Alþýðublaðið - 24.07.1953, Blaðsíða 4

.1
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Fösíudagurirm 24. júlí 1S53.
Útgef&ndi; Al®5uflok!kurlim. Ritstjóri og ábyrgðarmfiCur:
Hannibai Yaldimarsson. Meðritstjórí: Helgí Sæmunðnos.
Frétta»t1óri: Sigvaldi Hjálmarsson. Blaðamenn: Loftur Gu6-
mundsson og Páll Beck. Auglýsingastjóri: Emma Möiler.
Kitstjórnarsímar: 4901 og 4902. Auglýsingasöni: 4906. A£-
greiCs’iiísimi; 4900. Alþýðuprentsmiðjan, Kverfisgötu 8.
Áskiiítarverð kr. 15,00 á mán. í Iausasölu kr. 1,00
iraKeppní imgnngs
ítu sökudólga
XÚ ÞEGAK liggja fyrir ör-|
mggar upplýsingar am milli 20
og 30 líflátsdóma og aftökur
&eirra, sem tóku jiátt í upp-
reisnartilrauninni í Austur-
Þýzkalandi í fyrra mánuði.
Sex aftökur hafa meira að
segja verið opinberlgea til-
kynntar af valdhöfunum sjálf
nm. Hitt er svo daglegt brauð,
að fjöldahandtökur verka-
nianna eigi sér stað. I síðari
Wuta júnímánaðar var algengt.
aS sjá rússneska Skriðdreka)
í röðum fyrir framan aðaldyr
stærstu verksmiðjanna. — Það
var svarið við setuverkföll-
untim, Iíkt og jiegar bent var
á dönsku hermennina í Kópa
vogi á örlagastum! í sögu ís-
lands.
En þrátt fyrir gullin loforð
valdliafanna um breytta póli-
tík og bætt lífskjör, fer þvt
fjarri, að tekizt hafi að bæla
niður alþýðuuppreisnina, sem
hófst með kröfugöngum bygg
ingaverkamannanna í Austur-
Berlín þann 17. júní síðast lið
inn. Það ólgar og sýður ausíur
þar, þó að kyrrara sé á yfir-
borðiu í bili.
Enginn þarf heldur að efast
iuh hvemig venjulegt hugs-
andi fólk í lýðfrjálsum lönd-
um lítur á nauðvarnaruppreisn
verkalýðsins í Austur-Evrópu
og hið villimannlega skrið-
drekasvar Rússa.
Það er víst, að milljónatug-
ir verkamanna hvarvetna þar,
sem lýðfrelsi ríkir, taka undir
hin djarfmannlegu og einlægu
mótmæli, sem Aneurin Bevan
ásamt 50 öðrum þingmönnum
neðri málstofunnar í brezka
þinginu hefur sent rússnesku
stjórninni út af þessum átak-
anlegu heimsviðhurðum.
í mótmælum þessum segir,
að beiting herliðs gegn ó-
vopnuðum verkamönnnm,
sem standi í verkfalli út af
lífskjörum, er þeir hafi um
sinn verið kúgaðir til að una
við — en sem ríkissíjórn íiaft
þó orðið að viðurkenna að
væru óviðunandi og lofi að
breyta og bæta — sýni botn-
lausa lítilsvirðingu á anda
allra verkalýðssamtaka í ver-
öldinni.
„Þetta er smáearbíettur á
stjórn yðar“!
hrópa brezku þingmennimir
til stjómarherranna í Moskvu
í ávarpinu.
Og þau orð Bevans og félaga
hans eru vissulega eins og töl-
uð út úr hjarta allra frelsis-
emitflKEKIIIIIICíRllllIllllllKIHE
I' myrfivörur
I
| urmið sér lýðhylií
S um land allt.

unnandi manna, hvar í heim-
inum sem er. — Þó eru þeir
e. t. v. undanteknir, sem láía
síg hafa það að þagga niður
rödd samvizku sinnar um rétt
læti og frelsi, hvenær, sem
þeir halda að æðstu stjórnar-
herrum Sovét-Rússíandis komi
slikar kröfur illa.
En vonandi fyrirfinnast slik-
ir menn ekki rrieðal alþýðu-
stéttanna á Ísíandi.
