Tíminn - 24.05.1964, Side 8

Tíminn - 24.05.1964, Side 8
KVIKMYND UM ÆVIJESU f ágústmánuði næst komandi verður frumsýnd kvikmynd sú vestan hafs, sem tekið hefur margra ára undirbúning og ríkt meiri leynd um, eftir að gerð hennar hófst, en flestar kvikmyndir aðrar. Hún fjallar um ævi Jesú frá Nazaret, bygg ist á frægri bók, sem út kom fyrir fimmtán árum og heitir á frummálinu „The Greatest Story Ever Told“ eftir Fulton Oursler, hefur komið út á Norðurlandamálum undir heit inu „Bók bókanna". Margir hafa unnið að kvikmyndahand- ritinu, m. a. skáldið Carl Sand- María Mey — Nafn leikkonunnar ekkl gefiS upp a8 slnnl. burg. Eftir mikla leit í mörg- um löndum ákvað leikstjórinn, George Stevens að fala sænska leikarann Max von Sydow til að leika Jesúm, leikarinn neit- aði fyrst, en lét loks til leið- ast. En ekki verður leyft að birta neinar myndir af honum í hlutverkinu fyrr en myndin verður sýnd seint í sumar. Nokkrar myndir birtast samt hér úr hinni einstæðu kvik- mynd. Max von Sydow frá Lundi hefur um nokkur ár verið í tölu fremstu skapgerðarleikara Svía, þótt enn sé hann maður á léttu skeiði. Hann náði fyrst frama á leiksviðinu, en frægð hans hefur farið enn viðar eft- ir að hann fór að leika í kvik- myndum, því að frægasti kvik- myndastjóri Svía, Ingmar Bergman, hefur sett hann í hvert stórhlutverkið á fætur öðru í kvikmyndum sínum. Eftir að Max von Sydow féllst á að leika aðalhlutverk- ið í kvikmyndinni um ævi Jesú, hélt hann vestur um haf, var þar mánuðum saman til að undirbúa 'sig undir hlutverkið og síðan hófst sjálfur leikur- inn í myndinni, en gerð henn- ar tók á tiunda mánuð eftir nokkurra ára aðdraganda og undirbúning leikstjórans. Hann lauk hlutverki sínu snemma í vetur og hélt þá heim aftur til Svíþjóðar. Fer hér á eftir útdráttur úr við- tali við hann eftir heimkom- una, og er hann fyrst spurður um álit á kvikmyndinni yfir- leitt, en hann svarar: — Ég hef ekki séð kvik- myndina og get því ekki látið í ljós skoðun á henni. Mér er næst að halda, að óklippt sé hún a. m. k. tíu klukkustunda löng, en hún á ekki að taka lengri sýningartíma en þrjár klukkustundir. Hún er búin að kosta einhverja feikn af peningum, víst sem nemur 75 milljónum sænskra króna, ég kann ekki tölu á öllum þeim sérfræðingum, sem að henni unnu, hvað þá aðstoðarmönn- unum. Mér voru gefnar mjög frjálsar" héndur um mótun hlutverksins. Hver maður 'hef- ur sína hugmynd um Jesú. Hinir trúuðu vita með sinni trúarvissu, hvernig hann var. Mér var nauðsynlegt að gleyma þeim myndum, sem menn hafa gert af Jesú, einn- ig minni gömlu hugmynd um hann, því að ég er leikari, og verð að leika Jesúm í samræmi við leikritið. En þetta er feiki- lega erfitt viðfangs og þýðir ekki að fara eigin leiðir um túlkun, sem gengur alveg í ber högg við sameiginlegar hug- myndir allra þeirra milljóna væntanlegra áhorfenda um- hverfis jörðina. Því varð leik- stjórinn að finna einhvern sam nefnara þeirra hugmynda áð- ur en ákveðið var, hvernig Jesús yrði túlkaður í útliti jafnt sem framsögn. En þrátt fyrir það munu margir halda því fram, þegar þar að kemur, að kvikmyndin sé meingölluð og heiðin. Hér í Svíþjóð hefði Ingmar Bergmann getað hætt á að framleiða kvikmynd, sem ylli heiftúðugum deilum — en það er hægt að ráðast í slíkt í Bandaríkjunum. Þetta sagði Max von Sydow. En það er haft fyrir satt, að hann hafi mestu ráðið um að móta svip hlutverksins. Hann hafi beitt vísindalegri ná- Gyðinga til að kynna sér útlit, klæða- og limaburð og daglegt líf almennings á þessum tímum Hann hafi myndað sér þá skoð- un, að Jesú hafi litið út eins og venjulegur mennskur maður, ekki óaðfinnanlegur, en um- fram allt staðfastur í trú sinni í réttlæti. Hann hafi skorið sig úr að því, að hann sýndi öðr- um fremur örlæti og umburðar lyndi og var hleypidómalaus. Háþroskaður maður í geðprýði, sem máske tillitslaus í aðeins einu — sannleiksástinni. En hvernig leit hann út? og Max . von Sydow svarar: „Við bundum okkur ekki við neina ákveðna fyrirmynd í myndlistinni. Augun hljóta að hafa verið eitt hið sérkennileg asta í andliti Jesú. Þá var enni mitt hækkað nokkuð og skeggið stuttklipptara en það