinoi í núveranði ríkisstjðrn
rr„
ing ar
látaSi sig höfund
þess viö BeSkendur
og starfsfóik leikfé-
lagsins í gær.
SIGURÐUR NORDAL pró-
fessor er höfundur leik-
ritsins „Uppstigning“, sem leik-
félagið hefur sýnt að undan-
förnu. Hefur leikrit þetta vakið
mikla athygli og ýmsum getum
verið að því leitt, hver hinn ó-
nafngreindi höfundur þess
myndi vera.
Sigurður prófessor Nordal
gekk.st við jþví, að hann væri
Ihöfundtur leifcriteins, jþegar hann
í gær bauð leikendum og starfs-
jfiódtki leikfélaigsins heim til sín.
Lét hann srvo um mælt, er hann
játaði sig hðtfund þess, að hann
hefði haildið þesisu leyndu tid
þess að leikritið yrði h/vorki
metið iotf eða van hölfundarins
vegna.
Höskuldur Björnsson
listmáílari frá Dilksniesi, hefur
sýningu í dag á nokkrum nýjum
vatnálita- og olíumiáivienkum í
gluggum Málarans við Banka-
stræti. Eru upplýsingar um þessi
málWeife Höskuldar, veittar í síma
1498 í dag og næstu daga.
Konur í Kvenfélagi Alþýðuflokks-
félags Reykjavíkur
eru minntar á að mæta á fundi
félagsins, sem haldinn verður í
fundarsal Alþýðubrauðgerðarinnar
annað kvöld kl. 8.30.
Frumvarpið er samið af milliþinganefnd í
fryggingamálunum, en fluif að ésk
Finns Jónssojtdr félagsmálaráðherra.
---------«.---i----
HEILBRIGÐIS- OG FÉLAGSMÁLANEFND efri deildar
alþingis flytur að ósk Finns Jónssonar félagsmálaráð-
herra hið umfangsmikla og merkilega frumvarp um al-
m'annatryggingar, sem í undirbúningi hefur verið, og Al-
þýðuflokkurinn gerði að skilyrði sínu fyrir þátttöku sinni
í núverandi ríkisstjórn, að samþykkt yrði á þessu þingi.
Er frumvarpið samið af milliþinganefnd, sem skipuð var
í tryggingamálin 1943 og Haraldur Guðmundsson er for-
maður í.
Frumvarp þetta skiptist á fimm kafla og nemur 142 grein-
um auk ákvæðis til bráðabirgða. Fjallar fyrsti kaflinn um svið
trygginganna, stjórn og skipulag, annar um hætur greiddar í
peningum, elli- og örorkulífeyri, barnalífeyri og fjölskyldubætur,
bætur til mæðra, ekkna og fleira, sjúkrahætur, slysabætur og al-
menn ákvæði um bæturnar, þriðji kaflinn um heilsugæzlu, fjórði
um fjárhagsákvæðin, tryggingasjóðinn, iðgjöld hinna tryggðu, Ið-
gjaldagreiðslur atvinnurekenda, framlög sveitarfélaga, framlag
ríkissjóðs og innheimtu iðgjaldanna og fimmti kaflinn um ýmis
ákvæði, skráningu og réttindaskírteini, vanrækslu á iðgjalda-
greiðslu, frjálsar tryggingar og önnur ákvæði.
Sviö ©g sifóm trygg-
inganna.
Try:ggmigastofniun ríkisins ann
ast almannatryggingarnar, og á
hún heimili oig vannarþing í
Ríeykjavík. Skal sfcipta henni í
deildir eftir því, sem hagkvæmt
þykir, en deildirnar hafa þó
allar saarteiiginlegan fjárhagi.
Allar tekjur Tryggingastofn-
unarinnar renna í allsherjar
Ipréttafélap kvenna gengst fyrlr
fatnaðarsöfm handa Fiimom.
Félagiö sk©rar á alia aö hjálpa Biirnii nautS-
stöddu finsku þjóö.
