Alþýðublaðið - 30.11.1952, Blaðsíða 4
AB — Alþýðublaðið
r.
ÞAÐ er kunnara en frá
þurfi að segja, að vélbáta-
flotinn og útgerð hans hefur
átt við mjög nhrarlega og
raunar vaxandi fjárhagsörð-
ugleika að stríða síðan í
stríðslok; og hefur aflabrest-
ur, einkum á síldveiðum, og
síhækkandi framJeiðslukostn-
aður sökum dýrtíðar valdið
mestu þar um. Hefur kveðið
svo rammt að þessum fjár-
hagsörðugleikum vélbátaflot-
ans, að hvað eftir annað hef-
'ur legið við stöðvun, og út-
gerð hans því aðeins getað
haldið áfram, að hið opinbera
(hlypi undir bagga á einn eða
annan hátt.
Um það hefur ekki verið
deilt af neinum, sem af viti
■og ábyrgðartilfinningu hafa
hugsað um mál vélbátaút-
vegsins, að hið opinbera yrði
að veita honum aðstoð til
þess að afstýra stöðvun hans.
yélbátaflotinn hefur í seinni
tíð aflað fyrir meira en helm
ingi alls þess erlends giald-
éyris, sem við fáum árVo-a
fyrir útfluttar sjávarafurðir;
þg vinnslan úr afla hans h«r
heima hefur vsrið svo stór
þáttur atvinnulífsins, að áður
óþekktur gjaldeyrisskortur
óg ægilegt atvinnulevsi
fnvndi af hljótast, ef bessi
þýðingarmilda grein útveo-s-
ins stöðvaðist sökum fiár-
jhasrsleera vandræða. En um
Ihitt hefur verið deilt, á hvern
hatt slík aðstoð hins opinbera
sk-'ddi veitt.
Meðan stiórn Stefáns .Tó»h.
Stefánssonar var við völd,
vac hún veitt á bann hát.t. að
ríkið ábyrgðist vélbátaflotan
um ákveðið verð íyrir afla
hans og greiddi honum mis-
muninn á bví verði off hinu
erlenda rnarkað=verði. Va”ð
að siálfsögðu ekki hiá brrí
kom’'zt, að afla t'l bess tekna
með auknum sköttum í rík-
issióð; og voru þær skattaá-
löenr eins og menn muna
kafðar að yfirvaroi bess. að
rúverandi ríkisstiórn Eram_
sóknarflokksins og Siálfst^ð
isflokksins breytti um stefnu
í beesum málum os jækVpS;
gbnff’ krónunnar. bó að eftir
vm áður væri að ví=u haidið
áfram að innheimta bá
skatta, sem gensislækkunin
átti að gera óbarfa.
f>ví var lofað af núverandi
ríkisstiórn, að genp-'slækknn-
in skyldi leysa allan vanda
30. nóv. 1952
Þingsetningát rœða Stefáns Jóhtimis í gcefí
vélbátaflotans og gera opin- j
bera aðstoð við hann óþarfa.
En það fór á aðra leið, eins
og Alþýðuiiokku ri nn sagðí
fyrir. Verðhækkunin, sem
gengíslækkunin olli á öllum
innfiuttum nauðsynjum vél-
bátaútvegsins, gerði meira
en að glevpa hagnað hennar
af gengislækkuninni; og er
ár var liðið frá því að hún
var framkvæmd, varð að
grína tn nýs „bjargráðs" —
bátápialdeyrisbrasksins, sem
að vísu var frá upphafi fram-
kvæmt með beim endemum
— til þess að auðga öllu
fremur heiidsala og brask-
ara en tit hins, að stvrkia
v-VKí.+n’Htveoinn, að ensin
vón var til þess, að bað reynd
:r4 brvrniru «rú aðsloð, sem
hann bqrfnað’st. Og nú ligff-
irr vélbátaflotanum enn við
sföðvun og fiárhagsörðugleik
a^ bans eru alvarlegri en
nokkru sinni áður.
