Alþýðublaðið - 17.02.1952, Qupperneq 4

Alþýðublaðið - 17.02.1952, Qupperneq 4
AB-AIþýðublaðið 17. febrúar 1952 Rðuðir kvislingar. í ANNAÐ SINN á um það bil hálfu ári berast nú fréttir af illkynjuðum njósnum kom- múnista fyrir Rússland um landvamir Svíþjóðar. í fyrra skiptið voru það njósnir um strandvamir hennar, og var talið, að það myndi kosta sænsku þjóðina tugi, ef ekki hundruð milljóna í sænskum krónum, að gera þær breyt- ingar á strandvirkjum sínum og strandvörnum, sem nauð- synlegar urðu vegna þeirra upplýsinga, sem hinn komm- únistíski njósnari var búinn að gefa Rússum, er hann var tekinn fastur í fyrrasumar. Nú virðast það hins vegar vera njósnir um viðbúnað Svía við landamæri sín í Norður-Svíþjóð, sem um er að ræða; og hefur annar kom múnisti verið tekinn fastur í sambandi við það mál, sem sænska lögreglan telur vera mjög alvarlegs eðlis. Þessar þrálátu njósnir kommúnista fyrir Rússland í Svíþjóð mættu verða mörg- um, einnig okkur hér norður á íslandi, lærdómsríkar. Sví- þjóð er, sem kunnugt er, eitt þeirra fáu landa í Evrópu, sem halda fast við hlutleysúí átökunum milli austurs og vesturs og treysta því, að það verði virt, þótt til ófriðar kæmi. Og þegar verið var að ræða aðild íslands að Atlants- hafsbandalaginu, bentu kom- múnistar hvað eftir annað á Svíþjóð sem fyrirmynd fyrir okkur í þessum efnum. Hún væri hlutlaus í átökunum milli Rússlands og Vestur- veldanna; og þannig ættum við einnig að vera. Þá væri ekkert að óttast, — að minnsta kosti ekki af hálfu Rússlands! Nú geta menn séð, hversu mikið mark, eða hitt þó held ur, var takandi á þessu fleipri kommúnista. Þrátt fyr ir hlutleysi Svíþjóðar, heldur Rússlandi, með aðstoð komm- únista, uppi þrálátum njósn- um um landvarnir hennar, njósnum, sem taka af öll tví- mæ’i um það, að rússnesk á- rás á Svíþjóð er fyrirhuguð fyrr eða síðar! En það er fleira, sem læra má af njósnunum í Svíþjóð. Hafi menn ekki gert sér það Ijóst áður, hvers konar mann tegund það er, sem kommún- istar eru nú að ala upp á vegum sínum, þá ættu þeir kommúnistar, sem uppvísir hafa orðið að föðurlandssvik um og njósnum í Svíþjóð, að taka af öll tvímæli, einnig um það. Það ætti að vísu ekki að þurfa að segja neinum, hvers af kommúnistum megi vænta, eftir að forustumenn þeirra í flestum löndum Vestur- og Norður-Evrópu lýstu yfir því ekki alls fyrir löngu, hver á eftir öðrum, að þeir myndu fagna rússneskri árás á land sitt og veita henni allan þann stuðning, er þeir fengju við komið. En svo er að sjá, að ýmsum, sem tekið hafa hina kommúnistísku trú, nægi ekki slíkar yfirlýsingar til þess að gera sér ljósan sann leikann um hlutverk og fyr- irætlanir hinna kommúnist- ísku forustumanna, ;— að þeir hafi hingað til ekki trúað því, þrátt fyrir slíkar yfirlýsingar, að kommúnist- ar séu aðeins rauðir kvisl- ingar, engu betri en hinir brúnu, sem frægir urðu að föðurlandssvikum og hvers konar illræðisverkum og ó- þokkaskap fyrir Hitler og nazista hans á árum annarr- ar heimsstyrjaldarinnar. En verkin ættu þó alltaf að geta sannfært þá, sem ekki trúa orðunum. Og njósnirnar í Sví þjóð tala sannarlega ómyrku máli. Þar eru menn að verki, sem ekki aðeins eru reiðubún ir að svíkja land sitt í hend- ur Rússum, heldur og að leiða allar hörmungar blóðugrar árásarstyrjaldar yfir friðsama þjóð sína. Þetta eru þær tvær álykt- anir, sem hver hugsandi mað ur hlýtur að draga af hinum óhugnanlegu njósnum komrn únista í Svíþjóð. í fyrsta lagi sýna þær, að hlutleysi felur ekki í sér neina trygg- ingu gegn rússneskri árás; það verður að engu haft, þeg ar valdamenn Rússlands telja sér henta að ráðast á hlutaðeigandi land. Og í öðru lagi sýna þær, að kommún- istar eru, þrátt fyrir allan þjóðrembing, reiðubúnir að gerast föðurlandssvikarar fyr ir Rússland, hvenær, sem á þá er kallað, og að takast yfir leitt