Alþýðublaðið - 23.01.1949, Page 3

Sunnudagur 23. janúar 1949
ALÞÝÐIJBLAÐIÐ
í ÐAG er suRnuðagurinn 23.
ganúar.- Þann ðag fæddist Berg
ur Tliorlrerg landshöfðingi árið
1829. IJr Alþýðufelaðinu fyrir
21 ári: „Frá Lundúnum er sím
að: Hugvitsmaðurinn Baird
skýrði frá uppfimiingu til
þess að sjá hluti í afarmikilli
fjarlægð. Segir hann, að sér
hafi tekizt að sjá þvert yfir At-
lantshaf. Hafi andlit sést en þó
óskýrt. Býst hugvitsmaðurmn
Við betri árangri hráðlega“. Úr
Alþýðublaðinu fyrir 20 árum:
„Sveinn Ahrenberg undirbýr
flugferð frá Síokkhólmi til New
York í júnímánuoi, um ísland
og Grænland. Tilgangurinn með
fluginu er að rannsaka skilyrði
fyrir flugferðum milli Evrópu
og Ameríku“.
Sólarupprás er kl. 9,37. Sól.
örlag verður kl. 15,44. Árdegis
háflæður er kl. 0,10. Síðdegis.
háflaéður er kl. 12,58. Sól er í
hádeg-isstað í Reykjavík kl.
12,40.
Helgidagslæknir: Óskar S>.
Þróðarson, Flókagötu 5, sími
3622.
Nætur- og helgidagsvarzla:
ÍLaugavegsapótekV sími 1618.
Næturakstur í nótt og aðra
hótt: Eifreiðastöðin Hreyfill,
gírni 6633.
1 VeSrið i gær
Klukkan 14 í gær var vestan
og suðvestan átt um allt land,'
hvassast 8 vindstig í Vestmanna
eyjum og á Dalatanga. Éljaveð
ur var um vestur og suðurhluta
landsins. Hitinn var um 0 stig
um allt land.
i FSogferðir
AOA: í Keflavík kl. 5—6 í fyrra
málið frá New York og Gand
i er til Kaupmannahafnar,
. Stokk'hólms og Helsingfors.
AOA: í Keflavík kl. 22—23
frá Helsingfors, Stokkhólmi
og Kaupmannahöfn til Gand-
i er og New York.
Skipafréttir
Esja var á Akureyri í gær á
suðausturleið. Hekla er í Ála.
borg. Herðubreið er á Austfjörð
um á suðurleið. Skjaldbréið fór
frá Keykjavík kl. 20 í gærkvöld
til Húnaflóa- Skagafjarðar- og
Eyjafjarðarliafna. Þyrill er í
Reykjavík. Súðin er á leið frá
Reykjavík til Ítalíu. Hermeður
var á Flateyri í gær á riorður.
leio.
Foldin fermir í Antwerpen á
laugardag og á mánudaginn í
Amsterdam. Lingestroorn er í
Færeyjum. Reykjapes er á
Djúpavík, lestar saltfisk til
Grikklands,'
:: Fimd ir
Affalfiimíjir Fulltrúaráffs Al-
þýðuílokksins í Reykjavík verð
ur haldinn annað kvöld kl. 8,30
í Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Söfn og sýningeiv
Þjóðminjasafnið: Opið kl. 13
—15.
Náttúrugripasafniö: Opið kl.
13,30—15. '
Safn Einars Jónssonar: Opið
kl. 13,30—15,30.
KROSSGATA nr. 183
Lárétt, skýring: 1.
Tein, 5
ullarílát, 8 úrræðánna, 12 vefk
16
rísk). John Hodiak, Nancy
Guild. Sýnd kl. 5, 7 og 9. —
,,Kóngadóttirin, sem ekki vildi
hlæja“. Synd kl. 3.
Hafnarbíó (sími 6444): —
„Maðurinn með gerfifingurna“
Michael Rennie, Moira Lister.