Það er með þessa ömur-
legu útkomu af „bjargráð-
um“ núverandi ríkisstjórnar
fyrir augum, að Alþýðuflokk
urinn flvtur nú frumvarp til
laga á alþíngi um nýjar leiðir
til bess að leysa vanda vél-
bátaútvegsins. Myndi það,
ef samþykkt yrði. binda enda
á ó-óma bátag.iaideyrisbrasks
ins, sem vélbátaútveginum
hefur svo lítil stoð að orðið,
en hafa í för með sér marg-
víslega nýskipun hans, fyrst
og fremst stóraukna sam-
vinnu bátaútvegsmanna um
innkaup á nauðsynjum og
vinnslu aflans til þess að
draga úr útgerðarkostnaðin-
um, svo og um sölu afurð-
anna erlendis, senx opinber
st’órn yrði látin annast. Slík
nv°kit)un á málum vélbáta-
rtvegsins með hagkvæmari
og arðbærari rekstur hans
fvrir augum, yrði þá gerð að
skiTvrði fyrir aTlri frekari að-
stoð hins opinbera við þenn-
an þýðingarmákla atvinnu-
veg.
Hér er vissulega um stór-
mál að ræða; bví að til lengd
ar verður ekki við það unað,
sð vélbátaflotinn sé rekinn
með baiia og opinberri að-
stoð. Það verður fyrr en síð-
ar að koma þeirri skipun á
‘rek^tur hans, að hann þurfi
sTíkrar aðstoðar ekki með.
Og að því marki stefnír hið
nýía. stórmerka fruœvarp
Albýðuflokksins.
Höfum fyrirli&gjandi
vatnskassaelement í FORD, CHEVROLET OG
JEPPA og ýmsar aðrar tegundir. — Einnig hljóðdeyfara.
iðjan Grettir
Rrautarholti 24. — Símar 7529 og 2406.
GÓÐIR FULVTRÚAR OG
GESTIR! Ég leyfi mér a5 bjóöa
ykkur öll innilega ve'kömin til
þessa þ'ngs Alþvðuflokksins, j
sem nú er :að hefiast. Év bið
þá fulltrúa.og gestj sérstakiega
velkomna, sem komið hafá
hingað um dansan yeg til þess
að sitja þingið sem fulítrúar
eða gestir.
Við. sem eldri erum: í béssart
hreyfingu op höfurn setið meg-
inþorra þeirra flökksþinga, sem
haldin báfa vérið. hljótum að
veita.því athygli. að marg'r af
hinum ö'dnu kempum uophaís
éranna. eru nú horínar af sjón-
arrviðinu. og bingin bera nú
meir og meir blæ hinna yngri,
er tek:ð hafa.við. Fyrsta kyn-
slóðin í sögu flokksins er nú
óðum að tvna tölur.ni. Það er
Tötrmél T’f'ins,' strangt og rök-
fast, er ekki lætur aö sér hæoa.
Og þótt aðeins séu liðin 36 ár
frá bvf að- Aiþýðuflokkurinn
var stofnaður, er það næsta
eðlilegt. að margir frumherj-
anna séu fallnir í valinn, en
aðrir komnir í þeirra stað.
70 ár frá fæðingti Jóns
Baldvinssonar.
Það er vert að minnast þess
sérstak'ega nú og á þessum
st,að. að eftir þrjár vikur, eða
20. des. n. k., eru 70 ár liðin
frá hví að Jón Baldvinsspn
fæddist. Aðeins 34 ára að aldri
gerði'-t hann formaður Alþýðu-
ílokksins, nokkrum mánuðum
eftir stofnun hans, og var eftir
bað formaður flokksins til dán-
ardægurs, 17. marz 1938, eða í
rúmt 21 ár. Allan þann tíma
veitti hann flokknum forustu
með frábærri hæfni, Tagni og
linurð, og vann sér að verð-
Teikum off í ríkum mæli ást-
sæld og virðinau margra sam-
starfsmanna sinna, þótt hann
ætti. eins og stundum vill
verða, við bau örlög að búa, að
marg:r ’nnan samtakanna sner-
u«t gean honum, og þá einkum
fvrir áhrif frá öðrum flokki, og
gerðu bonum síðustu ævi-
rt.undirnr ömurlegar. En saga
flokksins og sasa þióðarinnar
mun gevma nafn hans í loga-
letri. og ævistarf hans í bágu
alhvðuhrevf’ngarínnar vair fyr-
i’-mvrid off ti1 eftirbreytni fyrir
álla bá. er til bekkja, og á að
vera unrnrni kröftum til fullrar
fv’-i’-mvndar.
Hér unni hangir málverk af
I Jnrví BaTdvinssvni; og til minn
1 inuar um siötuaustu ártíð
1 hanq vil ég í nafni Albvðu-
fiohkc-inc Teffgia lítinn sveiff að
má'verki hans. með innileffu
haVk'æt.i off djúori virðinffu
heirra samtaka, sem hann fórn-
aðj sta’-fc-orku sinni. og ég víl
segia Tífí sínu og heilsu.
