Alþýðublaðið - 22.04.1948, Qupperneq 7

Fimmtudagur 22. apríl 1S43
ALÞYÐUBLAÐIÐ
! 7
í SEPTEMBER 1917 birti i
lærifaðir allra kommúnista, j
Lenin, þann boðskap, að,
smátt og smátt yrði að kcma i
á jöfnuði í launagrelðslum. j
þannig að sömu laun yrðu ,
greidd fyrir sömu vinnu.
Aftur segir lærifaðr Sitalin
á ' flokksþingi rússneskra 1
kommún'sta í janúar 1934. !
að iðnaðurinn rússneski hafi ,
beðið óbætanlegt tjón fyrir |
jafnlaunagreiðsluna.
Leyf'st að spyrja: Hvor
hafði rétt fyrir sér, Lenin eða
Stalin?
❖
John Scoft skrifar í bók
sinni um ,,Rússland handan
tlra,lfjallanna“, að forstjóri
fyrir stálverksmiðju í Magni-
togorsk 1938 hafi búið í risa-
„villu“ með 14 herbergjum,
billiardsal og sérstökum tón-
listarsal. Bak við „villuna“
var smádýragarður. Á sama
tíma segir J. Scott að 3Á
hlutar af íbúum Magnito-
gorsk hafi búið í tjöldum,
sumir í holum, gröfnum í
jörðu, og margir í trékumb-.
öldum.
Þegar Wendel Wilkie ferð-
iaðist um Rússland í Lðasta
stríði, hitti hann forstjóra
fyrir stórri verksmiðju og
spurði hann um launagreiðsl-
ur. Upplýsti forstjórinn, að
verkamennirnir hefðu al-
rnennt einn tíunda hluta af
þeim launum, er hann hefði.
I grein, sem Peter F.
Drucher skrifaði í „Saturday
Evening Post“ fyrir 2 árum,
segir meðal annars:
„í öllum meiri háttar stríðs
iðnaðarfyrirtækjum. hafa
verkamenn fengið stígandi á-
kvæðisvinnulaun. Inn á þetta
fýrirkomulag vildi ekkert
verkalýðsfélag í Bandaríkj-
unum ganga. Launafyrir-
komulag þetta verkar þann-
ig: að launin pr. framleiðslu-
einingu hækka eftir því, sem
framleiðslan eykst pr. hverja
tímaeiningu. Ákveðið var,
,að hver faglærður iðnaðar-
maður 1940 í stáliðnaðinum
t. d. fékk eina rúblu fyrir
hvert stykki, sem hann bjó
til og ákveðið var að þyrfti
1 klst. itil vinnunnar, Laun
fyrir 8 stunda vinnu voru 8
rúblur. Ef hann svo ekki af-
kastaði þessu lágmarki, varð
hann að greiða þungar bæt-
ur. Hins vegar, ef honum
fókst að hækka framleiðslu-
einingarnar t. d. úr 8 upp í
10 voru laumn hækkuð upp
í 14 rúblur. Ef hann frám-
leiddi 11 einingar, hækkuðu
launin í 16 rúblur.“
Amerískur rithöfundur,
Max Eastman að nafni •—
fyrrverandi kommúnisti —
ber mikla virðingu fyrir
Lenin og T.rotski, en telur að
stefna Stailins sé ekki eftir
línu sósíalismans. Hann hef-
ur dvalið 2 ár í Rússlandi og
Ijynntist ýýrj:u þar. ,Hah,n
segir m. a.:
,.Það finnst varla nokkurt
auðvaldsríki, sem hefur jafn
mikinn mismun á launa-
greiðslum verkalýðsins eins
og i Rússlandi. í námunum
fær réittur og sléttur verka-
maður 400—600 rúblur á
mánuði, þegar verkamaður,
sem itilheyrir Stachanov-
hreyfingunni, fær 1600 rúbl-
ur. Verkamaður, sem vinnur
að flutningi niðri í námunni.
aðeins 170 rúblur, ef hann er
ekki meðlimur í Stachanov-
hreyfingunni, en sé hann þar
meðlimur, fær hann 400
rúblur á mánuði (haít eftir
,,Pravda“ 16. nóv. 1935). j
Þeíta sýnir, að sumir verka-
menn við sömu vinnu fá einn
tíunda hluta af launaupphæo
annarra. Og 170 rúblur eru
engan vegihn lægstu laun'.n.