Sýnd kl. 5, 7 og 9. „Ungir leyni
lögreglumenn“. Sýnd kl. 3.
Bæjarbjó, Haínarfirffi (sími
9184): „Söngur hjartans“ (ame-
rísk). Frank Sundstrom, Audray
Long, Sir Gedric Hardwick.
Sýncl kl. 7 og 9. „Svikið gull“
j.(amerísk). Sýnd kl. 3 og 5.
Hafnarfjarðarbíó (sími 9249):
„Grassléttan mikla“ (amerísk).
Náttúralsékrdngafáíag Islaads heldur
í skátaheimilinu við Snorrabi-aut í dag kl. 2 e. h.
. Furidareíni:
1. Vamir og lækn'ng mænuveiki
(Jónas Kristjánsson Iæknir).
2. Upplestur (Þórbergur Þórðarsojn).
3. KæSa (Gretar Fells).
4. Munurlnn á almennum lækningum pg náii-
úrulækningiím (upþiestur).
5. Hreindýrin í Arnarnesi, (gaman o.g alvara).
6. Frásögn af Iækningum á ki'abbameini.
Öllum heimill. aðgangur ókeypis.
Spencer Tracy, Katharine Hep-
færi, 13 efstur, 14 fantur,
há®a5’ 1 urn, Melwyn Douglas. Sýnd kl.
. LoSrett’ skyrmg: ~ Drykkur- g Qg Q _ Ant j lagi laxiíl< Sýnd
mn, 3 sla, 4 uppeydd, 6 rekaid, M 2 30 og 4 30
7 reyrt, 9 fisk, 10 eihd, 11 öðl.
ast, 14 hljótá, 15 tónn.
LAUSN á nr. 182.
Lárétí, ráðning: 1 Óspakur
ána, 8 væsklar, 12 ar, 13 ká, !
14 ála, 16 eldur. j SAMKOMUHÚS:
Lóðrétt, r^ðning: 2 Páls, 3 ao,
4 Karl, 6 svar, 7 hrár, 9 ær,
10 Kúld, ,11 ak, 14 ál, 15 au.
LEIKHUS:
Guílna hliðið verður sýnt í
dag kl. 3 í Iðnó. Leikfélag
Reykjavíkur.
Gömlu
Sicemmtaoir
KVIKMYNDAHÚS:
Gamla Bíó (sími 1475): —
„Milli fjalis og 'fjöru“ (ísenzk).
Brynjólfur Jóhannesson, Alfreð
Andrésson, Inga Þórðardóttir,
Gunnar Eyjólfsson, Lárus Ing-
lfsson, Ingibjörg Steinsdóttir,
Jón Leós, Brjmdís Pétursdóttir.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
Nýja Bíó (sími 1544): —
„Klækjarefir“ (amerísk). Ella
Raines, Vincent Price, Edmound
O’Brien, William Bendix. Sýnd
kl. 5, 7 og 9. „Ungar systur með
ástarþrá“. Sýnd kl. 3.
Austurbæjarbíó (sími 1384):
„Skytturnar“ (frönsk). Aimé
Simon-Girard, Blanche Montel,
Harry Baur, Edith Méra. Sýnd ^
kl. 9. „Jutta frænka“ (sænsk). j Hallgrímskirkja: Hámessa
Sýnd kl. 7.- „Á spönskum sloð-, kl. 11 árd. séra Jakob Jónsson.
um“. Sýnd kl. 3 og 5. j Barnaguð'sþjónusta kl. 1,30. séra
Tjarnarbíó (sími.6485): — Jakob Jónsson. Sídegis messa
„Glæsileg framtíð“ (ensk). John kl. 5. Séra Sigurjón Árnason.
Mills, Valerie Hobson. Sýnd kl. ! Æskulýðsfundur kl. 8,30 síðd.