á hendur fyrir það þau þokkalegu þjónustuverk, eða hitt þó heldur, sem kvisling-. ar Hitlers unnu fyrir hann á ófriðarárunum. w Sfýdsnlafélag Reykjavíkur Eldhúsdagsumræður m menningarmúl í Sjálfstæðishúsinu mánudaginn 18. febrúar kl. 8.30 e. h. Framsögumenn: Hendrik J. S. Ottósson, Ingimar Jónsson, Jóhannes úr Kötlum, Kristmann Guðmundsson, Tómas Guðmundsson. Þar sem búast má við miklum umræðum, er umræðu- tími framsögumanna takmarkaður við 10—15 mínútur, en annarra ræðumanna við 10 mínútur. NB: Þeir félagsmenn, sem ekki hafa enn fengið félags- skírteini, geta fengið þau afgreidd í Sjálfstæðishúsinu kl. 5—7 e. h. fundardaginn. Stjórnin. Þorfinnur Oks — Steindór Hjörleifsson; Brandur uppfinninga- maður — Brynjólfur Jóhannesson; frú Unnur Oks — Kristjana Breiðfjörð, í fyrsta þætti. Leíkfélag Reykjavíkur: AB — AlþýðublaðiS. Útgefandi: Alþýðuflokkurinn. Ritstjóri: Stefán Pjetursson. Auglýsingastjóri: Emma Möller. — Ritsíjórnarsímar: 4901 og 4902. — Auglýsinga- elmi: 4906. — Afgreiðslusimi: 4900. — Alþýðuprenísmiðjan, Hverfisgötu 8—10. Tony vaknar eftir Harald ÞAÐ GETA EKKI ALLIR fetað í fótspor Shakespeare, er hins vegar geta allir farið flatl á því, að halda sig geta það Haraldur Á. Sigurðsson fellur ekki á því svellinu; hann ei hjartanlega ánægður með af vera Haraldur Á, og c.kkert anr að; enda er það háit upp í þc nokkuð, hvort sem mðað er vifi manninn sjálfan eða ieikritahöt undinn. Gamanleikurmn, ,.Tóný vakn ar til lífsins“, ber ósvíkin höí undareinkenni Haraldar. Þar er á ferðum græskulaus gaman semi, kátbrosleg atriði og fleyg ir brandarar. Þess utan er sag an í leiknum skemmtilega lygi leg; hugmyndin, sem hún og leik urinn bj'ggist á, ef til vill ekki frumleg í sjálfu sér, — „gamla sagan um gerfimanninn“, — en útfærslan á þeirri hugmynd slík, að þar getur enginn verið í vafa um hvers handbragðið er. Það hefur löngum verið deilt um hvort Shakespeare sálugi hafi sjálfur samið öll þau leikrit, sem honum eru ken: fi; er.ginn mun nokkurn tíma verða í vafa um það, að ,,Tóný“ sé skilgetið af kvæmi Haraldar. Og það sann ar bezt, að landar Shakespeares kunna að meta Harajd, allt að þvi eins vel og landar Haraldar kunna að meta Shakespeare, að síðusíu fregnir herma, að þetta verk Haraldar hafi, ásamt níu öðrum leikritum, lent í úrvali í leikritasamkeppni áhugamanna þar i landi. Ekki mun það heldur verða til þess að draga úr vinsældum þessa sjónleiks, sem Leikfélag Reykjavíkur hefur nú tekið til meðferðar í Iðnó, aö þeir Bryn jólfur Jóhannesson og Alfreð Andrésson hafa aðalhlutverkin með höndum, en auk þess ann ast Brynjólfur leikstjórn. Alfreð Andrésson. leikur gerfimanninn Toný, og er leikur hans með á gætum, Hann á áhorfendur", sem fagna óspart hverjum þeim brandara, sem hann lætur fúka — og þeir eru margir. Og „gerf. þeir eru margir. Og ,.gerf: mennskan" birtist svo skemmti lega í hreyfingum btns og lát bragði, að það eitt nægir til þess að vekja hlátur. Brynjólfur Jóhanncsson leik ur uppfinningamanninn ,skap ara Tónýs og foreldra; aldraðao og skemmtilega ,,vitlausan“ ná unga; gerfi hans er ágætt,, per sónumyndunin hnyttin -í>g fram sögnin í fyllsta samræmi við það. Hefur Brynjólfur bætt þarna enn einum skringilegum náunga í hið mikla safn sitt af slíkum persónum. Hin hlutverkin eru í höndum. yngri leikara, sumra lítt tii lífsins . Sigur Tóný vaknar til lífsins! — Tóný — Alfreð Andrésson, og Okshjónin, í öðrum þætti. reyndra, og væri því ekki nema eðlilegt, að leikur þtirra virtist tilþrifalítill, samauborið við hinn örugga leik þeirra Bryn jólfs og Alfreðs. Er það í raun inni undrunarefni, að þess skuli ekki gæta meira, en raun ber vitni. Þau Kristjana Breiðfjörð og Steindór Hjörleifsson leika hjónin, Unni og Þorfinn Oks. Bæ.