var á mér. Hárið er nánast það sem við köllum passíuhár, lát- Max von Sydow. Ekki fékkst leyfl til aS taka nærmyndir af honum f Jesúhlutverklnu í kvtk- myndlnnl, ekkl fyrr en myndin verSur frumsýnd í ágúst. Var tekin með leynd og kvæmni í rannsóknum heimilda en raunar er ekki um auðugan garð að gresja hvað snertir heimildir um manninn Jesúm, útlit hans, limaburð eða göngu- lag. Leikarinn lét sér ekki nægja að lesa og bera saman margar Biblíuþýðingar. Heldur sökkti hann sér niður í sögu Þetta er þaS næsta, sem Ijósmyndarinn komst til aS taka mynd af Jesú og lærisveinum hans í kvikmynd- innl. iö ttylja eyrun að þeirrar tíðar sið. Og fötin eins fábrotin og hugsazt getur, trúlega ódýr- ustu föt í aðalhlutverk í sögu lavikmyndagerðarinnar: Nokk- ar skikkjur, aðeins mismunandi blettóttar. Spurningunni um það, hvernig Jesús tali í myndinni, svarar leikarinn: „Eg fékk margra mánaða kennslu hjá gáfuðum háskóla- kennara í Los Angeles, þar sem ég var í hálft ár áður en kvik- myndatakan hófst. Málið, fram sögnin átti ekki að vera há- tíðleg, heldur blátt áfram og hversdagsleg — aðeins með skipunartón þegar það átti sér staklega við. Skólaenskan mín varð nokkuð að víkja, en í staðinn fór ég bil beggja milli brezkrar og amerískrar ensku. Og þeir sem léku hina nánustu fylgismenn Jesú, samræmdu talmál sitt eftir mér . . . “ Kvikmyndatakan fór fram nær eingöngu vestan hafs. T. d. varð Pyramid Lake í Nevada að Geneseratvatni í myndinni og Colorado-fljótið varð athafna svæði Jóhannesar skírara, var raunar vígt til þess eða öllu heldur skírt með því að hella yfir það úr flösku vatni úr ánni Jórdan. Aldrej fór þó svo, að Jesús kvikmyndarinnar kæmist ekki til Landsins helga, en dvaldist þar ekki nema í einn dag. Sá, sem nefndist Júdas. Fí ORD UM MÁLVERKASVNINGAR Það er mikil upplyfting í mál- verkasýningum í Reykjavík um þessar mundir. ekki færri en þrjár samtímis: Eiríkur Smith í Bogasalnum, Hafsteinn Aust- mann i Listamannaskálanum, og Valtýr Pétursson í Húsgagna- verzlun Reykjavíkur um hvíta- sunnu. Hvort sem það er árferðinu að þakka eða einhverju öðru, hafa þessir þrír hrist af sér slenið og farið að sýna eftir nokkuð langt og viðburðalítið tímabil. Þeir hafa þó ekkj haldið að sér hönd- um meðan ekki spurðist til þeirra, um það vitna sýningarn- ar. Almenningur hefur tekið rösklega undir við málarana, og meira að segja keypt af þeim myndir Þessar þrjár sýningar hafa verið talsvert mikið sóttar, og svo er um aðrar málverkasýn- ingar nú í vor. Það kæmi ekki 4 óvart þótt málarar okkar væruj lítið eitt undrandi með sjálfuml sér, en sannast sagna eiga þeir! öðru að venjast, margir hverjir.i Gólfið í Listamannaskálanum j bilaði, þegar Vorsýning Mynd-| listarfélagsins var opnuð. Þá1 buldi við brestur, en gólfræfill- inn þoldi ekki allan þann mann-1 skap, sem var kominn til að skoða hir. aðskiljanlegu mál- verk Þetta var líka kostuleg sýn- ing. Kjarval átti eina mynd, hóg- | værlega og gamla, rétt hjá dyr- I um, og Jón Engilberts fimm| myndir á gafli, mjög nýjar. Jón var þarna eins og ljón í lamba- hópi Eiginlega tók maður ekki eftir lömbunum fyrr en maður fór að skoða sýningarskrána. Þá komu í ljós myndir eftir hina og þessa télagsmenn, já, meira að segja Finn Jónsson, sem lagði einu sinni merkan skerf til ís- íenzkrai myndlistar. En hvað var nú að tarna? Það er mál manna, að þessi Vorsýning hafi verið betri en sú í fyrra. Það er sennilega rétt. En sundurieitari sýning mun tæpast hafa verið haldin á landi hér. Það verður ekki sagt um fyrr- nefndar sérsýningar, að þær séu sundurleitar hver um sig, og raunar má segja um Eirík Smith og Valtý Pétursson, að þeir fáist við hliðstæð vandamál, og jafn- framt um Kristján Davíðsson á nýafstaðinni sýningu í Bogasaln- um. Eiríkur og Valtýr hafa yfir- gefið geómetríska skólann, Krist- ján hetur aldrei fylgt honum. Allir prír virðast sækja innblást- ur til náttúrunnar, og tjá sig nónfígúratíft, á þann hátt, sem stundum hefur verið kallaður tacheismi, eitthvað í þá áttina. En viðhlítandi nafngift fyrir- 8 TÍMINN, sunnudaginn 24. maí 1964

x

Tíminn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.