Alþýðublaðið - 22.01.1950, Qupperneq 4

4
ALÞYf)URLAf)IÐ
Sunnudagur 22. janúar 1950.
Útgefandi: AlþýSuflokkurinn.
Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
Fréttastjóri: Benedikt Gröndal.
Þingfréttir: Helgi Sæmundsson.
Ritstjórnarsímar: 4091, 4902.
Auglýsingar: Emilía Möller.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
ASsetur: Alþýðuhúsið.
Alþýðuprentsmiðjan h.f.
Baráffa í orði, sam-
vinna á
MORGUNBLAÐIÐ þykist
nú heyja harða baráttu við
kommúnista út af bæjarstjórn-
arkosningunum og telur íhald-
ið vera hinn eina sanna and-
stæðing þeirra. Þykist Morg-
unblaðið þess um komið, að
bregða öllum öðrum um linku
og óheilindi í afstöðunni til
kommúnista, skellir öllum hin-
um flokkunum saman í eitt,
eins og á þeim sé lítill eða
enginn munur, og hvetur menn
til að kjósa íhaldið við bæjar-
stjómarkosningarnar af því,
að engum öðrum flokki sé
treystandi til að vera á verði
gegn kommúnistum.
*
Það er ósköp létt að skrifa
þannig; ekki sízt, þegar stung-
ið er undir stól öllum frétt-
um ,sem sýna hið gagnstæða.
En eins og kunnugt er hefur
Morgunblaðið ekkert verið að
skýra lesendum sínum frá því,
að íhaldsmenn á ísafirði hafa
iegið í pólitískri flatsæng með
kommúnistum þar vestra allt
síðasta kjörtímabil, og að þeir
tóku í haust höndum saman
við kommúnista norður á
Siglufirði til þess að hrekja úr
embætti bæjarstjóra þar ung-
an, vinsælan alþýðuflokks-
mann, sem ekkert hafði til saka
unnið. En ekki nóg með það:
Einmitt þessa síðustu daga,
þegar Morgunblaðið er að
belgja sig út af baráttu sinni
gegn kommúnistum, hafa
flokksmenn þess norður í Ól-
afsfirði háð sameiginlega kosn-
ingabaráttu með kommúnist-
um gegn alþýðuflokksmönnum
í verkalýðs- og sjómannafé-
laginu þar og gert kommún-
Ssta að formanni í því í stað
valinkunns alþýðuflokksmanns;
en alls eru í hinni nýju stjórn
Eélagsins þrír kommúnistar og
tveir íhaldsmenn!
❖
Þannig lítur þá barátta í-
haldsins gegn kommúnistum út
í reynd; og er það að vísu ekki
i fyrsta sinn, sem það segir eitt
og gerir annað í afstöðu sinni
til kommúnista. Eða hver
skyldi vera búinn að gleyma
því, að það var íhaldið, sem
með margra ára bandalagi, sam
vinnu og þjónkun við komm-
únista í verkalýðsfélögunum
etuddi þá til þeirra áhrifa og
Valda, sem þeir hafa þar í dag?
Það má sjálfsagt benda á
ýmsa forustumenn íhaldsins,
cern nú sjá villu síns vegar á
þeim árum og vildu gjarnan, að
það væri allt ógert, sem þeir
gerðu þá til þess að hef ja kom-
únista til valda í verkalýðsfé-
iögunum; en staðreyndirnar
eýna enn í dag, að íhaldinu er,
þrátt fyrir allar yfirlýsingar,
hvergi treystandi í baráttunni
gegn komrnúnistum. Það er frá
því fyrir stríð sýkt af anda
annarrar einræðishreyfingar,
nazismans, sem það gerði þá
miklar gælur við. En svo vel
finnur það skyldleikann milli
nazismans og kommúnismans,
að það virðist nú engu síður
reiðubúið til þess að taka hönd
um saman við kommúnista,
þegar það telur sér það henta
í baráttunni gegn Alþýðu-
flokknum. En það er segin
saga, að alltaf og alls staðar er
bandalagi íhaldsins við komm-
únista stefnt gegn Alþýðu-
flokknum. Þannig hefur það
verið á ísafirði síðast liðið
kjörtímabil; þannig var það á
Siglufirði í haust; og þannig
er það í Ólafsfirði nú. Og svo
þykist íhaldið eiga þakkir og
traust skilið fyrir skelegga
baráttu gegn kommúnistum!
