Alþýðublaðið - 13.04.1948, Blaðsíða 6

6
ALÞYÐUBLAÐIÐ ^ Þriðjudagur 13. apríl 1948.
Daphne du Maurier:
DULARFULLA VEITINGAHUSIÐ
Leifur
Leirs:
AÐEINS FYRIR KARLMENN
Þér karlmenn!
\
Þér nauðrökuðu niðjar
skeleggra skeggjúða;
Egils og Snorra
og svo frv.
Þér hvítflibbuðu synir
herskárra ribbalda--------
Ég maetti í gærkveldi á götu
kornungum kvenmanni
klæddum stífpressuðum
síðbuxum.
Og skemmri voru lokkar
hennar
en lubbi margra þeirra,
sem látast vera karlmenn.
Auk þess lagði af henni
austrænan vodkaþef
og hún var með glóðarauga;
svei mér þá!
Og því spyr ég yður,
karlmenn:
Hvar eru þau forréttindi,
er vér fengum í vöggugjöf
frá guðum og hinum?
Þau forréttindi,
er gerðu oss herra sköpunar-
verksins
(utan heimilis).
Er ekki kominn tími til þess
að vér myndum með oss
öflug samtök
um endurheimt
glataðra réttinda?
Karlréttindafélag íslands. —
HVAT BÓKA REIT SNORRI?
Snorri hét maður, Hvamms-
Köíd borð og
heifur veiziumafur
sendur út um allan bæ.
SÍLD & FISKUR
Kaupum iuskur
Baldurgötu 30.
Sturluson. Voru forfeður hans
deilnir menn og drykkfeldir og
hneigðir til slagsmála, en vel
gefnir um-«a.argt.
Snorri ólst upp í Odda, en
þar var þá unglingaskóli; nam
strákur þar ýmis fræði og las
bækur og orti ástarkvæði, sem
títt er unglingum, og svo um
átthagaha, og las hann þau upp
á ungmennafélagsfundum. Fékk
síðan pólitískan bitlingastyrk
til untanfarar, lá þar í óreglu
og ruglaðist í ríminu og orti
eftir það margt órímað. Var sá
kveðskapur prýddur ýmsum ó-
skiljanlegum orðum, er hann af
stærilæti nefndi kennfngar.
Heimkominn settist hann að
uppi í sveit, þar eð rónar veittu
honum lítt næði til ritstarfa í
höfuðborginni, gerðist mikill
bóndi á ríkisstyrkjum, fjárafla-
maður og kvennamaður og átti
í málaferlum, en sat auk þess
löngum á alþingi sem þingmað-
ur Borgfirðinga; var með öl-
frumvarpinu og féll því við
kosningar fyrir Pétri.
En auk þessa var hann sí-
skrifandi og reit margar bækur
fyrir „Helgafell“ ýmist nafn-
laust eða undir hinum og þess-
um dulnefnum, og þénaði á
þeim stóran pening. Urðu rit-
störf hans brátt svo umfangs-
mikil, að hann varð að taka á
vist vélritunarstúlkur og galt
þeim laun í jörðum og börnum.
Mest reit Snorri um þjóðhöfð
ingja lífs og liðna, og var þó
engin höfðingjasleikja. Vitað er
meðal annars, að hann skrifaði
bók um norræna konunga og
nefndi „Heimskringlu“, þar eð
hann var í vandræðum með
nafnið.
Þá reit hann og sveitasögur
um merka bændur og héraðs-
ríka, og voru nokrar þeirra út-
gefnar, eftir að höfundur Bjarts
í Sumarhúsum hafði farið yfir
handritin og leiðrétt bæði mein
legustu stafsetningarvillur og
listræna galla. Ein bók Snorra
var og sú, er „Edda“ nefndist,
og var skopstæling á sam-
nefndri bók Þórbergs og líkaði
misjafnlega, enda klúryrt á
köflum.
Þessar eru þær bækur, sem
vitað er, að Snorri samdi. En
síðan er fjöldi bóka, sem hann
kaus ekki að vera bedlaður
við, ýmissa hluta vegna, voru
mikið keyptar, en sáust óvíða í
bókaskápum og þó mikið lesn-
ar af frúm og vinnukonum. En
þekkja má samt úr allar þær
bæltur, þar eð þær bera allar
sömu einkenni: þau, að hann
lætur karlmenn gráta, kallar þá
hvolpa eða hunda og öðrum
líkum nöfnum. Og hefur Snorri
sannanlega ritað allar bækur ís-
lenzkar, eða svo segir Tíminn,
sem eru með slíku orðbragði,
nema „Atómstöðina".
