Alþýðublaðið - 12.11.1947, Qupperneq 5

Miðviltudaglir 12. nóv. 1947
ALÞÝÐUBLÁÐÍib - '
5 *
í SKÝRSLU norska sjó-
mannasambandsins fyrir
tímabilið frá 1940—‘44 er því i
•lýst', hvernig kommúnistar
allt fram til 22. júní 1941
reyndu með hinum furðu-
legasta áróðri í höfnum í
Ameríku að iama stríðsfram-
lag Norðmanna í hinni sam-
eignlagu baráttu við nazism-
. ann.
Starfsemi kommúnista í
siglingum Norðmanna er svo
glöggt reynsludæmi um al-
þjóðapólitík kommúnista að
skýrsla norska sjómannasam
bandsins verður hér sjálf
látin segja frá.
Eftir að hemaðaraðgerðir
Norðmanna voru stöðvaðar,
heppnaðist stjóm norska sjó
mannasambandsins sam-
kvæmt fyrirmælum ríkis-
stórnar Nygaardsvold að
flýja til London til þess að
annast þaðan hagsmuni
norskra sjómanna og norsku
þjóðarinnar.
Skjótt komst starfið í Eng
landi á góðan rekspöl, en
brátt fóru að koma fregnir frá
Ameríku, sem af mátti ráða,
að „hin skandinavisku sjó-
mannafélög“ (hér eftir nefnd
S.S.K.), sem stjórnað var af
þrem kommúnisium, Thomas
Christensen og Gustav Alex
anders norskum Ameríku-
mönnum og Dananum W.il-
helm Aagaard, ógnaði norsk-
um skipum til þess að koma
í veg fyrir, að norskir sjó-
menn sigldu í þjónustu banda
manna.
Fregnir h-srmdu einnig. að
félögin störfuðu með skrif-
stofum þýzku ræSismann-
anna, og að þau hefðu daginn
eftir að Noregur var hernum
inn, lýst yfir því, að norskir
sjómenn skyldu vera hlutlaus
ir, þ:ar eð þá mætti einu
gild'a hvor stjórnað:, Ny-
gaardsvold eða Quisling.
SAMA HVQR SIGRAÐI
Þessir þrír kommúnistar
reyndu með öllum ráðum. að
brjóta niður norska sjómanna
sambandið og sá fýrir sundr
ungu innan þess. Þegar hinn
10. apríl sendi S.S.K. út flug
rit, og í því voru þeir for-
dæmdir, sem hafið höfðu
baráttuna og vörðu frelsi
Noregs. Og enn fremur stóð
þar: „Það skiptir engu hvor
vinnur, því að síríðið er ekki
vort áhugamál“, og í félags-
blaði S.S.K., sem Daninn Wil
helm Aagaard var ritstjóri
fyrir stóð skrifað ,,að hjálp
einum eða öðrum aðila til
hana — þar með Noregi —
gerír ekki annað en draga
gæfu og þjáningar fólksins á
langinn“.
Samtímis hóf blaðið að
birta greinar. sem að engu
öðru gátu mlðað en því að
veikja von orr trú norsku
þjóðarinnar á það, að land
þeirra yrði leyst undan oki
niazismans.
„FIMMTA HERDEILD“
KOMMÚNISTA
ÞESSI GREIN er
þýdd úr danska jafnaðar-
mannablaðinu „Social
Demökraten og fjallar um
skemmdarverkastarfsemi
norrænna kommúnista í
sambandi við siglingar
Norðmanna á stríðsárun
um áður en Þjóðverjar
réðust á Rússa.
forusta sjómannasambands-
ins urðu að leitast við að
stöðva tilraunir S.S.K. til að
vinna skemmdarverk gegn
stríðsframlagi Noregs. Ing-
vald Haugan, formaður sam-
bandsins fór þvi til New
York til að hefja baráttu
gegn sprengiliðinu.
Haugen kom til New York
22. júní 1940 og hóf þegar að
afhjúpa kommúnistaforingj-
ana. í félagsblað norska sjó-
mannasambandsins, sem
prentað var í Brooklyn, ritaði
hann í sepemberhefið hvassa
grein, og í henni kallaði hann !
þá Thomas Christansen, Gust
av Alexander og Wilhelm
Aagaard ,,fimmtu herdeild“,
og bar þá saman við fimmtu-
herdeildarmenn, sem hjálp-
uðu fasistaforingjanum
Franco til að ráða niðurlög-
um spánska lýðveldisins. Þá
svikara, sem unnu á laun
innan herbúða h innar lög-
legu stjórnar.
