Alþýðublaðið - 27.02.1947, Síða 3
Fimmtudagur, 27. febr. 1947
ALÞYOUBLAÐIÐ
Reykj
Kvikmyndin af
avík vorra daga
ÞEGAR þessi greinarstúf-
ur kemur til með að sjá dags
ins ljós, líti hann það þá
nokkurntíma augum, verður
sennilega, því miður, hætt að
sýna ofannefnda kvikmynd
hér í bænum. —
Óskar Gíslason, ljósmynd-
ari, er fyrir löngu þekktur
orðinn fyrir kvikmyridatökur
sínar og hefur oft verið tal-
inn, af þeim, sem aðeins eru
áhorfendur, en ekki ieik-
stjórar eða kvikmyndatöku-
menn, hreinasti galdrakarl á
sviði ljósmyndavélarinnar
og svíðar á sviði kvikmynda-
tökuvélarinnar, eftir að hún
kom til sögunnar. Enda hef-
ur Óskar alla tíð verið smekk
maður á ,,módel“ og útfært
myndir sínar af frábærum
næmleik.
Þessi nýja kvikmynd hans
af Reykjavík, í tilefni af 160
ára afmæli borgarinnar, ber
oft með sér þessa, að því er
virðist, meðfæddu smekk-
menn jafn naskir á ljósbrigði
og liti, eins og hann, þá er
von, að þeir .hafi gefizt upp á
Reykjavík, því hún „skiptir
um andlit“, ef svo mætti
segja, oft á dag. —
Eins og ég sagði áðan, þá
má deila um það alveg enda-
laust, hvað vanti í kvikmynd
þessa, svo hún geti talizt
heildarsvipur af bænum okk
ar, svo og hverju sé ofaukið.
T. d.: Úr því Óskar fór að
sýna eittvað af athafnalífinu
í bænum (vinna í Slippnum),
því tók hann þá ekki meira
af slíku? Það vantar skólana,
söfnin, opinberar byggingar,
því þótt bærinn reki þær
ekki eða eigi, heldur ríkið,
þá setja þær auðvitað, engu
síður, svip sinn á bæinn og
eru með öllu óskiljanlegur
hluti hans. Það vantar íbúð-
arhúsin á Melunum, hin svo-
kölluðu ,,bæjarhús“ þar, svo
og braggahverfin, sem von-
andi hverfa eftir nokkurn
vísi hans. Þó virðist, að mynd | tíma, en eru, eins og nú er
in hefði mátt styttast, að skað háttað, ævarandi hneisa fyr-
lausu, en slíkt hlýtur alltaf
að vera álitamál, og skiljan-
legt að ljósmyndara sé sárt
um að ónýta myndir, eða
hluta af þeim, sem kostað
hafa hann ærna fyrirhöfn, og
eru ef til vill góðar eða að
minnsta kosti sæmilegar, að-
eins fyrir þá sök eina, að
hann hefur verið of ríflegur
á ,,spóluna“.
Ég veit það, að gagnrýni
margra á mynd þessari, stafar
aðallega af efnismeðferð kvik
myndatökumannsins. Þ. e.
Pétur vill, að hann hefði tek-
ið þetta inn á myndina, en
ekki hitt, og Páll vill öfugt o.
s. frv. alveg út í það óend-
anlega. Kvikmynd af Reykja
vík verður,*%ð því er ég held,
aldrei tekin svo, að meira
en fimm af hundraði verði
fyllilega ánægðir með hana.
Hinir níutíu og fimm hafa
eitthvað, einn þetta og ann-
ar hitt, við myndina að at-
huga, og eru þó sennilega
ir skipan húsnæðismálanna í
bænum. Og því ekki að taka
það með, sem síður fer, ef
gefa á glögga mynd af Revkja
vík í dag, mynd, sem verða
mundi þó haldgóð heimild
um Reykjavík eftir 160 ára
starf og strit þessa samfélags
mannanna sem bæjarfélags,
Þegar tekið var að vísa fólki
á bústaði, sem hart hefði þótt,
jafnvel fyrir 160 árum, að
flytja inn í?— Svona mætti
lengi telja. En ef búa á til
heimild um eitthvert tímabil
í sögu bæja, landa eða þjóða,
þá sýnist svo, að taka hefði
átt með hvorttveggja það,
sem miður fer, og hitt, sem
gott er og blessað. Öðruvísi
verður það aldrei óljúgfróð
heimild um raunveruleik-
ann.
