Alþýðublaðið - 10.02.1952, Qupperneq 7

F é I a g s S í f
MÁLARASVEINAFÉLAG REYKJAVÍKUR.
' Mðlfuicfyr
félagsins verður haldinn sunnudaginn 17.
febrúar 1952, að Tjarnarcafé uppi kl. 1,30 e. h.
Venjuleg aðalfundarstörf.
Kosning fulitrúa á þing Sveinasambands bygg-
ingamanna.
Reikningar félagsins liggja franimi í skrifstofu félagsins
í Kirkjuhvoli, opið daglega kl. 5—6 e. h.
STJÓRNIN.
Fundur
Slysavarnadeildin Hraunprýðí
HAFNARFIRÐI,
heldur fund n. k. þriðjudag, 12. febrúar, kl. 8,30
e. h. í Sjálfstæðishúsinu.
Til skemmtunar:
Upplestur, kaffidrykkja og dans.
STJÓRNIN.
með örvamynztur á hæl, einnig crepe-efni í
fallegum litum og pique.
Verzl. Ásg. G. Gunnlauguonar & (o.
Austurstræti 1,
eftir J OHN Bl’TLES.
Skemmtileg og fróðleg bók fyrir þá, sem vilja
kynnast rökum spíritismans.
BÓKAVERZLUN Sigfúsar Eymundssonar h.f.
B. S. S. R.
Ibúð lil sölu
5 herbergi og eldhús á I. hæð. Sérþvottaliús í kjaUara.
Félagsmenn, sem óska að neyta forkaupsréttar, gefi sig
fram í skrifstofu félagsins á morgun (mánudag) kl.
17—-19, Lindargötu 9 A, efstu hæð,
Félagsstjórnin.
SKÍÐAFÓLK.
Ferðir skíðafél.: Sunnud. kl. Í0
og 13 að Hamrahlíð og áð Lög_
bergibergi í sambandi við stór-
mótið við Vífilfell.
Burífararstaðir:
t Félagsheimili KR (kortér fyr
ír auglýstan tíma). Horn Hois-
íVallagötu og Hringbrautar (.10
mín. fyrir auglýstan tíma)
Skátaheimilið. Skrifstofa skíða
félaganna Antmannstíg 1, sími
4955.
Skíðafélögin.
Kúremiur í pk.
Rúsínur
Döðlur
Fýkjur
Vanillestengur
Kannelstengur
Succat
Kúmen
Cocosmjöl
Nóbelsverðla u n in
Framh. af 4. síðu.
samkomulag um neinn þeirra,
sem til greina komu, en í fyrra
haust fengu þau Bandaríkja-
maðurinn William Faulkner og
brezki heimspekingurinn Ber-
trand Russell fyrir 1950 og
1949. Á síðast liðnu hausti varð
svo Svíinn Pár Lagerkvist fyrir
valinu.
,í>etta eru þeir, sem hlotið
hafa nóbelsverðlaanin í hálfa
öld. Áreiðanlega verða skoðan-
ir manna um réttsýni og dóm-
hæíni sænsku akademíunnar
því skiptari, sem fram líða
stundir. Oft heíur henni vel
tekizt, ep stundum líka harla
einkennilega. Mörgum mun
þykja furðulegt, að snillingar á
borð við Tolstoy, Gorki, Strind-
berg, Ibsen, Zola, Dreiser,
Zweig og Duun skyldu ekki
hljóta þessa bókmenntalegu
viðurkenningu. En hitt er skyit
að játa, að sænsku akademí-
unni hefur verið, er og vcrður
mikill vandi ó höndum.
Framh. áf 8. síðu.
þann þar líka til mikilla óþæg
inda ög óþrifnaðar,' eða að
mínnsta kosti kostar það ærna
fyrirhöfn áð koma honum þann
ig fyrir, að óþrif séu ekki að.
H-ins vegar er hann verðmætt
efni, sem með sýringu yrði hægt
að nýta og spara þannig fóður-
bætiskaup erlendis, auk þess sem
bánn yrði vafalaust ódýr miðað
við fóðurgildi, senaile'ga ódýr-
ati en fiskimjöl.
í Danmörku eru framleidd um
15000 tonn af súrfiski árlega, og
bæði í Noregi og Svíþjóð er eirin
ig farið að framleiða súrfisk.
NÝ ÍSTEGUND.
Þá er einnig til ...thugunar að
ferð til íblöndunar vátni, sem
nota á í ís til að ísa með fisk.
Byggist hún á því að blanda
frumarsýru og riatríum benzo-
ati í vatnið, sem ísinn er búinn
til úr.
