Alþýðublaðið - 13.04.1948, Blaðsíða 4

-''AU»ÝÐtfBLAÐfÐ
Þriðjúdagur 13.. 1948.
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
Fréttastjóri: Benedikt Gröndal.
Þingfréttir: Helgi Sæmundsson.
Ritstjórnarsímar: 4901, 4902.
Auglýsingar: Emilía MöIIer.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Aðsetur: Alþýðuliúsið.
Aíþýðuprentsmiðjan h-f.
Kversvegna iandrá
nú
SKJÖL þau. sem utanrík-
ismálaráðuneyti Bandaríkj-
anna birti í vikunni, sem leið,
varðandi láns- og leiguhjálp
hins mikla lýðveldis í Vest-
urheimi við Rússland á ófrið
arárunum. varpa einkenni-
legu ljósi á þá baráttu, sem
Rússland og erindrekar þess
urn alian heim berjast nú
gegn Marshalllijálpinni til
viðreisnar Vestur-Evrópu.
Frá því að Rússland sogað-
ist 'inn í styrjöldina og þar til
hún var á enda fékk það
vopn og hvers konar vörur,
matvæli, hráefni og iðr.aðar-
vörur, frá Bandaríkjunum-
með láns- og leigukjörum,
fyrir hvorki meira né minna
en 10 774 000 000 — tíu þús-
und sjö hundruð sjötíu og
fjórar milljónir — dollara!
Aðeins 2% af þessari ævin-
týralegu upphæð 'voru
greidd af Rússum á ófriðar-
árunum.
Enginn valdamaður Rúss-
Iands né kommúnisti úti um
heim hreyfði á þeim árum
þeirri hugsun. að neitt væri
við það að atliuga fyrir hið
stóra sovétríki, að þiggja
þessa hjálp Bandaríkjanna í
neyðinni og notfæra sér hana
til þess ýtrasta; þvert á móti
var tekið við henni fegins
hendi og óspart pantað út á
hjálpfýsi hfns kapitalistíska
stórveldis yestan hafs.
-k
Nú bregður hins vegar svo
kynlega við, að þegar Banda
ríkin bjóða hjálp sína —
Marshallhjálpina, — með
isvipuðum hætti og láns- og
leiguhjálpina á stn'ðsárunum
til þess að reisa Evrópu úr
rústum eftir eyðileggingu ó-
fríðarins. má Rússland os állt
það kommúnistíska hyski
sem því fylgir úti um heim
ekki heyra hana nefnda- Og
þegar Vesitur-Evrónubióðirn-
ar þiggja Marshallhjálpina
þrátt fyrir það, er hafin hat-
römm herferð gegn Banda-
ríkiunum, þau sökúð um að
vilja með viðrej snarh j ájp-
inni k’úp'a Vestur-Evrópu og
vsra hana háða sér; og að
þiggja Marshallhjálpirja er
nánast talið stjórnmálamönn
um Vestur-Evrópuþióðanna
til föðurlandssvika eða land-
ráða!
'k
Hvað veldur þessari and-
styggilegu tvöfeldni. munu
menn spýrja; því að bágt
munu þeir eiga með að siá.
,að það gsti á nokkurn hátt
verjð saknæmara, að lýðræð
isríkin í Vestur-Evrópu þipgi
fiárhagslega aðstoð Banda-
ríkjanna tjl þess að reisa lönd
sín úr rústum ófríðarins, en
Fjölmennið í Reykjavík. — Hættiileg þróim, —
Skiljanleg frá sjónarmiði einstaklinganna. —
Skaðleg frá sjónarmiði þjóðarheildarinnar. — Um
sólskin, skíðaferðir og pólitík.
REYKVÍKINGAR eru orðnir
54 þúsunöir að tölu. Svo virðist
sem höfuðstaðurinn sé að nálg-
ast það að draga að sér um helm
ing allra landsbúa. Ekki gleður
þetta mig. Það hefur alltaf sann
azt að §ú þjóð hefur verið illa
stödd, sem hefur haft of stóra
höfuðborg með tilliti til alls
landsfólksins. Þetta mun líka
sannazt hér og er þegar fyrir
alllöngu farið að sýna sig. Land
ið leggst í eyði, en borgin vex.
