Alþýðublaðið - 06.11.1951, Blaðsíða 6

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
ÞriSjudagur 6. nóvember 1851
SINFÓNÍA OG PERSIL
,,Ó, -— smfónía!“ segir hún
og andvarpar af aðdáun og feg
inleík.
.,Horngrýtds hávaði!“ segir
hann ólundarlega.
,,Þáð er leiðinlegur galli á
uppeldi þínu og menntun,“
segir hún, „hversu tónlistin
héfur orðið þar algerlega út
undan. Maður, sem hvorki
hefur þekkingu eða löngun til
að njót.a hinnar seðri tónVistar
er brjóstumkennanlegur. Hann
fer á mis við svo mikinn Iist-
rænan unað í lífinu!“
,,Að mínu áliti yrði lífið
mun þolanlegra, ef enginn
hefði tekið sér fram um slíka
hávaðaframlsiðslu . , .“
,.Ó, þá væri lífið fyrst fyrir
alvöru tómt og íilbreytiuga-
snautt, ef maður hefði ekki
tækifæri til að baða sálina í
glitrandi tónaflóði sinfóníunn-
ar! Ég get ekki hugsað mér
annað dásamlegra en að sitja í
ró og næði og hlusta . . . hlusta
. . . láta hljómana streyma um
huga minn í þögn og lotnirtgu
og þvo burt blettina eftir erf-
iöi og annríki dagsins . . .“
„Nú, — ef það er hægt að
nota sinfóníurnar sern eins kon
ar Persil eða sápulút . . .“
„Að þú skulir ’eyfa þér að
tala sísvona, maður Peril og
sápulútur, — það er þá 'iika
skáldleg samlíking. Það er þá
líka hljómurinn í þeim orðum.“
Og frúin andvarpar. en að
þessu sinni er það hvorki að-
dáun né feginleiki, sem and-
varpinu veldur. „Að hugsa sér
aðra eins samlíkingu. Annars
. . .“ Og hún verður hugsi eitt
andtartak. „Annars er það í
rauninni einkennilegt, að þér
skyldi detta slík samlíking í
hug . . .“
„Það er ekkert einkennilegt
við það. Hún lá svo beint við
því, sem þú sagðir.“
„Já, það hlaut að vera Það
hlaut að hafa verið ég, sem átti
upptökin að slíkri samlíkingu.
Hún er nefnilega, þegar allt
kemur til alls, síður en svo frá-
eit. Veiztu hvað, . þú hefur
náttúrlega heyrt um þessi
h 1 j óðbylg j ubvottatæki giet i ð. ‘1
„Jú, það héld ég. Það kemur
fyrir, að maður les auglýsing-
arnar.“
,,Það er nefnilega þetta furðu
lega. Þau þvo þvottinn með
tcnum; losa öll óhreinindin úr
honum með töframætti þeirra.
Þao sannar þetta, sem ég sagði
áðan, — því að það var jú ég,
sem eiginlega sagði það, að
hljómarnir búa yfir einhverj-
um duldum hreinsunarkrafti,
svona í líkingu við ... f lík-
ingu við Bersil og sápulút . ..“
„Nú þykir mér þú vera orðin
óskáldlcg í samlíkingunum, og
það þegar jafn háfleyg list og
sinfónían á hlut að máli!“ Og
Fratnhaídssagan 99-
IRSKT
Helga Moray:
það er ekki laust við, að sigur-
hreim brigði fyrir í rödd hans.
Jafnvel háði.
„Ekki óskáldleg, aðeins raun
hæf. Það er eins og ég hsf alltaf
sagt, maður á að halda sér við
það raunhæfa. Ekki hvað sízt í
listinni, því að maður getur
fyrst skilið hana og notið á-
hrifa hennar til fulls, ef maður
hefur eitthvað raunhæft að
halla sér að. Og hvað sinfóní-
una snertir, þá iiefur maður
það raunhæfa éinmitt þarna.
Hinn hreinsandi máttur, sko.
Nú fyrst skil ég þessi dásam-
legu áhrif, sem ég verð fyrir í
hvert einasta skipti, sem þeir
leika sinfóníu í útvarpið. Hvern
ig hið glitrandi tónaflóð þvær
sálina í bókstaflegri merkingu;
hreinsar af henni alla bletti og
flekki eftir erfiði og annríki
dagsins . .
,-,Eins og peril eða sápulút-
ur. . . . En segðu mér eitt, —
hvaðan hefurðu þetta ..glitr-
andi tónaflóð?“ Hefurðu lesið
það í einhverjujm tónlistardóm
inum í blöðunum eða hvað?“
„Ekki spyr ég svo að! Aldrei
á mér að geta dottið neitt
frumlegt í hug! Það var þó
vænti ég ekki ég, sem fann upp
samlíkinguna með Persilinn?