9. „Bör Börsson“ (norsk). Sýnd Séra Jakob Jónsson talar. Ræðu
kl. 3, 5 og 7. Jefni: Unga fólkið og Reykjavík
Tripolibíó (sími 1182): — ' (Fermingarbörn undanfarin ár
„Minnislausi maðurinn“ (ame- sérstaklega beðin að mæta).
Breiðf irðingabúð:
dansarnir kl. 9 síðd.
Góðternlarahúsið:. SKT. —
Gömlu og nýju dansarnir kl. 9
síðd.
Hótel Borg: Klassísk tónlist
verður leikin frá kl. 9—11,30. s.
íngúlfseafé: Hljómsveit húss
ins leikur frá kl. 9 síðd.
RöðuII: SGT. Gömlu dans-
arnir kl. 9 siðd.
Sjálfstpeðishúsið: Blandaðir á-
vextir. Kvöldsýning kl. 8,30 síd
Tjafnárcafé: Almen'ningsdans
leikur kl. 9 síðd.
Úr öfium áttum
Fræðslu- og málfundur Félags
fungra jafnaðarmanna verður á
þriðjudagskvöldið kl. 8,30 í skif
stofu félagsins í Alþýðuhjsinu.
Messiir
ÞAÐ FER EFTIR ÞVÍ við garði'eða'reglymii; aftur á móti
hvað er miðað, hvort 50 ár eru j- nokkrir verið , trúir til ævi-
talin langur tími eða stuttur. j Ioka“ og aðrir eru enn sIíMr.
Fyrir nokkrum ára tíma var 50 : ViL ég nefna hér nokkra þessara
ara maður talinn til gamal. i mar.na: Sig. Júl. Jóhamíelson,
menna, en nú er meðalmanns- j Jón Ófeigsson yfirkennari, Jó_
aldurinn svo hækkaður hér hjá hann S'igurjónsson'skáld,-Ólai'ía
okkur, að fimmtugur maður er 1 Jóhannsdóttir, Sigurður Þ r-
talinn vera á bezta aldri. ólfsson skólastjóri, Guðmundur
En þegar farið er að tala um j Einarsson prófastur/ Guðrún Lár
félög, munu 50 ár vei/a talin! usdóttir rithöf. og alþm. Þessi
nokkuð hár aldur. voru öll við stúkuna á fyrstu 3
Á síðasta tug liðinnar aldar ■ starfsárum hennar. Frá síðari ár
var mikill gróandi í íslenzku Um þessi: Þófufm Magnúsdoitir
þjóðlífi, og á þeim gróanda
byggist mikið af þeim framför-
um, sem við nú orðíð njótum.
Þessi gróandi kom mikið fram
í því, að menn tóku höndum
saman til að koma af stað og
lyfta ýmsum málum fram, til að
efla íramfarir og styðja h.ug.
sjónir. Ein var sú hugsjón, sem
átti miklu gengi að fagna meðal
íslenzkrar þjóðar, það var hug-
sjón góðtemplarareglunnar: að
fjarlægja fár áfengisneyzlunnar
og bræðralag allra manna.
Einn af þeim mörgu smáu
kvistum, sem þá voru gróður-
settir í garði reglunnar hér á
Daniel Jacques Allonius, 25 ára garnall listamaður í París er að
gera skopmyndir úr leir af ýmsum heimskunnum mönnum. Þessi
mynd sýnir hann vera að ganga frá skopmynd a£ Vincent Auriöl
forseta Frakklands.
rithöf., Sigurður Helgason yith.
og kennari. Jón ísleifsson kenn-
ari, Jóhann Þorkelsson héraðs.
læknir, Jón Gunnlaugsson
stjórnarráðsíulltfúi o. fl. —■
Rúrpið leyfir ekki að geta um
fleiri. Lengst hafa starfað sem
gæzlumerm Svövu þeir Sigur.
jón Jónsson, áður málari og
bóksalif nú starfsmaður R.eykja.
víkurbæjar, í 19 ái', 5. 5. 1907
til vors 1926 (síðustu 3 árin
varagæzlumaður) og Steindór
Björnsson, nú 22 ár (þar af 1.
og 4. árið varagæzlumáour),
1923 til ’44 og síðan 1927.