Þau urðu endalok Snorra, að
hann dó í kjallaranum.
og lagði eyrað á dyrnar. Hún
beið andartak, og þá heyrði
hún hestinn hreyfa sig óþol-
inmóðan á stallinum. Hún
heyrði glamra í hófum hans.
Þá höfðu þau ekki farið,
og frændi hennar var enn á
Jamaicakrá.
Kjarkur hennar ætlaði að
bresta, og hún velti því fyrir
sér, hvort hún ætti að fara
aftur í vagninn til Richards
og bíða eins og hann hafði
stungið upp á, þar til Bassat
og menn hans kæmu. Hún
starði enn á lokað húsið, ef
frændi hennar ætlaði að
fara, þá væri hann farinn nú.
Það tæki meir en klukku-
itíma að hlaða vagninn og
klukkan hlaut að vera næst-
um ellefu. Hann kynni að
hafa breytt um áætlun og
ákveðið að fara fótgangandi,
en þá gæti Patience aldrei
fylgt honum. Mary hikaði
við. Þetita var allt orðið mjög
einkennilegt og óeðlilegt.
Hún stóð við veröndina og
hlustaði. Hún reyndi jafnvel
við hurðarsnerilinn. Hurðin
var læst, auðvitað. Hún
hætti sér svolítinn spöl með-
fram húshliðinni, fram hjá
innganginunn inn í veitinga-
stofuna og í garðholuna bak
við eldnúsið. Hún steig mjúk
lega til jarðar og hélt sér í
skugganum. Hún kom þar að
sem vant var að sjást örlítil
ljósrák úr eldhúsinu gegnum
gluggahlerann. 'En það var
ekkert ljós. Hún gekk alveg
að gluggahleranum og gægð-
ist inn um rifuna. Eldhúsið
var í niðamyrkri- Hún lagði
hendina á hurðarhúninn og
sneri honum hægt. Hann lét
undan, henni til undrunar,
og hurðin opnaðist. Henni
varð hálfbilt við til að byrja
með, hve auðvelt henni
reyndist að komast inn alveg
að óvörum, og hún þorði
varla að fara inn.
Ef frændi hennar sæti nú
á stól með byssuna á hnján-
um og biði eftir henni? Hún
hafði sjálf byssu. en það
veitti hgnni ekkert öryggi.
Mjög hægt gægðist hún í
I gættina. Ekkert hljóð heyrð-.
ist. Út undan sér gat hún séð
öskuna á eldstæðinu, en glóð
in var næsíum brunnin út.
Hún vissi, að enginn var
barna. Hún fann það ein-
hvern veginn á sér, að eld-
húsið hefði verið tómt í
marga klukkutíma. Hún gal-
ODnaði dyrnar og fór inn.
Herbergið var kalt og rakt.
Hún beið bar til augu hennar
höfðu vanizt dimmunni og
hún gat greint lögun eldhús-
borðsins og stólsins við Jrlið-
ina á því.
Það var kerti á borðinu og
hún bar það að daufri glóð-
inni og kveikti á því. Þegar
loginn var orðinn nógu skær,
hélt hún því hátt yfir höfði
sér og leit í kringum sig.
Eldhúsið bar enn merki um
undirbúninginn undir brott-
förina. Það var böggull, sem
Patience átti, á stóinum og
hrúga af ábreiðum lá á gólf-
inu. í horni herbergisins stóð
byssa Joss þar sem hún var
vön- Þau höfðu þá ákveðið
að bíða næsta dags og Iágu
nú sofandi í- rúmum sínum
uppi í svefnherberginu.
Dyrnar út í ganginn stóðu
galopnar, og þögnin var enn
geigvænlegri. það var ein-
kennilega og óhugnanlega
kyrrt.
Eitthvað var öðruvísi en
það átti að vera, eitthvert
hljóð vantaði og af því staf-
aði öll þessi þögn. Þá skildi
Mary, hvernig í því lá. hún
heyrði ekkert í klukkunni.
Tifið í henni var hljóðnað.
Hún gekk inn í ganginn og
hlustaði aftur. Það var rétt,
húsið var svona hljótt af því
að klukkan hafði stanzað.