FUJ í Rvík 2 5 ára.
* Éff saffði hað áðan og endur-
tek nú. að betta bing. e:ns og
irv^t 5p*oTír-.
tmnar. bTandaðri þeím, sem
fniirv’ðnir pru oCT iafnvel a1!-
míiicr vi« aldur. Það ber nokk-
nrri roín Kei?’’a manna. er skin-
uðu cór í raðirnar fvrír áldar-
fiórðunffi off áframhaldandi.
iT® n’’ pinmitt fyr’r fáum d;:ff-
„m Kni+ elzta æskuTvðsfélag
' uKs^riyiauna hér á landi.
v'Anorr imo-ra iafnaðarmanna í
norVisTríV -- F TT. J, --- há+’ð
’ocrt ára afmæli sitt. Frá
v'i5-n r ai c fr-c-p-mtökum befur
finWririnn fenffíð marga áffæt.a
starfskrafta, sem sumir hverjir
e~u nú komnir í raðir hinna .
íuyioronu. en aðrir eru. æskan
siálf, áhugaröm, bróttmi-kil og,
-bjart.sýn, reiðubúin til þess að
leggja á brattann, í. upphafi á ,
eítir .okkur, sem eldri erum og !
mæð.nari; en brátt, í samræmi
víð lögmál lífsins. fara þeir
fram úr okkur á leiðinni upp á j
fialíið unn á efsta tindinn. Og
hað er sérstök ás.tæða t’l að,
árna féiagsskap ungra tafnað--
armanua allra be:ba af tilefni
afmælic-ins, því þaðan má
vætití) beirra, er ríkið eiga að
ería.
A^vðnflokkurinn og
Albýðusambandið.
Það er.-einnig ástæða til að
bjóða ’ælkomna menn sjálfrar
verkalúðshreyfingari nnar, full-
trúa og ráðamenn Alþýðusam-
bands íslands, bæði þá, sem
eru fiúltruar á flokksþinginu,
og eins hina, er sitja hér sem
gestir. Það er einmitt tákn um
hið nána samband Alþýðu-
f!okkcins og Alþýðusambands-
ins, bessara tveggja höfuðstofn-
greina albýðuhreyfingarinnar.
Samctar'fið hefur verið náið og
á að vera náið. Þessar tvær
greínar voru í upphafi og 24
fvrstu árin samfieytt sam-
ívinna^ar í emu heildarskipu-
laffi, og frá þeim árum er sann-
arleffi margs góðs að minnast.
Og bó að skipulagið væri rofið
fyrir 17 árum, haldast enn og
e:ga vissulega að haldast
trau°t riff ÓT-ofa bönd þessara
tveggia íylkínga, er að veru-
leffu ipvti stefna að sama
marki.
Frr Tvtt*; fulltrúa og gesti frá
h’num fslenzku verkalýðssam-
tökum cérstaklega velkomna
hingað.
G6Snt> gestur frá Dam-
mörku.
Við erum beirrar ánægju að-
n.TÓtandi að hafa hér sem gest
við Vnffsetninguna fulltrúa frá
Alþýðuflokki Danmerkur. Það
er Í>’*1 l’ Jensen, sem einnig
sat ATþýðusambandsþingið sem
gestur frá Alþýðusambandi
Danmerkur. Þessi góði gestur
hefur einnig mætt hér á flokks-
þ’ngi okkar fyrir sex árum,
og flutti há kveðju frá flokki
sánum Við fögnum þessum fé-
laga okkar, sem unnið hefur
sér marga persónulega vini
okkar á meðal, bæði við heim-
sókn:r cínar og einnig af ágæt-
um krnnum okkar súmra í
he’ma’andi hans. Hann hefur
með höndum þýðingarmikil
svtörf fvrjr hið volduga danska
a’íw'hr-amband og nýtur þar
trau'ts off álits, auk þess sem
bfinn e” virkur og áhrifaríkur
; félaffi í samtökum danskra
jafnaðarruanna. En sérstaklega
fögnum v:ð gestkomu hans nú
sem fyUt’-na fyrir bræðraflokk
okkar f Danmörku, þann flokk,
'en ”’ð hafUm frá upphafi
sarntalm okkar haft náið sam-
band \hð off notið þaðan vin-
semdar off ffóðs skilnings. Frá
Danmörku bárust fyrstu fræ-
kornin. rem sáð var í íslenzkan
akur. off imn af.þeim spratt
f'okku” f’ht-ar. Við hyllum hínn
áffff’ta Fokk Staunings og Hed-
t.ofts. hKuv„m honum fyrir á-
ffætt ramftarf off þá fyrirmynd,
cprr, banu befur gefið samtök-
um okkar.
