Alþýðublaðið - 08.05.1953, Blaðsíða 5

JF’östudaginn 8. maí 1953
ALÞÝÐUBLAÐiÐ
FÍNN MAÐUR og forstjóra-
legur féU í-apríl 1950 fyrir kúl-
km amerískra herlögreglu-
manna í Ottakring — ríkis-
mannahverfi í Vín. Náungi
Jþessi hét Benno Blum. yfirmað
ur hóps manna, er störfuðu að
f>ví fyrir rússnesku yfirvöldin
að nema á brott menn af her-
aámssvæðum vesturveldanna
og afhenda þá Rússum.'11 Þetta
atvik táknaði. lok ástands, sem
yar einna líkast því að vera
tekið úr kvikmyndinni ..Þriðji
rnaðurinn“. Aðdáendur Gra-
liam Greene hafa ekki hug-
ínynd um, hve mál þau, sem
austurríska lögreglan og her-
lögregla vesturveldanna hafa
haft með höndum, eru miklu
ríkari að skyndilegum viðburð
um, heldur en saga .sú, er þeir
skemmtu sér við eina kvöld-
stund. Ekkert skortir, hvorki
k\mþe.kkar lióshæroar konur
eða spæjara í reenkánum eða
skammbyssuna búna til svars.
Á s. I. tveim árum virðist
ssít.andið hafa farið batnandi.
Strííðið milli Jevnilögreplumann
anna heldur áfram, heldur ákaf
sra en annars staðar vafalaust,
en nýtu'r ekki miknlar auelýs-
íns’astarfsemi. Sú vandlæting-
aralda, sern greip almenning á
meðan leigu,morðingjarnir
stundúðu iðju sína af sem mest
tm ákafa, hefur vafalaust veitt
yfirmönnum áróðurs Rúsea
nok.kurt umhugsunarefni. Það
©r ill (pólitískl stefna að kló-
íeúa a.ndstseðing á þennan
hlátt og hætt við. að hún minni
'Viínarbúa á miög nána fortíð.
Wet BoxætskiU lögreqlunnar er
þanið um Austúrríki, ekki eins
auvLióst og áður. en engu á-
hrifa-minna. Þótt hernámssvæð
in séu hér ekkí R.íns skýrt af-
mörkuð og í Þvkkalandi. og þó
að sam.bandsptiórnin eigi að
hafa öll vnld í sóvétzka hlut-
a-nium, er hann þó fuhuir af
gildrum fvrir þá tu.ffi manna.
sem dag hvern revna að kom-
ast ge.o'num iárntia'idið. Glevm
tim ekki landfræðilegri
Auisturríkis í hiartq Mið-Ev-
rónii. Hernárnsisvæði vestur-
veldanna í Vín eru um bað b-í1
40 ikílómetra frá iandmæmm
Tékkódóvakiíu n» Unsveria-
lamds. Vín er a.uk h°cs sorffie"
Tbli-ndaafa, fvrsti viðkionvusta^
úr flótta.manna. en bó ekV
hinn endanlegi griðaistaður
ADir flugvellir, bar með taldi-
þeir, sem Vest.urveldin not.a
em undir istiórn Rússa.**
Ómögulept er að neira hér loft-
'brú oa bótt flóttamanininum
hafi teltízt að komast vfir landa
mæri einhvens albýðulvðveld-
Isin-s osT pier>r>a fram- hiá sam-
stilltri leit lögreglu Rússa og
vestursins:
austurrískra kommúnista * og
ná til Vínar. á hann sarnt enn
eftir að fara yfir ána Inn. sem
er í 200 kí-lómetra fjarlægð frá
höfuðborginni, áður en hann
er hólpinn.
Af þessum ástæðum öllum
ríkja njósnirnar í Vín. taug-
arnar eru spenntar og auðvelt
: er að æsa þær. Nokkrum
j dö-gum eftir kom.u mína til-
’ kynntu öll blöðin einum róm\
hvarf sæns-ks visindamanns.
Kommúnistablaðið Volkstimme
kenndi leyniþiónustu Ameríku
manna um, þótt ö.ll hin blöðin
töluðu um nýia öidu stalinist-
ískra mannrána. Loks til-
kynnti ,sá góði prófessor tveim
dög-um siíðar, að han-n dveldi í
góðu yfirlæti á sveitasetri vin-
ar síns.
Reynið ekki- að tala um
stjórnmál við útlending, sem
býr í Vín, a. m. k. ekki á stétt-
inni framan við kaffihúsin
Mozart oeða Sacher. Svo virð-
isrfc, sem þessar stofnanir séu
njósnarahreiður. Það getur
verið, þótt é-g hafi aðallgea te,k
KAUPIN I YALTA OG
POTSÐAM.