Þó verður að játa þá hryggi
legu staðreynd, að mólgögn
kommúnista í flestum töndwm
hafa ekki vjljað viðurkenna.
að verkamenn Austur-Þýzka-
lands hafi verið tilneyddir að
rísa upp gegn kúgun og skorti,
heldur hafi þeir verið ginntir
til ástæðulausra og heimsku-
legra uppþota gegn rétílátri og
víðsýnni stjórnarstefnu alþýðu
lýðveldamia.
En þeir, sem svo hundflat-
ir hafa lagzt í Rússadýrkun
sinni, hafa farið of langt. Vald
hafarnir í Austur-Þýzkalandi
hafa nefnilega sjáifir gert sín
ar játningar, sem taka af öll
tvímæli.
Ulbrícht sjólfur, aðalmaður
austur-þýzku stjómarinnar
hefur lýst því yfir, að sovét-
pólitík sú, sem hann hafi neytt
upp á þjóðina, hafi misheppn-
azt með öllu. Þess vegna hef-
ur hann lofað breyttri stefnu á
flestum aðalsviðum atvimiu-
og fjármálalífsins.
En Grotewohl forsætisráð-
herra hefur þó gefið enn þá
hreinsld'lnislegri játningar.
Hann viðurkennir, að sú nóíi-
tík, sem rekin hafi verið, hafi
óneitanlega neytt htmd'rað þús
unda góðra þýzkra manna og
kvenna til að flýja Austur
Þýzkaland. Hann hefur líka
játað, að það ofurkapp, sem
laert hafi verið á hergagnafram
leiðsluna í þjónustu annarra
velcla á kostnað matvælafram-
leiðslu fyrir þjóðina sjálfa, hafi
verið alvarleg yfirsjón.
Og þesrar Grotewohl gerði
þessa opinskáu játningu í iræðu,
sem hann hélt á verkamanna-
fundi x Böhlen-koíanámimum
hjá Leipzig og sagði:
„Sökina fyrír iippreisninni
þann 17. júní verðum vér að
taka á oss og bera“.
— Þá voru þau orð sögð, sem
gera allar ræður og ritgerðir
eriendra kommúnista um und-
irróður vesturveldaniia í þessu
sambandi að augljósri mark-
leysu.
Þeir réttu sökudólgar hafa
sem sé borið fram jálningar sín
ar af fúsum o<t frjálsum vilja
að maður skvldi ætla. Þar með
hafa þeir játað, að það eru
e k k i undirróðursmenn vest-
urveidanna, heldur haðrstjórn
valdhfaanna sjálfra og arðráns
kerfi heirra. scm rekið hefnr
örvæntin garfnllan verkalýð
Anstur-Þvzkalands út í unp-
reisnaraðffe>*ð5r fil að heimta
frelsi, sjálfsögðustu mann-
réttindi og mannsæmandi lífs
kiör.
Þetta er harmsaga verkalýðs
ins í Austur-Þvzkalandi I síð-
ast liðnum júnímánuði.
ir því að nafi
i off nsfíít á komandi árum
KHÖFN, 20. júlí. |
ÞAÐ %^ar ailtaf þröng um
keppnisborð Friðriks Ólafsson
ar í Politikens Hus þessa daga,
meðan hann hefur keppt við
beztu skákmenn heimsins inn
an 20 ára. Það var vegna þess,
að þar var alltaf hægt að bú-
ast við miklum tíðindum,
snöggum áhlaupum, óvenjuleg
um leikjum af hendi Friðriks
og’ framar öllu fögru tafli.
Friðrik Ólafsson hefur enn
vakið á sér mikla athygli. Af
blöðunum að dæma gera skák-
sérfræðingar þeirra örugglega
ráð fyrir því, að nafn þessa
unga íslendings muni oft heyr
ast nefnt á komandi árúm í
sambandi við heimsmeistara-
keppni í þessari f ögru og
skemmtilegu íþrótt.
Ég tók líka eftir því hve oft
keppendur í þessari heims-
meistarakeppni tóku sér stöðu
að baki Friðriks, meðan hann
tefldi, og fylgdust með skák
hans.