Aðferð þessi héfur verið reynd
í Ameriku og gefizt þar vel. Hef
úr hún verið reynd á fiskibát-
um víð Alaskastrendur og er
talið, að fiskurinn geymist um
það bil viku lengur í þessum ís
eít venjulegum. Tilraunir með ís
þennan hyggst iðtiaðardeildin
gera jafnskjótt og efnin, sem
í hann þarf, eru komin til lands
ins, og þau eru nú í pöntun.
Framh. af 5. síðu.
þetta er hægt ef fólkið skilur
að ekki má höggva trén af
handahófi til þess eins að afla
timburs, að hjarðmennirnir
verða að halda geitum sínum
frá nýgræðingnum og að trén
bera ávöxt í íjöldamörg ár, ef
þau fá svolitla umönnun.
OLÍFUR OG DÖÐLUD.
Olífutréð er auðveidast við
að fást. Það getur þrifizt svo
að segja hvar sem vera skal.
Döðlupálminn í Libýu er jafri
algengur og rúg- og hveitiakr-
arnir í Skandinavíu. Aðalfæða
Arabanna í Libýu eru döðlur,
en þeir hafa ekki lært að
geyma þær og því er einungis
hægt að nota takmarkaða upp
skeru. Það, sem mennirnir
borða ekki sjálfir, nota þeir
sem fóður fyrir úlfalda og
asna og Evrópumenn í Líbýu
nota döðlurnar sem svínafóð-
ur. Einnig hefur verið búið til
vín úr döðlunum, eft ef FAO
fær vilja sínum framgengt,
verður nú lögð áherzla á að
rælcta döðlur og koma þeim ó-
skemmdum á markað. Á þenn
an hátt verður Líbýumönnum
gert kleift að tryggja sér fæðu
allt árið og einnig geta þeir
flutt úr ótakmarkað af döðl-
um, svo framarlega, sem þeir
hafa fyrsta flokks vöru á boð-
stólum.
MÖNDLURÆKT FYRIR
TILVILJUN.
Möndluræktin í Líbýu hófst
óvart, ef svo mætti að orði kom
ast. ítölsku nýlendubúarnir
hófu á árunum milli styrjald-
anna að rækta möndlutré á
milli stofnanna í olíuviðarlund
unum. Olíuviðurinn vex hægt,
en möndlutrén fljótt. í fyrstu
var aðeins áætlað að hafa not
af möndlutrjánum fyrstu árin,
þar til olíuviðurinn hefði náð
fullum þroska, en þá yrðu
möndíutrén höggvin. En öllum
til mestu furðu sýndi það sig,
að möndlutrén gáfu álíka mik
inn arð og olíuviðurinn og nú
er í ráði að hætta við að fella
þau, en takmarka hins vegar
ræktun olíuviðar.
FAO hefur einnig í hyggju
að hvetja ríkisstjórn Idriss
konungs til að styðja appelsínu
rækt. Ávextir, sem vaxa í Lí-
býu eru alveg jafn góðir og
úvextir annarra Miðjarðarhafs
landa, en í höfnum Líbýu skort
ir enn þekkingu á að flokka
ávextina eftir gæðum og bænd
urnir hafa ekki vanið sig á að
rækta sömu ávextina ár eftir
ár, en það er nauðsynlegt til
þess að geta keppt á heims-
markaðinum. En þrátt fyrir
allt liggur framtíð Líbýu ef
til vill í appelsínulundunum.
IIVERNIG BLÆS VINDUR-
' INN?
Fyrir líbýska bóndann skipt-
ir þáð ríkidæmi eða fátækt,
hver vindáttin er á ákveðnum
dögum. Það er ótryggur at-
vinnuvegur að vera bóndi í
þessu landi. Ef vinduririn blæs
af hafi í vikunni sem möndlu
trén blómstra, er árinu borgið,
svo framarlega, sem álands-
vindurinn flytur ekki með sér
ofmikið af salti. Ef hinn brenn
heiti og þurri ghibli-vindur frá
eyðmörkinni flytur méð sér
hita og þurrk, þegar kornspír-
urnar koma upp, er uppskeran
eyðilögð það árið. Þurrir og
sviðnir akrar með einstaka
strái hér og hvar verða eftir.
Það virðist ofurmannlegt
verkefni fyrir FAO að berjast
við hinn þurra eyðimerkur-
vind, en sérfræðingarnir hafa
þó gengið ótrauðir til verks.
