Alþýðublaðið - 16.08.1950, Blaðsíða 5

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
5
Miðvikuclagur 16. águst 1950
í GREIN MINNI í Alþýðu-
blaðinu 12. þ. m. lýst ég því,
'hvernig togaradeilan var und-
irbúin með ráðstefnu, sem
’haldin var 12. marz s. 1. fyrir
forgöngu Sjómannafélags
.Reykj avíkur.
Sjómannafélagið vildi freista
þess með ráðstefnunni, að und-
itbúa deiluna sem allra bozt og
rtyna að búa svo um hnútana,
að öll sjómannafélögin gætu
haft náið samstarf um málið
til þess að útiloka al'an mis-
skilning og sundrung í stétt-
ánni. Ég lýsti því einnig, hvern-
ig tvö af samstarfsfélögunum
hafa brugðizt þeirri von um
einingu og samstarf, sem fyllti
hugi forráðamanna sjómánna-
stéttarinnar eftir ráðstefnuna
og í byrjun deilunnar.
Hér mun nú í stórum drátt-
nrn skýrt frá því, sem gerzt
hefur eftir að Sjómannaféiag
Akureyrar klauf sig út úr sam-
tökunum og gerði sérsamninga
við útgerðarmenn á Akureyri.
Þegar stjórn Sjómannafélags
Reykjavjkur hafði fengið það
staðfest, að samningurinn hefði
verið gerður, óskaði hún að fá
afrit af honum sem fvrst, en
Sjómannafélag Akureyrar
sendi samninginn ekki ótil-
hvatt eins og Lorenz Halldórs-
son segir í Þjóðviljanum í grein 1 2
sinni.
Þegar upplýst var, að samn-
jngurinn var ekki gerður til 1.
júlí, heldur til 1. séptembcr,
skrifuðu samstarfsfélögin við
jFaxaflóa Sjómannafélagi Ak-
ureyrar svolátandi bréf:
Reykjavík, 17. maí 1950.
Stjórn
Sjómannafélags Akureyrar,
.Akureyri.
Samkvæmt kaup- og kjara-
samningi, sem Sjómannafélag
Akureyrar hefur gert við Út-
vegsbændafélag Eyjafjarðar,
dags. 14. og 19. apríl s. 1., um
botnvörpuveiði á fiski til mjöl-
vinnslu í verksmiðjur, og við
höfum fengið afrit af, er gert
jráð fyrir, að smaningurinn
.gildi til 1. ágúst n. k. Út af
.þessu ákvæði viljum við benda
ykkur á, að umræddur samn-
ingur gildir í einn mánuð eftir
að núgildandi kaup- og kjara-
samningur er úr gildi fallinn,
:sem þýðir það, að skip ykkar
eru í fullum gangi við veiðar,
þegar önnur skip þeirra stétt-
arfélaga, sem ekki hafa átt þess
kost eða ekki talið sér fært að
gera samhljóða samning, eru
samningslaus og þá ef til viil
búin að samþykkja vinnustöðv-
vn, sem virðist óhjákvæmileg
afleiðing þess, el samningar
hafa ekki tekizt.
Nú viljum við spyrja ykkur:
1. Var það ekki í fullri ein-
lægni að fulltrúi ykkar á
ráðstefnunni 12. marz s. 1.
vetur samþykkti að vera
með í öllum þeim ráðstöf-
unum, sem sú ráðstefna á-
kvað og stefndi í þá átt, að
stéttarfélögin s'tæðu sam-
einuð í þeirri launa- og
kjarabaráttu, sem fram
undan væri, og var sú af-
staða hans ekki samþykkt
. af félagsstjórn?
2. Ef svo hefur yerið, hvernig
viljið þið þá skýra þessa af-
stöðu ykkar, að gera samn-
ing í einn mánuð eftir að'
samningurinn frá 25. marz
1949 var úr gildi fallinn?
Teljið þið ykkur fært að
hefja vinnustöðvun, ef til
kemur, með stéttarfélögun-
um sunnan lands o? máske
austan og vestan, ef samn-
ingar hafa strandað 30. júní
næst komandi?
Er það ekki skoðun ykkar
eins og fulltrúa ykkar 12. marz
s 1., að vera með í samnings-
gerðinni og undirbúningi undir
hana ásamt öðrum félögum, er
að samningunum standa?
Ef svo er, sem við væntum,
óskum við að fá vitneskju frá
ykkur og það fyrr en síðar, á
hvern hátt ykkar aðstaða verð-
ur til hugsanlegrar vinnudeilu.
Svo og ykkar þátttöku í
samningagerðinni. Leggjum
mikla áherzlu á að fulltrúi úr
félagsstjórn verði aðili frá ykk-
ar hálfu, ef til kemur.
Með félagskveðju.
F. h. stjórnar Sjómannafélags
Reykjavíkur
Sigurjón Á. Ólafsson fsign.)
Garðar Jónsson (sign.)
F. h. stjórnar Sjómannafélags
Hafnarfjarðar
Borgþór Sigfússon (sign.)
