Alþýðublaðið - 22.03.1950, Blaðsíða 8

Gerizt 'áskrifendur
Aiþýðublaðinu.
Alþýðublaðið inn á
j fovert heimili. Hring-
; ið í síma 4900 eða 4906.
»ÁI llll IIII ■ !!■ IIHIIII i I irilHIHmi'limiUilMB—BWBBBaWB
Miðvikudagur 22. marz 1950
Börn ©g unglingar.
Komið og seljið j
Alþýðublaðíð.
Allir vilja kaupa j
Alþýðublaðið.
læsfirétfur kveður upp þrjá
óma í fóslureyðingamálum.
Aðalfundur Verka-
lýðsfélags Kaldrana
nesshrepps
Norræn Ijósmyndasýning opnu
í Listamannaskálanum í dag.
■ ■ ■ ♦
Hnekkir úrskurði lögreglurettar um
trúnaðarsamband læknis og sjúkiings
f í slíku máli,
IIÆSTIIJKTTlll kvað síðast liðinn mánudag upp þrjá
úrskurði í fóstureyðingamálum, og eru úrskurðirnir allir eins,
enda málin sama eðlis. í málum þessum var um það að ræða,
livort læknarnir séu skyldir til að rjúfa trúnað milli þeirra og
sjúklinga sinna varðandi óiöglegar fóstureyðingar, sem lækn-
arnir' vissu að gerðar hefðu verið. Lögregluréttur í Reykjavík
kvað upp þann úrskurð, að lækni, sem þar átti í hlut, bæri
skylda til að rjúfa umræddan trúnað og skýra frá nafni kon-
unnar, sem í hlut átti. Hæstiréttur hnekkti þessum dómi og
komst að þeirri niðurstöðu, að „þetta trúnaðarsamband sjúk-
lings við lækni þykir vera svo mikilvægt frá þjóðfélagslegu
sjónarmiði, að ekki séu efni til
Aðdragandi þessara mála er
sá, að landlæknir sendi yfir-
völdunum skýrslur frá lækn-
um um fóstureyðingarmáL
Hér skal sem dæmi birt ein
skýrslan, frá Gunnari J. Cortez
lækni í Reykjavík, og segir
landlæknir í bréfi tii sakadóm-
ara, er hann sendi með skýrsl-
unni, að þetta sé fimmta þess
háttar skýrsla, sem hann send-
ir. Landlæknir segir enn frém-
ur í bréfi sínu: „Með tilliti til_
sérþekkingar hans (Cortez) og
þeirra læknisstarfa, sem hann
hefur gegnt og gegnir, ætlast
ég til þess, að vitnisburður
hans um ástand fóstureyðing-
armála hér í bæ verði þungur
á metunum,“
Skýrsla Gunnars J. Cortez
fer hér orðrétt á eftir:
„Að gefnu tilefni leyfi ég
mér hér með að skýra yður frá
eftirfarandi:
S. I. vetur vár ég sóttur til
stúlku hér í Reykjavík, er leg-
ið hafði rúmföst um 3 vikna
skeiö vegna blæðinga. Otil-
kvödd sagði hún mér, að hún
hefði verið ófrísk, en ekki get-
að hugsað sér að ganga með og
ala barn og því leitað til læknis
hér í bæ, og hefði hann fram-
kvæmt hjá sér fóstureyðingu
íýrir þrem vikum. Síðan hefði
hún legið rúmföst með stöðug-
ar blæðingar og væri enn ekk-
ert lát á þeiín.
Sjúklingurinn var hræddur
og órólegur. Hún var áberandi
föl og púlsinn hraður. Talsverð
blæðing var pr. vaginam. Hiti
var eðlilegur. Ástand stúlkunn
íæsímabilunin hafði
engin áhrif á fal-
sambandið eða
áeylasendingar
AÐ UNDANFÖRNU hefur
verið bilun á sæsímanum milli
íslands, Færeyja, Englands og
Danmerkur, en viðgerð hefur
nu aftur farið fram.
Bilun þessi hefur þó engar
truflanir haft í för með sér varð
andi talsamband milli landanna
eða skeytasendingar, þar eð
þær fara fram loftleiðis.
að rjúfa það í þessu máli.“
ar var svo alvarlegt, að ég lagði
hana samdægurs á sjúkrahús
og gerði evacuatio uteri. Legið
var stórt og mjúkt, ekki neitt
óeðlilegt að sjá á portio (Lae-
siónir eftir tengur eða þ. u. 1.).
Ekki þurfti að dilatera til þess
að koma inn sljórri curettu, og
sr legið var skafið, kom út
vefjarbiti á stærð Við vísifing-
urskjúku. Var ekki um að vill-
ast, að það voru leifar af pla-
eenta.