1 ÞRÓTTAFÉLAG
KVENNA hér í Reykja-
vík hefur ákveðið að beita
sér fyrir fatasöfnun handa
Finnum og senda fötin með
„Drottningunni“, sem fer héð
an síðari hluta næstu viku.
Fólk verður því að bregða
fljótt og vel við.
Alþýðublaðið sneri sér til
formanns félagsins, Unnar Jóns
dóttur, og spurði hana um
þessa ákvörðun félags hennar.
Hún sagði.
„Þar sem vitað er að mjög
bágar ástæður eru almennt í
Finnlandi og fataskortur er sér
staklega tilfinnanlegur hefur
Iþróttafél. kvenna tekið ákvörð
un um að beita ; sér fyrir fata-
söfnun þangað. ■-*- Ég vil þó
taka það fram, að peningar
koma sér engu síður vel, því
að við munum þá kaupa fatnað
eða ullarvörur fyrir peningana.
Félagið heitir á velunnara sína
og yfirleitt alla þá, sem vilja
styðja og hjálpa hinni hröktu
finnsku þjóð, að senda gjafir
sínar og það nú þegar, því að
stuttur tími er til stefnu. Tekið
verður á móti gjöfum af félags-
konum á Hverfisgötu 35 (Hatta
'búðin), sími 4087, næstu daga
fcl. 6—9 e. h. og í dag,
sunnudag kl. 1—9 e. h. — Ég
skal að lokum taka það fram,
að fatnaðurinn verður sendur
til íþróttafélags í Finnlandi
til iþróttafélags á Finnlandi.“
Leikfélag Hafnarfjarðar
sýnir skopleikinn „Tengda-
pabba“ eftir Gustaf af Geijerstam
kl. 3 síðdegi'S í dag. Verður sjón-
leikurinn aðeins sýndur tvisvar
sinnum enn fyrir jÓÍ.
F. U. J.-félagar!
Málfundur annað kvöld í skrif-
stofu félagsins. — Mjög áríðandi,
að allir þátttakendur mæti.
tryg'gingasjóð, og úr bonuim
greiðast öll gj'öld stofnunarinn-
ar. Ráðhierra skipar forstjóra
Tryggingastofnunarinnar svo og
að tillögum forstjóra,
tryigginigayifMiækni, deildar-
sitjóra oig sérstakan trygginga-
fræðing, etf forstjóri eða deild-
arstjórar eru það efcki.
Skipað skal átta manna trygg
in.garáð á eftirtfarandi hiátt:
Sameinað alþingi kýs hlutfalls-
fcosninigu fjóra m,en.n oig jatfn-
marga til vara. Ráðherra skipar
þrijá menn. einn etftir sameiigin-
legri tilnefningu stjórn Lækna-
fólajgs íslands og Læknalfélags
Reykjavífcur, annan etftir til-
nelfninigu læknajdeildar hásfcól-
ans, og skulu þeir báðir vera
'læfcnisfróðir. Himn þriðjia skip-
ar ráðherra án tilnetfninigar, og
er hann formaður ráðsins. Vara-
menn sfculu skipaðir á sama
hátt. Landlæknir er sjálffcjör-
inn í ráðið. Kjörtímabil trygg-
imgaráðs er fjögur ár.
Landinu skal skipt í ,tvö verð-
lagsisviæði samkvæmt öðrum
káfila tfruimrvarpsins. Til íyrsta
verðlagsisvæðis teljast kaupstað-
ir ag kauptún með tvö þúsund
íbúuim eða fJeiri, en til annars
verðiiaigssvæðis allir aðrir staðir
á 'landinu
T ryggingabæf urnar.