FRUMSTÆÐUR KRAFTUR
Friðrik Ólafsson er sérstæð-
ur taflmaður eftir því sem
fremsti skákfræðingur danskra
blaða sagði við mig: ,,Það er
frumstæður kraftur í honum
og í hverri ská-k verður maður
var við þennan kraft. en ein-
staka sinnum er eins og hann
blundi, og þá opnast möguleik
inn fyrir andstæðinginn,“
sagði þessi sérfræðingur.
Stáhlberg, hinn aldraði
sænski stórmeistari, mætti ein
staka sinnum á keppninni og
skýrði skákir. Eitt kvöldið
spurði hann tilheyrendur í fvr
irlestrasalnum, hvaða skák
þeir vildu, að hann tæki til um
ræðu. Þeír svöruðu „Bents
Larsens“, enda var það von,
því að Larsen var fulltrái
Dana. ,.Nei,“ svaraði Stá-hl-
berg. „Við skulum heldur taka.
einhverja aðra fegurri og
snjallari skák, til dæmis Ólafs-
s»ns.“ Og svo gerði hann það.
— Það lyftist brúnin á íslend-
ingum, sem voru viðstaddir.
TUTTUGU ÞJÓDIR
Þessi heimsmeistarakeppni
hófst 3. júlí, og tóku tuttugu
þjóðir þátt í henni. í upphafi
var skipt í flokka, og hlaut
Hrönn Johnson og Friðrik Ölafsson eftir unninn sigur.
Friðrik sæti í A-flokki. í þess-
um flokki, voru 10 keppendur,
9 vinningar voru möguleg'ir.
Friðrik hafði 6 vinninga. Hann
vann Kanada, Austurríki,
Sviss og Svíþjóð, gerði jafn-
tefli við Noreg, Belgíu, ísrael
og Júgóslavíu, fyrrverandi
heimsmeistara, og tapaði að-
eins einni skák, gegn Argen-
tínu. Júgóslavinn tapaði að-
eins gegn Argentínu og fékk 7
vinninga, Argentína og ísland
vom jöfn. í B-floklii hafði eng
inn 7 vinninga, en fjórir beztu
mennimir í hvorum flokki
komu í úrslitakeppnina. Is-
land, Danmörk, Argéntína, Jú-
góslaví a, Vestur - Þýzkal and,
England, Bandaríkin og Sviss.
ELDGOS I ÍSLENDINGNUM
Ég fylgdist með úrslita-
keppninni eins vel og ég gat.
Meðan fyrri keppnin fór fram
sögðu blöðin hvað eftir annað:
„Den islandske vulkan er i ud-
og Bretinn Penrose.
brud.“ ,,Það er eldgos í íslend-
ingnum.“ „Við bjuggumst yið,
j að Ólafsson myndi berjast um
! heimsmeistaratitilinn við Ar-
' gentínu og Júgóslavíu, því að
jþeir hafa teflt bezt, og ef til
j vill hefur Ólafsson oftast kom-
ið á óvart með gersamlega ó-
J venjulegum leikjum,“ sagði
■ sami sérfræðingur við mig.
I En það varð hlé á sókninm.
i Hann tapaði þremur skákuin.
j Tvær af þeim gegn Englandi
og Vestur-Þýzkalandi ivaíði
hann raunverulega unnið í
.miðju tafli, en lék af sér.
I
VAR ORÐINN ÞREYTTUR
' „Ég skil ekkert i því,“ sagði
. Friðrik við mig þar sem við
' sátum saman og borðuðum
danskan mat. „Ég var orðinn
þreyttur. Ég kom í hitabylgj-
unni. ég brann á skrokkmim
af sólinni, ég var alltaf sveitt-
ur. Ég hefði átt að koma hing-
að hálfum. mánuði áður. Ann-
ars leið. mér dásamlega vel á
heimili Gunnars Hallssonar
stórkaupmanns, sem hugsaði
nm mig eins og ég væri per-
sónugervingur allrar íslenzku
bjóðarinnar og vakti yfir þvi
að ég hvíldi mig. en svona get
ur komið fyrir. Ég mæti í Es-
bjerg. Ég finn bað á'mér, að ég
muni standa mig betur þar.“
Þetta var áður en úrsiita-
keppninni lauk.
BARA HANN VINNI
ÐANANN
Ég stóð við borð Friðriks,
meðan hann tefldi tvær síð-f
ustu skákirnar. Fyrst tefldi
hann. við Sviss. Svisslendingur
Framhald á 7. sáðfh ,