íbúarnir lifa að /vísu margir á
hagnýtum framleiðslustörfum,
en fjöldinn allur lifir við óhag-
nýt störf.
ÞETTA GETUR EKKI góðri
lukku stýrt, en þó að margt sé
gert til að sporna við þessu,
virðist ekkert duga. Frá sjónar-
miði einstaklinganna er þetta ef
til vill skiljanlegt, en frá sjón-
armiði þjóðarheildarinnar er
þetta skaðlegt. Engin festa er
komin á borgarlíf okkar og er-
um við ekki búin að bíta úr nál
inni með það. Og engin festa
fæst meðan hún byggist upp eins
og gullgrafarabær.
AKUREYRINGUR skrifar;
,,Á skammri stund skipast oft
veður í lofti. Um páskana var
hér nyrðra hið fegursta og hlýj-
asta veður. Það var engu líkara
en sumarið væri komið í allri
sinni dýrð. Ylurinn og ljósið
flæddi inn um opna gluggana,
og sunnan undir húsveggjum
mátti taka sólbað allsnakinn
innan um suðandi flugur, sem
fögnuðu vorinu, nývaknaðar a£
dvala vetrarins, og hugðust
ekki að sofna aftur.“
„SKÍÐAMÓTIÐ var fjöl-
mennt og ánægjulegt, en ekki
voru afrekin öll jafngóð þeim,
sem á pappírinn í blöðunum
komust. Mátti sjá marga bylt-
una og somar háskasamlegar,
einkum í sambandi við stökkin.
Einhver sagði við mig, þar sem
ég stóð við miðja brautina í
Setbergsbrekkunni, að ég skyldi
fara heim og sækja bílinn minn.
Hann mundi geta geppt í bruni
og stökki hér í brekkunni,
mundi einhvern tíma hafa séð
það brattara og stokkið annað
eins. Ég kvað hann mundu að-
eins keppa í flugi!“
,,EN SVO þegar öll hátíðin
var liðin hjá og blessaðir gest-
irnir höfðu kvatt bæinn, tók að
anda svalt af norðri eitt kvöld-
ið. Áður um daginn hafði verið
sunnanátt og hlýja, eftirmatur
páskanna; snögglega var allt
breytt. Napur gjósturinn utan
af firðinum næddi alveg gegn-
um mann, settist að undir flag
brjóskinu og hjó eftir hjartarót-
unum. Síðan hefur hver dagur-
inn af öðrum runnið upp með
ísköldum svip, stormi og hríð-
um. Jörðin hefur aftur fengið
jökulsneypu í yfirbragðið.“
„HVERSU LÍKIR eru ekki
viðburðir þjóðfélagsins hinum
viðburðunum í ríki náttúrunn-
ar! Hina síðustu daga berast
naprar fréttir af kommúnistísk
um aðgerðum úti í löndum, og
af Moskvuþrælunum hér heima
heyrist saga um samfögnuð í
því sambandi. Svo hraðfrystir
eru hausar þeirra manna, sem í
Moskvu hafa stundað nám, að
sólbráð lýðræðísins nær ekki
að frelsa. Úr heilabúum þess-
um leggur norðanstorma ein-
ræðis og ofbeldishugsana, gegn
um blöð þeirra og blaðurtung-
ur, yfir þjóðina. Hún kann slík-
um gusti illa.“
,,EIGI SJÁLFSTÆÐI og frið-
ur að ríkja um íslenzka þjóð-
veldið, verður skjótlega að
gjalda varhuga við skemmdar-
verkum slíkra og þvílíkra
manna, sem mæla ræður eins
og þá, sem Þjóðviljinn birti ný-
lega á tólf síðum. Napran gust
úr stormheimum austrænna ein
veldistrúarbragða höfum við
enga þörf fyrir. Við stundum
skíðaíþróttir í okkar eigin snjó,
en fyrirlítum hraðfrysta
Moskvuhausa og krefjumst þess
að þeir gangi stimplaðir!“
Tvær síðusfu skákirnar á
logarahásefar í
verkfalfi á Msireyri
VERKFALL togaraháseta
hefst hér í dag. Sáttaumleit-
anir fara ekki fram sem
stendur.
