Alþýðublaðið - 21.04.1953, Blaðsíða 4

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Þriðjudaginn 21. aprít
Úts'éfandi. Alþýðuflokkurirm. Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
Haunibal Valdimarsson. MeSritstjóri: Helgi Sæmundsson.
Fréttattjóri: Sigvaldi Hjálmarsson. Blaðamenn: Loftur Guð-
mundsson og Páil Beck. Auglýsingastjóri: Emma Möller.
Ritstjómarsímar: 4901 og 4902. Auglýsingasími: 4906. AJ-
'greiðslusimi: 4900. Alþýðuprentsmiðjan, Hverfisgötu 8.
Áskriftarverð kr. 15,00 á mán. í lausasölu kr. 1,00
Þú skuldar...
EKKI er þetta aðiaðandi fyr
irsögn. Þann metnað eigum við
alþýðumennirnir flestir, að við
reynum í lengstn lög að skulda
ekki neinum neitt. Við þökkum
fyrir, ef okkur stendur opin
þessi gamla leið erfiðismann-
anna, að vinna baki brotnu,
neita okkur um allt, sem hug-
urinn þráir, ganga alls á mis, ef
því e? að skipta.
Þó komumst við sjaldan hjá
að skulda. Skuldareigendur
geta verið misjafnlega aðgangs
frekir og kröfuharðir um
greiðslu, en fyrr eða síðar
minna flestar skuldir á sig og
lieimta sitt.
Einn er sá aðili, sem við öll
skuldum og á rétt til að kref ja
okkur um greiðslu. Hann beit-
Ir reyndar hvorki fógetavaldi
né lögtaksmönnum; þó á hann
sinn kröfurétt.
Þessi skuldareigandi, sem
með réttu getur minnt þig á
skuld þína, eru samtök verka-
lýðshreyfingarinnar og jafnað-
arsitefnnnnar. En þau samtök
sköpuðu sér í upphafi tæki til
baráttunnar, flokk jafnaðar-
manna, verkalýðsins og ann-
arrar alþýðu — ALÞÝÐU-
FLOKKINN.
Til þjónustu við málstað
allra smælingja, til sóknar fyr-
ir rétti allra olnbogabarna, til
víggengis allra, sem bera skarð
an hlut frá borði, var flokkur
inn sfofnaður. Til baráttu fyrir
málstað, en ekki fyrir einstaka
menn, var hann ætlaður.
Öðrum flokkum er ætlað að
standa vörð um hagsmuni ein-
stakra manna, þjóna valdafíkn
þeirra og drottnunargirni, ef á
þarf að halda. — Alþýðuflokkn
um var frá öndverðu ætlað ann
að og veglegra hlutverk.
Þeir, sem þar veljast til fov-
ustu, verða að líta á sig sem
starfsmenn fólksins, umboðs-
menn þess, og byggja umboð
sitt á hylli þess og trausti, en
hvorki á hefð né valdi.
HVAÐ SXULÐAR ÞÚ?
Aður en lengra er farið, er
rétt að rifja upp nokkuo af því,
sem með sanni má segja, að
fólkið í þessu landi skuldi AI-
þýðuflokknum. En það verður
lítið meira en þurr upptalning.
Hvernig var umhorfs hér í
árdögum samtakanna, þegar
þau hófust, borin fram af fá-
um en djörfum baráttu- og hug
sjónamönnum með dreifða og
vanmáttuga hópa réttinda-
snauðra, nmkomulausra manna
að baki sér, þegar bezt lét?
; Langur og þjakandi vinnu-
dagur, kaup algerlega skammt-
að af geðþótta kaupmannsíns
eða atvinnurekandans, algert
öryggisleysi þegar vinnuþrek-
ið brast vegna elli eða af slys-
um. Þegar það var brostið, eða
fyrirvinnan fallin frá og fjöl-
skyldan of stór, þá blasti ékk-
ert við nemá sveitin, heimilun-
um var tvístrað, börnin rifin
frá móður sinni, fjölskyldum
sundrað og fluttar nauðugar á
fjarlæga sveit, settar niður hjá
þeim, sem lægst buðu. Budda
þeirra ríku, scm þurfti að hlífa,
varð þyngri á metunum en tár
og bænir munaðarleysingjanna.
Þessu fylgdi svo missir allra al
mennra mannréttinda.
Húsakynnin voru hreysi,
klæðnaðurinn tötrar, viðurvær
ið heilsuspillandi og lélegt. Skil
yrði til menntunar, menningar
og fegra lífs í raun og veru eng
in. Skortur, réttleysi, auðmýkj
andi niðurlæging, af því ein-
kenndist líf alþýðunnar.