Ekki á ég þó víst lika að hafa
stolið henni úr einhverri blaða-
grein? Ég dreg það satt að segja
stórlega i vafa, að þú hafir
þekkingu eða hæfileika til að
gera þér grein fyrir hversu
mérkileg uppgötvun sú samlík-
ing er. ... Hugsaðu þér bara;
— hver veit nema að ég hafi
einmitt dottið þarna ofan á
sjálfan leyndardóm sinfóníu-
tónlistarinnar! Hinn dularfulla
hreinsandi kraft, s-jm á raun-
hæfan hátt segir til sín, begar
hljóðbylgjutækið bær þvottinn
hreinan á sama hátt og sinfón-
ían þvær sálina. Stórfenglegt!“
„Já, stórfenglegt!“
„Og nú hefst snnar þáttur!
Mér finnst ég vera orðin allt
önnur manneskja strax eftir
fyrsta þátiinn. Svo hrein á sál-
inni . . .“
„Ætli það væri þá ekki
hyggilegast fyrir big að skrúfa
fyrir strax? Ég meina að það sé
óvíst að þú þolir meiri þvott í
bili. Þú kynnir að upplitast á
sálinni!"
„Skammastu þín. Og nú ætla
ég að láta þig vita það, að ég
ætla að hlusta á bennan þátt!“
„Takk . . .“
Nokkur þögn. Og svo segir
frúin:
„Hef ég nokkurn tíma sagt
þér hvað hún frú Sveinsson
sagði okkur í saumaklúbbnum
um hana frú Hansson — —?“
Saga frá SuSur-Afríku
rei
þ ý u b I
fyrst hann gat orðið svona reið-
ur vegna þess, að honum þótti
kjól hennar of fleginn í háls-
inn, þá var hægurinn nærri fyr-
ir hana að kýnda enn betur eld
afbrýðiseminnai
En, — þegar hún sá hann
sýna hollenzku konunni, sem
hann dahsaði við, svo mikið til.
lit að það riálgáðist ástleitni,
þá vár henni meira en nóg
boðið, og henni kom fyrst til
hugar, áð hann kynni að vera
drukkinn. Fimm dansar, — og
enn hafði hann ekki beðið hana
um dans. Hún tók að óttast, að
hún hefði gengið of langt í leik
sínum......
Það var skömmu fyrir kvöld-
verðinn, að hún mætti honum
í anddyrinu. Ósjálfrátt bar hún
hendina að hálsmálinu og dró
það saman; hann veiti því at-
hygli, og henni áuldist ekki, að
hann hafði gaman af.
„Þetta er aiveg dásamlegt
veizluboð, Katie,“ mælti hatm
og með dálitlum háðshreim.
„Allt fyrirfólk er mætt, —
einkum þó brezka embættis-
mannastéttin, að maður nú
ekki tali um liðsforingjana.“
,,En, Páll .... hér eru Bú-
arnir jafn fjölmennir og brezku
gestirnir.“
„Auðvitað. Þetta er stórfeng-
ilegt samkvæmi. Ég er stoltur
af litlu írsku stúlkunni, það get
ég fullvisað þig um . ... “
,,Ég veit ekki almennilega
hvað þú meinar með því. Þegar
allt kemur til alls, er ég fædd
og alin upp í umhverfi mjög
svipdðu þessu .. . . “
„Ég veit það og skil. Þú ert
nú komin aftur í þitt gamla
umhverfi, en svo illa vill til, að
þú ert sjálf ekki söm og þú
varst áður En hvað þýðir að,
vera að fást um það?“ Rödd
hans varð hrjúf og hranaleg.
„Hver andskotinn, ■— þú hefur
svert augnahvarma þína öld-
ungis eins og hver önnur Mal-
ajastelpa. Hamingjan góða,
hvað ætlast þú eiginlega fyrir
með slíkum hégómabrellum?
Sannarlega ert þú nógu glæsi-
leg og hefur nægilega mikið að
dráttarafl, þegar karlmerin eru
armars vegar, til þess að þú
þurfir ekki að grípa til jafn
auðvirðilegra ráða í því skyni
að vekja á þér athygli þeirra.“
Hann er afbrýðisamur, hugs
aði hún, gripin óumræðilegum
fögnuði; hann er afbrýðisam-
ur. Engu að síður var henni
ljóst, að henni mundi vissara
að ganga ekki of iangt í þeim
leik að auka á afbrýðisemi
hans. Hún vissi skap hans, ef
hann reiddist. Þá gat hæglega
farið svo, að hann léti sem
hann sæi hana ekki það sem
eftir var kvöldsins.