Stofnendur Svövu voru 53,
landi, á nú um þessa helgi 50 en lengst af starfsævinni háfa
ára afmæli.
Árið 1898 var Sigurður Júlíus
Jóhannesson, stúdent, orðinn
stórgæzlumaður unglingastarfs
í framkvæmdanefnd stórstúk.
unnar. Þá stofnaði hann barna.
blaðið Æskuna, sem síðan hefur
alltaf komið út og er nú eitt-
hvert alútbreiddasta blað lands_
félagsmenn verið 150—230.
Svava á marga trygga félága.
Elzti félagi herinar gekk í stúk.
una á 4. fundi hennar. jóladag_
ínn 25. desember 1898, þá ung_
Ur prentnemi hér í bæ. Nú <er
hann heiðursfélagi hennar: Jón
Helgason prentsmfðjustjóri. ■—
Alls hefur Svava eignazt 10
ins. Hann var félagi í „Hlín“ , heiðursfélaga (1 þeirra er 'dá.
nr. 33. sem árið áður var stofn. * jpri) og 23 æviféíaga, — e í af
uð að miklu leyti af skólapilt- j-þeim er 1 dáinn og annar it-
um í efstu bekkjum latínuskóL • ur í hei&nrsfélagahópinn. — Þó
ans og a£ guðfræðinemum í hafa auðyitað mjög margir,
prestaskólanum. Og nú, ákváðu 1 bæði ungir og fuHorðnir. gerzt
Hlínverjar að stofna barna. \ félagar í Svövu, eh verið bar
stúku. Várð Sigurðúr Júl. þar skámma stund; nokkrir frá 2—3
foringinn. — Og sunnudáginn j ar og allt upp í 8—10 ár, en
4: des. 1898 stofnaði hánn.bar'ná 1 horfið síðan, — cg langílestir áh
stúkuna Svövu nr. 23 og- varð þess að , kveðja“ • þ. e. án þess
fyrsti gæzlumaður hennar. | að segja' sig úr stúkmmi. Bn
Síðan he'fur Svava lifað og þetta er Iíklega reynsla ílest.
stárfað, oftast nær við góðan | ailra féiaga. Það imm ekki'c aL
hag' eoa sæmilegan. Á þessu ára- j'gengara meðal fullorðinna held
bili hafa atgrfað áð viðhaldi | ul- en barna og unglinga,: að
''stúkunnar alls' 63 gæzlumenn. j hætta aðéins áðó'.stundá íéiag
Af þeim hafa 43 einhvern tíma ! sitt — af éinhverjum ástæSirm,
verið aðalgæzlttmenn, en hinir
aðeins varagæzlumenn. Oftast
hafa aðalgæzlumennirnir verið
tveir sá-man, þvj að verndarstúk
urnar voru tvær — Hlín og Bif
röst nr. 43, — allt til 1918, að
þær runnu saman og mynduðu
Framtíðina nr. 173. En síðar —
1927 til 1932 —■ var íþaka nr,
194 einnig verndarstuka Svövu.
í hópi þessara gæzlumanna
hafa verið margir menn, sem
síðar urðu þjóðkunnir, en allt
of margir þeirra reynzt skamm.
yinnir verkamenn í þeim blóma
en segja sig ekki úr þerim,
kveðja ekki.
Nú er barriasíúkan Svr.v.a nr.
23 50 ára gomul. Hún tíéldur
upp á afmælið ræ "a simnuaeg
rneð hátíðarfundi og skemrvl :n
á eftir. — Er ékki hugsanlegt,
að einhvérjir af þeirn — l. d.
einhvérjar konurnar -—sern á
æsku- og unglingsárunum undu
glaðir x Svövu og eiga baðan
góðar minningar, vildu mínn-
ast hennar á einhvern hátt riú
(Frih. á 7. síðu.), >