Alþýðublaðið - 06.11.1948, Blaðsíða 4

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Laugardagur 6- nóv. '1-948.
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
Fréttastjóri: Benedikt Gröndal.
Þingi’réttir: Helgi Sæmundsson.
Kitstjórnarsímar: 4901, 4902.
Auglýsingar: Emilía Möller.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Aðsetur: Alþýðuhúsið.
Alþýðuprentsmiðjan h.f.
Hiutfallskosningar í
verkfýðsféiögunum I
LAGAFRUMVARPIÐ. sem
í fyrradag var flutt á alþingi
Ixm hluftfallskosningar í
verkalýðsfélögunum, er ekki
nýtt. Lagafrumvarp .alveg
sarnhlj óða því var flutt á al
þingi fyrir tveimur árum, þá
af Jóhanni Hafstein einum.
En nú er frumvarpið að vísu
fiutt af öllum þingmönnum
SjálfstæðisflokLsins í meðri
deild.
Samkvæmt þessu frum
varpi, sem er frumvarp til
Iaga um breytingu á lögun
um um stétitarfélög og vinnu
deilur. á það að vera „skylt
að viðhafa hlufallskosningu
innan stéttarfélaga til stjóm
ar og trúnaðarstarfa og við
kosningu fulltrúa stéttarfé
iaga til stétitarsambánds, ef
V 'hluti félagsmanna krefst
þess“. Er það aðalröksemd
flutningsmannanna fyrir þess
aii tillögu, að reynsla hafi
leitt í Ijós, að kosningar í
verkalýðsfélögunum séu ekki
nógu 'lýðræðislegar við það
kosjúngafyrirkomulag, sem
þar hefur tíðkasf hingað til;
og vilja beir, sem sagt. ráða
þannig bót á því, að hlutfalls
kosningar verði lögskipaðar
í stéttarfélögunum, ef Vs
hluti félagsmanna krefst
þess. að þær verði viðhafðar.
*
í þessu sambandi mætti
vafalaust lengi um það deila,
eins og gert hefur verið víðs
vegar um heim áratugum
saman, hvort kosningafyrir
komulagið sé lýðræðislegra
eða heilbrigðara fyrir lýðræð
ís'lega stiómarháttu, óhlut
bundnar kosningar eða hlut
fallskosningar. En út í það
skal ekki farið hér. Á það
skai aðeins bent, að bó að
hlu iíallskosningafynirkomu
iagið hafi í seinni tíð rutt
sér meira og meira til rúms
við kosningar til þings í lýð
ræðislöndum, hafa félagssam
tök mjög óviða tekið það
kosningafyrirkomulag upp.
Og víst er, að verkalýðsféíög
in hafa hvergi gert það í ná
grainnalöndurn okkar, þar
sern lýðræðið er nú rótgrón
ast. svo sem annars. staðar á
Norðurlöndum og á Englandi.
Segja má, ef til vill, að þetfa
þyrfti ekki endilega að vera
því til fyrirstöðu, að hiut
fallskosningar yrðu teknar
Upp í verkalýðsfélögunum
hér á landi. En þá er því til j
að svara, að verkalýðsfélögin
sjálf hafa aldrei látið neinar
óskir í ljós þar að iútandi; 1
þvert á móti virðast þau vera
því mjög andvíg. Ef alþingi
hyrfi að því ráði, að lögskipa
hlutfaliskosningar í verka
lýðsfélögunum, væri það því
frekleg íhlutun um mál, sem
ávalLt hafa verið taíin innan
félagsmál verkalýðsins, íhl-ut
un, sem vafaiaust myndi
rnælast illa fyrir hjá miklum
Óheppileg skömmtunaraðferð. — Konum bann-
að að sauma sína kjóla. — Annað hvort verða þær
að kaupa tiibúna kjóla eða þær fá enga. — Tepp-
in í klæðaverksmiðjunum og skömmtunarmíð-
amir fyrir beim.
F.IX.
F.I.L.
