Alþýðublaðið - 15.06.1947, Qupperneq 4

4
ALÞÝOUBLAÐIÐ
Summdagur 15. iúni 1947
Útgefandi: Aiþýífuflokkurinn.
ifetstjórl: Stcfán Pjetursson.
Fréítastjóri: Penedikt Gröndal.
Þingfréttir: ílelgi Sæmundsson.
Ritstjórnarsímar: 4901, 4902.^
Fr.kv.stj.: Þorvarður Ólafsson.
Auglýsingar: Emilía Möller.
Framkvæmdastjórasími: 6467.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Aðsetur: Alþýðuhúsið.
Alþýðuprentsmiðjan h.f.
Ferð til Yesturheims. — Heimsókn í byggð-
ir íslendinga. — Leitað sagna. — Aflóga flík-
nr úrkynjaðra og útlifaðra burgeisa. — Kal-
kvistir úr gróðurríkri mold.
Skrum og staðreyndir
um hag þjóðarinnar.
KOMMÚNISTAR hafa
undanfarið gumað mikið af
því, hversu hagur ríkissjóðs
stæði með miklum blóma.
Hafa þeir gripið til þessa
malaflutnings í því skyni að
reyna að afsaka óbeinlínis
það framferði sitt, að stofna
efnahagslegri afkomu þjóð-
arinnar í voða.
Þeim, sem fylgjast með
fjármálum og atvinnulífi ís-
lendinga koma þessar fréttir
kommúnista af hagsældinni
og auðsældinni hins vegar
ærið undarlega fyrir sjónir.
Þjóðviljinn skýrði til dæmis
frá því fyrir nokkrum dögum
að íslendingar seldu í ár
meira magn afurða og við
hærra verði en nokkru sinni
fyrr á erlendum markaði, og
væri það ekki hvað sízt því
að þakka, að náðst hefðu
samningar um mjög hagfelld
viðskipti milli íslendinga og
Rússa. Færi betur að satt
væri, en staðreynd mun það,
að'enn hafi ekki verið gerð-
ir samningar við Rússa um
afurðasölu þangað, og er það
þó ekki vegna þess, að slíks
hafi ekki verið freistað, því
að eitt allra fyrsta verk nú-
verandi ríkisstjórnar var að
senda sendinefnd austur
þangað. Hins vegar hafa tek
izt samningar við Breta,
en Þjóðviljinn hefur lýst
þeim samningi á þann hátt,
að ótrúlegt er, að skriffinnar
hans telji nú, að hann bjargi
afurðasölunni og tryggi af-
komu þjóðarinnar.
*
Sannleikurinn um þessi
efni er allt annar en kommún
istar vilja vera láta. Afurða-
sölumálin eru nú erfiðari' við
ureignar en nokkru sinni áð
ur um áraskeið, og veldur
því hinn hái framleiðslukostn
aður, sem gerir okkur ósam-
keppnisfæra við aðrar þjóð-
ir. Nú er málum svo komið,
að .við getum ekki selt fisk á
erlendum markaði við því’
verði, sem okkur er nauðsyn
legt,- nema lofa jafnframt
svo og svo miklu magni af
síldarlýsi, en það er mjög eft
irsótt vara og selst við háu
verði. Afkoma okkar í ár er
því fyrst og fremst undir
síldarútveginum komin. En
af fréttum síðustu daga, af
ráðstöfunum, kommúnista í
sambandi við hið pólitíska
verkfallsbrölt þeirra, er
Ijóst, að fyrir þeim vakir að
stöðva síldarútveginn í sum
UM ÞESSAR MUNDIR
munu tveir ungir menn vera
að fara vestur um haf til að
heimsækja byggðir Vestur-ís-
lendinga, einkum í Kanada. Er
ætlun þeirra að eiga viðtöl við
gamalt fólk íslenzkt og. sækja
til þess sagnir og fróðleik um
landnám þess, líf og störf á
undanförnum áratugum. Og
enn fremur að skrifa upp eftir
því ýmis konar fróðleik, sem
það man héðan að heiman. Ég
tel þessa för ungu mannanna
að ýnasu leyti merkari og
þýðingarmeiri en ferðalög
margra annarra, og ég vona, að
þeim takist förin vel og þeir
komi heim með efni í góða bók.