Greinin vakti athygli sjó
manna hvar sem var og
nefnd S.S.K. í New York
birti „opið bréf“ til Ingvald
Haugen sem svar við henni,
og lét dreifa því í þúsundum
til sjómanna. í bréfinu
var þess krafizt, að Haugen
tæki þegar í stað aftur ,,falsk
ar og ærumeiðandi ásakanir
sínar á S.S.K. í Ameríku og
stjórn þsss, annars munum
vér sjá oss tilneydda að grípa
til áhrifameiri ráða“ (!)
HAUGEN HRÆDDIST
HVERGI
En kommúnistarnir fengu
hvasst svar um hæl frá
Kaugen, og lýsti hann yfir
bví, að hann mundi ekki
und’r nokkrum kringum-
stæðum taka ummælin um
fimmtu herdeildina til baka.
Arangurinn varð sá, að
þjónar klúbbanna i hverri
hafnarborg fengú sjómenn,
sem reknir höfðu verið í land
og auk þess heilar skipshafn-
ir til að senda mótmæli til
Ingvald Haugen, og 'í þokka-
bót fékk hann nafnlaus hót-
unarbréf 1 cg símtöl nærri
daglega. i
En þess konar aðferð‘r
skelfdu ekk: Haugen, og
hann hélt áfram að berjast
gegn skemmdarverkaetarf-
temi kommúnista í sigling-'
unum.Skoraði V/ilhelm Aa-:
gaard á hann að sanna á’
fundr, að Aagaard og félagar
hans væru íimmta herdeild. |
Áskorunin var þegin og;
boðað var til fundar 29. okt j
kl. 19 í Brooklyn, þar sem
Haugen skyldi bera fram
sannanir sínar. Boðið var ti.1
fundarins norskum sjómönn-1
um úr öllum starfsgreinum |
ásamt hinum þremur foringj- :
■um S.S.K., svo að þeir gætu
borið hönd fyrir höfuð sér. ,
Daginn áður boðaði New
York deildin til ráðseínu,
og var bar fastráðin dagskrá
fyrir fundinn daginn eftir,
kosnir fundarstjórar og reglu
verðir.
HAUGEN RÆNT
Óvæntur atburður kom
samt sem_ áður í veg fyrir
fundinn. Á leiðinni frá fyrr-
nefndri ráðstefnu 28. október
var ráðizt á Haugen fáeina
metra f:rá hótelinu, sem hann
bjó í. Tveir menn réðust á
hann og köstuðu honum inn
í bifreið, er’ stóð við gang-
stéttarbrúnina. Þeir vöfðu
honum inn í bykkt teppi,
settu hann á gólfið í bifreið-
inni og óku á brott með æðis-
genginni ferð.
í bifreiðinni tóku þorpar-
arnir skjaliatösku Haugens,
en í henr,: var fyrirlestur
hans og sönnunargögn, er
hann ætlaði að nota á fund-
inum daginn eftir. Var ekið
með Haugen á eyðilegan stað
og þar var hann í haldi í
eínn sólarhring.
Um eittleytið aðra nótt
var hann fluttur út í bílinn
og aftur var ekið með æðis-
gengirfni ferð í nokkra
klukkutíma. Meðan bifireiðin
var á fullni ferð var honum
hent út úr bifreiðinni í hlið-
argötu í Brooklvn, fékk hann
og handfylli af dufti, sem
sveið af, í andlitið og aug-
un. Þorpararndr héldu eftir
tösku hans og sönnunargögn
um.
ÞÝZKI AÐALRÆÐÍSMAÐ-
URINN HAFÐI ÁHUGA
Á SÖNNUNARGÖGNUN-
UM
Á fundnum, sem halda
frá fjárhagsréði.
Þsir, o:m eiga byggingar í smíðum, sem komnar
•eru áleiðis, og hafa í fórum sínum byg'gingarefni, sem
þair snn eigi hafa fen.gið leyfi til að noita, Skulu fyrir 20.
þ. m. tilkynna fjáfhagsiréði eða umboðsmönnum þess
ufan Fjayújaví'kur um efni þetta, og verður þá tekin á-
kvörðun um, hvort levfi verður gefið á þes'iu ári til fram
hakfe byggingarinnar. I skýrslum þiessum skal tekið fram
■maign vörunnar, fil hvaða framkvæmda óskað er að
nota hana, cg ennfremur lýsa greinik'lga um hverskon-
ar framivvæni'dúr >er að ræða, og hve langt þær eru koma
ar.
Það ,skal tekið fram, að hér er ekki átt við birgc'ir af
framangreindum s'kömmtimarvörum, sem 'einstaklingar
kunna að ts'lja sig eiga hjá kaupmöunum eða kaupfélög-
um.