Bændurnnir í Líbýu verða að
koma sér upp skjó’girðingum
um akra sína og koma upp á-
vaxtagörðum og lundum hing-
að og þangað á jörðum sínum
til þess að draga úr vindstyrkn
um. Samtímis stöðva þeir hið
skaðræðislega sandfok frá
eyðimörkinni.
í Líbýu er aðeins ein tegund
bænda, sem ^gleðst yfir ghibli-
vindinum, en það eru þeir, sem
rækta döðlur. Ef þessi þurri
vindur leikur um döðlurnar
meðan þær eru að þroskast,
verða þær fyilri og sætari.
KAUPIÐ EKKI SILFURARM-
BÖND.
Ef til vill er mesta vanda-
málið fyrir starfsmenn FAO í
Líbýu þetta: Hvernig er hægt
að útvega fjármagn til að
leggja í fyrirtæki sem tryggja
arðbæran landb.únað. Sam-
vinnuhugmyndin er fjarræn
fyrir hinn arabiska bónda. Auk
þess hefur hann enga peninga
til að leggia í hlutaíélag. Efna
hagur hans fer í dag, eins og
til forna, eftir duttlungum
veðurs og árstíðaskiptum.
Flesta mánuði ársins hefur
hann ekki nóg til nauðsynja
sinna, og þegar hann fær pen
inga notar hann þá samstund-
is. Ef svo ólíklega viidi til,
að hann ætti meiri peninga en
hann hefur þörf fyrir til Iífs-
nauðsynja, eyðir hann þeim
þegar í stað í silfurarmbönd til
kvenna sinna, eða í reiðhest
handa sjálfum sér. Á þarin
hátt aflar hann sér virðingar
og álits í þjóðfélaginu, en ekki
með innistæðu í banka.
Og hafi bóndinn of litla pen
inga á meðan kornið og döðl-
urnar þroskast, veðsetur hann
uppskeru ársins langt undir
verðmæti hennar og kemst í
klær okurkarla. 5% á mánuði
eru algengir vextir.
Nú hyggst FAO réyna að
stofna samtök í’Líbýu, sem geta
selt sáðkorn og landbúnaðar-
verkfæri gégn greiðslu að upp
skerunni lokinni. Þetta verð-
ur að gera á einfaldan hátt og
ekki eingöngu á viðskiptaieg-
um grundvell í þessu landi,
þar sem svo fáir hafa vit á
gildi péninga. Heilbrigður
grundvöllur fyrir fjárhag og
afkomu landbúnaðarins er
fyrsta skilyrðið fyrir nýsköpun
og viðreisn landbúnaðarins.
Lesffn til San Fran-
clsco sat fösl f fönn
í þrjá solarhrlnga
SNJÓKOMA liefur víðar en
hér á lancli vericV ínikil nú eftir
áramótin. Fyrir riokkru bar svo
vicV, að hin glæsilega járnbrautar
lest ,,City of San Francisco“ sat
föst í þrjá sólarhring'a I snjó í
2500 metra háu fjáúaskarði í
Sierra Nevada.
I lestinni voru 192 farþegar,
en áhöfn lestarinnar var 30
manns. Kuldi var ínikill í lest-
inni, þar eð upphitunartæki
hennar biluðu. Út yfir tók þó,
að 60 manns af farþegunum
veiktist af benzíneitrun, en svo
vel vildi til, að lf/knir var með
al farþeganna ,og veitti hann hin
um sjúku aðhlynning'u.
Snjóplógar í eigu hersins voru
þegar sendir á vettvang, en marg
ir járnbrautarvagnarnir voru
fenntir í kaf, þegar hjálpin
barst.
Framh. af 8. síðu.
hefjast næstu daga. Fjárhagsráð
hefur veitt nokkurn gjaldeyri,
til þess að menn geta sótt leik
ana. Sölu aðgöngumiða lýkur 30.
apríl næstkomandi og eftir þann
tíma verður hvörki hægt að fá
aðgöngumiða né gistingu.
Þeir sem hafa hugsað sér að
fara, ættu að tala við Ferða
skrifstofuna sem fyrst og mun
hún veita allar nánari upplýs-
ingar.
Þingið í Bonn
Fraitth. af 1. síðu.
stjórnarskrárbreyting komi til;
en stjórnarskrá Þýzkalands er
því aðeins hægt að breyta, að
tveir þriðju hlutar þingmanna
greiði því atkvæði. Myndu jafn
aðarmenn geta komið í veg
fyrir samþykkt um áðild Þjóð-
verja að Evrópuhernum, ef svo
kynni að fara. að dómstólarnir
úrskurði, að hún skuli hyggjast
á stjórnarskrárbreytingu.
AB Z