Tíminn - 30.05.1964, Blaðsíða 7

Úfgefandi; FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Tómas Árnason. — Ritstjójnr: Þórarinn
Þðrarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson. Frétta-
stjóri: Jómas Kristjánsson. Auglýsingastj.: Sigurjón Davíðsson.
Ritstjórnarskrifstofur i Eddu-húsinu, símar 18300—18305. Skrif-
stofur Bankastr. 7. Afgr.sími 12323. Augl., sími 19523 Aðrar
skrifstofur, slmi 18300. Áskriftargjald kr. 90,00 á mán. innan-
lands. — í lausasölu kr. 5,00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h.f.
Samningarnir og
húsnæðismálin
Eins og komit) nefur fram, þá leggja verkalýðsfélögin
á það ríka áherzlu í samningaviðræðunum við ríkisstjórn-
ina, að hún geri umbætur í húsnæðismálunum, er dragi
úr húsnæðisvandræðunum og húsnæðiskostnaðinum.
Húsnæðiskorturinn er orðinn mikilvægasti útgjaldalið-
ur fjölskyldunnar einkum meðal unga fólksins og ræður
úrslitum um afkomu heimilanna. Atvinnurekendur leggja
á það áherzlu fyrir sitt leyti, að dregið verði úr hinum
óheyrilega fjármagns- og stofnkostnaði framleiðslunnar
og þeim þannig auðveldað að koma til móts við verka-
lýðshreyfinguna. Báðir aðilar leggja þannig áherzlu á
stefnubreytingu ríkisstj órnarinnar.
Um þetta fórust Eystein Jónssyni, formanni Fram-
sóknarflokksins, meðal annars orð í útvarpsumræðunum
nú fyrir skömmu á þessa leið:
„Öngþveitið, sem orðið er, sést ef til vill bezt á því,
að verkamanakaup er 77 þús. krónur á ári fyrir 8 st.
vinnu hvern virkan dag, en lítil íbúð kostar a. m. k.
600. þús. krónur og viðreisnarvextirnir einir af slíkri
íbúð eru yfir 50 þús. krónur, Samt er talið að ýmis at-
vinnurekstur eigi erfitt með að borga þetta kaup, sem
rétt nægir þó unga fólkinu ríflega í húsnæðiskostnaðinn
einan. Húsaleigan hækkar svo dag frá degi og húsnæðis-
skorturinn er orðinn óbærilegur.
Dýrtíðar-, lánasamdráttar- og vaxtaokurstefna ríkis-
stjórnarinnar, sem enn er ekkert lát á, síður en svo, hef-
ur komið þyngst niður á undirstöðuframleiðslunni til
lands og sjávar og unga fólkinu, því það eru þessir aðil-
ar, sem nota þurfa lánsfé fyrst og fremst, bæði reksturs-
fé og ríflegt stofnfé við uppbyggingu atvinnureksturs og
nýrra heimila.
Fjármagnskostnaðurin hefur vaxið risaskrefum og
nýju vextirnir vefja sig nú inn í efnahagskerfið með ofsa-
hraða, eins og sést á dæminu um unga fólkið og íbúðar-
verðið, og hvað halda menn, svo að þetta fólk þurfi að
hafa í kaup, um það er lýkur, ef svona á að halda áfram,
og fái í kaup; því tilraunir til að leysa þetta mál eins og í
vetur með því að lögfesta þessa fjarstæðu hljóta að mis-
takast. Og kaup unga fólksins, sem það neyðist til þess að
skrúfa upp í nauðvörninni, það verður líka kaup hinna
eldri, þótt okkar aðstaða sé betri, sem eignuðumst þó
þak yfir höfuðið, áður en þessi endaleysa hófst.
Hvernig halda menn svo, að atvinnurekstrinum gangi
að rísa undir því kaupgjaldi, sem viðreisnarástandið
krefst um það er lýkur, að óbreyttri húsnæðis-verðlags-
vaxta-lánapólitík, þ. e. a. s. að óbreyttri þjóðmálastefnu.“
Þannig sýndi formaður Framsóknarflokksins fram á
með óyggjandi rökum, að kaupgjaldsmálin og málefni
framleiðslunnar eru gersamlega óleysanleg, nema knú-
in verði fram stefnubreyting. í húsnæðismálunum m. a.
með lækkun vaxta, hækkun lána, lengingu Iánstíma og
skipulegum ráðstöfunum til að lækka byggingarkostn-
aðinn.
Þess vegna hlýtur það að verða eitt aðalmálið í samn-
ingum ríkisstjórnarinnar við verkalýðssamtökin, að al-
ger stefnubreyting verði í húsnæðismálunum í þá átt.
sem hér hefur verið greint.
Walfer Lippmann rifar um alþjóðamál:" ■ ■■ ..... ^
Bandaríkin eiga „að berjast í I
Suður-Vietnam til aö semja“ i
Sfefna de Gaulle er alls ekki andvíg Bandaríkjunum
EG HITTI ekki de Gaulle að
máli, þar sem hann lá í sjúkra
húsi meðan ég dvaldi í París,
en ég átti viðræður við marga
forustumenn, sem gátu rætt
stefnu Frakka. Því er að vísu
haldið fram, ajj hershöfðinginn
trúi engum fyrir leyndarmálum
sínum og taki einn og með
leynd allar ákvarðanir í utan-
ríksimálum.
