Tíminn - 24.06.1964, Blaðsíða 7

Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN.
Framkværadastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G Þorsteinsson Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson. Frétta-
st.ióri: Jónas Kristjánsson Auglýsingastj.: Sigurjón Davíðsson.
Ritstjórnárskrifstofur i Eddu-húsinu. símar 18300—18305 Skrif-
stofur Bankastr 7 Afgr.sími 12323 Augl.. sími 19523 Aðrar
skrifstofur. sími 18300. Áskriftargjald kr. 90,00 á mán. innan-
lands — í lausasölu kr 5,00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h.f.
Markaðsrannsóknir
íslenzk útflutningsframleiðsla býr um þessar mundir
við óvenjulega hagstæða verðlagsþróun erlendis. Verð-
lag flesíra helztu útflutningsvaranna hefur stórhækkað
að undanförnu. í mörgum tilfellum er um stórfellda
hækkun að ræða, t. d. er útflutningsverð á saltfiski nú
20—.30% hærra en á sama tíma í fyrra.
Þótt þannig horfi nú vel varðandi útflutningsfram-
leiðsluna, er ekki víst að svo verði alltaf. íslendingar
muna þá tíma, þegar verðlag fór lækkandi, og þá
erfiðleika, sem hlutust af því. Að sjálfsögðu ber að vona,
að sú saga endurtaki sig ekki, en hins vegar er bezt að
vera við öllu búinn. Einmitt nú, þegar vel gengur, er
réíti tíminn til að búa sig undir að mæta þeim erfiðleik-
um, er verið geta framundan.
Það var því fullkomlega tímabær tillaga, sem Jón
Skaftason og fleiri þingmenn Framsóknarflokksins fluttu
á seinasta þingi um kosningu fimm manna nefndar til
þess að athuga í samráði við fulltrúa atvinnuveganna á
hvern hátt megi efla markaðsrannsóknir og sölustarf-
semi í þágu útflutningsframleiðslunnar, svo og bæta
gæðaeftirlit með útflutningsvörum. Tillögur nefnd-
arinnar skyldi leggja fyrir næsta Alþingi.
í greinargerð tillögunnar var sýnt fram á, hve mikil-
vægt það.væri að hagnýta sér nýjustu sölutækni á erlend-
um mörkuðum og fylgjast vel með því, sem þar væri að
gerast. Þá þyrfti að leita markaða fyrir fleiri vörur en
þær, sem nú væru seldar úr landi, og fjölga þannig þeim
stoðum, sem efnahagsafkoma þjóðarinnar byggist á.
Jafnhliða þessu ætti svo að athuga möguleika á því
að auka gæðaeftirlit. Víða erlendis eru til sérstakar stofn-
anir, er hafa gæðaeftirlit með höndum, og þykir mjög
eftirsóknarvert að fá viðurkenningu þeirra. Það gæti orð-
ið mjög þýðingarmikill þáttur í útflutningi íslenzkrar
framleiðslu, ef einhver slíkur aðili gæti áunnið sér viður-
kenningu erlendis og skapað með því traust á gæðum ís-
lenzkra framleiðsluvara.
Því miður dagaði þessa tillögu uppi á Alþingi og ekkert
mun unnið að þessum málum af hálfu stjórnarvaldanna.
Nú þegar vel gengur, er þó rétti tíminn til áð þoka þess-
um málum áleiðis. Síðar getur það reynzt of seint.
eðillska
Þeir, sem hlusta á útdrátt þann úr forustugreinum dag-
blaðanna, sem útvarpið flytur, munu veita því athygli,
að Vísir, sem er gefinn út af Sjálfstæðisflokknum, gerist
sérstaklega illorður í hvert sinn, er hann minnist á
Framsóknarflokkinn. Það leynir sér ekki, að forráða-
menn Vísis telja Framsóknarflokkinn óalandi og óferj-
andi. Hvað eftir annað hefur Vísir ymprað á því, að
kommúnistar séu þó skárri!