Stúlkan náði sér smátt og
smátt eftir aðgerðina, og blæð-
ingar stöðvuðust strax. Hún lá
á sjúkrahúsinu í 13 daga, en
var þó ekki vinnufær, er hún
útskrifaðist. Síðan hef ég séð
hana einu sinni. Það var, er
hún kom á stofuna tii mín,
nokkru eftir að hún fór af spí-
talanum og kvaðst vera að
hugsa um að endurkrefja lækn
inn um það, sem hún hefði
greitt fyrir fóstureyðinguna,
þar sem hún liti svo á, að hann
hefði leyst verkið illa af hendi
og þannig bakað sér óþarfa út-
gjöld, vinnutap og veikindi,
Því lief ég skýrt frá þessu
tilfelli, að ég tel, að hér hafi
óvéfengjanlega verið um að
ræða criminel abort, en ekki
af því, að ég telji þetta neitt
einsdæmi. Öðru nær. Það er
sltoðun mín, byggð á frásögn
kvenna, er til mín hafa leit-
að þessara erinda og síðan
fundið náð fyrir augum ann-
arra, og enn fremur kenna,
er ég lief fyrir hitt undir
svipuðum kringumstæðum
og stúlku þá, er að ofan
greinir frá, að það sé litlum
erfiðleikum bundið að fá
gerða fóstureyðingu hér í
Reykjavík utan við lög og
rétt.
Ofangskráð er ég réiðubúinn
að staðfesta fyrir rétti, verði
þess óskað.“ (Leturbreyting
Alþbl.)
Þessi skýrsla var lögð fram
í lögreglurétti Reykjavíkur, og
var Cortez kallaður sem vitni
fyrir réttinn. Hann staðfesti
þar skýrslu sína og nefndí frek-
ari dæmi til stuðnings fullyrð-
ingum sínum síðast í skýrsl-
unni. En hann neitaði að gefa
upplýsingar um nafn konu
þeirrar, sem um ræðir í skýrsl-
unni. Réttur kvað þá upp úr-
skurð á þessa leið:
„Rétturinn lítur svo á, að
AÐALFUNDUR Verkalýðs-
félags Kaldrananesshrepps á
Drangsnesi var haldinn 19. fe-
brúar.
Úr stjórn áttu að ganga tveir
menn, þeir Skúli Bjarnason,
sem var endurkjörinn, og
Magnús Guðmundsson.
Stjórn félagsins ákipa nú:
Torfi Guðmundsson formað-
ur, Helgi ySigurgeirsson vara-
fdrmaður, Jóhannes Jónsson
ritari, Skúli Bjarnason gjald-
keri og Benedikt Sigurðsson
fjármálaritari.
Tvær breytingar voru gerð
ar á lögum félagsins. 1. Að
vinnuveitendur skyldu halda
eftir af kaupgreiðslum fyrir fé
lagsgjöldum og 2. Að ungling-
um innan 14 ára væru tryggð
félagsréttindi án atkvæðisrétt-
ar, gegn hálfu félagsgjaldi.
HandknaHleiks-
móiið heldur
áfrarn í kvöld
HANDKNATTLEIKSMÓT
ÍSLANDS (síðari hluti). í
kvöld kl. 8 fara fram eftirtald
ir leikir:
2. fl. kvenna, Ármann—
Fram; meistarafl. kvenna,
Haukar—Í.R.; 2. fl. karla,
Haukar—K.R.; 2. fl. karla, F.H.
—Valur; 2. fl. karla, Víkingur
—Fram; 2. fl. karla, Í.R.—Ár-
mann.
Ekki er ennþá neitt hægt að
segja um, hver líklegastur er
til vinnings í hinum ýmsu
flokkum, en leikir gerast nú
meira og meira spennandi eftir
því, sem líður á mótið. Er ó-
hætt að hvetja þá, sem hand-
knattleik unna, til að sjá
keppnina, því spennandi eru
leikirnir og margt óvænt getur
skeð, og enginn veit, hver sig-
urinn ber úr býtum fyr en að
leikslokum hverju sinni.
þagnarskylda samkvæmt á-
kvæði þessu (laga nr. 47, 23.
júní 1932) nái ekki til atriðis
þess, sem hér liggur fyrir til
rannsóknar, sem er uppljóstrun
meints glæps, og hlýtur því að
ákveða, að vitninu skuli vera
skylt að upplýsa, hver nefnd
kona sé.“
Gunnari Cortez var því gert
skylt að gefa framangreindar
upplýsingar.
Málinu var skotið til hæsta-
réttar, og sem áður getur,
hnekkti rétturinn dómi lög-
regluréttar og taldi lækninum
ekki skylt að rjúfa trúnaðar-
samband vitt við sjúklinginn
og skýra frá nafni stúlkunnar.
Sams konar dómar voru um
leið kveðnir upp í tveim öðrum
sams konar málum, og voru
læknarnir, sem þar koma við
sögu, Karl G. Magnússon og
Björn Sigurðsson í Keflavík.
Á sýningunni eru 400 myndir eftir nor-
ræna atvinnuljósmyndara; 50 foéÓan.
■■
NORRÆN LJÓSMYNDASÝNING verður opnuð í Lista-
mannaskálanum í dag, og er þetta stærsta Ijósmyndasýning',
sem hér hefur verið haldin. Á sýningunni eru um 400 Ijós-
myndir eftir atvinnuljósmyndara á öllum Norðurlöndunum,
þar á meðal 50 Ijósmyndir eftir 15 íslenzka ljósmyndara. —
Aðallundur
safnaðarins í
Hafnarfirði
Sýningin er haldin hér á vegum Ljósmyndarafélags íslands.