Þetta er ekki satt um megin
þætti þessara mála. Stjórnin öll
en ekki forsetinn einn, fjallar
til dæmis um stefnuna gagn-
vart Þýzkalandi, Austur-Evrópu
Sovétríkjunum, Atlantshafs-
bandalaginu hernaðarlegri og
stjórnmálalegri forustu Banda-
ríkjanna í Evrópu.
Frakkar eru að reyna að
gerast á ný þátttakendur í cnál
efnum Austurlanda fjær. Vanda
málin og flækjurnar í sambandi
við þá viðleitni eru heldur
ekki viðfangsefni hershöfðingj
ans eins.
Því meira sem ég ræddi
við menn í París, því ljósara
varð mér, að frönsk utanríkis
mál eru langt frá því að lúta
einræði og persónulegum á-
kvörðunum, heldur er megin-
stefnan mjög vel undirbúin og
ætlug langdræg og varanleg á-
hrif. Þegar við eigum skipti við
Frakkland erum við að fást við
mjög vandvirka og þrautþjálf-
aða atvinnumenn á þessu sviði,
menn, sem taka hlutverk sitt
ekki síður alvarlega en við
og eru jafnokar okkar.
OKKUR skjátlast stórlega og
við erum að draga úr áhrifum
okkar sjálfra þegar við teljum
franska stefnu ekki alvarlega
í raun og veru, heldur mótaða
af geðhrifum og metnaði de
Gaulle hershöfðingja, sem vilji
útbreiða andúð á Bandaríkjun
um og valda okkur óþægindum.
Sannleikurinn er sá. að sam-
bandið milli Parísar og Wash-
ington er gallað. Stjórnmála-
leiðslurnar eru stíflaðar metn-
aðar- og andúðarkekkjum af
beggja hálfu, en úr skilnings-
skortinum, sem af þessu leiðir,
er unnt að bæta og verður að
bæta.
Öllum kemur saman um, að
meginágreiningur Frakka og
Bandaríkjamanna snúist um
málefni Kína og Austur-Asíu.
Þarna er hinn viðkvæmi blett
ur, þar sem líf Bandaríkja-
manna er í veði ekki síður en
heiður Bandaríkjanna, en því
er ekki til að dreifa á sama
hátt í sambandi við ágreining-
inn út af Evrópu.
Stjórn de Gaulles er mjög
vel kunnugt, hve bandaríska
þjóðin er hörundssár í sam-
bandi við aðild hennar að stríð
inu í Vietnam. Eg er sannfærð
ur um, að alrangt er og af ill-
kvittni sprottið, þegar gert er
ráð fyrir að ríkisstjórn de
Gaulles sé að reyna að klekkja
á okkur og valda óförum okk
ar í Suðaustur-Asíu.
ÞVÍ ER þvert á móti svo far-
ið, að megintilgangur Frakka
er ag bjarga SuðausturAsíu
undan yfirráðum Kínverja og
koma í veg fyrir hörmungar,
sem annars kæmu niður á öll
um vestrænum þjóðum í skipt-
um þeirra við Asíu. Við megum
ekki láta hleypidóma slá slíku
ryki augu okkar, að við neit
um að taka afskipti Frakka í
Asíu alvarlega. Við megum
ekki kleyma því, að Frakkar
eru eina vestræna þjóðin, sem
hefir möguleika á afskiptum
eins og sakir standa.
Bretar eiga í hálfgerðri ný
Iendustyrjöld við Indónesíu út
af Malaysíu. Þjóðverjar hafa
báðar hendur fullar í Evrópu
og geta auk þess' ekki leikið
hlutverk heimsveldis meðan
þeir eru klofnir í tvennt. Við
Bandaríkjamenn eigum í stríði
Frakkar, einir vestrænna þjóða
hafa fyllilega frjálsar hendur
hernaðarlega og pólitískt, bæði
í Asíu og Afríku. Þar á ofan
njóta Frakkar og frönsk menn-
ing mjög mikils álits meðal
menntaðra stétta í Kína og
Suðaustur-Asíu.
Sé það rétt ályktað hjá de
Gaulle, — sem ég tel vafalaust,
— að engum varanlegum friði
verði komið á í Suður-Asíu
nema Kína sé því hlynnt, væri
sérlega heimskulegt af okkui
ef við ekki vonuðum í einlægni
að honum yrði vel ágengt i
stjórnmálaumleitununum í Peli
ing. En þessar umleitanir eru
alveg nýhafnar og ekkert gei
ist sérlega fljótt í Austurlönd
um.
HVERT er svo viðhori
Frakka?