Eðlileg skýring er á þessari geðillsku hins opinbera
málgagns Sjálfstæðisflokksins. Forkólfar Sjálfstæðis-
flokksins telja sig þegar hafa Alþýðuflokkinn í vasanum
og kommúnista einnig að verulegu leyti. Vegna þessara
flokk'a getur Sjálfstæðisflokkurinn óhikað unnið fyrir
auðstéttina. Hins vegar óttast hann andstöðu Framsókn-
arflokksins og vaxandi fylgi hans. Þess vegna er Vísir
svona geðillur í hvert sinn, sem hann minnist á Fram-
sóknarflokkinn. Það er hin bezta vísbending um, hvaða
flokkur það er, sem afturhaldinu í landinu stendur nú
mestur beygur af og telur áhrifamesta og öflugasta and-
stæðing sinn.
í VIKUNNI áður en Krústj-
off lagði upp í Norðurlandaför
ina hafði hann gest, sem átti
við hann mörg erindi. Það var
Walter Uibricht, einræðis-
herra Austur-Þýzkalands. Marg
ir blaðamenn höfðu spáð því,
að aðalerindi Ulbrichts til Mos
kvu væri að ganga frá friðar-
samningi milli Sovétríkjanna
og Austur-Þýzkalands, en Rúss
ar hafa lengi hótað að gera
slíkan samning, ef ekki næð-
ist alxsherjarsamkomulag um
Þýzkaiandsmáxin. Slíkur sér-
■ stakur friðarsamningur Sovét-
ríkjanna við Austur-Þýzkaland
gæti valdið verulegum erfið-
leikum í skiptum austurs og
vesturs, þar sem Rússar myndu
þá ekki telja sig lengur bundna
af eldri samningum við vestur
veldin um Þýzkalandsmálin.
Eftir það yrðu vesturveldin t.d.
að snúa sér til austur-þýzku
stjórnarinnar varðandi mál
Vestur-Berlínar.
Raunin varð ekki sú, að þeir
Krustjoff og Ulbricht gengu
frá friðarsamningi. Þeir gengu
aðeins frá vináttu- og varnar-
samnmgi milli Sovétríkjanna
og Austur-Þýzkalands, sem á að
gilda til tuttugu ára. í þessum
samningi lofa Sovétríkin að
koma Austur-Þýzkalandi til
hjálpar, ef á það yrði ráðizt.
Bæði ríkin lýsa yfir því, að
það sé undirstaða friðarins í
Evrópu að verja landamæri
Austur-Þýzkalands, án þess að
það sé nokkuð nánara skil-
greint. hver þessi landamæri
eru.
Það má segja, að í samningi
þessum felist ekki neitt nýtt,
og því er talið, að ráðamenn
í London og Washington hafi
andað léttara eftir að þeir
fréttu um efni hans. Rússneska
stjórnin sýndi jafnframt þá ó-
venjulegu kurteisi að láta
stjómir Breta og Bandaríkj-
anna vita fyrir fram um efni
samningsins. Allt þykir þetta
sýna, að Rússar vilji komast
hjá átökum um Þýzkalandsmál
in, a.m.k. að sinni.
ÞAÐ VÆRI hins vegar rangt
að halda því fram, að Ulbricht
hafi farið erindisleysu til Mos-
kvu. Samningurinn áréttar það
greinilega, að Austur-Þýzkaland
mun halda áfram að vera sér-
stakt ríki. Allar efasemdir um
það eru óþarfar. Það er eitt
helzta grundvallaratriði rúss-
neskrar utanríkisstefnu 1 Evr-
ópu. Hver, sem reynir að hagga
þeirri staðreynd með vopna-
valdi, rýfur friðinn í Evrópu.
Fynr stjórn Austur-Þýzka
lands hefur það verulega þýð-
ingu að fá nýja yfirlýsingu
Rússa um þetta. Það styrkir
hana bæði heima fyrir og út
á við. Það er þýðingarmikið
svar gegn þeirri áróðurssókn
Vestur Þjóðverja að láta eins
og Austur-Þýzkaland sé ekki
til.
Jafnframt þessu er talið, að
Rússar hafi lofað Austur-Þýzka
landi verulegri efnahagslegri
aðstoð og muni það njóta
meiri efnahagslegrar aðstoðar
í framtíðinni en önnur ríki í
Austui -Evrópu. Þetta stafar af
samkeppninni við Vestur-Þýzka
land. Rússum er ljóst, að Aust-
ur-Þýíkaland verður alltaf ó-
stöðugt, nema það takist að
koma lífskjörum þar í svipað
horf og í Vestur-Þýzkalandi.