Tijkynningar skulu sendar bæjarstjóra eða oddvita
á næsta verzliunarstað í nágrenni umsækjanda og í
Reykjavík skrifstofu fjárbagsráðs, Tjarnargötu 4.
Fjárhagsráð,
átti betta sama kvöld, komu
300 sjómenn, en honum var
aflýst, eftir að búið var að
bíða í klukkus'tund árang-
urslaust eftir Haugen, sem
var ákærandi kommúnist-
anna þriggia.
Félagar Haugens óttuðust
allt hið versta og svo fórust
Haugen orð á eftir, ,,að hann
hefði ekk'i haft mikla trú á
bví í ökuferðinni báðar næt-
uirnar, að hann ætti eftir að
sjá samstarfsmenn sína aft-
ur-,
I skýrslu norska sjómanna
sambandsins segir svo: ,,Ó-
víst er að hve miklu leyti hin
óskammfeilna árás og - tiil-
raunin til að koma í veg
fyrir, að Haugen mætti á
fundinum, og að lokum rán-
ið á skjalatöskunni stóð í
sambandi við hótanir S.S.K.
um, „að þeir sæju sig til-
neydda að grípa til áhrifa-,
meiri ráða“, ef Haugen félli
ekki frá ásökunum sínum“.
En eitt er þó vist sem sé
það, að skrifstofa býzka að-
alræðismannsins í New York
hafði á beim tíma mikinn
áhuga á beim sönnunargögn-
um, er Haugen hlaut að hafa
í fórum sínum.
Meðlil.nir klúbbsin/s .áttu
samt bágt með að sanna sak
leysi sitt og hétu 100 doll-
ara launum fyrir upplýsing-
ar, er stuðlað gætu að því,
að ránið á Haugen yrði
skýrt.
DÓMUR 300 SJÓMANNA
Boðað var til annars fund-
S. R. R.
ar 31 obt. og Haugen útveg-
aði sér ný sönnunargögn.
Á fumdinn komu aftur 300
norsbir sjómenn. Fyrst gerði
Haugen grein fyrir tildrög-
um fundarins. Hann hafði
allt frá því að hann kom til
Ameríku fært æ betri og
gleggri sönnur á það, hversu
stjórn S.S.K. vann markvisst
gegn hagsmunum Noregs og
norsku þjóðarinnar. Sökum
þess ritaði hann í september
hefti félagsblaðs sjómanna-
sambandsins um „fimmtu
herdeildina. Greininni var
stefnt beint gegn bessum
brem mönnum. er stjórnuðu
sta.rfsemi - S.S.K., sem sé
beim Thomas Christensen,
Gustav Alexander og Wil-
helm Aagaard sagði Haug-
en.
Haugen sýndi fram á með
fjölda^ tilvitnana í blað S.S.
K., ,,Á vakt“, hvatningar og
fyrirskipanir hinna ákærðu
lil agenita sinna í ýmsum
höfnum, hvennig þeir spilltu
fyrir stríðsframlagi Norð-
rúanna.
Haugen lauk ræðu sinni
með því að fullyrða, að
norsku sjómannafélögin
mundu ekki hugsa sig eitt
augnablik um að stimpla
verk þessara þriggja for-
ingja sem fimmtu herdeildar
starf og í fyllsta máta land-
ráð við Noreg.
Thomias Chistensen, Gust-
av Alexander og Yilhelm
Aagaard mótmæltu auðvitað
ötullega ákærunum og
neyttu ýmissa útúrsnúninga
til þess að vinna fundinm á
sitt mál.
DÓMURINN KVEÐINN
UPP
fer fram í kvöld kl. 8,30 í Sundliöllinni.
Keppt V'srður í:
100 m. bringusundi karla, 100 m. bakstundi karlai, 100 m. bringusurudi kvenna, 50 m.
sfcriðsundi kv'Snna, 200 m. 'sLvrlðisiundi kvenna, 200 m. brirjgusiundi 'karla o. fl.
Aðgöngumiðar seldir í Sundhöllhmi í dag.
Hvaða met fújka í kvöld! Komið og sjáið!
Tryggið ykkur aðgöngumiða áður en það verður um seinanl
Gustav Alexander lauk
sínu máli með því að krefj-
ast þess að fundurinn greiddi
atkvæði um, hvort þeir þrír
væru sekir eða saklausir.
Umræðurnar stóðu til mið-
nættis og þá fyrst gat fund-
arstjórinn látið fram fara at-
kvæðagreiðslu um tillögu,
Haugen samdi:
„Fundur ca. 300 félags-
bundinna skandinaviskra sjó
manna í Brooklyn 31. okt.
Norska flóttastjórnin og
Fcamhald a 7. síðu.