Alþýðublaðið - 12.11.1953, Blaðsíða 6

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Fimmtudagur 12. nóv. 1953
Moa Martinsson
Frú DúriCu
íoulliefma:
A ANDLEGUM VETTVANGI
1 Nú er sílddn að koma í Hval-
fjörð, eins og ég sagði fyrir í
síðustu áramótaspá minni. Ég
er ekki að taka þettá fram til
|>ess að augiýsa sannleiksgildi
spásagna mirma, — fvrir nokkr
tim árum spáði ég því líka, að
síld myndi korna í Hornafjörð
inn, og hún kom þangað, og
Hornfirðingar, sem eru manna
patriotiskastir, enda fæddir og
nppaldir í einu fegursta héraði
landsins, höfðu viðdrð að reisa
mér minnismerki ó einhverj-
»m höfða þar við sjóinn. Ég
vildi hins vegar iátæ það bíða
þangað til ý.msir af okkar vel
ínétnu myndlistarmönnum
Væru að minnsta kosti komnir
S köi', því að satt bezt að segja,
þá. stendur manni ekki alveg á
sama um, — enda þótt maður
sé fyrst og fremst sálræn mann
eskja, — hvaða hngmynd Horn
firðingar framtfðarinnar fá um
ííkamlegt útlit maims. Ekki
geri ég ráð fyrir, að þeir í Hvál
firðinum fari að reisa mér
sninnisvarða fyrir spásögnina,
— þar skal að minnsta kosti
livalfisk til, svo að þeír telji sig
Enáili skipta. Ég hef líka spáð
því, að Hermann myndi aftur
verða kominn í stjórn, áður en
ár væri liðið frá kosningum, —
VÍð sjáum nú til.'
Annars ætla ég ekki að fara
að tala um spádóma, hvorki
Snína né annarra, — að þessu
sinni. Það er ýmislegt annað,
sem meiri þörf er að ræða um.
Tíl dæmis leikgagnrýnina okk-
Ei’ þessa dagana. Ðómararnir
skiptast í tvo algerlega and-
síæða flokka, hvað sem veldur.
Og nú er spurningin, — hvor-
á að trúa? Sennilega er
foezt að taka hx'ortíveggja með
sæmilegum fyrirvara, enda
þótt þetta séu beztu menn, —
en það- er eins og ofsóknirnar
Betli lengst af að looa við Valtý
á sinni grænu treyju: Eina ráð
ið er að fara og horfa á þennan
blessaðan sjónleik, og lesa síð-
an leikdómana á eftir. En ekki
þarf höfundurinn að kvarta yf-
Sr því, að þetta verk hans hafi
ekki hlotið augiýsingu svo um
anunar. Sumir halda því meira
að segja fram, að þieðleikhúsið
jnuni standa að mestu skömm-
■iinum, — í auglýsingaskyni,—
Og þess vegna séu þær um, leið
liafðar svo öfgakenndar, að
fólk. standi og glápi ....
í andlegum friði.
Dáríðúr Dulheims.
iýsið í
Aiþýðubfaðinu
að mamma fékk vinnu við
mjaltirnar.
Um kvöldið þennan sama
dag, þe^ir Olga kom í heim-
sókn, og fékk fötin á barnið
sitt, þá kom maðurinn hennar
í heimsókn. Hann barði að dýr
um og gekk svo inn án þess
að nokkur segði: Kom inn. ,
Hann var lítill og svartur og
líktist Olgu mikið. Þau hefðu
. vel getað verið systkini. Sér-
i staklega voru þau lík til
| munnsins, bæði með svo
I þykkar varir. Tennurnar í
j honum sáust ekki vegna yfir-
j skeggsins. Og svo var! hann
líka nieð svo mikið tóbak upp
í sér. Það voru taumar niður
úr munnvikunum.