UM ÞESSAR MUNDIR er
mjög kvartað undan því, að
konur skuli ekki geta fengið
efni í kjóla, nema fyrir vefnað-
arvörumiða. Kaupmenn taka
ekki við stofnaukum fyrir efn-
inu. Hins vegar stendur konum
til boða að kaupa „modaI“-
kjóla fyrir 800—900 krónur og
fyrir þá er hægt að láta stofn-
auka. Þetta er vitanlega sama
sem að segja að annað hvort
verði konur að kaupa aðeins til-
búna kjóla eða að öðrum kosti
fái þær enga kjóla, því að vefn-
aðarvöruskammturinn er svo
lítill, að allir kvarta undan þvi.
AUK ÞESS er verið að skerða
fjárhag hvers heimilis mjog
með þessu. Konur vilja að sjálf-
sögðu reyna af fremsta megni
að sauma kjóla sína sjálfar, Þær
eru ekki margar konurnar í
Reykjavík, sem geta snarað út
900 krónum fyrir einn kjól.
Maður skyldi og ætla að hið op-
inbera vildi stuðla að því af
fremsta megni að fólk ynni sem
mest heima hjá sér og að til
dæmis konur saumuðu sjálfar
utan á sig flíkurnar. En svo er
ekki sem stendur, af hverju sem
það nú er.
SVO ER KVARTAÐ undan
því, að teknir skuli vera
skömmtunarseðlar fyrir teppi
úr Álafossi og Gefjun. Teppin
eru unnin hér og úr íslenzku
efni. Ekki þarf því gjaldeyri
fyrir þeim. Krafizt er til dærnis
á flestum héraðsskólunum að
nemendur komi mc-ð teppi til að
breiða yfir rúm sín. Hvernig á
að vera hægt að. uppfylla þessi
skilyrði með hinum ágætu tepp-
um úr klæðaverksmiðjunum
með þessu háttalagi?
ENN FREMUR vekur það
gremju og misskilning, að klæða
verksmiðjurnar fara ekki eins
að í þessari teppasölu. í Ála-
fossi kosta værðarvoðir Sigur-
jóns um 130 krónur. Þar þarf
ekki að láta nema 35 rniða fyrir
teppinu. í Gefjun aftur á móti
kostar teppið 80 krónur, en þar
þarf að láta 80 krónur í miðum
fyrir teppið. — Ég leitaði mér
upplýsinga um þennan mismun
í gær og kom í ljós, að Álafoss
fer ekki eftir reglunum í þessu
efni.
SIGURLAUG BJÖRNSDÓTT
IR skrifar á þessa leið: ,,Um
leið og ég bið þig fyrir þessar
línur langar mig til að þakka
fyrir alla þá mörgu og góðu
pistla í blaðinu, er stuðla að
mannúðar- og réttlætismálum,
og þá einkum og sér í lagi nú
síðast er þú leggur inn gott orð
fyrir blessaða hestana okkar, er
nú virðast á nýjan leik ætlaðir
til lifandi útflutningsvöru.
VIÐ ÞEKKJUM öll og vitum
þá sorgarsögu um miskunnar-
leysi margra manna í garð mál-
leysingjanna, en samt sem áður
virðist næsta óskiljanlegt inn-
ræti þeirra manna, sem ekki
hafa meiri tilfinningu eða vin-
áttuhug til húsdýra sinna en
svo, að þeir geta með köldu
blóði fyrir nokkrar skítugar
krónur, algerlega óvitandi um
öriög þeirra, selt þau framandi
þjóðum í óþekkt umhverfi til
manna eins og Spánverja. er
hafa sér það til stærstu gleði og
augnayndis að horfa á þann
laik að skepnur þeirra, naut og
hestar, jafnvel menn, eru tættir
sundur, píndír og stungnir á
hinn viðbjóðslegasta hátt. Svei
því hugarfari.
HESTANA OKKAR á ekki að
selja lifandi út úr landi okkar.
; Vildi ég að allir dýravinir,
stjórnarvöld og aðrir, er hlut
eiga að máli. legðust þar á eitt
að koma í veg fyrir það. Sá
gjaldeyrir, er þannig fengist,
yrði hvort sem er eins og dropi
í hafið og aldrei til neinnar
blessunar né sóma þjóð vorri. —
Kaupið færri bíla, minna skran
inn í landið, byggið færri
heimskulegar luxusvillur og lof
ið hestunum okkar að lifa og
deyja í átthögum sínum. Sá cinn
veit, er gerla þekkir til hrossa,
hve sterk átthagaást og átthaga-
þrá þeirra er.