Myndirnar hafa áður verið á'
sýningum á Norðurlöndum og
héðan fer hún til Bergen. en
verður ef til vill sýnd í fleiri
borgum á Norðurlandi síðar.
Sýning þessi var fyrst opn-
uð í Kaupmannahöfn í apríl í
fyrra í tilefni af 70 ára afmæli
Ljósmyndarasambandsins
danska, en síðan var sýnd í
Finnlandi, Stokkhólmi og loks
í Odense.
Á sýningunni eru 108 mynd
ir frá Danmörku, þar á meðal
8, sem hlotið hafa sérstaka
heiðursviðurkenningu, frá Sví-
þjóð eru 100 myndir, frá Finn-
landi 73, frá Noregi 69 og fra
íslandi 50. ’v,
Á sýningunni hér verður sér
deild fyrir hvert land. Hefúr
Svíþjóð allan vegginn til liægri
handar þegar komið er inn ~i
skálann, en skilrúmi hefur véi’
ið komið fyrir í miðjum skálan'
um og hefur Noregur vegg-
inn á móti Svíunum. Hinum
meginn á skilrúmsveggnum
eru myndir Finnanna, og á
veggnum til vinstri beint á
móti eru dönsku myndirnar.
Loks eru íslenzku myndirnar
fyrir enda salarins. Sýningin
verður opnuð kl. 2 í dag fyrir
boðgesti en kl. 4 fyrir almenh
ings, og verður hún opin í 10
daga.
FRÍKIRKJUSÖFNUÐUR-
INN í HAFNARFIRÐI hélt
framhaldsáðalfund sinn á
súnnudaginn.
Úr 'stjórninni áttuýað gaíhga
Guðjón Magnússon, Gísli Sig-
urbjörnsson og Jóhann Tómas -
son, i skipstjóri, err tveir þeir
vfyrf iþ-efndu voru endurkosnir.
ínýbgðiSt eindregið undan
én hann hefur
’yeriö.íý s^þáð^rstjórninni í 1*7'
ár. I íiáns stað var-kosinn Jón
Kristjánsson, vélgæzlumaður.
í sofnuðinum .eru nú um 12
hundruð manns. Á árinu voru.
29 messur í kirkju safnaðarins
og 22 börn voru fermd.
Söngstjóri fríkirkjusafnaðar-
ins er Guðjón Sigurjónsson,
orgelleika'ri. Kórinn mun halda
opinberlega hljómleika. á skír-
dag.
KveÖjuhljómleikar
finnshu hjónahna
bindarafélags
Reykjavíkur
AÐALFUNDUR félagsins var
haldinn 27. febr. s. 1. í Iðnó. í
stjórn voru kjörnar: Formaður,
Guðgeir Jónsson, endurkosinn
í 8. sinn, varaform. Einar Helga
son, í stað Bjarna Gestssonar og
fjármálaritari Pétur Magnússon
í stað Ólafs Tryggvasonar er
neitaði endurkosningu eftir 8
ára starf. Þakkaði fundurinn
honum ómetanlegt starf. Auk
ofanritaðra' eru í stjórninni
Guðmundur Gíslason gjaldkeri
og S. Fougner-Johansen rit-
ari.
Sjóðir félagsins höfðu aukizt
um full 25 þús. kr. á s. 1. ári og
námu um síðustu áramót um
122 þús. kr.
Samþykktar voru eftirtaldar
greiðslur úr Félagssjóði: í
Vinnudeilusjóð kr. 10.00.00, í
Fánasjóð kr. 1000.00, gjöf til
Félags þókbandsnema kr. 1000,
FINNSKA SÖNGKONAN
Tii Niemelá og Koskimies,
maður hennar, halda k-veðju-
hljómleika í Gamla Bíói í
kvöld kl. 7,15, og er efnisskrá-
in ný.
Þau hafa l^ldið tvo konsería
í Reykjavík áður við mjög góð-
ar undirtektir, einn á Akureyri
og í Hafnarfirði í gærkvöldi.
Síðdegis í gær var þegar nær
uppselt á hljómleikana í kvolá.
Á hl j ómleikunum í kv.öld
syngur frúin lög eitir Schu-
mann, Schubert, Strauss, Grieg
og Sibelius.
Hjónin fara héðan heimleiðis
til Finnlands aðra nótt, en um.
kvöldið, áður en þau fara, verða
þau gestir Finnlandsvinafélags-
ins Suomi, sem heldur skemmt
un það kvöld, og mun frúin
syngja á skemmtuninni, en
maður hennar leika á píanó.
00.
Félagið gerði nýjan kaup og
kjarasamning við vinnuveitend
ur á árinu. Það átti fulltrúa á
16. landsþingi Norsk Bokbind-
er og Kartonsjerarbeiderfor-
bund í Bergen s. 1. haust.