Gerðu svo vel að fá þér sæti,
sagði pabbi. Hann var svolítið
hissa. Hann sat og var að
smyrja ósöltu smjöri á
sprungu milli þumalfingurs
og vísifingurs. Stjúpi hafði
ljótustu hendur, sem ég man
eftir að hafa séð. Allar í
sprungum og rifum þvers og
kruss. Og sprungurnar gátu
bókstaflega ekki gróið. Þær
gréru ekki einu sinni, þegar
hann var atvinnulaus og gerði
ekkert annað en að drekka og
slæpast.
Eg ætla ekki að dvelja lengi,,
sagði Karlberg. Það hét hann.
; En hann settist nú samt.
jMamma fór að fitla við kaffi-
i könnuna.
| Þið eruð búin að hreiðra vel
jiim ykkur, þykir mér, sagði
j hann og litaðist um í herberg-
inu.
Jú, jú. Það er heldur minni
skítur hér inni en þegar við
fluttum inn, sagði stjúpi. Það
er verst með kakkalakkana.
Maður verður að troða upp í
stútinn á kaffikönnunni á
kvöldin, annars fær maður
sterkára kaffr á morgnana
heldur en góðu hófi gegnir,
sagði hann kímiirn. Maðurinn
hennar Olgu var svo kurteis að
hlæja að fyndninni.
Já, það er nú svo, sagði
hann og varð alvarlegri. Það
má nú þykja gott nú á tímum,
ef maður getur aflað hins dag
lega brauðá, hvað sem svo
verður um íínheitin, sagði
hann og hafði ekki augun af
gipsmyndinni af froskinum og
dreugnum.
Við eigum engin fínheit,
sagði mamma dálítið höst.
Néi; það má guð vita að við
eigum ekki,. sagði stjúpi. En
viltu annars ekki þiggja kaffi-
sopa?
Kaffið vár sterkt og gott.
Mamrna hafði komið með
heilt kíló af ,,gufubrenndu“
kaffi úr kaupstaðnum. Það
var nokkuð, sem fólkið í sveit
inni aldrei sá; það brenndi allt
af baunirnar áínar sjálft, og
kaffið þótti mikið betra, ef
það var brent með nýju að-
ferðinni.
Og svo var drukkið kaffi úr
hverjum bollanum á fætur
öðrum, enda þótt komið væri
langt fram yfir háttatíma. Svo
fengu þeir sér væna tuggu af
skroi upp í sig á eftir hverj-
um bolla, karlarnir. Eg
heyrði að Olga var á kreiki
51. DAGUR
frammi í anddyrinu. Þá stóð
gesturinn á fætur. Hann gekk
til dyranna, nam staðar og
sagði:
Eg kom annárs til þess að
þakka henni Hedvig fyrir það,
sem hún gerði fyrir krakkana
okkar. Og líka fyrir ráðlegg-
ingarnar, sem hún gaf kon-1
unni minni viðvíkjandi hon-*
um. Hún er óvön börnum, !
hún, Olga mín. Eg vissi, að ,
bað var eitthvað að barninu, j
’ bara ekki, hváð það var. Það
orgaði bæði dag og nótt, en nú
! sefur það svo vært.
Hann gekk til mömmu og
tók í höndina á henni og
henni og hneigði sig, alveg
eins og Olga gerði.
Þakka þér líka fyrir, Albert,
bætti hann við og snéri sér að
stjúpa mínum. Þú átt duglega
konu. Hún kemur líka til með
tímanum, hún Olga. Hún þarf
ennþá eitthvað að læra; og ég
þarf að geta veitt okkur það
allra nauðsynlegasta.
Hann þakkaði ennþá einu
sinni fyrir sig. Svo fór hann.
Þanna höfðu tvær manneskj-
ur, Olga og Karlberg, staðið
og hneigt sig og þakkað fyrir
sig, af því að litlum anga hafði
verið gefin hrein bleija og ný
jtreyja. Það var ekkert smá-
s ræðis tillit, sem tekið var til
lítilla barna nú á tímum. Mig
dauðlangaði til þess að vera
, orðin lítið barn aftur.