„Páll,“ mælti hún rólega,
„talaðu ekki við mig í þessum
tóni. „Það var þjónustustúlk-
an mín, sem stakk v>pp á því,
að ég sverti augnahvannana.
Ég viðurkenni að það var
heimskulegt. Lánaðu mér vasa
klútinn þinn, og ég skal þurrka
svetruna áf 'hvörmunum."
Hann leit á hana eins og
hann vissi ekki hvað hann ætti
áð halda.
„Hváð hefur eiginlega kom-
ið fyrir þig, Katie?“ sþurði
hann. i.Þú ætlar þó ekki að
reyna að telja mér trú um, að
þú sért tekin að látr. að ann-
arra stjórn." Hann fékk henni
vasaklútinn og hún þerraði
svertuná af hvörmum sér.
„Þeir eru bjrrjaðir að leika fyr
ir dansinum,“ sagði hann
skyndilega. „Komdu; þennan
dans dönsum við :,aman“
„Því miður er það ekki
hægt, Páll,“ svaraði hún. „Ég
hef lofað Richard þessum
dansi.“
Páll van Riebeck beit á jaxl-
inn. Hann tók svo fast um arm
henni, að hún kenndi sárs-
auka. „Reyndu að brosa, mín
fagra Katie, reynd'u að brosa.
Mundu það, að fólk veitir þér
athygli.“ Hann leiddi hana út
á gólfið. Hún reyndi að losa
sig úr taki hans, en það var
eins og hún væri í skrúfstykki.
„Richard getur beðið,“ sagði
hann og rödd hans var skip-
andi. „Hann hefur nægan tíma
til að dánsa við þig seinna.“
„Þetta er ósvífni, Páll.“
maldaði hún í moinn, enda
þótt hún fyndi pað sjálf, að
rómblærinn væri ekki svo
ýkja sannfærandi. Og samt
sem áður vissi hún, að það var
heimskuleg't af •henni að láta
undan honum svo skilyrðis-
Jaust.
Dansinn hófst. Henni varð
litið fram í dyrnar; þar stóð
Richard, auðsjáaalega særður
og móðgaður, enda þótt hann
bæri skapbrigði sín virðulega.
Hún fann til samvizkubits, —-
en hamingian góða, hvílík
sæla var það ekki að balla sér
að barmi Páls, finna hjartslátt
hans við barm Sinn og sterka
arma hans umvefja sig. . . .
„Góður guð, endurvektu ást
hans á mér; gefðu að hann
elski mig aftur eins heitt og
forðum," bað hún í hljóði.
Þau dönsuðu þar fram hjá
sem Richard stóð og Páll kall-
aði glaðlega til hans: „Ég bið
yður afsökunar á þessu, Eaton,
en sönnunin er sú, að. það eru
liðin tvö ár síðan að Katie hét
mér þessum dansi. En hún er
nú einu sinni svo laus á kost-
unum, svo að éngán þarf að
undra, þótt hún g’eymi slíku
loforði . . .“ Richard steig
skrefi nær þeim; það var eins
og harin hygðist hrevfa ein-
hverjum andmælum, en Páll
tók snarpan snúning í dansin-
um og var víðs vegar fjarri
með Katie í örmum sér, þegar
hann hafði loksins áttað sig.
„Mér þykir þetta léitt drengs-
ins vegna, en það er nú einu
sinni sisvona, fallegar konur
geta reynzt svo glcymnar, að
furðu sætir.“ Hann laut að
henni í dansinum. Fagar kon
ur geta gleymt loíorðum sín-
um árum saman, — eða er það
ekki rétt ályktað, Katie?“
S
s
s
s
s
V, Kenni að sníða og takaS
V mál, kven- og barnafatnað. ^
S
5 Herdís Brynjólís
s
V
s
s
Laugavegi 68. Sími 2460. S
S
með heimabökuðum kök-
um
(þjónustugjald innifalið)
GILDASKÁLINN
Aðalstræti 9.
IKvöldverður i
\ 2 réttir og kaffi j
! kr. 11.50 i
■ ■ ■
• (þjónustugjald innifalið) ■
■ m
* GILDASKÁLINN ■
■ Aðalstræti 9.
Skjaldbreið
til Snæfellsneshafna, Gilsfjarð
ar og Vestfjarða hinn 9. þ. m.
Tekið á móti flutningi í dag og
á morgun. Farseðlar seldir á
fimmtudag.
MARGTÁSAMA STAÐ
t LAUGAVEG 10 - SIMI 33G7