En þetta er aðeins önnur
hliðin á þessu síendurtekna
bandala.gi íhaldsins við komm-
únista. Hin er þáttur kommún-
ista í því. Eins og kunnugt er
þykjast þeir ekki síður af bar-
áttu sinni gegn íhaldinu, en
íhaldið af baráttu sinni gegn
þeim. En reynslan er þó stöð-
ugt þessi, að kommúnistar líta
á Alþýðuflokkinn sem „höfuð-
óvin“ sinn, — hafa líka marg-
sinnis lýst yfir því, — og eru
alltaf reiðubúnir til þess að
að taka höndum saman við
íhaldið gegn honum og þiggja
af því völd og upphefð! Þann-
ig er barátta kommúnista gegn
íhaldinu í reynd!
Svo svívirða þe.ssir „heiðurs-
menn“ Alþýðuflokkinn fyrir
samvinnu við íhaldið og kalla
hann „aðstoðaríhald“! Það er
alveg sama falsið og hjá íhald-
inu, þegar það er að gorta af
baráttu sinni gegn kommún-
jstum og bregða öðrum um
linku gagnvart þeim. Sann-
leikurinn er sá, að báðir eru
þessir flokkar, íhaldið og kom-
múnistar, skoðanalitlir og
stefnulitlir valdastreituflokkar,
en sýktir af anda einræðis-
hreyfingarinnar í heiminmn á
okkar dögum. Hvorugum
þeirra getur lýðræðið treyst.
Um kommúnista er vitað, að
þeir sitja stöðugt á svikráðum
við það, og ekki aðeins við það,
heldur og við frelsi og sjálf-
stæði þjóðarinnar. En það
hindrar ekki íhaldið að ganga
í bræðralag við þá, þegar því
bykir henta í baráttunni gegn
Alþýðuflokknum!
Lisíabóksfafur
LISTABÓKSTAFUR Alþýðu-
flokksins við bæjarstjórnar-
og hreppsnefndakosningarnar
29. janúar næstkomandi verð-
ur sem hér segir á hinum ein-
stöku stöðum: KAUPSTAÐIR:
Reykjavík A-listi
Hafnarfjörður A-listi
Akranes A-listi
ísafjörður A-listi
Sauðárkrókur A-listi
Siglufjörður A-listi
Ólafsfjörður A-listi
Akureyri A-Iisti
Seyðisfjörður A-listi
Neskaupstaður B-listi
Vestmannaeyjar A-listi
Keflavík A-listi
KAUPTÚN:
Borgarnes A-listi
Ólafsvík A-listi
Stykkishólmur A-listi
Suðureyri A-Iisti
Flateyri A-listi
Súðavík A-listi
Bolungarvík A-listi
Hvammstangi A-listi
Dalvík A-listi
Djúpivogur A-listi
Fáskrúðsfjörður A-listi
Sandgerði Arlisti
Hveragerði A-listi
Selfossi A-listi
Stokkseyri A-listi
Eyrarbakki A-listi
Kópavogshreppur A-Iisti
Selt j ar narneshreppur A-listi
Leikfélag Reykjavíkur
sýnir í kvöld kl. 8:
Bláa kápan
UPPSELT.
Ósóttar pantanir seldar kl. 3.
Sími 3191.
Skipt á frambjóðendmn. — Eiga kommúnistár
hjáleigu? — Syndir í húsnæðismálum bæjarbúa.
— Oddaaðstaða Alþýðuflokksfiis í bæjarstjórn.
Auglýsið í
Alþýðublaðinu!