Nú er þetta allt gjörbreytt.
Manstu eftir þætíi Alþýðu-
flokksins í því? Manstu baráttu
hans fyrir togaravökulögunum,
fyrir afnámi sveí,tarflutninga
og mannúðlegri fátækralög-
gjöf, fyrir auknum kosninga-
rétti og lækkun kosningaald-
ursins? Manstu baráttu hans
fyrir verkamannabústöðum og
öðru mannsæmandi húsnæði,
fyrir slysatryggingum og slysa
bótum og síðar fyrir alþýðu-
tryggingunum? Manstu síend-
urtekna baráttu hans fyrir at-
vinnu, aukinni og öruggari at-
vinnu, fyrir eflingu iðnaðarins,
fyrir réttlátari skatta- og tolla
löggjöf? Manstu baráttu hans
fyrir lækkun dýrtíðar, fyrir
auknu verðlagseftirliti, fyrir
sumarfríi verkamanna? Hef-
urðu gleymt baráttu hans fyrir
meiri menntun alþýðunnar og
betri skólum, fyrir — í stultu
máli sagt— hlutdeild alþýðunn
ar í öllum þeim gæðum, sem
hún skapar með erfiði sínu og
strij+i?
Ekki skal því neitað hér, að
mörg hefur töfin orðið á þess-
ari Ieið og ýmislegt heppna/.t
verr en skyldi. FIokkurTnn hef
ur ekki haft nægilegt bolmagn
og ekki alltaf notað nógu vel
tækifærin, sem gáfust. En vilj-
ir þú viðurkenna sannleikar.n,
alþýðumaður, hvar i svei.t sem
þú ert staddur, þá er skuld þín
stór.
HVERNIG ÆTLAR ÞÚ
AÐ GREIÐA SKULD ÞÍNA?
Jafnaðarstefnan og málsvar-
ar Iiennar — Alþýðuflokkur-
inn — koma nú ti! bín dag
hve’n og minna á skuld r:na.
Hverju æí'arðu að svara
þeim? Ætlarðu að svara ai’
manndómi og ábyrgðartilfinn-
ingu? Svara í samræmi við
þína eigin skoðun, þína eigin
innstu sannfæringu?
Þú ert ef til vill ófélagshund
inn, finnst ekkert muna um þig
og engin þörf sé á þér. Samuð
þín við málstaðinn, atkvæði
þitt á kjördegi sé alveg nóg.
En ertu viss um það? Viícu
ekki vera með frá upphafi?
Hugsa málin, reyna að greina
kjarna þeirra frá hýðinu,
hjálpa til að finna betvi úr-
ræði, koma auga á nýjar leiðir.
Rétta samherjum þínum hönd
til að ryðja torfærunum úr
vegi og stytta leiðina að loka-
markinu. Viljirðu þetía, geng-
ur þú í AlþýðuOckksíélag
Reykjavíkur eða önnur samtök
flokksins, styrkir þau öfl, sem
þú óskar sigurs, sækír fundi og
berð fram skoðanir þínav með
Blaðað í minnisbókinni:
A
SÍÐAST LIÐINN FIMMTLJ
DAG elti kálfur Morgunblaðs.
nautið inn á heimili Rsykvik
inga. Það var HeimdaUur, niál
gagn ungra íhaldsmanna.
Blað þetta birt’r þvert yfir
síðu fyrirsögnina Hagsmuna-
mál æskunnar, en undirfyrir-
sögn hljóðar þannig: Sjálístæð
isflokkurinn er flokkur æsk-
unnar og hagsmunamái orsk-
unnar eru því baráttumái hans.
Eklc: vantar faguryrðin,
en hitt er aihyglisvert, að
höfundur Heimdallargreinar
innar tilfærir ekki eitt ein-
asta dæmi um hagsmunaniál
æskunnar, sem Sjálfstæðis-
flokkurinn hafi borið fram
til sigurs. Auðvitað hefur
hann eklci skort viljann, en
dæmin liins vegar reynzt ó
finnanleg. Hvers vegna?
Stafar þetta af þekkingar-
skorti eða slóðaskap greinar
höfundarins? Vafalaust
ekki, maðurinn virðist allur
af vilja gerður að þjóna mál
stað íhaldsins og duga hon
um sem bezt. En hann hef-
ur auðvitað rekizt á þanu
farartálma í áróðurslierferð
sinni, að íhaldið hei’ur bar
izt gegn öllum hagsmunamál
mn æskunnar og þvi ekkert
þeii'ra borið fram til sigurs.