ÉG HEF í mörg ár lesið vest-
uríslenzku blöðin Heimskringlu
og Lögberg. Mig hefur oft
undrað á þeim geysimikla fróð-
leik, sem fram kemur í frá-
sögnum gamals fólks í þessum
blöðum, ekki aðeins um frum-
býlingsar þess í hinum. nýja
heimi, heldur og um líf þess
hér heima áður en það fór héð-
an fyrir og um aldamótin síð-
ustu. Er ég sannfærður um, að
ef talað er við þetta fólk og því
haldið til haga, sem það kann
að segja frá, þá verðúr hægt að
bjarga frá glötun ýmis konar
fróðleik.
VEL GETUR VERIÐ að of
seint sé farið í þessa för, því að
nú fer þeim ört fækkandi, sem
fóru með fyrstu hópunum og
sumir þeir beztu eru horfnir.
En ur því verður ekki bætt
héðan af, en sjálfsagt er að taka
það, sem til næst og gefa síðan
.út í vandaðri bók. Það er kunn-
ugt, að við íslendingar erum
mjög sólgnir í alls konar þjóð-
legan fróðleik og stafar það
ekki sízt af því, hvað núlifandi
kynslóð snertir, að hún hefur
lifað á stuttri ævi í tveimur
gerólíkum heimum og unga
fólkið þekkir bókstaflega ekki
þann heim, sem foreldrar þess
lifðu í.
ERU FRÁSAGNIRNAR af
honum því oft og tíðúm eins og
ævintýri, þó að þær séu ekki
allténd fögur ævintýri, því að
hann krafðist þrotlauss stríðs
við sult og seyru. En samt.
Þessar frásagnir eru spennandi
ævintýri, og einhvern veginn
er það svo, að við að hlusta á
þær eða lesa þær, vex maður að
trú á sjálfan sig. Maður hugsar
sem svo': ,,í þessu urðu foreldr-
ar okkar og foreldrar þeirra að
standa. Hvað viljum við þá
vera að kvarta undan þeim
litlu erfiðleikum, sem við eig-
um vxð að stríða?“
ÉG TEL ÞVÍ, að allur slíkur
fróðleikur hafi mikinn boðskap
að flytja okkur. Að vísu verður
maður oft var við það hjá
vissri manngerð, að hún fyrir-
lítur bækur um slíkt efni.
Þetta er sama fólkið sem leggst
á magann fyrir ,,abstraktri“
list (sumir kalla það neikvæða
list). Þeir una sér bezt við mál-
verk, sem flytja boðskap henn-
ar, ef hægt er þá að tala um
boðskap í sambandi við það —
og bækur, sem eru mengaðar
henni. Þeir þykjast skilja allt,
en margir hafa þá grunaða um
að skilja ekki neitt.
ÞESSI LIST er persónugerv-
ingur borgaralegrar úrkynjun-
ar. Þreytt og .útlifuð borgara-
stétt fæðir þetta afkvæmi af
sér eins og hinn útlifaði leitar
sífellt að nýjum nautnum. En
kátlegast er það, að það eru oft
synir og dætur öreiganna, sem
grípa hana fegins hendi og
þykjast um leið vera byltinga-
sinnaðir. Það er þeirra trage-
día. En svona er það oft, að
þeir, sem þykjast vera bylt-
ingasinnaðir, flagga í skilnings-
leysi sínu oft með' aflóga flík-
um úrkynjaðrar borgarastéttar.
TIL ALÞÝÐUNNAR, í strit
hennar og tötra sækir maður
lífsins frjómagn. Það er stað-
reynd hvað sem hver segir. Það
rnál, sem hún talar er gjarnbezt
og líf hennar er safamest, í því
hvílir allt frjó framtíðarinnar.