Ef þér ávinnið yður traust
Vínarb-áa og taii hánn hrein-
skilniáiega við yð-ur, skýrir
hann þegar í stað fyrir yður
hinair ý-msu ástæð-ur, s-em harm
heíur O kvartaná, en. helztar
þeirra eru ráðsiefnurnar í
Yalta og Potsöam.. ..Der R-oose-
velt h.a-t un,s d-en Sússen aus-
ver,kauft“ (Roo-.sevelt seldi o-kk
ur Rússum). Eg hef -he-yrt þetta
fasta o-rðtak ófeljandi sinnum:
á járnbrautum. í sporvögnum,
úr munni verkamánnsins jafnt
sem miðstéftarmannsins. Að
vísu ga-t eiiginn séð fyrir kaldá
striðið eða þá óteljandi erfið-
leika, sem hernáms-svæðin baka
Austurrik-ismiönrium, þega-r
bandamenn sam-pykk-u í Yalta
línur þær. sem nú eru dregn-
ar mi-lli hernámssvæða-nna. I
þeim litla lei-k, sem Áusturrík-
ismenn leika og ákveða með
hina sögulegu ábyrgð, eru það
hi-nír siðast nefndu, sem fyrst
og fremst hafa tapað. Vahdinn
í dag er -þess-i: í sjö ár h,afa
Eftir Micheí Salmon
* Benno Þessi Blum var ekki
fremur en aðrir glæ-pamenn,
sem á-ður komst upp um, með-
limur leynilögreglu Rússa, held
ur atvinnuglæpamaður, sem
l-eynlögreglan notaði sér vegna
3,hæfileika“ h.a-nis. Þess skal g«t
15. að ýmis veisturveldanna hik
'uðu ekki við að notfæra sér
slík.a náunpa. Það lá fceint við
i ringulreið heirri o-g evmd.
sem ríkti í Vín eftir stríðið, að
grípa til slíkra aðgerða.
** Allar tilraunir til að fcyggja
fl-ugvelli á hernámssvæðum
Vesturveldanna hafa orðið -að
éngu, þar eð hentugan stað
vantar.
ið eftir meðal gestanna þessum
venjiul-eg.u ferðamönnum, sem
alílaf eru að flýta sór.
Sovéttarnir viðhalda að siínu
leyti í Vín ógnarstjórn leyndar
dóms og ótta með uncfarlegri,
dularfullri1 framkomu sinni.
Vegna tortryggni Rússa Hður
ekki svo dagur, að ekki eigi sér
stað viðburðir, sem væru í
hæsta máta hlægilegir, ef þeir
hefðu ekki stu-ndum í för með
sér mjög sorglegar afleiðingar.
Ekki þarf ann-að en að ferða-
maður reyni í sakleysi sánu að
t.aka mynd af sovétzkum her,-
manni, eða hann gangi bara
með myndavél í bandi um öxl-
ina á hernámssvæði Rússa,
'em nær y-fir nokkra hlúta Vín
ar. þa-r sem fát.t er um rnark-
'terða hluti, þá er hann um-
’vifalaust handtekinn og flutt-
ir á hótel Imperial. aðaistöðv-
m rússnesku leynilögreglunnar.
Dftast. slepour -hann með ótt-
ann og ónýtta filrnu. í önnur
skinti. eins o-g nýlega skeði
með Ijósmyndara mvndab1 aðs
í París. kemur tiT kasta her-
námsráðsins siálfs a& losa
man-n úr klípunni.
Hvort sem peðshreeringarnar
eru miklar eða- litla’-. hefor
Vín á .. sovét-tí-mum ‘ ‘ va-rla
tím-a til að dorma.
* Strax eftir íre'isun Austur-
ríkis notaði bráðabir-gðastjórn-
in, sem skipuð vair kommúnist
um að Vá, sér ástandið til að
mynda lögreiglu, er þeim var
hliðholl. Eftir kosningar reynd
ist ómögule-gt að losna við hi-na
kommúnistísku; lö-gregl-umenn
rússneska hernámssvæðisins.
Þess-ir lögregluimenn eru klædd
ir einkenni.sbúningum sarn-
bandslýðvel-disins, en fá laun
beint frá Rússum, þar eð þeir
hafa- verið -strikaðir út af opin-
berri skrá- lögre-glunnar, en
þeir eru ákaf-iir stuðningsmenn
hernámslið-s Rúsisa.