Rétt til ellilífeyris eiga allir
isilenzkir riíkisborgarar, búsettir
hér á landi, sem orðnir erú
fuillra 67 ára 1. jan. 1947, svo
og allir þeir, er síðar ná þeiim
alidri. Árlleigur ellilítfeyrir sam-
fcvæmt frumvarpinu er fyrir
hjón, þegar bæði tflá lífeyri, á
tfyrsta verðlagssvæði kr. 19-
20.00, en á öðru verðlagssvæði
kr'. 1440.00, en fyrir einstak-
linga Oig hjón, þegar annað fær
lífeyri, kr. 1200.00 á fyrsta verð
lagssvæði, en kr. 900.00 á öðrú
verðl'agssvæði.
Ellilífeyrisþegi, sem hetfur á
tframtfæri símu böm sin yngri
en 16 ára, þar með talin stjúp-
ibörn oig fcjörböm, á rétt á að fá
greiddan með þeim barnalíf-
eyri, unz þau eru fullra 16 ára.
Árleigur barnaiMÆ'eyrir er sam-
'kvæmt frumlvarpinu kr. 800.00
á fyrsta verðlagssvæði, en kr.
600.00 á öðru verðlaigssvæði.
Fjöiliskyflidulbætur sfculu igreidd
ar öllum forelidnum, sem hafa
á fram'færi sínu tfj'ögur böm
eða tfleiri innan 16 ára aldurS'.
Elkbert er igreitt með þremur
tfyrisfu ibörnunum í hverri tfrjöl-
skyldu. Fjölskyldubæturnar eru
sem hér segir samkvæmt tfrum-
varpinu: Á ifyrsta verðlajgs-
svæði kr. 400.00, en á öðm
verðiliagssvæði kr. 300.00.
Við hverja bamslfæðinigu á
móðirin' rétt á að fá greiddar
kr. 80.00, hvort sem hún stund-
ar vinnu utan heimilis eða ekfci.
Mæðrum, sem st-unda atvinnu
utan heimilis sér til fulllrar
tframlfærsilú, skal greiða- tfæðinig-
arstyrk kr. 140.00 mlánaðarfega
í allt að þrjá mlániuði samtals
tfyrir oig eftir fæðinigu, enda
ieiggi þær niður vinnu oig sé
ekki greitt kaup fyrir þennan
tíma. Mæður þær, sem ekiki
stunlda aitvinnu utan heimiiliiS
sins, fá auk hins fyrrnetfnda
fæðingarstyrk'S . greiddar kr.
120.00 upp á kostnað þann, sem
tfiæðinigin hefur í för með sér.
Alilar konur, sem verða ekkj-
ur innan 67 ára ailduris, eiga
rétt á þótum í þrjá miánu'ði eft-
ir lát ei'ginmannis þeirra, kr.
140.00 mánaðiarfega. Ekkja,
yn-gri en 67 ára, sem viö lát
eiginmanns gíns betfur á tfram-
færi sín-u börn innan 16 ára
aldurs, sera gfeiddur er með
barna'lítfeyrir, á rétt á ekikjutoót-
um, unz börn þessi eru if'UiMra
16 ára. —• Ekkjubæfur sfculiu
vera á fvrsta verðilags'svæði kr.
600.00 á ári, en á öðru verðlaigs-
svæði kr. 450.00 á ári. Trygg-
ingaráði er og heimilt, auk
netfnidra bóta, að greiða þeim,
isem verða ekikjur á aldrinum
50—67 ára og ekiki hatfa hörn á
framifœri sinu, árlegan lítfeyri,
er nemi á tfyrsta verðlagssvæði
kr. 1200.00 á ári, en kr. 900.00
á ári á öðru verðlaigssiyæði.
Tryigging'asto’f'nundn getur
veitt bæt-ur eigimkonu eMiHtf-
eyriis- og örorlkuflífieyrisþega,
enida þótt hún sé ekfci tfullra 67
ára eða sjálÆ öryrki. iSkuiu þær
toætur vera á fyrsta verðflags-
svæði aMt að kr. 720.00 á ári,
en á öðru verðlaigssvæði kr.
540.00 á ári.