1 En stjúpi minn var eins og!
þrumuský það sem eftir var
, kvöldsins. Hann sagði ekki j
j eitt einasta orð allt kvöldið og j
bað mömmu ekki að hjálpa i
sér eins og vant var að binda
ullarþræði í um sprunguna í
i neipinni. Hann glápti bara á
inömmu.
| Af hverju horfirðu svona á
mig, maður?
i En hann svaraði engu. Hann
háttaði og fór í rúmið og snéri
sér til veggjar. Hann lét fara
svo mikið fyrir sér í rúminu,
að ég fór að brjóta heilann um
hvernig mamma kæmist- fyrir
hjá honum.
Þegar hann fór út morgun-
inn eftir, heyrði ég hann
segja:
Þú gætir kannske fundið
þér eitthvað annað til þess að
gera en sitja með litla barnið
í keltunni/ allan daginn.
Hún var heldur ekki myrk
eða mjúk í máli, þegar hún
hreytti í hann: Það kemur þér
ekkert við. Hann skellti hurð-
inni á eftir sér og var allur á
bak og burt.
En óveðrið gekk yfir. Um
kvöldið var stjúpi aftur glaður
og kátur.
i Eftir nokkra daga kom kona
bóndans í heimsókn til okkar.
Olga kom hlaupandi inn til
okkar og henni var mikið
niðri fyrir. Hún hvíslaði bara;
hún þorði blátt áfram ekki að
tala upjýiátt:
Sem ég lifandi, Hedvig: —
kona bóndans er að koma. Hún
ætlár að finna þig, Og óðara
var, hún þotin á dyr.
Mamma lét sem ekkert væri
en ég hljóp til og náði í rak-
spegilinn .hans stjúpa míns.
Fyrir framan hann reyndi ég
að plokka nokkra lokka fram.
fyrir ennið, binda slaufuna
fastar um fléttuna og þess
háttar. Eg hafði smitast af
taugaóstyrknum í Olgu.
Er hún óðalsbóndadóttir,
mamma? spurði ég.
Bvað ertu að fikta við hár-
ið á þér, kraklji? Svona, farðu
nú í hreina svuntu. Nei, ann-
ars; það er bezt að þú farir út
að leika þér á meðan.
Mamma var bá líka dálítið
æst; það heyrði ég og fann á
öllu. Nei, ég ætti nú ekki ann-
að eftir en fara út að leika
mér, þegar ég í fyrsta skipti
ætti að verða þess heiðurs að-
njótandi.
Er hún alvöru-óðalsbónda-
dóttir? spurði ég óþolinmóð.
Hún er búfræðingsdóttir.
Hagaðu þér nú skikkanlega,
krakki.
Búfræðingsdóttir? Hvað var
nú það? Það hafði ég aldrei
heyrt fyrr. Aldrei hafði ég
kynnzt svoleiðis fólki.
Bóndakonan reyndist vera
lítil vexti, svolítið feitlagin,
snoturlega klædd. Andlitið var
næstum kri'nglótt og hún var
rjóð í kinnum. Hún var ekk-
ert lík „sykurrófunni", kon-
unni hans stóra-Valdimars, og
þó var hún líka bóndakona.
Hún var ekkert freknótt og
ekki með slembivör. Og hú<n
var vel klædd og ekki með
neina svuntu. Hún var líka bú
fræðingsdóttir; þar lá hundur.
inn grafinn. Hún var ekki
bóndadóttir, ekki einu sinni
óðalsbóndadóttir. Eg hélt
nefnilega í þá daga, að allar
bóndakonur líktust hver ann-
arri, á sama hátt og verk-
smiðjustúlkurnar voru næst-
um þv£ allar eins. Þær voruj
allar svo fölar og gengu með
sjöl á öxlunum. Það var ógern
ingur að láta sér skjátlast um
það, hver væri verksmiðju-
stúlka og hver ekki.
Eg gerði mér bara ferð til
þess að bjóða ykkur velkomin,
sagði konan.
Gerðu svo vel að koma inn,
sagði mamma. Bjóddu koriunni
góðan daginn, Mía mín.
