Alþýðublaðið - 27.08.1953, Page 7

Fimmtudagur 27. ágúst 1953
ALÞÝ0UBLAÐIÐ
t
Framh. a 4. síðu.
mörku — eins og hann komst
sjálfur að orði. En hann varð
fljótt fyrir ærnum vonbrigð-
um. Nenni tók upp æ nánari
samvinnu við kommúnistaflokk
inn undir forustu Togliattis og
vann markvíst að því, að flokk
arnir sameinuðust. Saragat
neitaði að taka þátt í slíku
æívintýri. Hann dreymdi um
mannúðlegan sósíalisma. Hann
hóf á loft fána andstöðunnar
innan flokksins um nýárið
1947 og reyndist áhrifamikill
og fylgissterkur. kfargir af
mikilhæfustu baráttumönnum
flokksins ' skinuðu sér í sveit
með honum, þar a meðal rithöf
uncfurinn Ignazio Silone og
Matte Matteotti, sonur jafnað
armannaforingjans, sem fasist
.arnir myrtu á sínum tíma. Um
þessar mundir var Sósíal-ista-
flokkur ítalskra verkamanna
stofnaðux, og Saragat varð
sjálfkjörinn leiðtogi hans. Hann
varð sigurvegari kosninganna á
ítalíu 1948. Flokkkurinn hlaut
hvorki meira né minna en
cvær milljónir atkvæða.
SKAMMYINN SAMVINNA
VIÐ DE GASPERI,
Eftir kosníngasigurinn tók
Saragat upp samvinnu við de
Gasperi og varð varaforsætis-
ráðherra í stjórn hans. Hann
á'leit óhjákvæmilegt, að ítalir
gerðust aðilar að Atlantshafs-
bandalag'inu, en viðurkenndi,
að sú afst'aða væri sprottin af
i'llri nauðsyn. Brátt kom þó að
því, að Saragat taldi sig ekki
geta setið í stjórn með de
Gasperi, þar eð svikin voru
geíin heit um framkvæmdir á
sviði félagsmálanna. Hann
sagði bví af sér árið 1949. en
hefur bó hingað til átt samleið
iiieð ítölsku lýðræðisflokkun-
uiíi í utanríkismálum. Flokkur
Saragats hefur tapað mikln
fýigi síðan 1948, en samt verð
ur þess ekki vart. sð foringi
haiis lát.i mótlætið buga sig.
Rann velur sér ný verkefni og
stefnir að ákveðnu marki.
SAMVINNA VIÐ NENNI?
bíðustu fréttir benda til þess
aö Saragat hafi hug á að reyna
aö sameina ítalska jafnaðar-
menn undir eitt merki, en fylk
inga.r þeirra eru nú þrjár eins
og' fyrr segir. í því sambandi
vekur mesta athygli, að Sará-
gai neitaði á dögunum að eiga
sæti í væntanlegri stjórn de
Gasperis nema Pietro Nenni
yrði' einnig aðili að henni. Sú
afsiaða bendir til þess, að Sa-
ragat geti hugsað sér að ganga
til sátta og samkomulags við
þennan. gamla samherja sinn,
sem. verið hefur vígreifur and
stæðingur hans undanfarið.
Orsa'kir þessarar afstöðu eru
vaítíiaust niargar. Saragát ger-
ir ser fulla grein fyrir hætt-
uriiu, sem stafar af riýfasistun-
urii. koningssinnunum og
koinmúnistunum á ítalíu.
H'ann myndi fagna því af heil-
'urn hug, ef takast mætti að ein
angra Nenni frá kommúnist-
unum, enda hlyti það að tákna
tímamót í stjórnmálasögu
ítaii'u. Enn fremur er honum
Ijósi, að alþýðan á Ítalíu á þess
lííiun eða engan kost að bæta
kjör sín á viðunandi ihátt, með-
an jafnaðarmenn Ítalíu eru
kiufnir og sundurþykkir. Ýms
Uiii finnst furðulegt, hverju
Saragat hefur áorkað sem for
íngi lítils flokks, sem berst á
Ldöar hendur. En viðhorfin
myndu vissulega' gerbreytast,
ef ítalskir jafnaðarmenn sam-
einuðust í eina fylkingu. Þá
yrði hún stópveldi í ítölskum
stjórnmálum, voldugur flokk-
ur með mikilhæfa forustu-
menn.
MAÐUE MÁLEFNANNA.