Hitt er sönnun um ósvífni
og þrjózku greinarhöfundar-
ins, að hann skyldi ekki sjá
sóma sinn í því að breyta fyr
Irlsögn iritsmíðar sinnar eftir
að hafa staðnæmzt við áminnzt
an farartálma. En kálfarnir
eiga það löngum til að fara ó-
varlega, þegar þeim er hleypt
út á vorin.
Ræningjabæffö
og musterið
Á öðrum stað í sama blaði
birtist ræða, sem Sigurður
Magnússon, framkvæmdastjórí
ÍBR, flutti á útbreiðslufundi
Heimdallar fyrir skömmu.
djörfung og opinskárri ein-
lægni. Þá mun áhugi þinn auk
ast, skilningurinn skerpast,
þínir eigin kraftar stælast og
seinna muntu sjá árangur
starfs þíns í betra og rétílátara
lífi — sjá að þú varst ekki
þýðingarlaus, samtökin þurftu
EINMITT Á ÞÉR AÐ IIALDA.
En ef þú stendur nú einmiitt
x fylkingúnni, getur ábyrgð
þín orðið enn meiri, livort sem
þú ferð með umboð fólaga
þinna í stjórnum fJokksdcild-
anna eða r.ít að '•ta-rfa í þýðing
armiklum nefndum á vftgum
þeirra, þar sem örlagaríkar á-
kvarðanir kunna að verða tekn
ar. Meturðu má málstað flokks
ins, heill hans og framtíðar-
gcngi meira en allt annað?
Ertu reiðubúinn að gjalda
skuld þína við flokkinn með
því að taka fyrst tillit til sigur-
vona hans og vaxtarmöguleika,
en leggja til hliðar öll önnur
sjónarmið? Ertu reiðubúínn til
að líta á öll íáörf þín í þágu
flokksins, stór eða smá, seni
þjónustu við fóllcið sjáifr, en
aldi-ei einstaka menn? Ætlarðu
að berjast ötull og óhvikull fyr
ir því, hvað sem hver segir, að
flokkurinn verði voldugt tæki
fólksins skapað af fólkinu,
stjórnað af fólkinu og starfi ein
ungis fyrir fólkið?
Ætlarðu að greiða skuld þína
nú — skuldina við Alþýöu-
flokkinn? A. V.
Sánnanirnar vantar ... Rœning ja
*
hœlinu lýst sem musteri. . . Hœtlan
af hergagnaíhitningunum . . Skrif
Tímans um Helga Benediklssou :
Hann byrjar mái sitt á því
að vitna í erindi úr alþingis-
hátíðarljóðum Davíðs Stefáns-
sonar.frá Fagraskógi:
í hennar kirkju helgar
stjörnur loga,
og hennar líf er eilíft krafta
verk.
Sigurður Magnússon hefur
látið víti flo'kksbi’óðui' síns,
Geirs Hallgrímssonar, sér að
varnaði verða. Geir vitnaði í
eitt af snilldarkvæðum Þor-
stein heitins Erlingssonar í á
róðursræðu á íhaldsfundi í vet
ur og aifskræmdi það á hneyksl
anlegan hátt. Sigurður hefur
hins vegar flett upp í kvæða
safni Davíðs og ber gæfu til
þess að hafa ljóðiínurnar rétt
eftir. Það er vei farið. íhalds
menn gera þjóðskáldunum
næga vanvirðu með þvi að
flíka Ijóðum þeirra í áróðurs-
skyni, þó að þeir fari rétt
með texta þeirra.
Hitt er Öliu lakara, þegar
Sigurður segir, að honum komi
þessar ljóðlínur Davíðs Stefáns
sonar oft í hug, ef hann hugsi
um starí og siefnu Sjálfstæðis
flokksins fyrr og nú.
Davíö Stefánsson ræðir um
helgidóm þjóðarinnar í erindi
hátíðarljóðanr.a, sem Sigurð-
ur Magnússon vitnar til. En
Heimdellingurinn lítur svo á,
að þessi heigidómur sé Sjálf
stæðisflokkurinn.
Nú er öllum lýðum
Ijóst, að stjakarnir á alt-
ari Sjálf$tæðisflokksins eru
forréttindi hinna ríku, valda
barátta þeirra, undirlægju
háttur gagnvart erlendum
þjóðum og aðrar áþelckar ó-
dyggðir borgarastétiarinnar.
