Alþýðublaðið - 24.10.1953, Qupperneq 6

s
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Laugardagur 24. október 1953*
Jón J. Gaugan.
INNFLUTNINGUK OG
ÚTFLUTNINGUK.
Mönnum gengur oft i'lla að
skilja einföldustu atriði, jafn-
vel þótt þeim takizt furðanlega
að ráða fram úr þeim viðfangs
efnum, sem flóknari eru. Sum-
ar fræðigreinar grundvallast
meira að segja á þessari stað-
reynd, til dæmis hagfræðin, og
er hún þó nátengdari fyrri
hluta þessa atriðis en þeim síð
ari.
Innflutningur og útflutning-
ur er ákaflega auðskilið atriði.
Ef við flytjum út íyrir milljón,
getum við flutt inn fyrfr allt
að því miTljón, eða jafnvel
heila milljón, ef við kærum
okkur ekki um að stela neinum
gjaldeyri undan. Hins Vegar
er örðugra að flytja inn fyrir
milljón, áður en maður hefur
flutt út fyrir miljón, — og þó
er það hægt. Þess munu jafn-
vel dæmi, að það hafi verið
gert.
Híns vegar skiptir það í
■sjálfu sér engu máli, reiknings
lega skoðað, hvað t er flutt út
fyrir milljón og hvað er flutt
inn. Maður flytur út það, sem
maður getur selt á erlendum
markaði, og getur verið án, og
inn það. sem maður fær keypt
á erlendum markaði, og hefur
mesta þörf fyrir. Þó getur þetta
með þörfina verið dálítið vafa
atriði á stundum, og þarf ekki
annað en líta • í búðargluggana
til þess að sannfærast um það,
en bað er önnur haefræði.
í sumum vöruflokkum getur
það þó verið allt að bví metn-
aðarsök að flytia út svipaða
vö-ru og maður flví.ur inn, eink
um ef um er að ræða óefnis-
kennda v.öru, sem ekki verður
metin til neninga: til dæmis
hugsjónir. bókmenntir og list-
ir, því að þar 'værður um and-
legan vöruskiptajöfnuð að
ræða.
Því ræði ég þetta hér, að við
höfum að undanförnu gert tals
vert að því að flytia inn trúða.
Svo fremi. sem við getum ekki
líka flutt út trúða, bá verður
þarna andlegur vövuskinta-
halli. sem okkur er ekki sæm-
andi.
TTöfum við þá ekki neina
innlenda t^iðá, sem við gætum
flutt út? Eg hef að vísn ekki
kvnnt mér máhð. en mér er
nær að halda, að beir séu fyrir
he'idi.
Hitt er svo spurning, hvort
okkar trúðar eru jafn skemmti
legir og þeir erlendu?
> Jón J. Gangan.
Moa Martinsson ^
þessa áminningu og sat sem
fastast upp. Það var bráðum
komið kvöld og mjög mollulegt
veður. Mikið lifandis ósköp
fannst mér hann stór .þarna í
rökkrinu. — Það hlaut að
vera hann, sem bjó til allra
stærstu sykurtoppana. T. t.
eins og þá, sem fundust í verzl
uninni kaupmannskonunnar
með gati efst uppi, til þess að
maður gæti dregið band í gegn
um þá og hengt þá upp í jóla-
tréð. Ég átti þegar þrjár_svoleið
is toppa í dótakassanum mín-
um. Ekki heila, nei. Mamma
keypti nefndilega alltaf efstu
partana af sykurtoppunum.
Hún hélt því fram að þar væri
sykurmn þurrastur pg harðast-
ur og þar af leiðandi drýgst-
ur, og svo fékk ég alltaf allrá
efstu partana með gatinu á. Nú
ætlaði ég að biðja Valdimar að
gera götin dálítið stærri,. til
þóss að betra væri að kQ£\a
þeim fyrir á jólatrénu.
Þag hlýtur að vera yndis-
legt að kunna að búa til sykur-
toppa, sagði ég, til þess að fitja
upp á einhverju umræðuefni.
O, við erum margir, sem það
gerum. Ég er ekki einn um
það, ságði hann hæglátlega og
vingjarnlega. Vitanlega voru
mér þetta talsverð vonbrigði.