F. h. stjórnar Verkalýðsfélags
Akraness, sjómannadeildar,
Sigfús Bjarnason e. u. (sign.)
F. h. Verkalýðs- og sjómanna-
félags Keflavíkur
Ragnar Guðleifsson (sign.)
Það skal tekið fram, að við
nánari athugun á karfasamn-
ingi Sjómannafélags Akureyr-
ar kom í ijós, að hann giidir
til l.'september en ekki th 1.
ágúst, eins og rætt er um í
hessu bréfi.
TiTs'tjórhar;
Sómannafélágs Akureyrar;
Akureyri.
A sameiginlegum fundi okk-
ar og Sjómannafélags Hafnar-
fjarðar þ. 22. júní s. i. var sam-.
þykkt að fara þess á ieit við
Sjómannafélag Akureyrar. að
það hefii samúðarverkfall 1.
júlí n. k. með sunnlenzku og
vestfirzku sjómannaféirgun-
um, sem þegar hafa úlkynnt
F I.B. a'5 vinnust' ðvun verði á
togurunum 1. júlí n. k.
i-e;si ósk um samúðarverk-
fali byggist á því. aö þiö, pvi
miður. hafið bandið vkkur með
samningi tii 1. ágúst n. k.
Hins \ egar teljum yið. að öll
félögin þuríi að vera samiiijóða
í aðgerðum sínum gagnvart út-
gerðarmönnum.
Með féiagskveðju.
F. h. stjórnar Sjómannafélags
Rej'kjavíkur.
Sigurjón Á Ólaiss. form. (sign.)
Sigfús Bjarnason (sign.)
Þessu bréfi hefur Sjómanna-
félag Akureyrar ekki svarað
ennþá og ekki staðið við það lof
orð formanns síns að hefja sam'
úðarvinnustöðvun í júlímán-
uði, heldur virðist félagið vera
ákveðið í því að halda skipun-
um iTti eins lengi og útgerðar-
mönnum þóknast.
Ég hefi nú lýst atferli komm
únista í sjómannadeilunni. Þótt
ferill ísienzkra kommúnista í
stéttarsamtökum íslenzkrar al-
þýðu sé ófagur frá upphafi hafa
þeir með framkomu sinni í sjó
mannadeiiunni á því herrans
ári 1950 farið langt fram úr öll
um sínum fyrri metum í á-
byrgðarleysi og ódrengskap og
er þá langt til jafnað.
Þessu bréfi svaraði Sjó-
mannafélag Akureyrar aldrei
en í símtali, sem formaður í'e-
lagsins átti við mig ura líkt
leyti, bauðst hann til að bæta
fyrir brot félags síns með því
að fara í samúðarverkfall með
samstarfsfélögunum snernma i
júlí. Þetta tilboð um samúðar-
verkfall staðfesti Tryggvi Helga
son við ráðsmann Sjómannafé- j
lags Reykjavíkur, Sigfús j
Bjarnason, nokkru síðar, og '
óskaði eftir bréflegri ósk um
verkfallið frá Sjómannafélagi
Reykjavíkur.
Við þeirri málaleitun var
orðið af hálfu Sjómannafélags
Reykjavíkur og Hafnarfjarðar
með eftirfarandi bréfi.
Reykjavík. 24. júní 1950. i
STUTT SVAR TIL LORENZ
HALLÐÓRSSONÁR.
Torgaradeilan er tvíþætt.
Hún er deila um kaup og kjör
og deila um styttan vinnutíma.
Heldur Lorenz Haildórsson
að bezta ráðið til bess að ná
fram 12 stunda hvíld á togur-
um sé að fækka um fjóra
menn á skipi eins og Sjó-
mannafélag Akureyrar gerði
með karfasamningi sínum? Það
eru léieg rök að útgerðarmenn
hafi ætlað að fækka um 7 menn
á hveriu skini. Þeirra hu^sana-
pang í garð siómanna þekkjum
! við of vel til bess að nota
j hann sem rök fvri’' Perðum okk
sr í þiónustu siómannanna.
Lorenz sevir orðrétt:
Framhald á 17 s.’ðu
úsmæðraskóli SuSurlands
Laugarvatni
verður settur 15. september næstkomandi.
Sérstök ferð verður fyrir nemendur frá Ferðaskrif-
stofu ríkisins sama dag.
Vegna ófyrirsjáanlegra forfalla geta nokkrar stúlkur
fengið sólavist. — Umsóknir skal senda forstöðukonu, sem
veitir nánari upplýsingar.
FORSTÖÐUKONA.

Þeir, sem þurfa
eru vinsamíega beðnir
að skiia handriii að augiýsingunum
fyrir kfukkan 7 á föstudagskvöíd
í auglýsingaskrifstofu blaðsins, Hverfisg. 8—10.
ísl. leikfélaga
------------—
Aðllar 28 félög og félagasarnböod
vfðs vegar om Eandið.