—Hafr— .
HÉR fara á eftir tvær
skákir. sem tefldar voru í
Haag í tíundu umferð keppn
innar um heimsmeistaratign
ina.
Botvinnik vann þá Keres
í 23. leik eins og fyrr hefur
verið frá skýrt í blaðinu.
Fórnaði hanr. hrók í 21. leik,
og gat Keres engum vörnum
við komið eftir það-
Þegar skák þeirra Euv/o og
Reshevskys fór í bið, eða við
40. leik. átti Euwe mann eft-
ir, en Reshevsky þráaðist við
og tóksit að jafna metin öllum
að óvörum. Skákin varð jafn
tefli í 57. leik.
NIMZOINDVERSK VÖRN.
að Rússland þáði hana á ó-
friðarárunum tjl þess að fá
staðizt árás þýzka nazism-
ans! Þvert á móti skilst hugs
andi imönnum, — og það al-
veg með réttu, — að Mar-
shallhjálpin sé í raun og veru
ekkert annað en rökrétt
áframhald á láns- og leigu-
hjálp Bandaríkjanna á stríðs
árunum; því að til hvers var
að vinna stríðið, ef friðurinn
æ'tti að tapast?
En • það virðist einmitt
vera það. sem Rússland vill!
Því hefur verið hjálpað til að
verjast tortimingu fyrir
vopnum nazismans. Þá voru
það engin landráð að þiggja
,,dollarahjálp“. En nú. vill
það hindra. að friðurinn færi
bióðum Vestur-Evrópu þá
ef hann á að verða varanleg- Svart:
ur; því að þá væri úr mögu- S Reshevsky.
leikum þess dregið til að 1. e2— e4 e7- —e5
fiska í gruggugu vatni neyð- 2. Rgl- —f3 Rb8- —c6
arinnar og færa út kvíar 3. Bfl- —b5 a7- -a6
kommúnismans! 4. Bb2 -a4 y ■<d7- -d6
* 5. c2— c3 Rg8- —e7
Það er fátt, ef nokkuð yf- 6. d2— -d4 Bc8— -d7
irleitt, sem betur gat afhjúp- 7. h2— -h4 h7- —h6
að óheilindin og hræsnina í 8. Bcl- —e3 e5 X d4
baráttu Rússlands og komm- 9. c3 X d4 d6~ -d5
úni&ta gegn Marshallhjálp- 10. e4— e5 b7- —b5
jnni r.ú en hin nýbirtu skjöl 11. Ba4- -C2 Rc6- —a5
Bandaríkjiastjórnarinnar um I 12. Rbl- —c3 Bd7- -g4
þær óheyrilegu f.járupphæð- 13. a2— a4 c7- —c6
ir í vopnum og hvers konar 14. Ddl —d3 Bg4- —f5
vörum. sem Rússum varð 15. Dd3 —e2 b5- —b4
ekkert bumbult af að þiggja 16. Rc3- —dl Dd8- -d7
með láns- og leigukjörum frá 17. Hal- —cl Bí5 X c2
Bandaríkjunum á ófriðarár- 18. De2 X c2 * Re7- —Í5
unum. 19. ga— g4 Rf5- —e7
£ FV* 'i \
•
Batvinnik. Keres.
Hvítt:
Botvinnik.
Svart:
Keres.
1. d2—d4 Rg8—f6
2. c2—c4 e7—e6
3. Rbl—c3 Bf8—b4
4. e2—e3 0—0
5. a2—a3 Bb4 X c3f
6. b2—c3 Hf8—e8
7. Rgl—e2 e6—e5
8. Re2—g3 d7—d6
9. Bfl—e2 Bb8—d7
10. 0—0 c7—c5
11. f2—f3 c5X d4
12. c3Xd4 Rd7—b6
13. Bcl—b2 e5 X d4
14. e3—-e4 Bc8—e6
15. Hal—cl He8—e7
16. Ddl X d4 Dd8—c7
17. c4—c5 d6 X c5
18. Hcl X c5 ÐC7—f4
19. Bb2—cl Df4—b8
20. Hc5—g5 Rb6—c!7
21. Hg5Xg7f Kg8Xg7
22. Rg3—h5f Kg7—g6
23. Dd4—e3 Gefið.
J'it
Euwe.