Ég hafði haldið, að hann fengi
að vera einn í stóru og fallegu
og hreinu herbergi við að búa
til sykurtoppa, og svo fengi
hann allt sýrópið, sem hann
kom með heim á kvöldin, fyrir
ómakið. Jæja; þá ætlaði ég held
ur ekki að minnast neitt á það
við hann að hafa götin í sykur-
stoppunum stærri. Ég færði
mig dálítið nær honum; mér
fannst af honum svo vond lykt.
Það var vond lykt af öllum í
þessu byggingarfélagshverfi.
Það var víst vegna vatnsskorts-
ins. Það rigndi heldur aldrei
hérna.
Hún mamma þín getur feng
ið vinnu hjá mér við að þvo
strax og það fer að rigna, hafði
kaupmannsfrúin sagt. Og þá
getur hún líka fengið að þvo
þvott af ykkur hér hjá mér,
bætti hún við. En það kom
aldrei nein rigning og ég yilJi
víst aldrei hrein framar. Það
var víst áreiðanlega vond lykt
af mér, en varla eins og af
Valdimar. lÉg gat ekki fengið
af mér að tala við hann; ó-
hreinindin og vonda lyktin var
eins og múr á milli okkar. Ég
kærði mig ekki um að láta
hanTi sjá á mér fæturnar og
nær honum gat ég ekki setið
Ég hnipraði mig saman eins og
köttur eins utarlega og ég gat
í neðstu tröppunni.
Hann sat ofar í tröppunum
en ég og mér fannst hann
stækka því meir, sem dimmra
varð. Ég leit af honum um
stund og þegar ég horfði til
hans aftur þá Iaut hann höfði.
Hann svaf vís.t. Ég var líka ó-
sköp þreytt. Ég var búin að
sitja allan seinni hluta dagsins
í kjallaranum hjá bakaranum
og hafði ekki farið þaðan fyrr
en bakarinn skipaði mér það,
því að hann ætlaði að fara að
sofa.
Úti við sjóndeildarhringinn sá
ég eldingarglampa. Það sást
35. DAGUR:
ekki til neinna mannaferða
hvorki nær sé fjær.
Mamma var ekki heima, enda
þótt Valdimar héldi það. Hún :
hafði fengið vinnu við að gera !
hreina stórbyggingu inni í bæn
um. Það var ákvæðisvinna og
alls ekki gott að vita, hvenær
hún kæmi heim í kvöld, j
Ég hef víst sofnað líka sem
snöggvast þarna í hnipri á
tröppunum, því hvorugt okkar
Valdimars vissi fyrri til en
mamma stóð fyrir framan okk- !
ur og bauð gott kvöld. Hún var
með böggul undir hendinni,
stóran böggul.
Þú hefur víst ekki séð hvern
ig ég bý hérna í þínu éigin
húsi, sagði mamma við Valdi-
mar. Viltu ekki gera svo vel
að koma upp, og svo hita ég á
kaffikönnunni?
Enn í dag er mér það hrein-
asta ráðgáta, hvernig hann fór
'að því að troða tröllslegum
skrokknum upp um stigagatið
Mamma lét dyrnar standa opn
ar fram á slána. Hún kveikti
upp í ofninum, og þegar fór að
hlýna í herberginu, þá varð
þefurinn svo hræðilegur, að
mamma hélzt varla við. Hún
varð náföl í framan. Ég varð
dauðhrædd; ekki um að ég
myndi ekki þola lyktina, held
ur að mamma myndi fara að
kasta upp og verða okkur þarj
með til stórrar skammar.
Hún vék sér augnablik frá
niður stigann og ég heyrði að
hún gékk aftur fyrir húsið; ég
þóttist vita, að hún ætti þang-
að ekkert erindi, að minnsta *
kosti hafði ég það á tilfinning-
unini. Mikið fannst mér gott að
hún skyldi fara út. Ég gætti
kaffikönnunnar eins og hún bað
mig og svo fór ég að leggja á
borðið. Mamma var með hveiti
brauð í pakkanum og ýmislegt
fleira. Mamma var nú komin
og farin gð tína upp úr honum
meðan Valdimar sá til; Sultti-
krukku, agúrku, sterkan ost,
nokkrar svuntur og kjól handa
mér, sem einhver kona hafði
gefið henni. Fyrir mig var þetta
hreinasta hátíð. Nú skyldi ég
verða fín á morgun. —
Þú kemst sæmilega af, Had-
vig, þótt maðurinn þinn komi
ekki heim, sagði Valdimar um
leið og hann dýfði hveitibrauðs
sneiðinni i' bollann.