AÐ UNDIRLAGI þeirra Ævars R. Kvaran leikara, Lár-
usar Sigurbjörnssonar rithöfundar og Þorsteins Einarssonar
íþróítafulltrúa var boðað til undirbúningsfundar 12. júní s. I.
til aS stofna bandalag með ieikfélögum og öðrum félögum, sem
hafa á stefnuskrá sinni að sýna sjónleiki á laridi hér. 4 þeim
fundi mættu fulltrúar frá 10 leikfélögum, 9 ungmennafélög-
um, 1 íþróítafélagi, 1 stúku og 1 héraðssambandi ungmenna-
og íþróttafélaga. Var samþykkt að boða til stofnfundar Banda-
íags íslenzkra leikara (skammstafað: B.Í.L.) eigi sfoar en um
miðjan ágúst ög kosin undirbúningsnefnd til að ganga frá
frumvarpi til laga fyrir bandalagið.
Nefndin samdi lagafrum-
varp, sem var sent út með fund-
arboði til stofnfundar 12. ágúst.
Á laugardaginn var komu
samkvæmt þessu saman í Bað-
stofu iðnaðarmanna í Reykja-
vík fulltrúar frá 15. leikfélög-
um, 10 ungmennafélögum, 2
stúkum, 1 íþróttafélagi og 1
héraðssambandi ungmennafé-
laga. Auk þess tilkynnti eitt
leikfélag um þátttöku sína, eitt
fjórðungssamband og 3 ung-
mennafélög áttu að þessu sinni
ekki fulltrúa, en höfðu tilkynnt
um þátttöku sína á undirbún-
ingsfundinum. Nokkrir full-
trúanna höfðu þann fyrirvara
um þátttöku sína, að - félög
þeirra hefðu ekki gert almenna
fundarsamþykkt um þátttöku í
bandalaginu að svo komnu.
Lög og starfssvið: Fundurinn
hófst kl. 4 síðd. og stóð til kl.
9,30 síðd. Var Ævar Kvaran
leikari fundarstjóri, en fundar-
ritari Guðmundur Þorláksson
kennari frá Eyrarbakka. Fór
mestur fundartíminn í umræð-
ur um frumvarp til laga fyrir
bandalagið, sem er mikill bálk-
ur, enda verksvið þess ærið
víðtækt. Breytingartillögur
komu fram frá nokkrum full-
trúum, og var frumvarpið að
lokum samþykkt með nokkrum
breytingum.
Tilgangur bandalagsins er að
vinna að eflingu íslenzkrar
leiklistar (2. gr.). Þessum til-
gangi hyggst bandalagið að ná
með því: a. að samræma starf
allra leikfélaga eða leikhópa á
landinu, b. að beita sér fyrir
samræmingu á byggingum
leiksviða utan Reykjavíkur, c.
að gangast fyrir fræðslu og
kennslu í leiklist fyrir félaga
-bandalagsins, d. að efna til
leiklistarmóta í höfuðstaðnum
eða annars staðaf, þegar til-
íækilegt þykir, e. að fram-
kvæmdarstjóri bandalagsins í
Reykjavík sé umboðsmaður
allra félaga þess og annist fyrir
þau innkaup á ýmsum nauð-
synjum til leikstarfseminnar,
útvegun leikrita, leikstjóra og
önnur þau erindi, sem reka
þarf í höfuðstaðnum fyrir fé-
lögin vegna leikstarfsemi
þeirra, f. að gæta í hvívetna
hagsmuna félaga bandalagsins,
bæði menningarlega og fjár-
hagslega og styðja eftir föng-
um starfsemi þeirra. (3. gr.).
Fjármál. Bandalagið aflar sér
starfsfjár a. með styrkjum frá
opinberum aðiljum, b. með árs-
tillögum bandalagsfélaga. Árs-
tillag til bandalagsins miðast
við sætafjölda, sýningaf jölda
og verð aðg'öngumiða á hverj-
I um stað, þannig: Fyrir hverja
leíksýningu, sem bandalagsfé-
lag heldur og stendur yfir a. m.
k. hálfa aðra klukkustund,
greiðist: a. fimmfalt meðalverð
eins aðgöngumiða í samkomu-
húsum með allt að 200 sætum,
b. sjöfalt meðalverð eins að
göngumiða í samkomuhúsum
með yfir 200 sætum og allt að
400 sætum, c. tífalt meðalverð
eins aðgöngurniða í samkornu-
húsum meS yfir 100 sætum. (8.
gr.).
Áætlanir og nálægustu verk-
efni: í umræðum á fundinum
kom það greinilega í ljós, að
menn hugðu gott til stafs
bandalagsins, einkum félög í
kaupstöðum og sveitum, sem
verst eru sett hvað snertir
verkefni og leikstjórn. Var
augljóst, að árstillög félaganna
myndu hrökkva skammt til ao
stándast kostnað við útvegun
leikrita og leikstjóra, en hjá
því verður ekki komizt,. að
bandalagið ráði fastan leik-
stjóra, sem ferðast á milli
ban'dalagsfélaga og segir til um
uppsetningu leikrita. Hvað
leikritín snertir, hefur Bókaút-
Framhald á 7.' síðu.