Saragat hefur jafnan haldið
því fram, hvernig sem málum
hefur skipazt, að sigur jafnað
arstefnuninar verði framtíð
Ítalíu, og hann er maður mál-
efnanna. Jafnframt mun hann
gera allt, sem í hans valdi
stendur til að forða því, að ein
ræðið sigr.i á ný í ættlandi
hans. Viðhorfin í ítölskum
stjórnmálum í dag eru viðsjár
verð — meira að segja ískyggi
leg. Öfl hins brúna og rauða
einræðis eru í sókn. Guiseppe
Saragat er staðráð.inn í því að
stöðva þessa sókn. Eining
ítalskra jafnaðarmanna er
sterkasta vonnið í baráttunni
gegn því, að íasisminn eða
kommúnisminn sigri á Ítalíu
—- og þá vafalaust með borgara
styrjöld og blóðsúthellingum.
Saragat þarf á liðveizlu Nennis
að halda, ef hann á að geta
komið fyrirætlunum sínum í
framkvæmd ■ með skjótuni
hætti, en það er lífsnauðsyn
jafnaðarstefnunnar og verka-
lýðshreyfingarinnar á Ítalíu.
Þess vegna hefur Saragat rétt
Nenni hönd sína til sátta og
samstarfs. Takist handtak
þeirra, táknar það mikil tíma-
mót í sögu ítalskra stjórnmála
í dag — og í framtíðinni.
semm
Framhald a 5. síðu.
rétt eins og nýgift hjón.
Þegar ég jafnaði mig svolít-
ið efti'r fyrsta uppnámið, fór
ég að hugsa mitt ráð. Erfið-'
leikana, fyrirhöfnina, þjáning
arnar, allt varð ég að sætta
mig við, en nú skyldi ég líka
hafa einhverja gleði. Eg fór í
búðir morguninn eftir, keyp.ti
fallegt léreft og flúnel, ratin
og silkiefni, blúndur og heklu-
garn, allt, sem ég hafði orðið
að neita mér um, áður en hin
börnin fæddust.
Ekki gekk það alveg orða-‘
laust af í sveitinni, þegar í ljós
kom, að fjölgunarvon væri aft
ur á Hóli eftir 14 ár. „Og hún
orðin svona roskin“ (Roskin —
ekki nerna það þó).
Ég veit ekki néma þær hafi
einhverjar brotið heilann um,
hvort óvenjuleg gestakoma
hefði verið hjá okkur vorið
áður, en ónei, ónei, því fór svo
f j arri.
Systkinin urðu svolítið skrýt
in fyrst til að byrja með, þeg-
ar þau viSsu, hvað í vændum
var, en Þorgerður mín sann-
færðist þó um, að mamma henn
.ar var ekki annað eins aflóga
gamalmenni og hún vildi stund
um vera láta, og að það væri
hægt að tala- við mig um ýmis
legt, sem æskunni tilheyrði.
Stundum • setti að mér hroll
og kvíða, ekki skal ég neita
því, þegah nágrannakonurnar
voru að víkja að því, hvað fæð-
ingin yrði erfið, og vafasamt,
að við myndum lifa, að sjá
barnið komast upp. (Þær töl-
uðu venjulega um hana).
„Þegar hún er tvítug, verð
ég sextíu og tveggja, og þegar
ég verð 82, þá er hún fertug
og vonandi komin af höndun-
um“, sagði ég. Eííthvað varð
ég að segja.
En það varð nú samt stór og
hraustlegur strákur, sem fædd
ist í vetrarlokin. Engin tvítug
móðir hefði þurft að skamm-
ast sín fyrir hann.
Fæðingin var víst ekkert
erfiðari en þær fyrri. „Víst“,
segi ég — ég vissi svo lítið um
það! Það höfðu orðið ýmsar
framfarir þessi síðustu 14 ár.
Sími á hverjum bæ og bílveg-
ur heim í hvert hlað. Ungi
læknirinn kom 20 mínútum á j
eftir ljósmóðurinni, og síðan
vissi ég lítið af mér, fyrr en
allt var afstaðið. Já, ungi
læknirinn, hann er uppáhald
allra, og við vomm bara, að
stórveldin þrjú, Guð, Vilmund
ur og héraðslæknisfrúin lofi
okkur að 'n.jóta hans sem lengst.
Ég sagði áðan, að ég hefði!
hugsað mér, að af þessu barni
skyldi ég hafa alla þá gleði,
^ sem unnt væri. Eátæktin og
! þrældómurinn höfðu sett sitt
mót á uppeldi eldri systkin-.