Mamma svaraði ekki.
Já, finnst þér það ekki skrýt
ið, Hedvig. — Þegar við vorum
í kaupavinnunni á Kolstað, þá
grunaði mig að minnsta kosti
ekki að ég ætti eftir að leigja
þér, sagði hann. Mamma var
ekkert hýr á svipinn.
Þau mösuðu um daginn og
veginn og ég varð alltaf syfj-
aðri og syfjaðri, en svo heyrði
ég hann allt í einu segja:
Ef þú hefur eitthvað ílát, þá
mátt þú láta þetta sýróp í það.
Við eigum meir en nóg af þessu.
Ég get alltaf fengið meira sýr-
óp, þegar ég vil.
Mamma náði í leirkrukku og
hellti sýrópinu úr flöskunni,
sem var með. Þetta var seig,
dökkgrá leðja, en ég vissi að
það var sýróp og sýróp var goít
á bragðið. Loksins. — Nú þurfti
ég þá ekki framar ao taka harp
eis í misgripum fyrir sýróp.
Ég féll út af á fletið mitt aftur
og stekisollaði.
Ég vaknaði við hræðilegan
hávaða. ,,Sykurrófán:: fyllti út
í dyragættina og reifst og
skammaðist. Andlitið á henni
tútnaði út og tvöfalda neðrivör
in var að minnsta kosti þreföld
orðin. Stelpuhnyðran niðri
stakk forvitnislegu smettinu
inn um dyrnar og hvimaði aug'
unum um herberginu. Valdimar
sat á stólnum sínum hinn ró-
legasti og sagði ekki orð.
Mamma ekki heldur.
Þú hefur alltaf verið svona,
kerlingin. í mínu húsi skaltu
ekki fá að vera deginum leng-
ur, þú skalt fá að pakka sam-
an drasiinu þínu strax á morg-
un, skrækti hún framan í
mömmu mína. Geturðu ekki
látið vera að daðra við gifta
menn? Ég þekki þig, skepnan.
Hefurðu kannske ekki þegar
fengið nóg í þig, digur sem
gylta eins og þú ert og kemst
ekki úr sporunum. Snautaðu
niður, Valdimar. — Heyrirðu
ekki hvað ég segi, ha? Þú, sem
ekki áttir bót fyrir rassinn á
þér, þegar 'ég hirti þig upp af
götu minni, og svo hegðar þú
þér svona, strax og þú kemur
því við og af því að ég er ekki
heima og get ekki fylgzt með
hverri þinni hreyfingu. Ojá, ég
mátti vita, að þetta endaði
svona,
Þau steinþögðu bæði, Valdi-
mar og mamma, meðan hún lét
dælúna ganga. Stelpan fór ao
kjökra, mamma hennar líka en
hélt þó áfram að æpa: Hóra,
hóra, framan í mömmu.
En þá stóð mamma á fætur.
Ég sá, að hún var ofsareið. Ilún
litaðist um í herberginu og
kom auga á hnífinn, sem hún
notaoi til þess að skera brauð-
ið. í því rak ég upp óp mikið.
Ekki þetta, Hedvig. — Þú
þekkir hana, sagði Valdimar og
tók hnífinn af mömmu. í sama
vefangi tók „sykurrófan:: und-
ir sig stökk mikið, náði í krukk
una með sýrópinu og fleygði
be’.nni af afli í gólfið. Krukkan
fór x þúsund xnola og innSxah
ið slettist víðs vegar. Það valt
líka bolli út af borðinu og möl
brotnaði.
Reyndu heldur að kemba lús
ina úr hausnum á hóruunganum
þínum og hafa betri hemil á
manninum þfnum, æpti hún.