Þeir telja ágreining Kína og
Sovétríkjanna mjög alvarlegs
eðlis. eða svo djúpstæðan, at
hann snerti stór landsvæði á
landamærum ríkjanna og vald
hafarnir í Peking hafi því mik
inn hug á að koma á kyrrð við
landamærin í suðri. Hin raun-
verulega spurning sé því hvað
það kosti að koma þessari kyrrð
á og hver trygging sé fyrir að
slíkt samkomulag yrði haldið?
Þag er þetta, sem de Gaulle
hershöfðingi ætlar að komasl
að raun um.
Sé mál þetta krufið til mergj
ar kemur að mínu vitj í ljós,
að stefnur Frakka og Banda
ríkjanna í Asíu etja ekki kappi
hvor við aðra. heldur bæta
hvor aðra upp. Það, sem de
Gaulle er að reyna að koma á,
er með öðrum orðum eina hugs
anlega lausnin á vanda, sem
að óðrum kosti ylli óendan-
legum átökum. En Bandaríkin
eru ag reyna að efla mótstöðu
Saigonstjórnarinnar og verð-
ur þá um leið að játa, að á-
framhald þeirrar viðleitni er
nauðsynlegt til þess að við-
leitni Frakka i Peking og Hanoi
geti borið tilætlaðan árangur.
Það er á þennan hátt, sem
stefnur þessara þjóða bæta
hvor aðra upp. Þær rynnu sam
an í eina stefnu ef stjórn Banda
ríkjanna tæki upp sem kjörorð
tilbrigði af orðum Churchills,
„við vígbúumst til þess að
semja,“ og segði, „í Víetnam
berjumst við til að semja.“
STEFNA Bandaríkjanna ein
sér getur hvorki leitt til sigurs Ö
í styrjöldinni né bundið endi I
á hana. Við erum enn einu K
sinni, eins og jafnan áður, farn-
ir að berjast fyrir sigri. án þess
að stefna að haganlegu, póli-
tísku markmiði. Sjá má á frið
arsamningunum eftir fyrri
heimsstyrjöldina, kröfunni um
skilyrðislausa uppgjöf í þeirri
síijari og hinni óheillavænlegu
framsókn til Yalu-fljóts í Kóreu
stríðinu, að þegar við erum
farnir ag berjast getum við
ekki komið auga á neinn ann-
an fullnægjandi endi styrjald
arinnar en skilyrðislausa upp
gjöf andstæðingsins.
Þetta er ein meginástæða
siðleysisins og erfiðleikanna í
baráttunni í Suðaustur-Asíu
Við stuðlum að og starfrækjum
grimmilegt stríð, sem hefir
engan fyrirsjáanlegan endi.
Ekki rofar fyrir neinum bjarma
við hinn enda jarðganganna.
Eg hefi heyrt menn í Washing
ton segja, að við verðum að
halda áfram ag berjast í Suð-
ur-Vietnam í 10 eða 20 ár.
Þetta kann að þykja hraustlega
mælt í Washington, en fyrir
íbúana í þorpunum í Víetnam
eru þetta dapurlegar framtíðar
hoi'fur. Við bjóðum þjóðinni í
Suður-Víetnam ekkert nema
það eitt, sem hlýtur að brjóta
siðferðisþrek hennar og baráttu
kjark á bak aftur.
Á HITT ber aftur að líta, að
varanleg kyrrð í formi hlut-
leysis yrði sennilega að kaupa
óheyrilega dýru verði. ef valda
menn í Peking og Hanoi væru
þeirrar skoðunar, að öll and-
staða í Saigon væri í þann veg
inn að koðna niður. Þeim er
að því leyti varið líkt og öðrum
mönnum, að þeir semja ekki
um ákvæði skilmála, sem þeir
telja sig hafa aðstöðu til að
skipa fyrir um án íhlutunar.
Eins og sakir standa er því
óhjákvæmilegt að efla mót-
stöðu Saigon-stjórnarinnar eins
og þeir eru að gera forsetinn og
McNamara hermálaráðherra.
Af viðtölum þeim, sem ég átti
vig vmsa menn í París, hygg
ég að mér sé óhætt að draga þá
ályktun, að Frakkar telji eflda
mótstöðu í Saigon brýna nauð
syn til styrktar samningaum-
leitunum þeim, sem þeir eru
í þann veginn að hefja. En
þeir eru vissulega þeirrar skoð 9
unar, að efling mótstöðunnar K
getj ekki haft nema skamm-
vinn áhrif og ég dreg í efa,
að nokkurn alvarlega hugsandi
Bandaríkjamann greini á við
þá í því efni.
EG HYGG einnig að játa beri
að skilyrði þess, að komið verði
á varanlegri kyrg í Suð-austur
Asíu, sé að valds Bandaríkjanna
og nærveru þeirra haldi ófram
að gæta á sunnanverðu Kyrra
hafi, eftir að hersveitir okkar
hverfa á burt frá Suður-Viet-
nam. Við verðum einmitt að
efla aðstöðu okkar á þessum
slóðum.
Við ættum að geta gert
þetta ef við gleymum því ekki.
Framhald á 13. slSu
T í M I N N , laugardagtnn 30. maí 1964