' anna. Yngri Ólafur var þó laus
! við það. Þegar hann grét, var
hann huggaður. þegar hann var
svangur, fékk hann að borða,
þegar ’hann vildi sofa, fékk
hann að sofa, og hvað sem all-
ir fræðingar segja: Á stuttum
tíma komst bezta regla á allt
hans háttalag, og hann varð
fyrirhafnarminnsta og værasta
barn, sem hægt var að hugsa
sér.
Hann varð fljótur á fót og
snemma hændur að föður sín-
um. Ég finn ævinlega, að Ólaf
ur minn, sem sjálfur mátti
enga barnæsku eiga. nýtur
þess að hafa nafna sinn með
sér, hvert sem hann fer. Hvers
dagslegustu hlutir og algeng-
ustu atvik, sem við vorum
hætt að taka eftir, verða nú að
nýjum og æsandi ævintýrum,
þegar horft er á þau gegnum
þessi ungu augu.
Nú höfðum við líka meiri
tíma og betri ástæður til að
segja honum ýmislegt og sýna,
en sysfkinum hans áður. Nú
rifjum við upp sögur, sem við
höfðum ekki munað eftir í
mörg ár og höfum yfir þulur,
sem við héldum, að væru
löngu gleymdar.
Ég hugsa stundum um af-
ana og ömmurnar, sem ég hef
þekkt. Þau voru umburðar-
lyndari en foreldrarnir, skiln-
ingsbetri, auðveldara að láta
sér þykja vænt um þau. Lífið
hefur kennt þeim, að bernsku
dagarnir líða fljótt, og þeir
geta verið svo ljúfir, að engu
augnabliki má spilla. Þau vita,
að sorgir bernskunnar og
draumar hennar eru raunveru
leikd, á þeim verður að taka
mjúklega og með varfærni.
Hver veit, nema okkur Ólafi
mínum takizt, einmitt vegna
mörgu áranna okkar. að flétta
eitthvað af þessu inn í sambúð
ina við litla vininn okkar?
Ég lít út um eldhúsglugg-
ann, þar sem ég er að skrifa.
Feðgarnir eru að koma heim
nýslegið túnið. Voru að flytja
hestana suð.ur fyrir girðingu.
( Ólafur eldri heldur á nafna sín
um, sem orðinn er þreyttur, og
ég sé litla, fjögurra ára gamla
hönd, brúna af sól, hlýja og
rnjúka, með laut fyrir hverjum
hnúa, fikra sig upp kinnina
hans og fela sig í grás.prengdu
hárinu yfir enninix. — Nú er
aldrei lamandi þögn í bænum,
eða autt og tómt í kringum
okkur.
Þá er ég loksins kominn að
því, sem mig langaði til að
segja við konurnar, og sem
fékk mig til að grípa penn-
ann.
Ef forsjónin sendir ykkur
lítinn gest á seinni eða sein-
ustu skipunum, löngu á eftir
hinum, — skuluð þið ekki
mögla, heldur taka honum
10G m.: Hörður Haraldsson, Á, 10.9
200 m.: Hörður Haraldsson, Á, 22.3
400 m.: Guðmundur Lárusson, Á, 49.5
800 m.: G.uðxnundur Lárusson, Á, 1:59.4
1500: m.: Sigurður Guðnason, ÍR, 4:03.6
3000 m.: Kristján Jóhannsson^ ÍR, 8:57.8
5000 m.: Kristján Jóhannsson, ÍR. 15.17.8
3000 m. hindr.: Kristján Jóhannsson, ÍR, 9:47,4
110 m. gr.: Ingi Þorsteinsson, KR, 15,6
400 m. gr.: Ingi Þorsteinsson, KR, 57,1
Kringlukast: Þorsteinn Löve, UMFK, 47,50
Spjótkast: Jóel Sigurðsson, ÍR, 61.83
Kúluvarp: Gunnar Huseby, KR, 15,62
Sleggjukast: Þórður B. Sigurðsson_ KR. 48,02
Langstökk: Torfi Bryngeirsson, KR, 6,79
Þrístökk: Vilhjálmur Ei'narsson, UÍA, 14,11
Stangarstökk: Torfi Bryngeirs'son, KR, 4,10
Hástökk: Srgurður Friðfinnsson, FH, 1,80
Fimmtarþraut: Guðm. Lárusson, Á, 2535 stig.
Tugþraut: Valdimar Örnólfsson, ÍR, 4881 stig.
með þakklæti og gleði. Gestur-
inn sá hlýjar upp, bæði í Pað-
stofunni og hjartanu.