í sama #Ti greip Valdimar í
hnakkadrambið á henni. Hann
sneri upp á hárið í hnakkanum
á henni svo að hana hlýtur að
hafa sárkennt til; það rang
hvoldust í henni augun. Munn-
vikin teygðust út undir eyru,
augun urðu eins og litlar rifur
og allar freknur urðu aflangar.
Haltu kjafti, djöfuls merin
þín. —- Þú ættir ekki betra skil
ið en ég fleygði þér á haustem
niður stigann, hi'ópaði hann. Nú
er ég búinn að þræla í átján
tíma samfleytt. Og_svo situður
á kjaftatörn hjá ' eíhTiverri
kjaftakerlingunni og lætur mig
sitja og bíða eftir þér á tröpp-
unum, eins og til þess að sýna
fólki hver það sé, sem hafi
lyklavöldin á heimilinu. Og
svo læturðu þér sæma að ausa
fólk auri, sem aldrei hefur gert
hið minnsta á hluta______þinn.
Hedvig var að koma heim fi'á
sinni vinnu. Nú er ég búinn að
vinna svona í fjórtán daga í
röð til þess að geta staðið í
rúra-viðgerðir. s
^ Fljót og góð afgreiðslaó
S GUÐI. GÍSLASON. s
S Luugavegi 63, S
A sími 81218. S
S s
^ Smurt brauð $
s og snittur. s
s Nestispakkar. ;
^ Ódýirast og bezt. Vin-S
^ samlegaar pantið með^
^ fyrirvara. •
£ MATBARINN S
• Lækjax-götu 6. S
^ Sími SO ’40. ^
\ ^
S
s
s
s
s.
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s.
Samúðarkorf s
Slysavannafp.'ags íslar.dsS
kaupa flestir. Fást hjáS
slysavarnadeildum umS
land allt. í Rvík í hann.-S
yrðaverzluninni, Bánka- S
stræti 6, Verzl. Gunnþór- S
unnar Halldórsd. og skrif-^
stofu félagsins, Grófin 1,-
Afgreidd í síma 4897. — ^
Heitið á slysavarnafélagið ^
Það bregst ekki. ^
J Nýja sendi- s
s bíiastöðin h»f. s
^ »
^ hefur afgreiðslu í Bæjar-^
^ bílastöðinni í Aðalstræti?
S 16. Opið 7.50—22. Á\
S sunnudogum 10—18. —^
S Sími 1395. s
S . . — . — . * . .r . ^. . S
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
■s
s
s
S
s
s
s
s
s
s
s
s
S*.
s
s
s
s
s.
s
■V
■s
Á
s
s
s
s
s
s
s..
Minningarspiöld £
Barnaspítalasjóðs HringslnsS
eru afgreidd í Hannyrða-^
verzl. Refill, Aðalstræfi 12^
(áður verzl. Aug. Svend-^
sen), í Verzluninni Victor,^
Laugavegi 33, Holts-Apó-^
teki, Langholtsveg'i 84, ^
Verzl. Álfabrekku vio Suð-S
urlandsbrauf, og í>orsteins-S
búð, Snorrabraut 61. S
S
Hús og íbúðir
s
s
s
af ýmsum stærðum íS
bænum, útverfum jæj-S
arins og fyrir utan bæ- S
ínn til sölu. — Höfum^
einnig til sölu jarðír, ■
vélbáta, bifrxiðir og ^
verðbréf. ^
Nýja fasteignasalau, ■
Bankastræti 7. )
Sími 1518. ^
\ Minningarspiöid j
S dvalarheimilis aldraðra sjó-s
Smanna fást á eftirtöldumV
Sstöðum í Reykjavlk: SkrifA
^sfofu sjómannadagsráðs, S
^Grófin 1 (gengið inn fráí
• Tryggvagötu) sími 80275,'
^ skrifstofu Sjómannafélags'
^ Reykjavíkur, Hverfxsgötu •
( 8—10, Veiðarfæraverzlunin/
^Verðandi, Mjólkurfélagshús-^
Sinu, Guðmundur Andrésson(
S gullsmiður, Laugavegi 50, (
SVerzluninni Laugateigur,s
SLaugateigi 24, tóbaksverzluns
Sinni Boston, Laugaveg 8,1'
^og Nesbúðinni, Nesvegi 39. j
■ í Hafnarfirði hjá V. Long.'
S v