Sennilega mun Óskar halda
áfram að fullkomná þessa
mynd sína, bæta inn í hana
ar allt kemur til alls, ekkert
raunhæft gildi fyrir mynd-
ina, þó þau séu bæði framúr-
skarandi elskulegir ungling-
ar og æskunni til sóma, og
líklega hefur Óskar aðeins
tapað á því að hafa þau með,
því að aldrei hefur farið svo,
að hann hafi ekki orðið að
borga fyrir þau kaffið í Hress
ingaskálanum og jafnvel
flugferðina, þó hann hafi
losnað við að láta sóla skóna
þeirra. —
Ekki get ég lokið máli
mínu, án þess að minnast á
atriði, sem Óskar er ekki
herra yfir, en það er hin hvim
leiða meðvitund fólks um
það, að verið sé að taka af
því mynd og, þar af leiðandi,
allskonar feimnisleg, hjáliát-
leg svipbrigði, sem gefa í
skyn óvanann við kvikmynda
vélina eða jafnvel myndavél-
ina, ef svo ber undir. Tilvon-
andi húsmæður, sjómenn, sól
dýrkendur í Sundlaugunum,
allir eru með sama markinu j
brendir, ' að undanskildum
bæ j arf ulltr úunum. Þe ir
blésu ekki úr nös, þótt beint
væri ,,apparatinu“ að þeim,
og er það í einasta skiptið,
sem ég hefi orðið hrifin af
bæjarfulltrúum okkar, sem
slíkum. ,
Þegar öllu er á botninn
hvorlft, getur Óskar verið á-
nægður með kvikmynd þessa,
sem frummynd af öðru
stærra og meira verki. Hann
hefur lagt mikla vinnu, og þó
meiri alúð við töku myndar-
innar, eins og hans var von
og vísa. ,,Focusinn“ er alltaf
erfiður hlutur við að eiga og
ekki hvað sízt hér, þar ^sem
kvikmyndataka, eiris og svo
mörg önnur ástundun á list-
rænum sviðum, er oft tóm-
stundavinna. Er ég alveg
undrandi yfir því, hverju Ósk
ari hefur tekizt að koma í
verk, þegar tillit er tekið til
þess, að þetta er maður, sem
hlaðinn er störfum allan
venjulegann vinnutíma og
oft sennilega langt þar fram
yíir. Myndin ber það með
sér, að ef maður þessi fengi
að helga krafta sína óskerta
þessu hugðarefni sínu, þá
gætym við búizt við full-
listaVerki af hans
hvernig myndin hefði átt að
vera. Hluturinn er aftur á
móti sá, að hvað kvikmynda-
töku viðvíkur, þá er Reykja-
vík líklega eitt erfiðasta við-
fangsefni, sem hægt er að
hugsa sér, í fyrsta lagi vegna
fábreytni, og í öðru lagi
vegna fjölbreytni sinnar.
Þetta kann að virðast nokk-
uð mótsagnakennt. Þó mun
það svo, að þeir, sem hafa ætl
að sér að taka kvikmyndir af
bænum, hafa margir hverjir
gefizt upp, því þeim-fannst
svo lítið merkilegt hér. Þetta
sama og vant er, hafa þeir e£
til vill hugsað, hér eru erig-
in sérstæð ,,motív“, fram yf-
ir það‘-dagsdaglega og "hver
nennir að hanga yfir því? —
Aðrir hafa ef til vill gefizt
upp á fjöíbreytninni. Óskar
sýnir okkur t. d. einar tíu, eða
ég veit ekki hvað margar, lit-
brigðamyndir af Esjunni,
þessu þúsund lita fjalli. Séu
ekki að ráða
Óskar til þess að taka full-
kömna kv.ikmynd, bezta heim
ildargagn, er getur, um líf
og starf Reykvíkinga í tilefni
ax 160 ára tilveru bæjarins. í
rauri og veru er kvikmynd
miklu botri Gn cotls
2S31
*
ms
og fella úr Herini, og að nokkr
um tíma liðnum kemur hún komnu
varla fleiri en tveir algjör-1 væntanlega aftur fram á sjón hálfu á næstunni. Væri ef til
lega á sama máli um það, arsviðið í anarri og betri út-|v^ athugandi, hvort Reykja
gáfu. Mér er kunnugt um, að víkurbæ ætti
Óskari er þegar orðið ljóst,
hvað í þessa mynd vantar og
hverju þar er ofaukið, að eirP
hverju leyti að minnstakosti.