ÞAÐ HLÝTUR að vekja at-
hygli og skýra aðstöðu og af-
stöðu, einnig innræti þeirra og
hugsjónarugling, hvernig tveir
flokkar skipta svo að segja á
frambjóðendum. Kona, sem
barðist á hæl og hnakka fyrir
kommúnista við síðustu alþing-
iskosningar og talaði á fundi
þeirra, skipar nú sæti á lista
framsóknarmanna, maður, sem
um líkt leyti skrifaði í Tímann
skipar nú sæti á lista kommún-
ista.
FYRIR SÍÐUSTU hæjarstjórn
arkosningar gerðu kommúnist-
ar út bifreið með hátalara í
braggahverfin og öskruðu.
„Braggabúar. Braggabúar. Kjós
íð C-listann“. í skyndilegum
umbótaáhuga sínum hefur Tím-
anum farist líkt undanfarið.
Það er því líkast, sem blaðið
hafi álitið, að í braggahverfun-
um byggi einhver sérstök
manntegeund. Þetta sýnir
skilningsleysi og vanþekkingu

Hvorki verið sinnt né svarað
MORGUNBLAÐIÐ heldur því
fram, að ríkið beri ábyrgð á
ófremdarástandi sjúkrahús-
málanna í Reykjavík, en bæj-
arstjórnaríhaldið eigi þar
enga sök á. Dómur staðreynd-
anna er hins vegar sá, að á
móti hverju einu Sjúkrarúmi
í Reykjavík, sem bæjarfélag-
ið hefur komið upp, hefur
ríkið lagt til fjögur. En þar
með er ekki sagan öll.‘ Það,
sem bæjarstjórnaríhaldið stát
ar af í sambandi við fyrir-
hugaðar framkvæmdir á sviði
sjúkrahúsmála höfuðstaðar-
ins, er ekki hugmyndir þess,
enda hugkvæmninni þar ekki
fyrir að fara. Tillögurnar til
úrbóta eru komnar frá emb-
ættismanni ríkisins, land-
lækni, sem bæjarstjórnar-
íhaldið reynir að saka um ó-
stjórn sjálfs þess í sjúkrahús-
málum Reykjavíkur.
LANDLÆKNIR ritaði bæjar-
ráði Reykjavíkur bréf í
febrúarmánuði árið 1934, eða
fyrir 16 árum, þar sem hann
telur sjálfsagt, að Reykjavík
reisi sérstakt bæjarsjúkra-
hús, og hvetur ráðamenn
bæjarins til að koma upp og
reka sem fullkomnasta heilsu
verndarstöð fyrir bæinn. Nú
segist íhaldið eiga þessa hug-
mynd, Sem er hið eina, er það
leggur til og talar um í sam-
bandi við sjúkrahúsmálin. En
hver er sannleikurinn7 Hann
er sá, að hugmynd landlækn-
is, sem hann kom á fram-
færi við ráðamenn Reykja-
víkur fyrir hartnær 16 árum,
hefur ekki notið meira full-
tingis íhaldsins en það, að nú
fyrst er byrjað að grafa fyrir
heilsuverndarstöðinni, en
bæjarsjúkrahúsinu er ekki
Iengra komið en svo, að
teikningin að því er enn í
deiglunni.
FULLTINGI RÍKISINS við
sjúkrahúsbyggingar bæjarfé-
laganna er lögákveðið, svo að
Reykjavíkurbær þarf engu
að kvíða í því efni. Ríkissjóð-
ur greiðir lögum samkvæmt
40% af kostnaði þeirra sjúkra
húsa, sem bæjarfélögin reisa.
Þess vegna er það herfileg
blekking, þegar Morgunblað-
ið og ábyrgðarmenn óstjórn-
ar íhaldsins í sjúkrahúsmál-
um Reykjavíkur em að saka
ríkið um það, að höfuðstað-
inn vanti sjúkrahús. Sannleik
urinn er hins vegar sá, að
Reykjavík hefur notið fram-
taks ríkisins í sjúkrahúsmál-
um í ríkum mæli. Ríkið rek-
ur sem sé helmingi fleiri
sjúkrarúm í höfuðstaðnum en
bæjarfélagið undir stjórn
íhaldsins. Og þegar ráðamenn
Reykjavíkur hefjast handa
um byggingu bæjarsjúkrahúss
og heilsuverndarstöðvar er
fjárhagsleg samvinna ríkisins
fyrirfram tryggð lögum sam-
kvæmt. En þær framkvæmd-
ir eru því aðeins hugsanleg-
ar, að hinu svefnþunga og
framtakslausa bæjarstjórnar-
íhaldi verði steypt af stóli.