EN BURTSÉÐ FRÁ ÞVÍ, þá
viljum við óska og biðja og
vinna að því, að hross okkar
verði ekki seld í þrælkunar-
vinnu ókunnum trantaralýð,
hvorki til austurs né vesturs,
norðurs né suðurs, ekki til Pól-
lands, Spánar eða Ítalíu eða
neitt annað. Þau utanríkisvið-
Wramh. & 7. síðu
meirihluía stéttarinnar og Gíslasynd, sem talaði fyrir
skapa varhugavert fordæm;
fyrir sams konar íhhitun
hins opinbera um ánnri mál
annaiTa félagssamtaka í land
inu.
Það eru þessi sjónarmáð,
sem réðu því, að meári hluti
alþingis snerist gegn laga
frumvarpi Jóhanns Hafsteins
um hlutfallskosningar í verka.
iýðsfélögunum fyrir tveknuí^ m neinu sérstöku kosninga
ár.um. Og það er ekki sjáan
legt, að síðan hafi neitt það
gerzt, sem geri það líklegt, að
meirihluti alþingis hafi. hreytt
afstöðu ti,l frumvarpsins, þétt
það sé nú fluiit é íiý.
Hitt er annað mál, eins og
gefið var í skyn af Gylfa Þ.
hönd Alþýðufiokksins, er
frumvarpið var flutt á alþingi
í fyrradag, að nauðsyn gæti
verið -til þess, að settar yrðu
álmennar reglur um kosning
ar og fundarsköp í verkalýðs
félögunum og öðrum hl'ð
stæðum félögum. En þær
reglur eiga ekki að vera tii
þess að þröngva upp á félög
fyrirkomulagi, sern þau ekki
válja, heldur til að tryggja,
að þau lög, sr,m samtökin
hafa sjálf sefct sér, séu ekki
fótum troðin af ósvífnum og
einræðissininuðum minni
hluta, eins og dæmi eru, því
miður, til í seinni tíð.
25 íra afmællsfacmaður
FELAGS ISLENZKRA LOFTSKEYTAMANN A
hefst m-eð borðhaldi í Sjálfstæðishúskm miðviku-
daginxi 10. nóvember kl. 18. — Aðgöngumiðar sæk-
ist sem fyrst í afgreiðslu Sjómannablaðsins Vík-
ingur, Fiskhöllkmi.
SKEMMTINEFNDIN.
Ingólfscafé.
í Alþýðuhúsinu i kvöld klukkan 9.
Aðgöngumiðar seidir frá kl. 5 í dag. —
Gengíð inn frá Hverfisgötu. — Sími 2826.
ÖLVUN BÖNNUÐ.
s.e.T
(Skemmtifélag Góðemplara)
Nýju og gömlu dansarnir
að Röðli í kvöld kl. 9. Aðgöngumiðar á sama
stað frá kl. 8. — Sími 5327. — Húsinu lokað
kl. IOV2. — Öll neyzla og meðferð áfengis
er stranglega bönnuð.
1 dai
kjöt- og nýlenduvöruverzlim í húsinu no’.
89 við Langholísveg undir nafninu
Jafnframt hættir verziunin sem var við
frystihúsin.
Virðingarfyllst.
Vil íeigja 45 til 60 tonna mótorbát. Þeir, sem
vildu sinna þessu, gjöri svo vel og senda til-
hoð, er greini leiguupphæð fyrir hvern
márnið, til afgreiðslu blaðsins, merkt:
HRUNGNIR, fyrír 15. þ. m.
filkýnim:
Kauptaxtár félagsmanna eru sem hér scgir:
I ámiðnaðarmenn: dv. 3,55 ev. 5,33 nv. 7,10
rrésmiðir: dv 3,65 ev. 5,84 nv. 7,30
Skipasmiðir: dv. 3.55 ev. 5,33 nv. 7,10
Ftafvirkjar: dv. 3,80 ev. 5,70 ny. 7,60
dálarar: dv. 3,50 ev. 5,60 nv. 7,00
Stjórnin.