Einu langar mig til að skjóta
að honum, í fullri vinsemd,
að hann sleppi því alveg að
hafa nokkra „leikendur í
næstu kvikmynd, eða þá bara
nógu rnarga, fullkornið
,,drama“. Nnga stúlkan og fé
lagi hennar, ungi maðurinn,
trufluðu áhrif myndarinnar
mikið frekar en bættu. í eitt
einasta skipti sá ég t. d, uriga
manninn gleyma því, að har.n
væri .að „léika í kvikmynd“,
en það var, þegar einhver j-i
kunningi hans sló á öxl hans
fyrir framan Úívegsbankann.
Og hafi' þau átt að vera sem
gestir, er komu til þess að
skoða bæinn, þá er þess
hvergi getið í myndinni, enda
koma þau alls ekki alitaf við
lot
St
<1 !F
Bifreiðasfjóráfélagsins HREYFiLS
verður haldin \ Sjálfstæðishúsinu mánu-
daginn 3. marz kl, 9,30 e. h.
Fjölbreytt skemmtiskrá.
Bifreiðastjórar, fjölmeímið!
Aðgöngumiðar verða seldiir hjá bifreiða-
stöð Hreyfils, Steindórs, B.S.R. og Litlu
bílastöðinni.
Skemmíinefndin.
á móti sendingum á vegum Rauða Kross ís-
lands til meginlandsins.
VERZLUN
SIMI 420S
óskasf til Rafveitu Patrekshrepps.
Háspennuréttindi æskileg.
Upplýsingar gefa Helgi Árnason, Patreksfirði,
og Rafmagriseftirlit ríkisins, Reykjavík.
faforkumálasíjóri rekur ósann-;
indin ofan í ÞjóðviSjann. í
-------------......—
% staðfestir frásögn AlþýSuMaésins!
■, í fyrradag.
veltu
manna
Fél
IN OG AHRER,
styrkja hluta-
gs Suðurnesja-
Reykjavík, eru
góðfúslega beðnir að koma
gjöfum sínum í Lista-
mannaskálann í dag eftir
kl. 4 síðdegis.
sögu. Því ekki að taka þau þá Hlutaveitunefnd Félags Suð
einhverjir kvikmyndatöku- ^með 1 róður? Þau hafa, þog- urnesjamanna.
ÞJÓÐVILJINN varð í gær
að birta, athugasemdalaust,'
yfirlýsingu frá Jakob Gísla-
syni raforkumálastjóra, þar
sem rekin eru ofan í hann
ósannindin um Emil Jónsson
ráðherra varðandi innkaup á
raímagnstækjum frá Tékkó-
slóvakiu, sera gerð voru að
ií: Iseíiii hér í blaðinu í
íyrradag.
Raförkúmálastjórinn hefur
sent Alþýðublaðinu afrit af
y.xirlýsingu sinni i Þjóðvilj-
anúm og fer hún orðrétt hér
á eftir:
„Tilritstjóra Þjóðvilans,
25. febrúar 1947.
Ut af grein á blaði yðar r
dag ;neð yfirskriftinni „Emill
I Jónsson 'hindrar að reynt sé
j að fá í Tékkóslóvakíu nauð-
. synlegt efni til fyrirhugaðra
j rafvirkjana“, vildi ég mega
taka fram eftirfarandi og
óska þess, að þér birtið þetta
í blaði yðar:
Þegar rafmagnseftirlit rík-
isins hafði óskað samþykkis
ráðuneytisins til þess, að
mega senda verkfræðing til
Tékkóslóvakiu t'ill að kynna
sér nánar framleiðslu 'þar í
landi á alis konar rafmagns-
vörum og skilyrði til kaupa í
því landi, kom í iljós, að tölu-
verður fjöldi Íslendinga var
i Tékkóslóvakíu um þær
mundir i verzlunarerindum
og til að kynna sér skilyrði
til viðskipta við það land.
Auk' þess hafði rafmagnseftir
litið þá fyrir nokkru bréflega
leitað rtilboða hjá Skoda-
verksmiðjunum í túrbinur og:
rafala, en svar við þeim er-
indum var ekki komið hing-
að. Að þessu athuguðu taldi
.ráðuneytið ekki tímabært aö
senda mann frá rafmagnseft-
irlitinu sérstakle'ga. .Síðar
komu svör frá Skodaverk-
smiðjunum við bréfum raf-
rrnagnseftirilitsms, og töldu
iþær siig ekki geta afgreitt
túrbínur og rafala á skemmri
tíma en íjórum árum og því
tilgangslaust að g'era tilboð í
þessa hluti.
Jakob Gíslasot\.“ jí