ði eru þau mun yngri að ár um, heldur en gert er ráð fyrir í leiknum, og gerir það þeim síórum erfiðara fyrir. þar eð æska þeirra gerir atburðarás sjónleiksins um of ósennilega, en ekki er bað þeina sök. Kristiana Breiðf.orð hefur áð ur leikið í Hafnarfirði. síðast í gamanleiknum ..Aumingia Hanna“. Getur engum dulizt, sem fylgst hefur með leikferli hennar, að hún býr yfir óvenju legum leikhæfileikum, sem áreið anlega eiga eftir að afla henni viðurkenriingar, ef hún heldur J áfram á þeirri braut og fær tækifæri til aukins náms og list þroska. Hlutverk það, sem hún hefur fengið í þessum leik, er ekki slíkt, að það veiti henni æskilegt tækifæri iil leiks, auk þess sem það er ótr 'ilega örðugt fyrir kornunga stúiku að leika miðaldra konu. Engu að síður nær hún svo góðum tökum á hlutverkinu, að undrun sætir; vandvirkni og sönri, látlaus og næm innlifun bjargar henni yfir örðugasta hjallann; og í þeim atriðum, þar sem yndisþokki • iiennar og einlægni nýtur sín til íulls, leynir sér ekri, hvers. af henni má vænta, fái-.hún hlut- verk við sitt háeíi. Framsögn lennar er í ‘ framf ör og rödd henhar blæbrigðamýkri en áð- ur, :— og það, sem mest er um vert, hún á þann titrandi streng innri leiks, sem ræður úrslit- um, þegar nauðsynleg kunn- átta og tækni er fyrir hendi, — því að án hans ’ erður eng inn leikur sannur, hversu glæsi legur, sem hann kann annars að vera. Steindór Hjörleifsson á við sömu örðugleika að stríða, hvað aldurinn snertir. Auk þess tók hann við hlutverkinu vegna veik indaforfalla annars leikara, þeg ar liðið var á æfingar, svo að hann hefur hlotið tiitölulega lít inn undirbúning. Samt sem áður nær hann víða ótrúlega góðum tilþrifum í leik sínum og fram sögn hans er oft markvís og inyttinn. Steindór er vandvirk ur leikari og tekur hlutverk sín alvarlegum og :föstum tökum ITann ræður þegar yfir tals verðri tækni í framsögn, en radd beitingunni er enn ábátavant á hærri tónunum; þar liættir rödd inni við að festast og missa, resonence“. Hreyfingarnar eru ákveðnar og, enda þóit hann hafi skort æfingu á við hina leikar ana, gætir þess ekki að ráði. Árni Tryggvason leiku^ þarna afbrýðisaman og skoplega grunn hygginn náunga og tekst það ágætlega. Þetta er í í.vrsta skipt ið, sem ég hef séð Arna í skop hlutverki, en hann leysir það þannig af hendi, að bezt gæti ég trúað, að hann ætti eftir að ná miklum árangri á því sviði. Per sónumyndunin er vel hugsuð hóflega ýkt og sjálfri sér sam kvæm í bezta lagi. Það verður gaman að fylgjast með Árna ef honum gefst tækifæri til að halda lengra á þeirri leið. Soífía Karlsdotfu leikur vinnustúlkuna, og er leikur hennar fjörmikill og skemmti- legur. En gervi hennar er helzt til ýkt; Soffía ræour yfir það miklum skoptilþrifLim í leik, að óþarft er að undirstrika þau um of með ýktu andlitsgervi. Hreyf ingar hennar á svi ii, framsögn in og látbragðið, er þrungið lífi og leikgleði; hún á iieima á svið inu í slíkum hlutvcrkum, enda nýtur hún hylli áhorfenda í’ rík um mæli. Leikstjórn Brynjólfs ber vitni mikilli vinnu og vandvirkni, einkum leyndi sér ekki, að yngri leikendurnir hafa notið þar góðr ár handleiðslu. Frumsýningar gestir eru alltaf heldur sparir á það, að láta í ljós tilfinningar sínar, en fögnuðu leiknum þó vel, en mun meiri var samt hrifning áhorfenda við aðra sýn ingu. Svið og Ijós var í bezta lagi. Það mætti segja mér, að þarna hefði Haraldur Á. Sigurðs son auðgað leikbókmenntir okk ar að gamanleik, sem eigi eftir að skemmta mörgum., ekki að eins hér í borg, heldur víðsvegar um land, og veitir sannarlega ekki af . . . . Loffur Giíðmundsson. Nýr forsfjóri innkaupa Tóný — Alfreð og frú Unnur Oks — Kristjana Breiðfjörð, í þriðja þætti sjónleiksins. VIÐSKIPT AM A ^ ARAÐ- HERRA hefur skipað Eyjólf Jóhannsson ,/rstjóra Inn kaupastofnunar ríkisins frá 15. 1 þ. m. að telja. AB 4

x

Alþýðublaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.