Eg hneigði mig fyrir kon-
unni. Svo kom ég mér fyrir
frammi við dyrnar, reiðubúin
til þess að stinga af, ef mér
fyndist leiðinlegt að Musta á
þær.
En hvað þáð er orðið mynd-
arlegt hjá ykkur, sagði bú-
fræðingsdóttirin. Svo hreint
og þokkalegt.
Ó, jæja. Jú, það er kannske
skárra heldur en þegar við
komum, sagði mamma hæ-
versklega. En það var augljóst
að hún var hreykin yfir um-
mælum gestsins.
Eg ætti ekki að gleyma að
þakka þér fyrir, að þú varst
svo vingjarnleg að senda
fjaðravagninn eftir okkur ofan
eftir, hélt mamma áfram. Eg
var búin að kvíða fyrir því í
marga daga, að sitja ofan á
hlassinu á flutningavagninum.
Hún vissi vel, hún mamma,
hvernig hún átti að koma orð-
urn að því, þegar höfðingjar
áttu í hlut.
Ora-viðgerSir. s
Fljót og góð afgreiðsla. ^
GUÐI. GÍSLASON; ^
S!
; i'i
S;
Samúðarkor! *
Luugavegi 63,
sími 81218.
Slysavaraafé' ags
s;
íslands)
kaupa flestir. Fást hjá
slysavarnadeildum um;
S
^ land allt. í Rvík í hann-;
S
s
s.
yrðaverzluninni, Banka- ^
stræti 6, Verzl. Gunnþór-ý
( unnar Halldórsd. og skrif-s
V stofu félagsins, Grófim l.S
S Afgreidd í síma 4897. — S
S Heitið á slysavarnafélagið S.
S Það bregst ekki. S
■S_____________________ V
Nýja sendi-
bíiastöðin h.f.
s
s
s
........ $
hefur afgreiðslu í Bæjar-S
bílastöðinni í AðálstrætiS
16. Opið 7.50—22. ÁS
sunnudogum 10—18. —S
Sími 1395. S
S
s.
s
s
s
s
s
s
s
s
V
y
S Barnaspítalasjóðs IlringslnsS
S eru afgreidd í Hannyrða-ý
b verzl. Kefili, Aðalstræti 12$
!> (áður verzl. Aug. Sventl-V
sen), í Verzluninni Víetor, J
Laugavegi 33, Holts-Apó-)
teki, Langholtsvegi 84, )•
Verzl. Álfabrekku við Suð-ý
vj urlandsbraut,- og Þorsteins- ^
^búð, Snorrabraut 61. s
úý
's
s
s
s
is
s
s
s
s
s
s
s
V
s
Á
s
s'
s
s
s
is
s
s
s
s
s
s
Minningarspjöid
Húsog íbúðir
af ýmsum stærðum
bænum, útver'um ;æj-S
arins og fyrir utan bæ-S
inn til sölu. — Hoíum S
einnig til sölu jarðir,)
vélbáta,
verðbréf.
bifreiðir og
Nýjá fasteignasalau.
Bankastræli 7.
Sími 1518. 'r=
Smurt brau'ð
og snittur,
Nestispakkar.
ódýrasf og bezt. Vin-^
samlegast pantið
fyrírvara.
MATBARINN
Lælcjargötu
Sími 80140.
DVALARIIEIMILI
ALDRAÐRA
SJÓÓMANNA.
Minningarspjöld
fást hjá:
) Veiðarfæraverzl. VerSandi, '■
•sími 3786; Sjómannafélagi)
/ u v uu j jv/íiiuniicii v.icij. r
■ Reykjavíkur, súni 1915; Tó- )
íbaksverzl Boston, Laugav. 8, ^
; sími 3383; Bókaverzl. Fróði, s,
(Leifsg. 4, sími 2037; Verzl. ^
\ Laugateigur, Laugateig 24, S
(sími 81666; Ólafur Jóhanns- S
S son, Sogabletti 15, sími S
S3Ö96; Nesbúð, Nesveg 39.$
Sí HAFNARFIRÐI: Bóka-S
) verzl. V. Long, sími 9288.)