TTm Teið og við þökkrnn
Pokksbróður okkar, Carl P.
Jensen, fyrir komuna, biðjum
yið hann að bera Aiþýðuflokkl
Danmerkur beztu. kveðjur
ílokksþingsins og árnaðarósk-
ir, og bið ég fulltrúa og gesti
að standa upp bví til áréttingar.
Minning tveggja íorastu-
manna erlendra.
Frá því að flokksþing var
haldið fyrir 2 árum og síðasti
fl qkksstjórnarfundur fyrir einu
ári, hafa margir menn úr al-
þýðuihreýfingunni fallið í vál-
ínn. ekki einungis af eldri kyh-
slóðuhum, heldur einnig þeír,
er voru á miðjum aldri og stóðu
mitt í vandasömum störfum og
striti fyrir hreyfinguna.. Þetfa
á ekki einungis við um íslenzk
flokkssystkin okkar, heldur
einnig um erlendar hetjur > á
sama vettvangi. Og þar sem
samtök jafnaðarmanna, hvar
sem er í heiminum, erú bæði
þjóðleg og alþjóðleg, er vissu-
lega ærin ástæða til þess að
minnast einnig hetjanna, sem
hnig’ð hafa á erlendum vett-
vangi. Ég vil leyfa mér að
minnast alveg sérstaklega
tvegffia erlendra forustumanna
jafnaðarmanna, sem nýlega
eru fallnir frá.
Einn af fremstu forustu-
mönnum franska Alþýðu-
flokksins, Salomon Grum-bach,
er nýlega látinn, nokkuð yið
aldur. Hann var evrópuþekkt-
ur fræð’maður jafnaðarstefn-
unnar og einnig mjög kunrrar
stjórnmálamaður heimalands
síns. Hann tók mikinn þátt í
alþ.jóðlegum störfum og þing-
um jafnaðarmanna. Ég átti því
láni að faena að hitta hatrn
bæði á albióðabingi í Kaup-
mannahöfn árið 1950 off eíns
á flokksbinffi sænska Álþýðu-
flbkksins í júní s.,1. Hann var
einn af h’num aðdáunarverðu
hetjum albióðleffrar hreyfing-
ar, síkvikur off hlaðinn áhuga
og afii buffsiónamannsíns.
Nv'effa hefur einnig orðið
skarð fvrir skildi í liði þýzkra
iafnaðarmanna. Formaður
flokksins, hin óviðjafnanlega
hetia off baráttumaður, clr.
Kurt Schumacher, er fyrir
skömmu hniff’nn í valinn.
Hann hafði í 11 ár gengið í
gegnura Hinar verstu pynting-
ar bv7kra nazista og verið í
fanffabúðum þeirra fórn kvala-
þorstaus. En ekkert fékk bifað
eldmóði oe áhuga þessarar dá-
samleffu hetin. Annan hand-
legg’rn varð af honum að taka,
og nokkni fvt’r lát sitt missti
hann einnie annan fótihn
veffna afleiðin.ea margra ára
nvnt’nsa oe brælameðferðar.
En besFÍ dá=amlegi maðúr,
biáður off kvalinn, missti aldrei
l'áhuffa sinn off afl eldmóðsins.
RaumreruTeea nær dauða en
lífi hófst hann strax handa, er
hann To'naði úr prísundinni,
og átti mestan bátt í að safna
saman í eina s+erka heild hin-
um o'fsntta flokki þýzkra jafn-
aðarmanna off varð brátt sjálf-
kinrinn fo’-ingi hans. Þegar
búið var að bera hann upp í
ræðust.éVnn. tendraði hann og
sameinað' með mælsku sinni
eldieffan áhu.ffa og samhyggju
býzkrar a'býðu. Hann var
vissúipffa einn af hetjunum,
'em lifðu off dóu fyrir hugsjón
sína. \
Fallnir fálagar heima.
Og þá er ekki síður að minn-
ast þeirra, er úr okkar hópi
hafa hnigið í valinn á íslenzkri