Það eru verkamenn i Rúss-
landi, sem fá ekki meira en
120—150 rúblur á mánuði,
jafnvel undir 100 rúblum.“ '
Arthur Köstler, vel þekkt
ur rithöfundur, segir í bók
sinni „Yogien og Kommis-
særen“ (dönsk þýðing) m. a.:
,j einni námu í Donetz,
þar sem vinna um 1500
menn skiptast launin þannig,
að 1000 menn hafa 125 rúbl-
ur á mánuði, 400 menn hafa
500—800 rúblur og 75 menn
hafa 800—1000 rúblur, og 60
menn hafa 1000—2500 rúbl-
ur.“
Fyrir nokkru kom út bók
efitir Rússa að nafni Victor A.
Kravchenko. Bókin hefur
verið nefnd á íslenzku „Ég
kaus frelsið“.
Hann var meðlimur í verzl-
unarnefnd, sem kom í erind-
um rússnesku stjórnarinnar
til Ameríku í síðasta stríði.
Eftir að hafa dvalið þar í 8
mánuði, yfirgaf hann sendi-
nefndina og sagði skilið við
Rússland. 1 Rússlandi hafði
hann haft forstöðu í mörgum
verksmiðjum. Hann segir
eftirfarandi frá einni af þeim
verksmiðjum, sem hann
veitti forstöðu:
..Tekjur mínar voru frá
1500—1800 rúblur á mánuði,
iein urðu oft með aukatekjum
2000 eða meira. Hvað þetta
hefur að þýða með sovétfyrir
komulaginu. géta menn riæmt
'um, þegar það er vitað, að
verkstjórar og faglærðir iðn-
aðarmenn sem voru undir-
menn mínir, fengu sjaldan
meiri fekjur en 400 rúblur
og ófaglærðir karlmsnn og
konur fengu aðeins 120—175
rúblur á mánuð:.“
j Hann upplýsir og í sömu
bók, að í annárri varicsaiuðju
hafi hsnr haft yfir 4500 rúbl -
ur á mánuði. en kona hans
vann iun 100 rúblur á mán-
uði. o? voru tekj'ur þé'rra á
mánuði hvsrjum 20—25 s'nn
laun
um hærri en meðal
vsrkamarina í sömu verk-
sm'ðiu.
John Fisher ssgir í bók
sinni: „Hvað hugsa mernirn-
ir í K'~eml“:
..Auðvitað vinna næstum
allar konur ú-i frá hsimili
sínum, sökum þess að ómögu
Isgt er að framfleyía íjöl-
skyldu með laun mannsins
einum saman. jafnvel þó út-
gjaldaliðir eir.j og húsalsiga
oe lækniShjáip kosti lítio ssm
ekkert.“
Sami gafur þær upplýsing
ar um vöruvS'rð, að verzlan-
'r sem lækkuðu verð sitt s. 1-
sumar um 40%, ssldu ódýr-
ustu karlmannaskó á 540 kr.,
þe r beztu á 1080 kr.; silki-
sckks: kostuðu um 70 kr.;
herraklæðnaður á 1100 til
2700 kr.; silkikjólar kostuðu
160 kr. Menn athugi að þetta
verð gilti eftir verðlækkun-
ina, sem gerð var í fyrra.