Ef þið trúið þessu ekki, skui
uð þið spyrja Margréti frá
Hóli.
Þefta var
Framh. á 4. síðu.
skóla, sem sé Rangárvalla- og
Vestur-Skaftafellssýslu. Eru
það tveir ungir íslendingar,
sem stundað hafa náni við lista
háskólann í Kaupmannah'.'.fn,
sem unnið hafa verk þetta. Er
þarna að finna heilmikinn
fróðleik um þessar sýslur. sem
ætti að vera einkar aðgengileg
ur fyrir unglinga þá, er skól-
ann sækja. Hitt er byggðasafn
úr þessum sömu sýslum, sem
verið er að koma upp og er ti’
húsa í skólanuni. Ekkí. var þó
búið að koma því fyrir eins og
það á að vera. Gaf þarna að
líta margt gamalla muna og
meðal annars ýmis atvinnu-
tæki, er segja sína sögu um
hina frumstæðu atvinnuhætti,
sem við-höfum átt við að búa
til tiltölulega skamms tíma.
Veitti skólastjóri hinar alúðleg
ustu upplýsingar um allt þetta
og ýmislegt, sem konurnar
fýsti að vita um skóia hans.
Gat hann þess, að sá siður hefði i
verið tekinn upp, að nemend-
ur gróðursettu á hverju vori
eitthvað af trjáplöntum í landi
skólans, og væri þegar búið að
gróðursetja um 20 000 trjá-
plöntur.
Var nú haldið heimleiðis.
Komið var að Bergþórshvoli í
Landeyjum og Odda á Rang-
árvöllum og skoðaðir þessir
merku sögustaðir. Farið var
um Þingvelli og staðnæmst þar
um hríð. Hélst góða veðrið allt
til kvölds, en þá tók að þýkkna
í lofti, og á Mosfellsheiði
rigndi lítilsháttar. Komið var
í bæinn kl. að ganga tólf um
kvöldið. Voru ferðakonur þá
að vísu þreyttar nokkuð, en þó
glaðar og hressar eítir langan
og skemmtilegan dag.
G.

Alþýðublaðinu
Framhald af 4. síðu.
m. a. samþykkt þessi ályktunr
„Innflutningur tií landsins
verði ekki takmarkaður me'ð
höftum nerha að svo miklu
leyti sem nauðsynlegt kann að
reynast til þess að tryggja
framgang vissra stórfram-
kvæifida eða firra augnabliks-
vandræðum í gjaldeyrismál
um.“
Þetta œtti ritstjórum Sjálf-
stæðisblaðanna að vera kunn-
ugt. Ef svo er og þeir predika
samt; að Alþýðu noklmriun
krefjist nýrra hafta, getur þa'ö
ekki verið tjl annars en að'
leiða athyglina frá verkurra.
Sjálfstæðisfiokksins sj,álfs á
þessu sviði.
Og vel á minnzt: H-vers
vegna beitir Sjálfstæðisflokkur-
inn sér ekki fyrir afnámi allra
þeirra liafta, sem nú eru í
gildi? Hvers vegna er Ejár-
hagsráð ekki lagt níður? Hvers
vegna er útflutningsverzlunin
ekki gefin frjáls? ílvers vegna
er allur innflutningur ekki gef-
inn frjáls? Hvers vegna er
gjaldeyrisverzlunin ekki gefin
frjáls?
Þýzkur myndaiökumsður
Frh. af 1. síðu.
FJÖLMENNTAÐUS MAÐUR.
B. Ulrieh er maður fjöl-
menntaður, þótt ungur sé.
Hann hefur lokið námi í dýra-
fræði og líffræði við háskól-
ann í Hamhorg og prófi* við
listaháskólann í Leipzig,- þar
sem hann lagði stund á mynd-
list og kvikmyndagerð. Að
vetrinum til fer hann víðs-
vegar um Vestur-Þýzkaland og
flytur fyrirlestra, og sýnir-lit-
myndir; síðastliðinn vetur
flutti hann til dæmis- fyrir-
lestra um Færeyjadvöl sína á
meira en 800 stöðtim. Auk þess
birti tímaritið „Ber Stern“
myndaflokka ásamt greinum
og frásögnum um- Færeýjar,
menningu þeirra, atvinnuhætti
og sögu. B. Ulrich kveðst ekki
í vafa um, að dvöl sín hér geti
orðið til þess að skapa aukin
kynni með Þjóðverjum og
íslendingum þegar stundir líða.
Veðrið f dag
Hæg austanátt dálítií rign-
ing með köflum.