Rússar -komið sér fyrir í rík-
asta 'hluta la-nd-sins, þeim hl-uta,
sem byggilegastur er. á slétt-
unni m-eðfram Dóná miii-i landa
mæra Un gverjalands og árinn-
ar Inn. Ó-mcguIegt- er að geta
sér til hvenær þeir íara, þ. e.
a. s. hvenær utanríkismála-
ráðuneyti Rúissa skrifar undir
friðarsamninga. Siarfsmaður i
Ballhausplatz (utanríki-smála-
ráðu-neyti Austurríkis), sem er
haldinn þeirri cirbrevttu svart
sýni, er ríkir nú í þvi húsi.
setti- þannig fram kjarna máls
ins við mig:
„Rússar fara áreiðanlega á
brott, ef -s-tríð brýzt út. c-g beir
eni hra-ktír b'urtu atf sterkara
liði, og líklega, ef þeir gætu,
eftir dipló-matískum leiðuim,
fengið mikilvæga uppbót, sem
Ameríkumenn veita þeirn senni
iega e.kki“.
Menn þekkja hinar nólitisku
og herfræðilegu ástæður, sem
gera A-usturríki svo mikilsvirði
í aiuvum sovétzka- herráðsins:
mikilvæpi Vínar. helztu sam-
gönoumiðstöðvar Mið-Evrónu.
nauðsyn- þess að lenpia dvöl
rú-ssneska hernó-m-sHðsins í al-
býðulýðveldunum, þa- eð ekki
byk.ir vís.t. að bau séu föst. í
sessí enn, * — hótun á n-o^ður
lanida-mærnm Júgós]av-í-u Títós.
Enn mikilvægari eru þó hin
ar efn.ahafftíegu á.stæður. b-ótt
bær séu ekki eins vel þekktar.
Tökum -Rú'S'S.a á ha.gkerfi Aust-
urríkis er e>kki hægt að Hkja
við nei.tt nema ,.ga-rotta-“ hina
mn-sku h-en gingu, sem er hæg
fara hengins', e-r h.ægt er að
h.aifa stiórn á eftí.r öllum listar-
inn-ar reo'lu-m. Önnur lý.sing á
fyrirbigðinu óg er sú tæknis-
fræðileg: Austurríki er eins og
veikur m.að'ur, sem skipt er um
blóð í, það sem sovéttið tekur
er nákvæmlega jafnmikið og
þao, sem lan-dið framleiðir
(-f- Marshallsprauturnar). Við
sl-ík skilýrði er erfitt að ná
aftur styrk sínum.
Með Potsdam-yfirlýs-ingunni
v-oru Rúsis-um veitta-r allar
.jbýzkar eigni.r" á síínu her-
námssvæði. Með þýzkum eign-
um var átt við ...öll fremleiðslu
tæki opinber sem ein-ka-eign,
allar fasteignir' og aðrar ei-gnir,
sem fy-rir 1938 voru í eign
þýzka ríkisins eða þýzkra borg
ara eða eignir, sem þ.eir kom-
ust yfir eftir 13. marz 1938“.
Samk'væ,m-t skilnin-gi Rússa
fær Austurríki ekki yfirr^ð
yfir eignum, sem teknar voru
frá því með -valdi fvrr en frið-
arsamningar hafa verið undir-
ritaðir og Rússum greidöar 150
rnilljónir dollara óendurkræfar.
Það hefur komið í Ijós, að
það hefur haft lamandi áhrií
á hagfcerfi Austurríkis, að ekki
er -gerður greinarmunur á
raunverulegum þýzkum eign-
rnn og austurrískum e-gnum,
sem nazistar sölsuðu undir sig,
oft án þess ein-u sinni að reyna
að láta slíkt líta löglega út,
eins og þegar um eignir Gyð-
inga eða andnazista var að
ræða., Með rnjög lauslegri túlk
un Potsdam-isamþykktarinn-ar
hafa- R-óðstjórnarríkin sölsað
undir sig um það Lil helming
fyrirtækja í eina raunverulega
iðn-aðarsvæði Austurrikis, auik
einu mi-kilvægu náttúruauðæf-
anna, olíunnar i Zisterdorf, og
þar að auki mestan Hluta by.gg
inga. bryggja o.g flota „Dónár-
skinafélagsins“. sem eru ómisg
andi fyrir utanrík.isverzlun
landsins, Á árunum 1945—1947
nam verðmæti þess, sem Rúss-
ar fluttu bu-rt úr Áusturríki
eir-”-m mi]liarði dollara.