Þegar maður andast, skal
'greiða nánustu ættinigjium hans,
dánartoúi eða öðrum þeim, er
kosta útlförina, upp í þann
kostn'að: Eif hinn látni var yngxi
en tfimm ára kr. 60.00, sex til
ifjórtlán ára fcr. 90.00 cg eldri en
fjórtán ára kr. 180.00.
Þeirn, semi stunda vinnu í
a^narra bjónus.tu eða stuinda
eða reika sjiálfstæða atvimnu,
slkuiu greiddar sjiúkratoætur, er
gkuflu véra s^mkvæmt tfrum-
varpinu: Fvrir kvænta íkarla,
toee'ar fconan. vinnur eigi utan
heimiliis eða er atV’imnuilaU'S, kr.
7.50 á dag, en fyrir aðra kr. 5.00
á dag.
Launþagár, sem slasast við
vinnu, svo og vandamenn
Framhald á 7. síðu.
Vöndoð isienzk úigáfð
á Jungle"-bókinn
Rudyards Kiplings.
SNÆLANDSÚTGÁFAN h.L
hefur keypt einkarétt til
útgáfu á „Jungle“-bókum Rudy
ards Kiplings, hér á Iandi, og
sendir um þessar mundir úrvai
þeirra, sem hefur að geyma átta
sögur, á lesmarkaðinn í ís-
lenzkri þýðingu Gísla Guð-
mundssonar fyrrverandi rit-
stjóra. Er mjög til útgáfu hók-
arinnar vandað og hún skreytÉ
myndum eftir brezku lista-
mennina J. P. Kipl'ing, W. IL
Drake og P. Frenzen.
„Jungle“ bækur Kiplings5
sem Gísli Guðmundsson velur
heitið Dýrheimar, eru víð-
kunnar og sennilega útbreidd-
asta og vinsælasta verk hins
heimsfræga brezka skáldjöfurs,
sem nefndur hefur verið þjóð-
skáld brezka heimsveldisins.
Dýrheimar segja frá dýrun-
um í frumskógum Indlands og
lífi þeirra, þótt aðalsöguhetja
bókarinnar sé indverskur dreng
ur, Mowgli að nafni. Hann
lendir meðal úlfa og elzt upp í
hópi þeirra, verður hugrakkur
og tápmikill og ratar í mörg og
áhrifarík ' ævintýri, er Kipling
segir frá af frábærri snilld á
máli, sem er viðurkennt eins
dæmi að töfrum og þrótti.
Dýrheimar nema tuttugu
örkum, og er bókin prentuð á
vandaðan myndapappír. Al-
þýðuprentsmiðjan h.f. hefur
annazt prentun bókarinnar.
British Councii veifir
■ÐRITISH COUNCIL hefur-
ákveðið. að veita íslenzk-
um kandídötum ferna náms-
styrki fyrir skólaárið 1946—47.
Tveir styrkirnir verða fullir
námsstyrkir, en tveir að upp-
hæð 100 sterlingspund hvor.
Með hærri námsstyrkjunum
reiknast skóla- og próígjöld,
tferðafcositín'aður til Bretlands og;
heim aftur og 30 sterlingspund.
á mánuði í dvalarkostnað, ef
nám er stundað í Oxford, Cam-
bridge eða London, en 25 ster-
lingspund á mánuði, ef það er
stundað annars staðar. Miðast
styrkirnir við kandidata frá há-
skóla eða menn með svipuðum
prófum. Styrkþegum er ekki
heimilt að taka með sér konur
sínar (eða eiginmenn), né ann-
að skyldulið.
Umsóknareyðublöð fást hjá
íulltrúa British Co-uncil, Lauga-
vegi 34, Reykjavík, og er um-
sóknarfrestur til 15. janúar
1946.
Hjónaband.
í gær voru gefin saman f hjóna-
band, ungfrú Guðrún Guðmunds-
dóttir, Öldugötu 32, og Gísíi GuS-
laugsson, Miðtúni 68. — HeimMÉ
þeirra verður að Öldugötu 32.