En eins og úr heitri gróður-
ríkri mold getur sprottið krækl
ótt hrísla, úrkynjaður kvistur
Framhald á 7. síðu.
éefhovenháfíð.
BU SCH-K V ARTETTINN
5. TÓNLEIKAR
í kvöld kl. 9 í Austurbæjarbíói.
Aðgöngumiðar við innganginn.
annað kvöld kl. 9.
Leikið verður: Septett eftir Beethoven og
Octett eftir Schube*t.
lugfélagið Yængi
Símanúmer okkar er 1366.
VÆNGIR H.F.
liffundyr
verður haldinn í Hafnarhvoli — 4. hæð — mánu-
daginn 16. þ. m. kl. 10 árdegis.
ÐAGSKRÁ:
1. Fundarsetning.
2. Kosning fundarstjóra, ritara og
kj örbréf anefndar.
3. Skýrsla formanns.
4. Reikningar sambandsins.
5. Skýrsla SÍF um íiskþurrkun, sölu-
horfur o. fl.
6. Onnur mál.
7. Kosning stjórnar og endurskoð-
enda.
Magnús Sigurðssoíi
(formaður).
ia vikii
gegnir Daníel V. Fjeldsted læknisstörfum fvrir
mig. Viðtalstími kl. 1—2 á Laugav. 79. Sími 3272
Nýju og gömlu dansarnir í G.T.-húsinu
í kvöld ld. 10. —
AðgöngumiSar seldir frá kl. 6.30 e. h.
ar, ef ekki1 verður gengið að
kröfum þeirra um almenná
kaúphækkun, sem myndi ó-
hjákvæmilega hafa nýja
flóðöldu dýrtíðar og verð-
bólgu í för með sér.
Hvernig afkomu þjóðarinn
ar raunverulega er komið
ná bezt ráða af tilkynningu
/iðskiptamálaráðuneytisins,
sem biirt var hér í blaoinu í
gær. Samkvæmt henni námu
greiðslur fyrir innflutning
til maíloka 187 milljónum,
en útflutningur á sama tíma
nam aðeins 80 milljónum.
Hefur ríkissjóður nú neyðst
til þess, í fyrsta skipti frá
því fyrir stríð, að taka gjala-
eyrislán til bess að hægt væri
að Ijúka aðkallandi greiðsl-
um fyrir allra nauðsynleg-
ustu innfluttar vörur.
Allt þetta má vera þjóð-
inni glögg vísbending um,
hvert stefnir um afkomu
hennar og framtíðarhorfur.
Fullyrðingar kommúnista um
óvenjulega bjartar horfur í
afurðasölumálunum eru því
miður blekkingar einar. Gjald
eyriseign land'smanna er þorr
in, og ríkissjóði hefur hald-
izt misjafnlega á auði þeim,
sem honum safnaðist á stríðs
árunum. Fyrrverandi ráð-
herrar kommúnista, Brynjólf
ur Bjarnason og Áki Jakobs-
son, hafa átt djúpan þátt í að
son, hafa átt drjúpan þátt í að
með fé þjóðarinnar eins og
þeir væru að sólunda fé
versta óvinar síns.
*
Ilér eftir verða íslending-
ar að byggja alla afkomu
sína á útflutningnum og' þá
fyrst og fremst' útflutningi
sjávarafurðanna. Verði fram
leiðslukostnaður okkar fram
vegis svo hár, að við verð-
um að halda afurðum okkar
í verði, sem gerir okkur ó-
samkeppnisfæra við aðrar
þjóðir, þá gefur að skilja,
hvílík vá steðjar að. Þá verð
ur kauphækkun skammgóður
vermir fyrir alþýðustéttirn-
ar og launþegana, því að at-
vinnulíf landsmanna hlýtur
að leggjast í rústir og at-
vinnuleysi og eymd að koma
í stað velmegunar undanfar
inna ára. Og þá er um leið
búið að glata þeim hagsbót-
um, sem unnizt.hafa og verka
lýðurinn ætti umfram allt
að varðveita. “ j