Það getur gert Rússum auð-
veldara á ná þessu marki, ef
hin Austur-Evrópuríkin geta
styrkt sig méð auknum við-
skiptum við Vestur-Evrópu og
Bandaríkin. í því er hins vegar
fólgíri sú áhætta fyrir Rússa, að
þau fjarlægist þá Sovétríkin.
Þá áhættu taka Rússar. Fyrir
þá er nú einna mikilvægast i
Austur-Evrópu, að Austur-
Þýzkaland bili ekki.
RÉTT eftir að Ulbricht fór
austur til Moskvu, fór Erhard,
kanslari Vestur-Þýzkalands,
vestur til Washington til við-
ræðna við Johnson forseta. Að
sjálfsögðu ræddu þeir um Þýzka
landsmálin fyrst og fremst. Yf-
irlýsingin, sem þeir birtu að
fundinum loknum, ber það með
sér, að Johnson hefur hvatt
Erhard til varfærni, eins og
Krustjoff hefur bersýnilega
hvatt Ulbricht til hins sama. í
yfirlýsingunni er áréttað, að
Bandaríkin muni halda allar
skuldbindingar sínar í sam-
bandi við Þýzkaland og Berlín
og meðan Þýzkaland sé ekki
sameinað á grundvelli frjálsra
kosninga, verði litið á Vestur-
Þýzkaland sem hið eina þýzka
ríki. Tekið er fram, að hinn
nýi samningur milli Sovét-
ríkjanna og Austur-Þýzkalands,
breyti ekki og geti ekki breytt
skuldbindingum Sovétríkjanna
í sambandi við Þýzkaland. Að
síðustu, en ekki sízt, er svo
lögð áherzla á, að batnandi
friðarhorfui og minnkandi við-
sjár muni greiða fyrir sam-
einingu Þýzkaíands. f því sam-
bandi lýsir Johnson sérstakri
ánægju yfir því, að stjórn Vest-
ur-Þýzkalands hefur unnið að
fagna samningnum.
batnandi sambúð við Austur-
Evrópu, en þar mun fyrst og
fremst átt við skipti á verzlun
arfulitrúum við Pólland, Rú- f
meníu og Ungverjaland. S
EFTIR þessar ráðstefnur í B
Mosk'm og Washington er það
enn Ijósara en áður, að þvi
ástanöi Þýzkalandsmálanna,
sem nú ríkir, verður ekki breytt
nema með breyttri stefnu. Það
er ekki nema óskhyggja hjá
Vestur-Þjóðverjum, að Austur
Þýzkaiand muni líða undir lok.
ef haidið sé áfram að einangra
það Enn meiri óskhyggja er
það ujá Rússum, að vesturveld
in muni þreytast og samstarf $f
þeirra rofna og það geti skapað |
þeim bætta aðstöðu í Evrópu S
Núverandi ástandi sem er á all S
an hátt óæskilegt og alltaf get
ur leitt til óvæntra árekstra.
verður ekki breytt nema annað
hvort með Evrópustyrjöld eða
samningum Fyrri leiðinni
munu allir hafna. Þá er ekki
nema síðari leiðin eftir, ef
menn vilja ekki viðhalda ó-
breyttu hættuástandi, samninga
leiðin Eigi að fara hana,
verða Rússai að hafna þeirri
afstöðu, að hægt sé að semja
um þessi mál við Bandaríkin og
Bretland, án aðildar Vestur-
Þýzkaiands. Vesturveldin verða
að gera sér jafnljóst, að Rússar
semja ekki án aðildar Austur-
Þýzkalands i einhverju formi.
Það væri rangt að gera sér
vonir um skjótan árangur af
samningum. Þar verður að fara a
stig af stigi. Vænlegasta
byrjanin er vafalítið sú, að
Vestur-Þýzkaland og Austur-
Þýzkaland vinni að því óform-
lega eða formlega að auðvelda
ýmis samskipti innbyrðis og
þýzku þjóðarbrotin geti þannig
nálgazt hvort annað. í þessu
sambandi virðist vestur-þýzka
Framhald á 13 sfðu.
T f M I N N, miðvikudagur 24. júní 1964. —
2
i * ■ .* »i li; :i i e i| *< . • ;>