Hún hélt hægt áfram með
kertið í annarri hendi og
þyssuna í hinni.
Hún gekk fyrir hornið þar
sem löng, dimm göngin lágu
inn í anddyrið, og hún sá, að
klukkan, sem alltaf hafði
staðið við hliðjna á dagstofu- J
dyrunum. hafði fallið fram á
við. Glerið var mölbrotið á
steinflísunum og ' viðurinn
var sprunginn. Veggurinn
var ber þar sem hún hafði
staðið, nakinn og undarlegur,
og veggfóðrið var dökkguít á
bletti, sem stakk í stúf við
upplitaða veggi herbergisins.
Klukkan hafði fallið þvert
yfir anddyrið og það var
ekki fyrr en Mary kom að
stiganum, að hún só hvað var
á bak við.
Veitingamaðurinn á Jama-
icakrá Iá á grúfu innan um
brotin. Klukkan hafði falið
hann fyrst, því að hann lá
endilangur í skugganum,
með annan handlegginn
teygðan fram fyrir höfuð, en
hinn fastan í brotnum dyra-
u'mbúningnum. Vegna þess
að fætur hans voru útglennt-
ir til beggja handa, þá sýnd-
ist hann jafnvel enn stærri
maðiur en hann hafði sýnzt í
lifanda lífi; hinn geysistóri
skrokkur hans hindraði næst
um umgang um herbergið.
Það var blóð á steingólfinu
og blóð á milli herðablað-
anna á honum. dökkt nú og
næstum þurrt. þar sem hníf-
urinn hafði hitt hann. Þegar
hann var stunginn aftan frá,
hlýtur hann að hafa teigt út
hendurnar og hrasað og dreg
ið með sér klukkuna, og þegar
hann féll á grúfu, ratt klukk-
an um Ieið á gólfið, og hann
dó þarna og ríghélit í dyra-
stafinn-
XV. KAFLI.
Það leið löng stund áður
en Mary hreyfði sig frá stig-
ar.um. Eitthvað af kröftum
sjálfrar hennar hafði fjarað
út, isvo að hún var máttvana
eins og veran á gólfinu. Hún
starði á ýmislegt smávægi-
legt, isem fyrir augun bar, á
glerbrotin, á brotna klukk-
una. sem var blettuð blóði
líka, og mislitan vegginn
þar sem klukkan hafði stað-
ið. Könguló skreið upp á
hönd frænda henr.ar, og
henni fannst það skrítið, að
höndin skyldi ekki hreyfast
til að losna við köngulóna.
Frændi hennar befði ekki
verið lengi að hrista hana af
sér. Þá skreið hún af hend-
inni upp handlegginn og
eftir herðunum. Þegar hún
kom að sárinu, hikaði hún
Mtið eitt, skreið svo í stóran
krók, en isneri isvo að því aft-
ur af forvitni, og það var
þessi skortur á ótta og flýti
dýrsins. sem var svo hræði-
legur og ósæmilegur gagn-
vart dauðanum. Köngulói.n
vissi að maðurinn gat ekker.t
mein gert henni. Mary vissi
þetta líka, en hún var ekki
laus við ótta sinn eins ög
köngulóin.
Það var þögnin, sem
skelfdi hana rnsst. Nú þegar
ekki heyrðist lengur í klukk
unni, fannst henni það óbærp
legt að heyra ekki til hennar.
Hið hæga tif hennar hafði
látið kunnuglega í eyrurn og
verið tákn um eðlilegt ástand
hlutanna. Bjarminn frá kert-
inu lék um veggina, en náði
ekki upp á stigabrúnina, þar
isem myrkrið gein við hennj
eins og hyldýpi. *
Hún vissi, að hún gæti
aldrel farið upp þennan stiga
þar kunni að dyíjast varð að
tóma stigapall. Hvað sem
þar guimi að dyljast varð að
vera þar kyrrt. Dauðinn hafði'
heimsótt húsið í nótt, og andi
hans grúfði enn yfir. Hún
fann. að þetta var það- sem
Jamaicakráin alltáf hafði átt
von á og óttazt. Rakir vegg-
irnir, brakandi fjalir. hvísiið
í loftinu og fótatak hins ó-
þekkta, það voru aðvaranir
húss, sem lengi hafði fundið
ógnina steðja að.
Alþýðuflokksmenn! Slyðjið