*
ÞETTA sem hér er að from
an sagt, gefur ekki neitt
fagra mynd úr sæluríki
kommúnismans, og berum
við þstta saman við það, sem
við bekkjum í okkar landi, þá
skulum við biðja guð að foröa
okkur frá , vinnu“ okkar, ég
á bar við að forða okkur frá
sovétfyrirkomulaginu, se.m
hin'r ágætu vinir okkar
kommarnir vilja leiða okkur
inn í. Hér á íslardi er hægt
að kaupa ágæta enska karl-
mannaskó fyrir 80—100 kr-
og tékkneska skó fyrir 125—
140 kr. pardð. Verkamaður,
með þeim launum, sem hon-
um eru nú frreidd hér er IV2
— 2 daga að vinna fyrir góð-
imi skóm, en í Rússlandi verð
•ur verkamaðurinn að vinna
í 2—3 mánuði fyrir Iélegum
skóm.
Það er hægt að leiða ýmis
fleird vitnii. en þetta verður
1 að nægia í bili. og væri gott,
1 ef menn vildu hugleiða
hvert ástand Stalínstefnan
í Rússlandi skapar þar, en
það er einmitt æðsta huff-ión
Sarrd’rt!',nP‘arflokks alþvðu-
vSósIfial;staflokksins, að inn-
léiða sömu stsfnu hér og
komronrnÍT þar í Rússíá hafa
gert. Hæft er við að mörffum
vprði á pð hn'- a sem s’',,o að
Bað sé þá betra að halda
b^^sari óheillaste^u sem
;>il''a lerr-t f"á f-i-nvkum
he'milum or æHu a1|:r s-nu'-
ir íslending"r að Uka hönd-
um saman 0» fi|ar1ægia bá
hæ+tu, sem s+af»" sendi-
boðum bessamr óhejla'tefnu
°"m nú starfar hér á þessu
Imdi.
Þ°ssi F+ef''1-' — hin rúsc-
"kk.-H erih'l’ ti1 Islénd'nra
Orr Y\qyi Qrr ]nrfa;Iorrt,.V va°”i.
”ð Lmfpb"'1,.!! ■:« hór
•á ]a„.r|l h ofðu hvpr'tri — °ir\
^rráð. Vivo'-1''*. mr,v,nforráð rrá
forráð í þessu þjóð-
"élagi.
Áðalfundur Fasteignaeigendafélags
Reykjavíkur
í Tjarnarkaffi mánudaginn 26. anríl 1948 kl.
8.30 s.d. Fundarefni: Venjuleg aðalfundar-
störf og önnur mál, sem upp kunna að verða
borin. — Þess er vænst að félagsmenn fjöl-
menni og mæti stundvíslega.
FéÞgsstjórnin.
í fjarveru minni er fólk, ssm 'kyxmi að’ vilja tala
viS mig, vlnsamlegást beðið að snúa sér tll hótelstjór-
ans Björns Björnssonar eða framkvæmdEstjórans
Hjartar Nielisn.
Jóhannes Jósefsson.
sern hefur áhuga fyrir verzlun cg kann að
aka bíl, getur fengið atvinnu við verzlun
mína 1. maí.
F. Hartsen, Hafnaríirði.
Fermingar-
gjafir
Vinar-
gjafir
Hitsafn jóns Trausta,
1.—8. bindi, skinnband og shirting.
Minningar úr menntaskóla,
skráðar af helztu mönnum þjóðarinnar. Þetta er
búk handa þeim, sem ætl-a séx að ganga mennta-
veginn.
F jallamenn,
eftir Guðmund frá Miðdal. Allir, sem unna landi
sínu, velja þessa bók til fermingargjafa.
Anna frá Stóru-Borg,
eftir Jón Trausta, með teikningum eftir Jóhann
Briem listmálara.
Ritsafn kvenna,
þrjár bækur saman. Sjálfsævisaga Helenu Keller,
þýdd af ‘frú Kristínu Ólafsdóttur, Iækni Ida Elísa-
bet, skáldsaga eftir Sigrid Undset í þýðingu frú
Aðalbjargar Sigurðardóttur, Heimilishandbókin,
frumsamin af frú Jónínu Líndal, Lækjarmóti.
Suður um höf , Inkarnir í Perú,
thiniar stórmerku bækur Sigurgeirs Einarssonar.
Þetta eru tilvaldar hœkur
til tœkifœris- og fermingargjafa.
BOKAÚTGAFA
v/m?