MORGUNBLAÐIÐ heldur því
fram, að Reykjavíkurbær
hafi leitað samvinnu við rík-
ið um úrbætur í sjúkrahús-
málunum, en enga fyrir-
greiðslu fengið. Þetta er
blekking, og skal skorað á
Morgunblaðið og borgarst.jór-
ann að birta gögn þessara
mála opinberlega. Hitt er
staðreynd, að Reykjavíkur-
bær hefur svo til undantekn-
ingárlaust skellt skolleyrum
við erindum landlæknis, þar
á meðal hugmyndinni um
bæjarsjúkrahúsið og heilsu-
verndarstöðina. Umsögnin
um afgreiðslu bæjarins á er-
indum landlæknis er oftast
nær ein og hin sama í heil-
brigðisskýrslum: „Þessu er-
indi hefur hvorki verið sinnt
né svarað“.
Framsóknarmanna á ástæðum
i Reykjavík.
í BRÖGGUNUM hafa menn
singöngu fengið sér íbuðir vegna
þess að þeir hafa verið húsnæð-
íslausir og ekki átt von á betra
húsnæði. Annað hefur ekki vald
ið. Braggaíbúðirnar eru ákaf-
tega misjafnar í bænum og veit
ég það vel af eigin raun. Sumir
blaggarnir eru miklu betri en
tnargar aðrar íbúðir í bænum.
Það fer bæði eftir því hvernig
braggarnir hafa verið úr garði
gerðir en það fer líka eftir út-
Bjónarsemi og hirðusemi þeirra
sem þar búa.
HÖFUÐSYND ÍHALDSINS í
húsnæðismálunum er sú, að það
hefur látið undir höfuð leggj-
ast að byggja litlar, ódýrar og
hentugar íbúðir. Það hefur ekki
haft skilning á því að brýnasta
nauðsynin hefur verið sú, að
byggðar yrðu íbúðir við hæfi
þess fólks, sem ekki getur lagt
fram tugi þúsunda króna til að
fá þak yfir höfuðið. Hins vegar
hefur það byggt lúxusíbúðir, þar
sem útborgun hefur verið allt
að 80 þúsundir króna, og síð-
an hafa sumar þessara íbúða, að
minnsta kosti, verið svo dýr-
ar að búa í, að það hefur ekki
verið á færi fátæks fólks.
EN SYNBIR ÍHALDSINS í
húsnæðismálunum eru fleiri.
Ein er sú, að bæjaryfirvöidin
hafa algerlega vanrækt að að-
etoða fólk við útvegun á efni til
að lagfæra bráðabirgðahúsnæði
citt. Það gátu bæjaryfirvöldin
gert en. hafa ekki gert, eins og
þau hafa yfirleitt vanrækt skyld
ur sínar við borgarana, sem
þurft hafa á aðstoð þeirra að
halda. Hafa þau í þessu efni
verið trú því boðorði, sem einn.
af forystumönnum þeirra fyrir
fáum árum gaf þeim, að skipta
cér sem minnst af byggingar-
málunum, því að með afskipt-
um af þeim væri verið að taka
fram fyrir hendurnar á ein-
staklingsframtakinu.
EN SYNÐIRNAR hjá bæjar-
yfirvöldunum eru svo margar,
að það myndi taka rúm margra
pistla minna að telja þær upp.
Það er því engin vanþörf á því
að völdin séu losuð úr greipum
íhaldsins. Því finnst að völdin
1 bæjarfélaginu séu einkaeign
þess. Af því stafa vanrækslu- '
Gyndirnar og sofandahátturinn.
Ef Reykvíkingar afhenda Al-
þýðuflokknum oddaaðstöðu í
bæjarstjórninni, mun hann
nota aðstöðu sína út í yztu æs-
Framhald á 7. síðu.