Kertin í stjökuin þessum eru
sannarloga ekki helgar
stjörnur eins og þær, er Da-
víð lýsir í kirkju Krists á
íslandi í hátíðarijóðuin sín
um. Þau eru pólitískir æv-
intýramenn á borð viö Olaf
Thors, Björn Ólafsson og
Bjarna Benediktsson, svo
að fyrirferðarmestu gripirnir
séu nefndir. Ðavíð Stefáns
son frá Fagraskógi hefur oft
og snilldariega vikið að á-
hrifum þcssaru auðvalíls
kerta í Ijóðuni sínum. Sig-
urður Magnússon ætti að (
lesa sér betur til fyrir næsta |
Heimdallarfund og vitna í
það, sem Davíð hefur að |
segja um valdabraskarana, j
ævintýramennina og sérgæð
ingana.
* Á dögum Krists var muster-
ið gert að ræningjabæli. En
nú vírðast ungir íhaldsmenn á
íslandi með Sigurð þennan
Magnússon í brcddi fylkmgar
hafa ráðizt í það stórræði að
reyna að telja fólki trú um, að
SjálfstæðilsJllokkurinn sé
kirkja þjóðarinnar. Það er
hvorki meira né minna en ætla
að gera ræningjabælið að must-
eri.
; íhaldskálfinn vantar þann-
; ig ekki til'burðma. Eigi aö Isið
j ur er ástæða tii að ætla, að
! hann væri bezt geymd.ur
j heima í fjósinu. Morgunblaðs-
j nautið fótar sig skár, þótt
I klúnnalegt sé.
Ægiíeg hætta
UNDANFARiÐ hafa mörg
skip komið með varning tii
ameríska herliðsins. Hafa mikl
ir flutningar átt sér stað írá
Reykjavík til Keflavíkurflug-
vaMar, þar á meðal á sprengi-
efni. Uppskipun þess og flutn
ingur hefur íarið i'ram fyrir
augunum á Reýkvíkingum, svo
að enginn þavf að vera í vafa
um, að hér sé rétt frá skýrt.
I sambandi við þessa
flutninga vaknar sú spurn
ing, hvort verkameimirnix-,
senx við þá vinna, séu nægi
lega líftrvggðii'. Auðvitað
gefur að ski’.ja, að mikil
slysahætta só af spreixgi
efni því, sem hér er skipað
á land og sfðan fluít um göt
ur höfuðstaðarins suður á
Reykjanes. — Fjölmörg
mannslíf eru í hættu, þegar
þessir aðdrættir varnarliðs-
ins eiga sér stað. Ifættan
nær ekki aðeiris til vei'Jta-
mannanna, sem að uppskip
uninni vinna, heldur einnig
arxnarra, sem eru í námunda
við þá að öði'um störfum, svo
og til borgarbúanna, er
ganga göturnar, sem flutii-
ingar þessir fava um, og búa
í húsunum mcðfram þeim.
Hér er um að ræða stórmál,
sem viðkomandi aðilar geta
ekki látið afskiptalausí.
Varúðarráðstafanivnar þarf
að gera áður en slys verður.
Dagsbrúarstjórninni ber að
hiutast til um, að verka
mennirnir við höfnina séu
tryggðir fyrir þessari ægilegu
hættu, og stjórnarvöldin verða
að sjá svo um, að iíf og eigur
Reykvíkinga fari ekki bóta-
laust í súginn, ef út af ber.
Hættulegforvitní
Þess verður vart, að börn
og unglingar fylgist með upp
skipun herjsgna bis-ara af
milkiHi forvitni. Börnin og ung-
lingarnir gera sér ekki ljóst,
hvað þessi forvitni þeirra er
hættuleg. Fnnfremur gefur að
skilja, a:i uppeldisáhrif þess
að fvlgjast með uppskxpun her
gagnrmna r.iuni síður en svo
heillavænleg. Foreldrar verða
að hyggja að þesstu máli, og
stjórnarvólúin mega vissulega
ekki sofa á verðinum. Áby'rgð
þeirra er nóg samt.
Æskilegast væri, að her-
gagnaflutningar um Reykja-
vík þyrftu ckki að eiga sér
stað. Að því þarf að stefna. Eni
meðan ekki verður hjá þeim
komizt, ber að gera allar þær
ráðstafanir, sem nauðsynlegar
eru. Það er sem sé of seint að
Framhald á 7. síðiu j