Reshevsky.
RUYLOPEZ.
Hvítt:
20. Rf3—d2 Dd7 X g4
21. Dc2—c5 Ra5—b7
22. Dc5 X b4 Rb7—d8
23. f2—f3 Dg4-—g'2
. 24. Hhl—gl Dg2—h3
25. Be3—f2 Dh3—c8
26. Db4—c3 Re7—f5
27. Rdl—e3 Ha8—b8
28. Re3 X d5 Dc8—d7
29. Rd5—f4 Bf8—b4
30. Dc3—d3 0—0
31. Kel—fl Bb4 X d2
32. Dd3 X d2 Rd8—e6
33. Rf4—h5 Kg8—h3
34. Hgl—g4 Hb8—b3
35. Hcl—c3 Hb3—b4
36. d4—d5 a6—a5
37. Dd2—d3 Dd7 X d5
33. Dd3 X f 5 Hb4Xb2
39. Hc3—d3 Dd5—a2
40. Bf2—el Hb2—h2
41. Hd3—e3 Hh2—hlf
42. Hg4—g.l Da2—h2
43. Df 5—g4 g7—g6
44. He3—e2 HhlXglt
45. Dg4 X gl Dh2 X glt
46. Kf 1 X gl g6 X h5
47. He2-Ve4 rrj 00 C*
48. Bel X a5 Hf8—b8
49. He4—b4 Hb8—a8
50. Ba5—b6 Kh7—g6
51. a4—a5 Kg6—f5
52. Hb4—e4 Ha8—a6
53. Kgl-—f2 Re6—f4
54. He4—c4 c6—c5
55. Kf 2—g3 Rf3—d5
56. Bb6—d8 H&6-—a8
57. Bd8—b8 Jafntefli.
Þjóðræknisfélagi
býður Ingibjörgu
ÞJOÐRÆKNISFÉLAGIÐ
og ríkisstjórnin hafa nú fyrir
nokkru boðið ungfrú Ingi-
björgu Ólafsson hingað til
lands, og hefur síjórn Þjóð-
ræknisfélagsins nýlega hor-
izt svar hennar, þar sem hún
þiggur boðið og lætur í Ijós
þakklæti sitt vegna þess.
Ungfrú Ingibjörg Ólafsson
hefur starfað um fjölda ára
að mannúðar- oð líkr;armál-
um á Norðurlöndum, en þó
sérstaklega í Bretlandi, þar
sem hún hefur unnið stór-
mikilvægt verk fyrir íslisnd-
;nga sem komið hafa til út-
Ianda og orðið hiafa á vegi
hennar. Störf hpnnar hafa orð
ið íslaindi til mikillar sæmd-
ar, en jafnframt revrst hin
bezta landkynning^ út á við.
Ungfrú Ingibjörg Ólafsson er
góður rithöfundur og hefur
skifað ýsar bækur. auk greina
í tímarit og blöð, en rit henn
lar fjialla aðallega um mannúð
ar- og kristindómsmál.
Þess: má geita, að stjór,n
Bretlands hefur metið svo
mikils starf hennar, iað h.enni
hafa verið falin ýmis trúnað
arstörf þar í landi auk þess,
sem hún hefur verið í ssndi-
nefndum á alþjóðaþing. sem
fjallað hafa um mannúðar-
mál.
Ungfrú Ingibjörg mp
koma hingað um miðjan júlí
mánuð. og setur það ekki fyr
ir sig. bóitt hún hafi ekki ver
ið heil heilsu að undanförru,
en ferðin geti verið erfið.,
Stjórn Þj óðraeknisfélags-
ins hefur lengi baft í huga að
bjóða ungfrú Ingibiörgu hing
að til lands, þótt af því hafi
ekki getað crðið fyrr en nú.