A sólbökuðum hæðum vín-
. ræktanhéraðsins um klukku-
;.stundar ferð frá Vín, er „bann
| svæðiðó Zisterdorf. um 49 fer-
kílómetrar að stærð, þar sem
| rísa á h''æriuni desi nýir bór-
i t.urn-ar. Enyinn getur hœtt sér
j þan-gað- 'án þass að k-unna inn-
gangsorðið. Entinn a-u«turrísk
I ur em.bættismaður fæ-r Tevfi til
! s.ð fara bangao. Austnríki, sem
' þráti. fvrír þesrí náttíir.uauð-
; æ-fi landríns, bjáist áf olm-
j skorfti, fær baðan nokkurt
j msi?n. E'-em áHtíð er. að sé úrn
j 30% frsimlei'ð.slurr-ia-r. Þar eð
| tölum um fram.lei.ð-3-Iuna e-r
jhaldið leyndum. er erfitt að
gera sér ffrein fyrir þeim. Op-
i'nber emfcættismaður lét -mér í
té efti-rfarandi tölur:
OT'uframleiðnla 1945—1951
fágizkun. talið í tonnu-m):
1945 450.000 1946 860.00-0
1947 940.000 1948 1.200.000
1949 1 200.000 1950 1.500.000
1951 2.200.000
Svo er að siá af þessu, sem
Eússar sé-u að flýta sér a-5 tæma
eftir því sem hæpt er, bað olíu
magn. sem í iörð er, áður en
þeir hafa sig á brott.
En hett-a fvl-lir A.uist-urríiki,s-
menn kv-íða, þar eð oliíusvæðið
íZisterdprf er að miðlungi ríkt
og getur því íæmzt fljótlega.
Rauða krossin;
i n
* Vitað er. að herdeild:'r þær,
sem isitja í leppríkiunum, eru
þar aðeins, samkvæmt opinber
um yfirlýs-ingúm, til þe.ss að
tryggja g-reiðar samgöngur við
hernámssvæði Rússa.
1 DAG eru liðin 125 ér frá
fæðin-gu Henry Dunants, Sviss
T'en-dingsins, sem stofnaði Kauða
krossinn. Henry Dunant var
fæddur í Genf þann 8. rnaí
1828 og var af góðum ættum
kominn í báða liði. Það kom
snemma í Ijós, að hann var
gæddur næmri tilfinning-u með
þeim, sem li-fðu skuggamegin-
í lífinu. sara^ra sterkrl löng-
u-n til þess að verða þeim að
1-iði.
VARÐ I'YRIR ÁHRIFUM AF
ÞREMUR FRÆGUM KONUM
A uppvaxtarárum sínum
varð Eunan-t fyrir áhrifum frá
þrem nafntoguðum konum, sem
allar unn-u að sama háleita
markinu, sem sé að draga úr
bjáníngum mann-a, enda þótt
bær ynnu hver á sin-u sviði.
Konur þess-ar voru Mrs. Beec-
h.er-Stov-e, höfundur hinnar
heimrfrægu bókar „Kofi Tóm-
asar frænda“,'en ?ú bók átti
sinn- þétt í hreyfingunni, er
barðist fyrir afnámi þrælahalds
í Banda.ríkjum Norður-Ame-
ríku. Önrsur var Flore-nce
Ni gh t engal e, hjú kr u narkon-an
en-ska, sem .sat sér hinn -gióða
'orðs.tír íyrir biörgun o-g hjúkr-
un særora í KrímstríSinu. Sú
briðja var ensk kona, Mrs.
Elizabeth Fry, er vann imi-kið
og göfugt starf að því að fá
bæ-tta aðbúð fanga. Störf þess-
ara þriggja fcvenna urðu Dun-
a-nt mikil hvatnin-g til þess að
reyna að láía eitthvað gott af
sér leíða,
UPPHAF RAUÐA KROSSINS
Árið 1859 -geisaði istríð á
Norður-ftaHu milli Fra’kka og
Austurríkismanna. Einhvei'
blóðugasta oru-stan var háð við
Solferino þann 24. júní, og var
mannfallið ógurlegt hjá báð-
um. Dunant, -sem var þarna á
f-erð, rann eymd hermann-a-nnai
svo til rifja, að hann ákvað að
befjast nú handa til hjálpar
þessum vesalingum. Fékk han-ru
í -lið með sér nokkrar konur
og hóf þegar björgun-ar- og'
hjúkrunarsíaríið fyrir særða
hermenn ú-r fcáð-um herjum.
Auk þesis fékk hann svo látna
Tausa herlækna, er teknir
höfðu verið til í'anga. og með
þessu starfsliði vann hann Hkn
arstarf si-tt meðal særðu her-
mannanna, en þetta starf varð
upp'hafið að því alþjóða líknar-
starfi, sem nú er relrið undir
rafninu „Rauði krossinn“. Staf
ar n-afn- þetta aí' bví, að starfs-
fólk það, er Bunant hafði sér
til hjálpar við Hknarstarf sitt
við Solferino, hafði að einkenni
hvítt band með rauðum krossí
í, og y£ir bækistöð hans blakti
Framhald á 7. síðu.